నాగౌర్
నాగౌర్, భారతదేశం, రాజస్థాన్ రాష్ట్రంలోని ఒకనగరం.[1] ఇది నాగౌర్ జిల్లాకు ప్రధాన పరిపాలనా కేంద్రం. నాగౌర్ నగరం జోధ్‌పూర్, బికనీర్ మధ్యలో ఉంది.నాగౌర్ సుగంధ ద్రవ్యాలకు పేరు పొందింది. నాగౌర్‌లో భారీ ఖనిజ వనరులు ఉన్నాయి.పట్టణానికి సమీపంలో మహేశ్వరి సంఘం దేరేసియా మాతామందిర్ పేరిట కుల్దేవీ ఆలయం ఉంది.
నాగౌర్ | |
|---|---|
 నాగౌర్ ఫోర్ట్ | |
  నాగౌర్ భారతదేశంలో రాజస్థాన్ రాష్ట్ర పటం | |
| Coordinates: 27°12′N 73°44′E / 27.2°N 73.73°E | |
| దేశం |  భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | రాజస్థాన్ |
| జిల్లా | నాగౌర్ |
| Founded by | కైమాస్ దహియా |
| Government | |
| • Type | మున్సిపల్ కౌన్సిల్ |
| • Body | నగరపాలక సంస్థ |
| • పార్లమెంట్ సభ్యుడు | హనుమాన్ బెనివాల్ |
| Elevation | 302 మీ (991 అ.) |
| జనాభా (2011) | |
| • Total | 1,10,797 |
| భాషలు | |
| • అధికారిక | హిందీ , ఆంగ్లం |
| భాషలు | |
| Time zone | UTC+5:30 (భారత ప్రామాణిక కాలమానం) |
| Vehicle registration | RJ-21 |
| Website | http://nagaur.rajasthan.gov.in/ |
చరిత్ర
మార్చునాగౌర్ కోట చారిత్రక ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంది.నాగౌర్ కోట భారతదేశపు పురాతన క్షత్రియచే నిర్మించబడిన కోట.దీని అసలు నిర్మాణదారుడు నాగవంశ క్షత్రియుడు.[2] క్షత్రియ పాలకులు నాగౌర్‌పై ఎక్కువ కాలం ఆధిపత్యం వహించారు. నాగౌర్ పాలకుడు పదేపదే చిత్తౌర్‌గఢ్ సిసోడియాస్‌కు నివాళి అర్పించవలసి వచ్చింది. అయితే వారి భూములను నెమ్మదిగా జోధ్‌పూర్ రాథర్స్ స్వాధీనం చేసుకున్నాడు.ఈ నగరం పురాతన పేరు అహిచత్రాపూర్.
మధ్యయుగంలో, నాగౌర్ పట్టణం గుజరాత్, సింధ్ నుండి ఉత్తరాన వస్తున్న వాణిజ్య మార్గాల్లో ఉంది. పశ్చిమాన ముల్తాన్ నుండి సింధును దాటుతుంది. ఘజ్నావిడ్ దండయాత్రల కాలం నుండి నాగౌర్ శక్తివంతమైన చౌహాన్ వంశంలో ఉంది.పాలకుల వారసత్వం 12వ శతాబ్దం చివరిలో జంగ్లాదేశ్ ప్రాంతం విదేశీ పాలన నుండి పృథ్వీరాజ్ చౌహాన్ III పాలన వరకు ఉంది. బాబర్, సుల్తాన్ కావడానికి ముందు, ఈఎడారి పట్టణం కేంద్రీకృతమై కొంతభాగం ఇవ్వబడినందున నాగౌర్ పట్టణం ఆక్రమణదారుల క్రిందకు వచ్చింది.
భౌగోళికం
మార్చునాగౌర్ 27°12′N 73°44′E / 27.2°N 73.73°E వద్ద ఉంది.[3] ఇది 302 మీటర్లు (990 అడుగులు) సగటు ఎత్తులో ఉంది.
జనాభా
మార్చునాగౌర్ నగరం (M+OG) పట్టణం రాజస్థాన్ రాష్ట్రం, నాగౌర్ జిల్లాలో ఉంది. నాగౌర్ నగర జనాభా మొత్తం 105218 మంది కాగా, అందులో పురుష జనాభా 54126 మంది ఉండగా, స్త్రీల జనాభా 51092 మంది ఉన్నారు.[1] 2011 గణాంకాల ప్రకారం. 0-6 ఏళ్లలోపు పిల్లల జనాభా 14142, ఆరేళ్ల లోపు మగ పిల్లల జనాభా 7508 మంది కాగా, ఆరేళ్ల లోపు ఆడ పిల్లల జనాభా 6634 మంది ఉన్నారు. నాగౌర్ నగరంలో మొత్తం అక్షరాస్యత రేటు 70.54%, పురుష అక్షరాస్యత రేటు 79.73 %, స్త్రీల అక్షరాస్యత రేటు 60.9%గా ఉంది. నాగౌర్‌లో స్త్రీ పురుష నిష్పత్తి ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 944 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. ఆరు సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న 1000 మగ పిల్లలకు పిల్లల లింగ నిష్పత్తి 884. నాగౌర్‌లో మొత్తం 18301 గృహాలు ఉన్నాయి.[4]
పర్యాటక
మార్చునాగౌర్ కోట
మార్చు
ఉత్తర భారతదేశంలోని మొట్టమొదటి ముస్లిం బలమైన కోటలలో ఇది ఒకటి.[5] జాట్-మొఘల్ నిర్మాణానికి ఉత్తమ ఉదాహరణలలో ఇది ఒకటిగా చెప్పుకోవచ్చు.[6] 12వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో నిర్మించబడింది.తరువాతి శతాబ్దాలలో పదేపదే మార్చబడింది. ఇది అనేక యుద్ధాలకు సాక్ష్యం. 2007 లో పెద్ద పునర్నిర్మాణాలు జరిగాయి. ఇప్పుడు దానిలో 90 ఫౌంటైన్లు, తోటలు, పెద్దపెద్ద భవనాలు ఉన్నాయి.
వాతావరణం
మార్చునాగౌర్ ప్రాంతం వేసవిలో వేడితోకూడిన పొడివాతావరణంతో కలిగి ఉంటుంది.ఈప్రాంతంలో వేసవికాలంనందు ఇసుక తుఫానులు సర్వసాధారణం.శీతాకాలం నవంబరు మధ్య నుండి మార్చి ప్రారంభం వరకు ఉంటుంది.వర్షాకాలం చాలా తక్కువ. జూలై నుండి సెప్టెంబరు మధ్య వరకు ఉంటుంది.
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 "Nagaur City Population Census 2011-2021 | Rajasthan". www.census2011.co.in. Retrieved 2021-03-01.
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 3 December 2007. Retrieved 2008-01-10.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ Falling Rain Genomics, Inc - Nagaur
- ↑ "Nagaur City Population Census 2011 Data- RAJASTHAN". CI Bootstrap 3 (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 2021-08-03. Retrieved 2021-03-01.
- ↑ "Rehabilitation of Nagaur Fort - Aga Khan Award for Architecture". web.archive.org. 2013-10-29. Archived from the original on 2013-10-29. Retrieved 2021-03-01.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ Abraham, Melissa. "India's Vibrant Cultural Heritage Comes to Life at Nagaur Fort". The Getty Iris. Retrieved 24 October 2013.