ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్)
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) లేదా కాంగ్రెస్ (ఓ) లేదా సిండికేట్ /పాత కాంగ్రెస్ అనేది ఇందిరా గాంధీని బహిష్కరించిన తరువాత కాంగ్రెస్ పార్టీ చీలిపోయినప్పుడు భారతదేశంలో ఏర్పడిన ఒక రాజకీయ పార్టీ.
ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) | |
|---|---|
 | |
| సంక్షిప్తీకరణ | INC(O) |
| నాయకుడు | |
| స్థాపన తేదీ | 1969 |
| రద్దైన తేదీ | 1977 |
| విభజన | INC |
| విలీనం | జనతా పార్టీ |
| రాజకీయ విధానం | సోషలిజం వ్యతిరేకత[1] సంప్రదాయవాదం[2] యాంటీ సెమిటిజం |
| రాజకీయ వర్ణపటం | Centre-right[3] |
| జాతీయత | జనతా మోర్చా |
| రంగు(లు) | Turquoise |
| Election symbol | |
| చక్రం తిప్పుచున్న స్త్రీ | |
1969, నవంబరు 12న, భారత ప్రధాని ఇందిరా గాంధీ పార్టీ క్రమశిక్షణను ఉల్లంఘించినందుకు కాంగ్రెస్ పార్టీ నుండి బహిష్కరించబడ్డారు. చివరకు ఇందిరా గాంధీ ప్రత్యర్థి సంస్థ ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (రిక్విజిషనిస్టులు) ఏర్పాటు చేయడంతో పార్టీ చీలిపోయింది, దీనిని కాంగ్రెస్ (ఆర్) లేదా ఇండికేట్ అని పిలుస్తారు. అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీలో, దాని 705 మంది సభ్యులలో 446 మంది ఇందిర వైపు నడిచారు.[4] కె కామరాజ్, తరువాత మొరార్జీ దేశాయ్ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) నాయకులు.
భోలా పాశ్వాన్ శాస్త్రి ఆధ్వర్యంలో బీహార్‌లో, వీరేంద్ర పాటిల్ ఆధ్వర్యంలో కర్ణాటకలో, గుజరాత్‌లో హితేంద్ర కె దేశాయ్ నేతృత్వంలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) ప్రభుత్వాలు ఏర్పడ్డాయి. ఎమర్జెన్సీ కాలంలో 1975 – 1976 వరకు బాబూభాయ్ జె. పటేల్ ఆధ్వర్యంలో గుజరాత్‌ను పాలించిన జనతా మోర్చాలో ఇది కూడా ఒక భాగం.
స్ప్లిట్‌ని కొన్ని మార్గాల్లో లెఫ్ట్-వింగ్ / రైట్-వింగ్ డివిజన్‌గా చూడవచ్చు. పార్టీకి ప్రజాభిమానాన్ని కూడగట్టేందుకు ఇందిరా జనాకర్షక ఎజెండాను ఉపయోగించాలనుకున్నారు. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) ను ఏర్పాటు చేసిన ప్రాంతీయ పార్టీ ఉన్నతవర్గాలు, మరింత మితవాద ఎజెండా కోసం నిలిచాయి, సోవియట్ సహాయంపై అవిశ్వాసం పెట్టాయి.
1971 సాధారణ ఎన్నికలలో, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఓ) దాదాపు 10% ఓట్లను, 16 లోక్‌సభ స్థానాలను గెలుచుకుంది, ఇందిరా భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్)కి 44% ఓట్లు, 352 సీట్లు వచ్చాయి. 1977 మార్చిలో, పార్టీ జనతా పార్టీ బ్యానర్‌పై ఎమర్జెన్సీ అనంతర ఎన్నికల్లో పోరాడింది.
జనతా పార్టీ కూటమి ఇందిరా కాంగ్రెస్ పార్టీకి ఘోర పరాజయాన్ని చవిచూసింది. అయినప్పటికీ, 1977లో కాంగ్రెస్ (ఓ) మొత్తం ఓట్ల శాతం 1971 కంటే దాదాపు సగానికి పడిపోయింది. వారు మూడు స్థానాలను కోల్పోయారు. అదే సంవత్సరం తరువాత, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్గనైజేషన్) అధికారికంగా భారతీయ లోక్ దళ్, భారతీయ జన్ సంఘ్, సోషలిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా, స్వతంత్ర పార్టీ, ఇతరులతో కలిసి జనతా పార్టీని ఏర్పాటు చేసింది. కాంగ్రెస్ (ఓ) నాయకుడు మొరార్జీ దేశాయ్ 1977 నుండి 1979 వరకు భారతదేశానికి నాల్గవ ప్రధానమంత్రిగా పనిచేశారు; ఇది భారతదేశంలో మొదటి కాంగ్రెసేతర ప్రభుత్వం.[5] కానీ ఈ ప్రభుత్వం 5 సంవత్సరాలు నడవలేక 1979లో పడిపోయింది. 1980లో తాజా ఎన్నికలు జరిగాయి, ఇందిరా ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఆర్) దేశాన్ని కైవసం చేసుకుంది, జనతా పార్టీని ఓడించింది.
నాయకులు
మార్చు- మొరార్జీ దేశాయ్
- నీలం సంజీవ రెడ్డి
- ఎస్. నిజలింగప్ప
- కె. కామరాజ్
- ఎస్.కె. పాటిల్
- హితేంద్ర కె దేశాయ్
- వీరేంద్ర పాటిల్
- సీఎం పూనాచా
- అతుల్య ఘోష్
- సత్యేంద్ర నారాయణ్ సిన్హా
- చంద్ర భాను గుప్తా
- పీఎం నాదగౌడ
- అశోక్ మెహతా
- త్రిభువన్ నారాయణ్ సింగ్
- రామ్ సుభాగ్ సింగ్
- బిడి శర్మ
ఇవికూడా చూడండి
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ Paul, Sudeep (2020-08-28). "Crisis and the Congress". Retrieved 2024-01-14.
- ↑ Jaffrelot, Christophe (October 2017). "The Roots and Varieties of Political Conservatism in India". Studies in Indian Politics. 5 (2). Sage Journals: 205–217. doi:10.1177/2321023017727968. S2CID 158365025.
- ↑ Jaffrelot, Christophe (2017-10-06). "How Gujarat Congress embraced conservatism: The story of MK Gandhi, Indulal Yagnik and Sardar Patel". Retrieved 2024-01-14.
- ↑ Chandra, Bipan & others (2000).
- ↑ Singh, Kuldip (1995-04-11). "OBITUARY: Morarji Desai". Retrieved 2009-06-27.