లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్
లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్ విజయవంతమైన భారతీయ స్వరకర్తల ద్వయం. లక్ష్మీకాంత్ శాంతారామ్ కుడాల్కర్ (1937-1998), ప్యారేలాల్ రాంప్రసాద్ శర్మ (1940-) లను హిందీ చలనచిత్ర చరిత్రలో అత్యంత విజయవంతమైన స్వరకర్తలలో ఒకరుగా పరిగణిస్తారు. 1963 నుండి 1998 వరకు సుమారు 750 హిందీ సినిమాలకు సంగీతం సమకూర్చారు. రాజ్ కపూర్, దేవ్ ఆనంద్, బిఆర్ చోప్రా, శక్తి సామంత, మన్మోహన్ దేశాయ్, యష్ చోప్రా, బోనీ కపూర్, జె. ఓం ప్రకాష్, రాజ్ ఖోస్లా, ఎల్వి ప్రసాద్, సుభాష్ ఘాయ్, కె విశ్వనాథ్, మనోజ్ కుమార్ వంటి చిత్ర ప్రముఖులందరికీ పనిచేశారు.
| లక్ష్మీకాంత్ - ప్యారేలాల్ | |
|---|---|
 లక్ష్మీకాంత్ (ఎడమ) - ప్యారేలాల్ (కుడి) | |
| వ్యక్తిగత సమాచారం | |
| ఇతర పేర్లు | L-P, లక్ష్మి–ప్యారే |
| సంగీత శైలి | సినిమా సంగీతం |
| వృత్తి | స్వరకర్త, సంగీత దర్శకులు |
| క్రియాశీల కాలం | 1963–1998 |
లక్ష్మీకాంత్ శాంతారామ్ కుడాల్కర్
మార్చులక్ష్మీకాంత్ శాంతారాం కుడాల్కర్ 1937 నవంబరు 3 న లక్ష్మీ పూజ, దీపావళి రోజున జన్మించాడు. బహుశా, అందుకే అతని తల్లిదండ్రులు అతనికి లక్ష్మీకాంత్ అని పేరు పెట్టారు. ముంబైలోని విలే పార్లే (తూర్పు) మురికివాడల్లో తీవ్ర పేదరికం మధ్య తన బాల్యాన్ని గడిపాడు. అతని తండ్రి చిన్నతనంలోనే మరణించాడు. కుటుంబ ఆర్థిక పరిస్థితి సరిగా లేనందున అతను తన విద్యా విద్యను కూడా పూర్తి చేయలేకపోయాడు. తండ్రి స్నేహితుడు లక్ష్మీకాంత్‌ను అతని అన్నయ్యనూ సంగీతం నేర్చుకొమ్మని సలహా ఇచ్చాడు. దీని ప్రకారం, లక్ష్మీకాంత్ మాండొలిన్ వాయించడం నేర్చుకున్నాడు. అతని అన్నయ్య తబలా నేర్చుకున్నాడు. మాండొలిన్ ప్లేయర్ హుస్సేన్ అలీతో కలిసి నడిచాడు. డబ్బు సంపాదన కోసం భారత సాంప్రదాయిక సంగీత వాయిద్య కచేరీలు చెయ్యడం ప్రారంభించాడు. తరువాత, 1940 లలో, అతను బాల్ ముకుంద్ ఇండోర్కర్ వద్ద మాండొలిన్, హుస్నాల్ లాల్ వద్ద వయోలిన్ నేర్చుకున్నాడు. లక్ష్మీకాంత్ భక్త్ పుండలీక్ (1949 చిత్రం), ఆంఖే (1950 చిత్రం) చిత్రాలలో బాలనటుడిగా తన సినీ జీవితాన్ని ప్రారంభించాడు. అతను కొన్ని గుజరాతీ చిత్రాలలో కూడా నటించాడు. [1]
ప్యారేలాల్ రామ్ ప్రసాద్ శర్మ
మార్చుప్యారేలాల్ రామ్ ప్రసాద్ శర్మ (జననం 1940 సెప్టెంబరు 3) కు సంగీతంలో ఓనమాలు దిద్దించినది అతడి తండ్రే. అతడు ప్రఖ్యాత ట్రంపెటర్ పండిట్ రామ్ ప్రసాద్ శర్మ (బాబాజీ అని పిలుస్తారు). అతను 8 సంవత్సరాల వయస్సులో వయోలిన్ నేర్చుకోవడం ప్రారంభించాడు. రోజూ 8 నుండి 12 గంటలు సాధన చేసేవాడు. అతను ఆంథోనీ గోన్సాల్వెస్ అనే గోవా సంగీతకారుడి నుండి వయోలిన్ వాయించడం నేర్చుకున్నాడు. అమర్ అక్బర్ ఆంథోనీ చిత్రం లోని " మై నేమ్ ఈజ్ ఆంథోనీ గోన్సాల్వెస్ " పాటను మిస్టర్ గోన్సాల్వెస్ కు నివాళిగా భావిస్తారు (ఈ చిత్రానికి లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్ సంగీతం అందించారు). 12 సంవత్సరాల వయస్సులో, అతని కుటుంబ ఆర్థిక పరిస్థితి క్షీణించింది. దీనివల్ల స్టూడియోలలో వాయించి డబ్బు సంపాదించవలసి వచ్చింది. ప్యారేలాల్ తన కుటుంబానికి డబ్బు సంపాదించడానికి రంజిత్ స్టూడియోస్ వంటి స్టూడియోలలో తరచూ వయోలిన్ వాయించేవాడు. ప్యారేలాల్ సోదరుడు గోరఖ్ శర్మ. లక్ష్మీకాంత్ ప్యారేలాల్ స్వరపరిచిన వివిధ పాటలకు గోరఖ్ శర్మ గిటార్ వాయించాడు.
అన్నూ కపూర్‌కి ఇచ్చిన ఒక ఇంటర్వ్యూలో, తాను చాలా నైపుణ్యం కలిగిన వయోలిన్ వాయిద్యకారుణ్ణని, పాశ్చాత్య సంగీతంలో నిపుణుడననీ పేర్కొన్నాడు. పాశ్చాత్య దేశాలు వెళ్ళి తన అదృష్టాన్ని పరీక్షించుకోవాలని కూడా అనుకున్నాడు. ఏదైనా ప్రఖ్యాత బృందంతో రెగ్యులర్ ఆర్కెస్ట్రా ప్లేయర్ కావాలని అనుకున్నాడు. లక్ష్మీకాంత్ అతన్ని నివారించాడు. ఆ తరువాత వారిద్దరూ కలిసి భారతీయ సినిమా సంగీతంలో అద్భుతమైన ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించారు.
లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్
మార్చుమంగేష్కర్ కుటుంబం నిర్వహించే పిల్లల సంగీత అకాడమీ అయిన సురీల్ కళా కేంద్రంలో లక్ష్మీకాంత్, ప్యారేలాల్ కలిశారు. వారి ఆర్థిక నేపథ్యాల గురించి తెలుసుకున్న లతా మంగేష్కర్, వారి పేర్లను నౌషాద్, సచిన్ దేవ్ బర్మన్, సి. రామ్‌చంద్ర వంటి సంగీత దర్శకులకు సిఫార్సు చేసింది. ఇలాంటి ఒకే రకమైన ఆర్థిక నేపథ్యాలు, వారి వయస్సూ లక్ష్మీకాంత్, ప్యారేలాల్ లను మంచి స్నేహితులుగా మార్చాయి. వారు రికార్డింగ్ స్టూడియోలలో ఎక్కువ గంటలు గడిపేవారు. కొన్నిసార్లు ఒకరికొకరు సాయం చేసుకోవడం అవకాశం వచ్చినప్పుడల్లా కలిసి ఆడుకోవడం చేసేవారు.
లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్ సంగీత దర్శకత్వం వహించిన మొదటి చిత్రం విడుదల కాలేదు. విడుదలైన మొట్టమొదటి చిత్రం బాబుభాయ్ మిస్త్రీ యొక్క పారస్మణి (1963). ఇది కాస్ట్యూమ్ డ్రామా. ఈ చిత్రంలోని అన్ని పాటలు ఎంతో ప్రాచుర్యం పొందాయి. సంగీత దర్శకులుగా లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్ ఎప్పుడూ ఎ-గ్రేడ్ గాయకులను మాత్రమే నియోగించారు. వారి మార్గదర్శకులు, మహ్మద్ రఫీ, లతా మంగేష్కర్లు బడ్జెట్ తక్కువైనా వారి కోసం పాడటానికి అంగీకరించేవారు. లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్ వారికి ఎల్లప్పుడూ రుణపడి ఉన్నారు. వాస్తవానికి, మొహమ్మద్ రఫీ, ఆశా భోంస్లే, లతా ముగ్గురూ తమ కెరీర్‌లో అత్యధిక పాటలు లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్ కోసం పాడారు. వారు మొహమ్మద్ రఫీకి ప్రోత్సాహాన్ని ఇచ్చేవారు - కొన్నిసార్లు చిత్రనిర్మాతల ఇష్టానికి వ్యతిరేకంగా కూడా. కిషోర్ కుమార్‌తో కూడా వారికి సాన్నిహిత్యం ఉంది. వారి సంగీత దర్శకత్వంలో అత్యధికంగా పాటలు పాడిన (402) మగ గాయకుడు కిషోరే. తరువాతి స్థానంలో రఫీ (379 పాటలు) ఉంటాడు. రఫీ పాడిన చిట్ట చివరి పాట "తేరే ఆనే కీ ఆస్ హై దోస్త్..." లక్ష్మీకాంత్-ప్యారేలాల్ స్వరపరచినదే. ఆ పాట పాడిన తరువాత అరగంటకే రఫీ ప్రాణాలు విడిచాడు.
వారి సంగీత సారథ్యంలో లతా మంగేష్కర్ 712 పాటలు పాడింది. ఆమె పాడిన మొత్తం సినిమా పాటల్లో పదో వంతు ఇది. ఆశా భోస్లే 494 పాటలు పాడింది. ముకేష్, మన్నా డే, మహేంద్ర కపూర్, అల్కా యాగ్నిక్, ఉదిత్ నారాయణ్, శైలేంద్ర సింగ్, పి సుశీల, ఎస్.పి. బాలసుబ్రహ్మణ్యం, ఎస్ జానకి, అనురాధా పౌద్వాల్ వంటి గాయనీ గాయకులతో కూడా వారు పనిచేసారు.కవితా కృష్ణమూర్తి, మహమ్మద్ అజీజ్, సురేష్ వాడ్కర్, షబ్బీర్ కుమార్, సుఖ్వీందర్ సింగ్, వినోద్ రథోడ్, రూప్ కుమార్ రథోడ్ వంటి కొత్తవారిని పరిచయం చేసారు.
చిత్రాల జాబితా
మార్చుఈ సంగీతద్వయం సంగీత దర్శకత్వం వహించిన చిత్రాల పాక్షిక జాబితా:
- తక్‌దీర్ - 1967
- పియా కా ఘర్ - 1972
- ఏక్ దూజె కేలియె - 1982
- ఉత్సవ్ - 1984
- నగీనా - 1986
- మజ్ను (తెలుగు సినిమా)- 1987
- నేటి సిద్ధార్థ (తెలుగు సినిమా) - 1990
- జమై రాజా - 1990
- ప్రతిబంధ్ - 1990
మూలాలు
మార్చు- ↑ Ashok Da. Ranade (1 January 2006). Hindi Film Song: Music Beyond Boundaries. Bibliophile South Asia. pp. 310–. ISBN 978-81-85002-64-4.