చదలవాడ (వేమూరు మండలం)
చదలవాడ, బాపట్ల జిల్లా, వేమూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన వేమూరు నుండి 8 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన తెనాలి నుండి 10 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 899 ఇళ్లతో, 2955 జనాభాతో 716 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1475, ఆడవారి సంఖ్య 1480. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1105 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 112. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590401.[1]
చదలవాడ (వేమూరు మండలం) | |
|---|---|
 | |
.svg)  చదలవాడ (వేమూరు మండలం) | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°14′6.216″N 80°43′46.884″E / 16.23506000°N 80.72969000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | బాపట్ల |
| మండలం | వేమూరు |
| విస్తీర్ణం | 7.16 కి.మీ2 (2.76 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 2,955 |
| • జనసాంద్రత | 410/కి.మీ2 (1,100/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 1,475 |
| • స్త్రీలు | 1,480 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,003 |
| • నివాసాలు | 899 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 522301 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590401 |
గ్రామ చరిత్ర
మార్చుఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (సీఆర్‌డీఏ) పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు.[2]
గుంటూరు జిల్లా పరిధిలోని మండలాలు
మార్చుతాడేపల్లి, మంగళగిరి, తుళ్లూరు, దుగ్గిరాల, తెనాలి, తాడికొండ, గుంటూరు మండలం, చేబ్రోలు, మేడికొండూరు, పెదకాకాని, వట్టిచెరుకూరు, అమరావతి, కొల్లిపర, వేమూరు, కొల్లూరు, అమృతలూరు, చుండూరు మండలాలతో పాటు ఆయా మండలాల పట్టణ ప్రాంతం కూడా సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వస్తుంది.
గ్రామ భౌగోళికం
మార్చుసమీప గ్రామాలు
మార్చుబుర్రిపాలెం 2 కి.మీ, జంపని 2 కి.మీ, పోతుమర్రు 3 కి.మీ, చెముడుపాడు 3 కి.మీ, వరాహపురం 4 కి.మీ.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. బాలబడి వేమూరులోను, మాధ్యమిక పాఠశాల తెనాలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల వేమూరులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల తెనాలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల వడ్లమూడిలోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు గుంటూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం తెనాలిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుచదలవాడలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో4 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామం సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం కిందకు రావట్లేదు. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుచదలవాడలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 6 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 12 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుచదలవాడలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 117 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 12 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 586 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 20 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 566 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుచదలవాడలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 566 హెక్టార్లు
గ్రామంలోని మౌలిక సౌకర్యాలు
మార్చుప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉపకేంద్రం
మార్చుగ్రామంలో ఈ కేంద్రాన్ని, 1972లో ప్రారంభించారు. దీనిలో మూడు పడకలున్నవి. ఈ కేంద్రం పరిధిలో చదలవాడతోపాటు కాకర్లమూడి, వెల్లబాడు, కొచ్చెళ్ళపాడు గ్రామాలున్నవి. వారానికొకసారి చొప్పున, వేమూరు ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం నుండి వైద్యులు వచ్చి, గర్భిణులను, రోగులను పరీక్షించేవారు. అవసరమైనవారికి శస్త్రచికిత్సలుగూడా ఇక్కడే చేసేవారు. సిబ్బంది స్థానికంగా ఉండేవారు. ఈ కేంద్రం భవనం శిథిలావస్థలోకి చేరడంతో అద్దె భవనంలోనికి మార్చారు. వసతులులేని కారణంగా ప్రస్తుతం ప్రజలకు సేవలు అంతంతమాత్రంగానే అందుచున్నవి.
బ్యాంకులు
మార్చుసెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా.
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చు2013 లో, ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో, బొడ్డు సామ్రాజ్యం, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు.
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చుశ్రీ సీతారామాంజనేయ సమేత లక్ష్మణస్వామివారి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయంలో శ్రీరామనవమి సందర్భంగా, 2014,ఏప్రిల్-13, ఆదివారం నాడు, స్వామివారికి ప్రత్యేకపూజలు ఘనంగా నిర్వహించారు. వివిధగ్రామాలనుండి భక్తులు, ఆలయానికి తరలివచ్చారు. అనంతరం ఆలయ నిర్వాహకులు, భక్తులకు అన్నసంతర్పణ చేసారు.
శ్రీ భ్రమరాంబిక అమ్మవారి ఆలయము
మార్చుశ్రీ షిర్డీ సాయిబాబా ఆలయము
మార్చుశ్రీ గంగానమ్మ, పోతురాజు స్వామివారల ఆలయం
మార్చుఈ గ్రామంలో శ్రీ గంగానమ్మ తల్లి, శ్రీ పోతురాజుస్వామివారల పునఃప్రతిష్థా కార్యక్రమం, 2015,మార్చి-29వ తేదీ ఆదివారం నాడు కన్నుల పండువగా నిర్వహించారు. ఉదయం ప్రారంభమైన ప్రత్యేకపూజలలో భాగంగా, విగ్రహాలను, డప్పు వాయిద్యాలతో, గ్రామస్థుల కోలాహలాల మధ్య, గ్రామంలో ఊరేగించారు. గ్రామంలోని బొడ్డురాయి వద్ద ప్రత్యేకపూజా కార్యక్రమాలు నిర్వహించి, అనంతరం ప్రతిష్ఠా ప్రాంగణానికి తీసికొనివచ్చి, తూర్పు అభిముఖంగా గంగానమ్మను, పడమర ప్రక్కన పోతురాజునూ ప్రతిష్ఠ చేసారు. ప్రతేకపూజలు నిర్వహించారు. అనంతరం స్థానిక మహిళలు పొంగళ్ళు వండి, నైవేద్యాలు సమర్పించారు.
శ్రీ మల్లేశ్వర స్వామివారి ఆలయం
మార్చుశ్రీ చెన్నకేశవస్వామివారి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయాలకు రెండు శతాబ్దాల చరిత్ర ఉంది. 1960 లో గ్రామస్థులు దేవాలయాల ముందు ముఖమండపాలు నిర్మించి దేవతమూర్తుల విగ్రహాలను పునఃప్రతిష్ఠించారు. ఈ ఆలయాల అధీనంలో 30 ఎకరాలసాగుభూమి ఉంది. వీటిలో ఏడెకరాలు స్వామివారి ధూపదీప నైవేద్యాలకు, పడితరం, అర్చకులకు కేటాయించారు. మిగతా 23 ఎకరాల భూముల కౌల ద్వారా ప్రతి సంవత్సరం 4 లక్షల రూపాయల ఆదాయం వస్తుంది. ప్రస్తుతం ఆలయాలు శిథిలావస్థకు చేరినవి. దీనితో రెండు సంవత్సరాల క్రితం, దేవాలయశాఖాధికారులు ఆలయాల అభివృద్ధికి 54 లక్షల రూపాయల నిధులు అవసరమవుతాయని అంచనా వేసి, ప్రతిపాదనలు పంపినారు. ఇందులో మూడవవంతు, 18 లక్షల రూపాయలను గ్రామస్థులు సమకూర్చాలి.
ఈ ఆలయంలో స్వామివారి మూడురోజుల వార్షికోత్సవాలలో భాగంగా, 2017,మార్చి-4వతేదీ శనివారం రాత్రి దేవతామూర్తులకు వైభవంగా కళ్యాణం నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమాలకు భక్తులు అధికసంఖ్యలో విచ్చేసి, స్వామివారికి విశేషపూజలు నిర్వహించారు. అనంతరం భక్తులకు తీర్ధప్రసాదాలు అందజేసినారు.
గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు
మార్చువ్యవసాయం. వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు
గ్రామంలోని ప్రముఖులు (నాడు/నేడు)
మార్చు- ఎఱ్రన్న మహాభారతం తెలుగు చేసిన కవిత్రయంలో ఒకరు.ఈ గ్రామంలో నివసించారు.
- బొల్లిముంత శివరామకృష్ణ ప్రముఖ సినీ కథా రచయిత
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం జనాభా 2788, పురుషుల సంఖ్య 1399, మహిళలు 1389, నివాసగృహాలు 794, విస్తీర్ణం 716 హెక్టారులు
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2016-08-18. Retrieved 2016-08-19.