జొన్నలగడ్డ (నందిగామ)
జొన్నలగడ్డ, ఎన్టీఆర్ జిల్లా, నందిగామ మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన నందిగామ నుండి 15 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన జగ్గయ్యపేట నుండి 47 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.ఇది ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర సరిహద్దు గ్రామం. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 536 ఇళ్లతో, 1983 జనాభాతో 402 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 998, ఆడవారి సంఖ్య 985. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 615 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 17. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 588889. 2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం కృష్ణా జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది..[2][3]
జొన్నలగడ్డ (నందిగామ) | |
|---|---|
 | |
.svg)  జొన్నలగడ్డ (నందిగామ) | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°52′25.572″N 80°19′54.732″E / 16.87377000°N 80.33187000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ఎన్టీఆర్ |
| మండలం | నందిగామ |
| విస్తీర్ణం | 4.02 కి.మీ2 (1.55 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 1,983 |
| • జనసాంద్రత | 490/కి.మీ2 (1,300/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 998 |
| • స్త్రీలు | 985 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 987 |
| • నివాసాలు | 536 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 521184 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 588889 |
గ్రామనామ వివరణ
మార్చుజొన్నలగడ్డ అనే పేరు ఆ గ్రామంలో సాగైన పంటకు సంబంధించింది. ఈ పేరు బాగా ప్రాచీనమైనదని పరిశోధకులు తేల్చారు. కొత్తరాతియుగం, బృహత్‌శిలా యుగానికి చెందిన ప్రాక్తన చారిత్రిక దశ నాటి పేరుగా గుర్తించారు. కొత్త రాతియుగంలో పశుపాలన, వ్యవసాయం విస్తృతిపొంది, రాగి, ఇనుము వాడకం, లోహపరిశ్రమ అవతరించింది. ఈ యుగాన్ని సూచిస్తూ వ్యవసాయం, పంటలకు సంబంధించిన పేర్లతో ఏర్పడిన గ్రామనామాల్లో జొన్నలగడ్డ ఒకటి.[4]
సమీప గ్రామాలు
మార్చుఈ గ్రామానికి సమీపంలో కొనతమాత్మకూరు, గుమ్మడిదుర్రు, దాములూరు, మగలు, అనిగండ్లపాడు గ్రామాలు ఉన్నాయి.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుజొన్నలగడ్డలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి. జగ్గయ్యపేట, మధిర నుండి రోడ్డురవాణా సౌకర్యం ఉంది. రైల్వేస్టేషన్ మధిర, తొండలగ్పవరం. విజయవాడ ప్రధాన రైల్వేస్టేషన్ 53 కి.మీ దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. జెం ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, డోవ్సు ఇ.ఎం ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, సమీప బాలబడి నందిగామలో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల నందిగామలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల విజయవాడలోను, పాలీటెక్నిక్ నందిగామలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం నందిగామలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విజయవాడ లోనూ ఉన్నాయి.
జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల
మార్చుఈ పాఠశాలలో 2017,ఫిబ్రవరి-15న తారకరామా సేవా సమితివారి 60వేల రూపాయల విరాళంతో, ఒక బోరు, మోటారు ఏర్పాటు చేయుటకు భూమిపూజ నిరవ్హించారు.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చు2013,జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి నిర్వహించిన ఎన్నికలలో పుష్పరేణి సర్పంచిగా ఎన్నికైంది
గ్రామంలోని దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చుశ్రీ రామలింగేశ్వరస్వామివారి ఆలయం
మార్చుగ్రామములో 1.2 కోట్ల రూపాయల విరాళలతో, నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో విగ్రహ ప్రతిష్ఠా మహోత్సవాలను 2017,జూన్-1వతేదీ గురువారంనాడు ప్రారంభించారు. 5వతేదీ సోమవారంనాడు యంత్ర ప్రతిష్ఠలు, మహాగణపతి, సుబ్రహ్మణ్య, నందీశ్వర, ద్వారపాలకుల, నవగ్రహ, కాలభైరవ, చండీశ్వర, నాగేంద్ర, జీవధ్వజస్తంభ, శిఖర, ఓష్ట్రవాహన, నాభిశిల (బొడ్డురాయి), ముత్యాలమ్మ, గంటలమ్మ, పోతురాజు, భక్తాంజనేయస్వామి, గంగా పార్వతీ సమేత శ్రీ రామలింగేశ్వరస్వామివారల విగ్రహప్రతిష్ఠా కార్యక్రమం వైభవంగా నిర్వహించారు. నూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో, 2017,జూన్-19వతేదీ సోమవారంనాడు, రాతి ధ్వజస్థంబాన్ని పునఃప్రతిష్ఠ చేసెదరు.ఈ ఆలయ పునఃప్రతిష్ఠ నిర్వహించి 16 రోజులైన సందర్భంగా, 2017,జూన్-20వతేదీ మంగళవారంనాడు, ఆలయంలో విశేషపూజలు నిర్వహించారు.
శ్రీ ముత్యాలమ్మ తల్లి ఆలయం
మార్చుఇటీవల గ్రామములో శ్రీ ముత్యాలమ్మ తల్లికి నూతనంగా ఒక ఆలయం నిర్మించారు. గ్రామస్థులు మూడురోజులుగా అమ్మవారికి బిందేలతో నీరు పోయుచున్నారు. ఈ వేడుకలలో భాగంగా, 2017,జూన్-22వతేదీ గురువారంనాడు భక్తులు అమ్మవారికి బోనాలు సమర్పించి మొక్కులు తీర్చుకునారు. గ్రామములో కులమతాలకతీతంగా బోనాలు సమర్పించి, పాడిపంటలు బాగుండాలని అమ్మవారిని వేడుకున్నారు.
గామ విశేషాలు
మార్చుఈ గ్రామం ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం వారిచే ఆకర్షణీయ గ్రామం (స్మార్ట్ విలేజ్) గా ఎంపికైంది.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుజొన్నలగడ్డలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 36 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 34 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 2 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 44 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 282 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 282 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 44 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుజొన్నలగడ్డలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 24 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 19 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుజొన్నలగడ్డలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుప్రత్తి, మిరప, వరి, పొగాకు, అపరాలు, కాయగూరలు
ప్రధాన వృత్తులు
మార్చువ్యవసాయం, వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 1994. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 1031, స్త్రీల సంఖ్య 963, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 459 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 402 హెక్టారులు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజపత్రము" (PDF). ahd.aptonline.in. Archived from the original (PDF) on 2022-09-06. Retrieved 2022-09-06.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ ప్రాచీనాంధ్ర దేశ చరిత్ర - గ్రామీణజీవనం:పి.వి.పరబ్రహ్మశాస్త్రి:పేజీ.26