దోనేపూడి
దోనేపూడి, బాపట్ల జిల్లా, కొల్లూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన కొల్లూరు నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన తెనాలి నుండి 25 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1242 ఇళ్లతో, 4033 జనాభాతో 854 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2004, ఆడవారి సంఖ్య 2029. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2486 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 56. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590422[1]. ఎస్.టి.డి.కోడ్ నం. 08644.
దోనేపూడి | |
|---|---|
 | |
.svg)  దోనేపూడి | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°8′56.724″N 80°49′4.152″E / 16.14909000°N 80.81782000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | బాపట్ల |
| మండలం | కొల్లూరు |
| విస్తీర్ణం | 8.54 కి.మీ2 (3.30 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 4,033 |
| • జనసాంద్రత | 470/కి.మీ2 (1,200/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 2,004 |
| • స్త్రీలు | 2,029 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,012 |
| • నివాసాలు | 1,242 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 522324 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590422 |
గ్రామ చరిత్ర
మార్చుఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (సీఆర్‌డీఏ) పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు.[2]
గుంటూరు జిల్లా పరిధిలోని మండలాలు
మార్చుతాడేపల్లి, మంగళగిరి, తుళ్లూరు, దుగ్గిరాల, తెనాలి, తాడికొండ, గుంటూరు మండలం, చేబ్రోలు, మేడికొండూరు, పెదకాకాని, వట్టిచెరుకూరు, అమరావతి, కొల్లిపర, వేమూరు, కొల్లూరు, అమృతలూరు, చుండూరు మండలాలతో పాటు ఆయా మండలాల పట్టణ ప్రాంతం కూడా సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వస్తుంది.
గ్రామ భౌగోళికం
మార్చుసమీప గ్రామాలు
మార్చుచినపులివర్రు 3 కి.మీ, పోతార్లంక 3 కి.మీ, కోడిపర్రు 4 కి.మీ, వెల్లటూరు 5 కి.మీ, భట్టిప్రోలు 5 కి.మీ
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి కొల్లూరులో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల కొల్లూరులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల తెనాలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల వడ్లమూడిలోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు గుంటూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల కొల్లూరులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం తెనాలిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుదోనేపూడిలో ఉన్న రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామం సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం కిందకు రావట్లేదు. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుదోనేపూడిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు (చైతన్య గోదావరి గ్రామీణ బ్యాంకు), వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 8 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 12 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుదోనేపూడిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 153 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 10 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 3 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 687 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 37 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 649 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుదోనేపూడిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- కాలువలు: 534 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 115 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుదోనేపూడిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
మార్చుఇటుకలు
గ్రామంలోని మౌలిక సదుపాయాలు
మార్చు- అమరావతి ఉత్సవ కళ్యాణ మండపం:- దోనేపూడి శాతవాహన అభివృద్ధి సొసైటీ ఆధ్వర్యంలో, 1.3 కోట్ల రూపాయల వ్యయంతో, ఈ మండపాన్ని నూతనంగా నిర్మించారు. ఈ కళ్యాణమండపాన్ని, ఇందిరాగాంధీ ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ డెవలప్‌మెంట్ & రీసెర్చ్ అను సంస్థకు ఉపకులపతి అయిన ఆచార్య సూర్యదేవర మహేంద్రదేవ్, 2017,జూన్-8న ప్రారంభించారు. [8]
- ఈ గ్రామంలో తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం ఆధ్వర్యంలో 50 లక్షల రూపాయల అంచనా వ్యయంతో నిర్మించనున్న కళ్యాణమండపానికి 2017,జూన్-12న శంక్ఖుస్థాపన నిర్వహించారు. [9]
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చు2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో శ్రీ వాకా చినసాంబయ్య, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు. ఉపసర్పంచిగా శ్రీ వెనిగళ్ళ మహేష్ ఎన్నికైనారు. [5]
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చు- శ్రీ లక్ష్మీ తిరుపతమ్మ తల్లి ఆలయం:- ఈ గ్రామంలోని శ్రీ లక్ష్మీ తిరుపతమ్మ తల్లి భక్తుల కోరిన కోర్కెలు తీర్చే తల్లిగా పేరుగాంచింది. ఈ ఆలయంలో అమ్మవారి తిరునాళ్ళు ప్రతి సంవత్సరం, ఫాల్గుణమాసం లో, పౌర్ణమి రోజున వైభవంగా నిర్వహించెదరు. ఆ రోజు ఉదయం పూజాకార్యక్రమాలు, సాయంత్రం అష్టోత్తర కుంకుమపూజలు జరుగును. దేవస్థానంలో తిరుపతమ్మ, గోపయ్యస్వామి వార్ల కళ్యాణం, వేదపండితుల మంత్రోచ్ఛారణల మధ్య కన్నుల పండువగా నిర్వహించెదరు. మొక్కులు ఉన్న భక్తులు పొంగళ్ళు చెల్లిస్తారు. సంప్రదాయబద్ధంగా పసుపు బళ్ళు ఊరేగించుచూ, అమ్మవారికి పసుపు,కుంకుమలు చెల్లిస్తారు. దేవస్థానం సమీపంలో విద్యుద్దీపాలతో వేంకటేశ్వరస్వామి, లక్ష్మీదేవి, గణపతిస్వామి అలంకరణలు, గ్రామీణులు ఏర్పాటుచేసిన విద్యుత్తు ప్రభలు, ఆకట్టుకుంటవి. పూజా కార్యక్రమాలలో దోనేపూడి, కొల్లూరు, లంక గ్రామాల భక్తులుపెద్ద సంఖ్యలో పాల్గొంటారు. [4]
- శ్రీ సోమశేఖరస్వామివారి ఆలయం, కోటిపల్లి.
గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు
మార్చుఇక్కడ వరి, మొక్క జొన్న పంటలు ఎక్కువ. తరువాతి స్థానంలో అరటి తోటలు.
గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు
మార్చుఈ గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తి:- వ్వయసాయం.
గ్రామ ప్రముఖులు
మార్చు- నాదెండ్ల భాస్కరరావు ముఖ్యమంత్రి
- నాదెండ్ల మనోహర్ స్పీకర్:- ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ, సభాపతిగా పనిచేసిన నాదెండ్ల మనోహర్ స్వంత గ్రామం ఇదే. ఇతని తండ్రి నాదెండ్ల భాస్కరరావు, ఆ. ప్ర. రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేసాడు.ఇతను సభాపతి అయిన తరువాత, గ్రామంలో, ఆదినారాయణస్వామి, ఆంజనేయస్వామి దేవాలయాల నిర్మాణానికి తనవంతు సహకారం అందించాడు.
- సురేంద్రబాబు ఐ.పి.ఎస్.అధికారి.
గ్రామ విశేషాలు
మార్చుదోనేపూడి సహకార సంఘం అధ్యక్షులు శ్రీ యార్లగడ్డ శ్రీనివాసరావు కుమార్తె సాయిసింధు. గేట్-2017 పరీక్షలలో అఖిల భారతదేశ స్థాయిలో 93వ ర్యాంక్ సాధించింది.
గణాంకాలు
మార్చు- 2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం జనాభా 4473, పురుషుల సంఖ్య 2281, మహిళలు 2192, నివాస గృహాలు 1252, విస్తీర్ణం 854 హెక్టారులు
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "ఆర్కైవ్ నకలు". Archived from the original on 2016-08-18. Retrieved 2016-08-19.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help)