మన్నారుపోలూరు
మన్నారుపోలూరు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, తిరుపతి జిల్లా, సూళ్ళూరుపేట మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన సూళ్ళూరుపేట నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన గూడూరు నుండి 65 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1827 ఇళ్లతో, 6645 జనాభాతో 612 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3288, ఆడవారి సంఖ్య 3357. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1969 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 1293. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592736.[2].
మన్నారుపోలూరు | |
|---|---|
 | |
.svg)  మన్నారుపోలూరు | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 13°42′34.463″N 79°59′56.360″E / 13.70957306°N 79.99898889°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | తిరుపతి |
| మండలం | సూళ్ళూరుపేట |
| విస్తీర్ణం | 6.12 కి.మీ2 (2.36 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 6,645 |
| • జనసాంద్రత | 1,100/కి.మీ2 (2,800/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 3,288 |
| • స్త్రీలు | 3,357 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,021 |
| • నివాసాలు | 1,827 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 524121 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 592736 |
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి సూళ్ళూరుపేటలో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల సూళ్ళూరుపేటలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఎన్.వి.కండ్రిగలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నెల్లూరులోను, పాలీటెక్నిక్‌ గూడూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల ఎన్.వి.కండ్రిగలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల తడలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం గూడూరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల నెల్లూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుమన్నారుపోలూరులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుమన్నారుపోలూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుమన్నారుపోలూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 83 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 40 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 6 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 33 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 61 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 20 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 43 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 321 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 127 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 258 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుమన్నారుపోలూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 159 హెక్టార్లు* చెరువులు: 80 హెక్టార్లు* ఇతర వనరుల ద్వారా: 18 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుమన్నారుపోలూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుపారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
మార్చుబియ్యం, చేనేత
విశేషాలు
మార్చుమన్నారుపోలూరు, మండలకేంద్రమైన సూళ్లూరుపేట నుండి రెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో కాళిందీ నదీ తీరాన ఉన్న ప్రాచీన గ్రామం. పూర్వం దీని పేరు మల్ల హరి పోరూరు. కాలక్రమేణ అదే మన్నారుపోలూరు అయ్యిందని భావిస్తున్నారు. మల్లహరిపోరూరు అని పేరు రావటానికి ఇది శ్రీకృష్ణుడు, జాంబవంతునితో యుద్ధం చేసిన స్థలం అని స్థానికుల కథనం. దీనికి మద్దతుగా ఇక్కడ 11వ శతాబ్దాములో చోళ వంశ చక్రవర్తులు నిర్మించారని భావిస్తున్న అళగు మల్లరు కృష్ణస్వామి ఆలయం ఉంది. 13వ శతాబ్దంలో మనుమసిద్ధి రాజులు ఈ ఆలయాన్ని పునరుద్ధరించారు. 18వ శతాబ్దంలో వెంకటగిరి రాజులు ఆలయానికి గ్రామాలు, భూములు దానం చేశారు. ప్రస్తుతం జీర్ణావస్థలో ఉన్న ఈ దేవాలయాన్ని పునరుద్ధరించడానికి తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం 25 లక్షల రూపాయలు ఖర్చు చేస్తున్నది[3].
108 దివ్యతిరుపతి క్షేత్రాలలో ఒకటైన మన్నారుపోలూరు వైష్ణవ భక్తుడు పన్నిదాళ్వారుచే స్తుతించబడినదని స్థానికుల కథనం. అయితే ఈ విషయము నిరాధారము. వైష్ణవులు ప్రామాణికంగా అంగీకరించే 108 దివ్యదేశాల జాబితాలో మన్నారుపోలూరు లేదు. కానీ ఇది ప్రముఖ వైష్ణవ క్షేత్రమన్నది నిర్వివాదాంశం. బ్రహ్మాండ పురాణములో ఈ క్షేత్రం ప్రస్తావన ఉంది.
పూర్వం ఈ ఊరు చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలలో ఇటీవలి కాలములో అభివృద్ధి చెందిన సూళ్లూరుపేట కంటే ప్రాముఖ్యత కలిగిఉన్నదని భావించవచ్చు. శ్రీకాళహస్తి, నెల్లూరు మధ్యన ఉన్న ప్రముఖ పురాతన దేవాలయము ఇది ఒక్కటే. ఈ గుడి ప్రాంగణములో అనేక చిన్న గుళ్లు ఉన్నాయి. పుష్కరిణి కూడా ఒక మోస్తరుగా ఉంది.
వెంకటగిరి రాజుల పాలన కింద వచ్చిన ఈ దేవాలయానికి 1800లో వారు ఐదు గ్రామాలను దైవమాన్యంగా దానం చేశారు. స్థానికుల కథనం ప్రకారం పూర్వం ఈ గుడిలో ప్రతిరోజు తొమ్మిదిసార్లు పూజలు జరపటానికి తొమ్మిది మంది అర్చకులు ఉండేవారు. ప్రతి సంవత్సరం జరిగే ఆలయ ఉత్సవానికి చుట్టుపక్కల గ్రామాల నుండి పెద్దసంఖ్యలో భక్తులు వచ్చేవారు. అయితే క్రమేణ అనేక చారిత్రక, చట్టబద్ధ కారణాల వల్ల ఆలయ ఆదాయము క్షీణించింది. ఆలయ భూములు ఇతరులచే కాజేయబడినవి. కౌలుకు ఇచ్చిన భూములను కౌలుదార్లు దేవాలయానికి కౌలు చెల్లింకుండా వాటిని వశం చేసుకున్నారు. ఆలయ గోపురం శిథిలావస్థకు చేరుకుంది.
ఇక్కడి స్థలపురాణము ప్రకారం పూర్వం సత్రాజిత్తు కఠోర తపస్సుచే సూర్యున్ని ప్రసన్నం చేసుకొని శ్యమంతకమణిని సంపాదించాడు. శ్యమంతక మణిని ప్రసాదించిన సూర్యుడు ఆ మణి ప్రతిరోజు బంగారం ప్రసాదించేలా వరమిచ్చాడు.
దేవాలయాలు
మార్చు- ఈ గ్రామంలో సంతానేశ్వర ఆలయం ఉంది.
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ http://www.asianage.com/presentation/leftnavigation/asian-age-plus/movies-plus/rare-temple-of-krishna-to-be-revived.aspx[permanent dead link]