రమాదేవి చౌదరి

భారతీయ స్వాతంత్య్ర సమరయోధురాలు

రమాదేవి చౌదరి, (1899 డిసెంబరు 3 - 1985 జూలై 22), రమాదేవి అని కూడా పిలుస్తారు. ఈమె భారతీయ స్వాతంత్ర్య సమరయోధురాలు, సంఘ సంస్కర్త. ఒడిషా ప్రజలు ఆమెను మా (తల్లి) అని పిలిచేవారు.ఆమె గొప్పవ్యక్తిత్వానికి మారుపేరుగా భువనేశ్వర్‌లోని రమాదేవి మహిళా విశ్వవిద్యాలయానికి ఆమె పేరును పెట్టారు.[1][2]

రమాదేవి చౌదరి
ରମାଦେବୀ ଚୌଧୁରୀ
జననం(1899-12-03)1899 డిసెంబరు 3
మరణం1985 జూలై 22(1985-07-22) (వయసు 85)
జాతీయతభారతీయ
ఇతర పేర్లుమా (తల్లి)
వృత్తిభారత స్వాతంత్ర్య కార్యకర్త, సామాజిక సంస్కర్త

కుటుంబం

మార్చు

ఆమె తండ్రి గోపాల్ బల్లవ్ దాస్, తల్లి బసంత్ కుమారి దేవి.ఆమె ఉత్కల్ గౌరబ్ మధుసూదన్ దాస్కు మేనకోడలు అవుతుంది.[2] ఆమె 15 సంవత్సరాల వయస్సులో, అప్పటి డిప్యూటీ కలెక్టరుగా పనిచేయుచున్న గోపబంధు చౌదరిని వివాహం చేసుకుంది.[3]

స్వాతంత్ర్య సమయంలో ఆమె కీలక పాత్ర

మార్చు

ఆమె తన భర్తతో కలిసి,1921లో భారతస్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో చేరింది.[3] ఆమె మహాత్మా గాంధీచే బాగా ప్రభావితమైంది.[4] సహకారేతర ఉద్యమంలో చురుకుగా పాల్గొంది. స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో మహిళలను ప్రోత్సహించడానికి ఆమె గ్రామం నుండి గ్రామం వెళ్లింది.[4] ఆమెను ప్రభావితం చేసిన వారిలో ఇతరులు జై ప్రకాష్ నారాయణ్, వినోబా భావే, ఆమె మేనమామ మధుసూదన్ దాస్ ఉన్నారు.[4] 1921లో, ఆమె మొదటిసారి గాంధీజీతో సమావేశమైంది.తన భర్తతో కలిసి సహకారేతర ఉద్యమంలో చేరింది.[4] అదే సంవత్సరం వారు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌లో చేరి, అప్పటినుండి ఖాదీ ధరించడం ప్రారంభించారు.[4] 1930 లో ఆమె ఒరిస్సా స్థాయిలో ఉప్పు సత్యాగ్రహ ఉద్యమంలో చురుకుగా పాల్గొంది. ఆమె కిరణ్ బాలా సేన్, మాలతీదేవి చౌదరి, సరళా దేవి, ప్రాణకృష్ణ, పాధియారి వంటి ఇతర కార్యకర్తలతో కలిసి ఇంచుడి, సృజంగ్‌  గ్రామాలకు వెళ్లారు.[4] ఆమెతో సహా ఆమె సహచరులు అందరిని 1930 నవంబరులో బ్రిటీషు వారు నిర్బందించారు.[5] వీరిని బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం వేర్వేరు జైళ్లలో ఉంచారు. ఆమెను అలా అనేకసార్లు 1921,1930,1936,1942 లలో నిర్బందించి, సరళా దేవి, మాలతీ చౌదరి, ఇతర మహిళా స్వాతంత్ర్య కార్యకర్తలతో జైలుకు పంపారు.[4][6][7][8] ఆమె1931 భారత జాతీయ కాంగ్రెసు కరాచీ సభలకు హాజరైంది. ఆసమయంలో తదుపరి సభలను ఒరిస్సాలో నిర్వహించాలని నాయకులను అభ్యర్థించింది.[4] 1932 లో హజారీబాగ్ జైలు నుండి విడుదలైన తర్వాత, ఆమె హరిజన సంక్షేమంలో చురుకుగా పాల్గొంది. అస్పృశ్యతా నిర్మూలన కోసం గాంధీజీ ఆదేశాలమేరకు, ఆమె ఆస్పృశ్యతా నివారణ సమితిని ప్రకటించింది. ఈసంస్థ తరువాత హరిజన సేవా సంఘంగా పేరు మార్చబడింది.[4] గాంధీజీ 1932,1934 లో ఒరిస్సా సందర్శనలలో కస్తూర్బా, సర్దార్ పటేల్, రాజేంద్ర ప్రసాద్, మౌలానా ఆజాద్, జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ, ఇతరుల సందర్శనలలో చాలా దగ్గరగా ఆమె పాల్గొంది.[4] ఆమె బారీ పట్టణంలో ఒక ఆశ్రమాన్ని ప్రారంభించింది.దానికి "గాంధీజీ సేవాఘర్" అని పేరు పెట్టింది.[4] 1942 క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో, భర్త గోపబంధు చౌదరితో సహా రమాదేవి, ఆమె ఇతర కుటుంబ సభ్యులు అందరిని బ్రిటీషు ప్రభుత్వం నిర్బందించింది.[4] కస్తూర్బా గాంధీ మరణం తరువాత, గాంధీజీ కస్తూర్బా ట్రస్టుకు ఒరిస్సా విభాగం తరుపున రమాదేవికిప్రతినిధి బాధ్యతలు అప్పగించాడు.[4]

భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత పాత్ర

మార్చు

1947లో భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత, ఆచార్య వినోబా భావే, భూదాన్, గ్రామదాన్ ఉద్యమాలకు రమాదేవి తనను తాను పూర్తిగా అంకితం చేసుకుంది.[9] 1952లో ఆమె తన భర్తతో పాటు భూమిలేని పేదలకు భూమి సంపదను అందించే సందేశాన్ని ప్రచారం చేయడానికి ఆమె రాష్ట్రవ్యాప్తంగా దాదాపు 4000 కి.మీ. కాలినడకన ప్రయాణించింది.[9][10][11][12][13][14] 1928 నుండి రమాదేవి జగత్సింగ్‌పూర్‌లోని అలక ఆశ్రమంలో ఉంది.[15]

ఆమె ఉత్కల్ ఖాది మండలాన్ని ఏర్పాటు చేయడంలో, రామచంద్రపూర్‌లో ఉపాధ్యాయుల శిక్షణాకేంద్రం, బాలవాడి ఏర్పాటు చేయటానికి సహాయపడింది. 1950లో ఆమె దుంబూరుగెడలో గిరిజన సంక్షేమకేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేసింది.1951 కరువు సమయంలో ఆమె మాలతిదేవి చౌదరితో కలసికోరాపుట్‌ కరువునివారణలో పనిచేశారు.1962 ఇండో-చైనీస్ యుద్ధంలో ప్రభావితమైన సైనికులకు సహాయం చేయడానికి రమాదేవి తన సేవలను అందించింది. భారత అత్యవసర స్థితి సమయంలో హరే కృష్ణ మహతాబ్, నీలమణి రౌత్రేతో ఆమె తన సొంత వార్తాపత్రిక ద్వారా నిరసన వ్యక్తం చేసింది.[4] గ్రామ సేవక్ పత్రికను ప్రభుత్వం నిషేధించింది. ఒరిస్సా నుండి ఇతర నాయకులతో పాటు నబక్రుష్ణ చౌదరి, హరేకృష్ణ మహతాబ్, మన్మోహన్ చౌదరి, అన్నపూర్ణ మొహరాణా, జయకృష్ణ మొహంతి, ఇతరులును నిర్బంధంలో ఉంచింది.[16] ఆమె కటక్‌లో ఒక ప్రాథమిక పాఠశాల,శిశు విహార్, క్యాన్సర్ ఆసుపత్రిని స్థాపించింది.[4]

గౌరవాలు

మార్చు

రమాదేవికి జాతికి ఆమె చేసిన సేవలకు గుర్తింపుగా,1981 నవంబరు 4 న జమ్నాలాల్ బజాజ్ అవార్డు [17][18] ఉత్కల్ విశ్వవిద్యాలయం ద్వారా డాక్టర్ ఆఫ్ ఫిలాసఫీ (గౌరవ పురస్కారం) 1984 ఏప్రిల్ 16 న ప్రదానం చేయబడింది.

స్మారక చిహ్నాలు

మార్చు

ఆమె జ్ఞాపకార్థం భువనేశ్వర్‌లోని రమాదేవి మహిళా విశ్వవిద్యాలయానికి ఆమె పేరు పెట్టారు.ఇది తూర్పు భారతదేశంలో మొదటి మహిళా విశ్వవిద్యాలయం. ఇది 2015లో స్థాపించబడింది.విశ్వవిద్యాలయం ఆవరణలో ఆమెకు అంకితమైన మ్యూజియం ఉంది.కటక్‌లో ఆమె ప్రారంభించిన పాఠశాల-శిశు విహార్ - ఇప్పుడు రమాదేవి శిశు విహార్ అని పేరు పెట్టారు.[19]

ఆమె 1985 జూలై 22 న మరణించింది.[4]

ప్రస్తావనలు

మార్చు
  1. https://www.rdwuniversity.nic.in/
  2. 2.0 2.1 "Ramadevi Women's University". www.rdwuniversity.nic.in. Retrieved 2021-09-07.
  3. 3.0 3.1 Philomena Royappa Reddy; P. Sumangala (1998). Women in development: perspectives from selected states of India. B.R. Pub. Corp. ISBN 978-81-7018-978-7. Retrieved 22 April 2011.. Rama Devi Rama Devi along with her husband Gopabandu Choudhury joined the Freedom Movement in 1921
  4. 4.00 4.01 4.02 4.03 4.04 4.05 4.06 4.07 4.08 4.09 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15 Freedom Struggle and Rama Devi Orissa Review April 2006
  5. "5 women freedom fighters of Odisha | Sambad English". 2019-08-15. Retrieved 2021-09-11.
  6. People's Revolt in Orissa: A Study of Talcher by Debi P. Mishra – 1998 – Page 138
  7. Women and Social Change in India by Snehalata Panda – 1992 – Page 14
  8. Encyclopaedia of women biography: India, Pakistan, Bangladesh by Nagendra Kr Singh – 2001
  9. 9.0 9.1 Dharam Paul Chowdhry (1992). Profile of voluntary action in social welfare and development. Siddhartha Publishers. ISBN 978-81-85464-01-5. Retrieved 22 April 2011.. In 1952 the Bhoodan and Gramdan movement claimed the services of both Mrs. Rama Devi and her...
  10. Orissa Review 1990 – Volume 47 – Page 14 "commencement of the Salt Satyagraha, the women leaders like Rama Devi, Sarala Devi, Malatl Devi and Kiran Bala Sen made efforts for the active participation of women in this satyagraha. Led by Rama Devi and Malati Devi, fifteen hundred ..."
  11. Reflections on the National Movement in Orissa 1997 "Malati Devi protest meeting was held and a big procession was organised at Cuttack on 7th May, 1930. During this time prominent women leaders of Orissa like Rama Devi, Malati Devi and Sarala Devi were arrested. On 25th September ..."
  12. B. S. Chandrababu, L. Thilagavathi Woman, Her History and Her Struggle for Emancipation 2009 – Page 313 "Rama Devi was married at the age of fourteen, in 1914 to Gopabandru Choudhury, who was working as a Deputy ... the Civil Disobedience Movement when the top leaders were imprisoned, Rama Devi acted as the 'Dictator' of the Orissa ..."
  13. Subhas Chandra Parida, Sasmita Nayak Empowerment of Women in India – 2009 Page 197 "... Women political leaders like Basant Manjari Devi (Rajamata of Ranapur), Rama Devi and Malati Choudhury (social ..."
  14. Sachidananda Mohanty – Early Women's Writings in Orissa, 1898–1950: A Lost Tradition 2005 "Rama. Devi. 1889–1985. Daughter of Gopal Ballabha Das, younger brother of Madhusudan D:is. the eminent Oriya nationalist, Rama Devi received no formal schooling. She was married to Gopabandhu Choudhury at the age of 14. ..."
  15. Atul Chandra Pradhan, Ashok Kumar Patnaik, Utkal University. Post-graduate Dept. of History People's movements in Orissa during the colonial era – 1994– Page 149 "In the process they had paved the way towards building of a new society in Orissa based on Gandhians ideals. From 1928 Rama Devi had stayed in the Alaka Ashram at Jagatsingpur and had participated in all the activities of the Ashram."
  16. Orissa: the dazzle from within (art, craft and culture of ...by G. K. Ghosh – 1993 – – Page 37
  17. "Jamnalal Bajaj Awards Archive". Jamnalal Bajaj Foundation.
  18. British Empire Leprosy Relief Association. Indian Council; Hind Kusht Nivaran Sangh (1 January 1982). Leprosy in India. Hind Kusht Nivaran Sangh. Retrieved 22 April 2011.. JAMNALAL BAJAJ AWARDS, 1981 The Jamnalal Bajaj Awards are given every year for outstanding contributions in any one or more ... Award III was awarded to Smt. Ramadevi Gopabandhu Choudhuri ofCuttackfor her outstanding contribution to the ...
  19. "Ramadevi Womens University". Archived from the original on 2017-12-24. Retrieved 2021-09-07.