సత్యేంద్ర ప్రసన్నో సిన్హా

భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు

సత్యేంద్ర ప్రసన్న సిన్హా, 1వ బారన్ సిన్హా,[4][5] KCSI, PC, KC, (1863 మార్చి 24-1928 మార్చి 4) ప్రముఖ భారతీయ న్యాయవాది, రాజనీతిజ్ఞుడు. అతను బెంగాల్ మొట్టమొదటి భారతీయ అడ్వొకేట్-జనరల్, వైస్రాయ్ కార్యనిర్వాహక మండలిలో సభ్యుడైన మొదటి భారతీయుడు. బ్రిటిష్ మంత్రిత్వ శాఖలో సభ్యుడైన మొదటి భారతీయుడు.[6] అతన్ని కొన్నిసార్లు సత్యేంద్ర ప్రసన్నో సిన్హా లేదా సత్యేంద్ర ప్రసాద్ సిన్హా అని కూడా పిలుస్తారు.[7]

సత్యేంద్ర ప్రసన్నో సిన్హా
1920 మే 20 న అలెగ్జాండర్ బస్సానో లిమిటెడ్ తీసిన సత్యేంద్ర ప్రసన్న సిన్హా మొత్తం ప్లేట్ గ్లాస్ నెగెటివ్ పోర్ట్రెయిట్, ఇప్పుడు నేషనల్ పోర్ట్రెయిట్ గ్యాలరీ, లండన్ సేకరణ.
బీహార్, ఒరిస్సా మాజీ గవర్నర్[1]
In office
1920 డిసెంబరు 29 [1] – 1921 నవంబరు 30[1]
అంతకు ముందు వారునిర్వహించబడిన స్థానం
తరువాత వారుహవిలాండ్ లే మెసూరియర్ (నటన)
భారతదేశ సెక్రటరీ
In office
1919–1920
అంతకు ముందు వారులార్డ్ ఇస్లింగ్టన్
తరువాత వారుది ఎర్ల్ ఆఫ్ లిట్టన్
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు
In office
1915–1916[2]
అంతకు ముందు వారుభూపేంద్ర నాథ్ బోస్
తరువాత వారుఅంబికా చరణ్ మజుందార్
వ్యక్తిగత వివరాలు
జననం1863 మార్చి 24 (1863-03-24)
రాయపూర్, బీర్బం జిల్లా, బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటిష్ ఇండియా ప్రస్తుత బిర్భుమ్ జిల్లా, పశ్చిమ బెంగాల్, భారతదేశం[3]
మరణం4 March 1928 (1928-03-05) (aged -97)
బెర్హాంపూర్, బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటిష్ ఇండియా ప్రస్తుత ముర్షిదాబాద్ జిల్లా, పశ్చిమ బెంగాల్, భారతదేశం
జీవిత భాగస్వామి
గోవింద మోహినీ మిట్టర్
(m. 1880)
సంతానం7
వృత్తిరాజకీయవేత్త, న్యాయవాది

ప్రారంభ జీవితం విద్య

మార్చు

సిన్హా 1863 మార్చి 24 న బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యం. బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ, రాయపూర్ (ప్రస్తుత పశ్చిమ బెంగాల్ ) లోని బీర్భూమ్‌ జిల్లాలో జన్మించాడు. అతని పూర్వీకుడు, వ్యాపారవేత్త లాల్‌చంద్ డే, దక్షిణ బెంగాల్‌లోని మిడ్నాపూర్ నుండి నైరుతి బెంగాల్‌లోని బీర్భూమ్‌కు అజోయ్‌ ద్వారా ప్రయాణించి, బోల్పూర్‌కు దక్షిణాన ఉన్న రాయ్‌పూర్‌కు వచ్చాడు.ఇక్కడ అతను తన కొత్త ఇంటిని నిర్మించాడు. గ్రామంలోని చౌధురి నుండి రాయ్‌పూర్ జమీందారీని కొనుగోలు చేశాడు.అతని తండ్రి, రాయ్‌పూర్‌లోని జమీందార్, ఉత్తర రారి కాయస్థ శ్రేణికి చెందిన బెంగాలీ కాయస్థ కులానికి చెందినవారు.[8] సిన్హా తన ప్రాథమిక విద్యను సూరిలోని బీర్భం జిల్లా పాఠశాలనుండి పూర్తిచేసి, ఆపై 1878లో కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయానికి అనుబంధంగా ఉన్న కలకత్తా ప్రెసిడెన్సీ కళాశాలలో ఉన్నత చదువులు కొనసాగించడానికి ఉపకారవేతనం పొందాడు.1881లో, అతను ఇంగ్లాండ్‌లో చట్టం అధ్యయనం చేయడానికి భారతదేశంలో తన చదువును విడిచిపెట్టాడు. ఇంగ్లాండ్‌లో, సంవత్సరానికి £ 50 స్కాలర్‌షిప్ నాలుగు సంవత్సరాల పాటు లింకన్ ఇన్‌కి హాజరు అయ్యేలా చేసింది. అక్కడ అతను రోమన్ లా, న్యాయశాస్త్రం, రాజ్యాంగ చట్టం, అంతర్జాతీయ చట్టాలను అభ్యసించాడు. తరువాత, అతను మూడు సంవత్సరాల పాటు లింకన్స్ ఇన్ స్కాలర్‌షిప్ £ 100 పొందటానికి అర్హత పొందాడు.[7] 1886లో అతను కోల్‌కతాకు న్యాయవాదిగా తిరిగి వచ్చాడు.

వృత్తి జీవితం

మార్చు
 
సింహా సదన్ - 1926 CE - శాంతినికేతన్ 2014-06-29 5505

1886లో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన తరువాత, సిన్హా కలకత్తాలో విజయవంతమైన న్యాయవాద అభ్యాసాన్ని స్థాపించాడు.1903లో, సిన్హా ఆంగ్ల న్యాయవాది వాదనలు అధిగమించి భారత ప్రభుత్వానికి స్టాండింగ్ కౌన్సిల్ అయ్యాడు.1905లో బెంగాల్ అడ్వకేట్ జనరల్‌గా నియమితులైన మొదటి భారతీయుడు. 1908లో అతని చట్టపరమైన అభ్యాసం చాలా లాభదాయకంగా మారింది.1908లో అతనికి ప్రభుత్వ నియామకం ధ్రువీకరించబడింది.ప్రభుత్వ ఆహ్వానాన్ని అంగీకరించడం అంటే అతని వార్షిక ఆదాయం £ 10,000లో తగ్గించుకోవటం లాంటింది. వైస్రాయ్ ఆహ్వానాన్ని తిరస్కరించడం సిన్హా మొట్టమొదటి మొగ్గు, కానీ జిన్నా, గోఖలే ఉద్యోగానికి అంగీకరించమని ఒప్పించారు.[9] 1909 లో వైస్రాయ్ ఎగ్జిక్యూటివ్ కౌన్సిల్‌లోకి ప్రవేశించిన మొదటి భారతీయుడు కూడా అయ్యాడు.అతను 1915 జనవరి 1 నూతన సంవత్సర వేడుకల ఆనర్స్‌లో నైట్ అయ్యాడు.1915 లో బొంబాయి కాంగ్రెస్ సమావేశంలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా సిన్హా ఎన్నికయ్యాడు.1917లో, సిన్హా ఇంగ్లాండ్‌కు తిరిగి వచ్చాడు. విదేశాంగ కార్యదర్శి ఎడ్విన్ శామ్యూల్ మోంటాగ్ సహాయకుడిగా పనిచేశాడు. తరువాత, అతను మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభమైన తరువాత బికనీర్ మహారాజా, గంగా సింగ్‌తో పాటు ఇంపీరియల్ వార్ క్యాబినెట్, కాన్ఫరెన్స్ సభ్యుడిగా పనిచేశాడు.1919 లో ఐరోపా శాంతి సమావేశంలో భారతదేశానికి ప్రాతినిధ్యం వహించాడు.అదే సంవత్సరంలో, అతను భారతదేశ పార్లమెంటరీ అండర్ సెక్రటరీగా నియమించబడ్డాడు. బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీలో రాయ్‌పూర్‌కు చెందిన బారన్ సిన్హాగా పెరిగాడు. అతను బ్రిటిష్ హౌస్ ఆఫ్ లార్డ్స్‌లో 1919 ఫిబ్రవరిలో తన స్థానాన్ని పొంది, మొదటి భారతీయ సభ్యుడు అయ్యాడు.భారత ప్రభుత్వ చట్టం, 1919 ను హౌస్ ఆఫ్ లార్డ్స్ ద్వారా ఆమోదించడంలో అతను కీలక పాత్ర పోషించాడు.

అతను 1920 లో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు బీహార్, ఒరిస్సా ప్రావిన్స్‌కి మొదటి గవర్నర్‌గా నియమితుడయ్యాడు. గవర్నర్‌గా అతని పదవీకాలం ఎక్కువ కాలం కొనసాగలేదు. ఆరోగ్యం సరిగా లేనందున అతను 11 నెలల పాటు మాత్రమే ఈ పదవిలో పనిచేశాడు.1926 లో, సిన్హా తిరిగి ఇంగ్లాండ్ వెళ్లి, లండన్ లోని ప్రివీ కౌన్సిల్ జ్యుడీషియల్ కమిటీలో చేరాడు, కానీ అనారోగ్య కారణంగా అతను భారతదేశానికి మరలా తిరిగి రావాల్సి వచ్చింది.[7][10]

భారత జాతీయ కాంగ్రెస్

మార్చు

సింహా 1896 నుండి 1919 వరకు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ సభ్యుడు - 1915 లో బొంబాయి సభలలో దాని అధ్యక్షుడిగా ఎదిగాడు. అతను ఇతర మితవాద సభ్యులతో కలిసి 1919 లో కాంగ్రెస్‌ను విడిచిపెట్టాడు. 1896 లో జరిగిన కాంగ్రెస్ కలకత్తా సభలలో - బహిరంగ న్యాయ విచారణ లేకుండా ఏ భారతీయ రాష్ట్రానికి చెందిన పాలకుడిని తొలగించకూడదనే ప్రతిపాదనను అతను తీసుకువచ్చాడు.[10]

శాంతినికేతన్

మార్చు

శాంతినికేతన్ నిజానికి బీర్‌భూమ్‌లోని రాయ్‌పూర్ సింహా కుటుంబానికి చెందిన పూర్వీకుల జమీందారీలో భాగం.[11] సింహా సదన్ నిర్మాణానికి సత్యేంద్ర ప్రసాద్ సిన్హా క్లాక్ టవర్, బెల్‌తో నిర్మాణానికి విరాళం ఇచ్చాడు. ఈ భవనంలోనే ఆక్స్‌ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం గౌరవ డాక్టరేట్‌ను కవి రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్‌కు ప్రదానం చేసింది.[12]

సిన్హా 1928 మార్చి 4 న బెర్హాంపూర్‌లో మరణించాడు.

వ్యక్తిగత జీవితం

మార్చు

అతను 1880 మే 15 న బెంగాల్ రాష్ట్రం, బుర్ద్వాన్ లోని మహాతాలో గోవింద మోహిని మిట్టర్ ను వివాహం చేసుకున్నాడు.వారికి నలుగురు కుమారులు ముగ్గురు కుమార్తెలు.

మూలాలు

మార్చు
  1. 1.0 1.1 1.2 "Governor of Bihar". governor.bih.nic.in. Archived from the original on 4 ఫిబ్రవరి 2008. Retrieved 8 January 2018.
  2. "Indian National Congress: From 1885 till 2017, a brief history of past presidents". The Indian Express. 4 December 2017. Retrieved 8 January 2018.
  3. Sengupta, Subodh Chandra; Bose, Anjali (1976). Samsad Bangali Charitabhidhan (Biographical dictionary). Calcutta: Sahitya Samsad. p. 543.
  4. "The London Gazette".
  5. "The language of difference". The Telegraph. Retrieved 8 January 2018.
  6. "Dadabhai Naoroji to Nehru; Indira to Sonia: Profiles of Congress presidents". Hindustan Times. 20 November 2017. Retrieved 8 January 2018.
  7. 7.0 7.1 7.2 "S. P. Sinha | Making Britain". www.open.ac.uk. Retrieved 8 January 2018.
  8. An Indian In The House: The lives and times of the four trailblazers who first brought India to the British Parliament. Mereo Books. 2019. ISBN 978-1-86151-490-5. Retrieved 4 April 2020.
  9. Wolpert, Stanley (2013). Jinnah of Pakistan. Karachi, Pakistan: Oxford University Press. p. 30. ISBN 978-0-19-577389-7.
  10. 10.0 10.1 "Indian National Congress". Archived from the original on 7 జూలై 2020. Retrieved 8 January 2018. ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; "congress" అనే పేరును విభిన్న కంటెంటుతో అనేక సార్లు నిర్వచించారు
  11. Basak, Tapan Kumar, Rabindranath-Santiniketan-Sriniketan (An Introduction), p. 2, B.B.Publication
  12. "Santiniketan". UNESCO World Heritage Centre.

వెలుపలి లంకెలు

మార్చు