సదర్ (ఢిల్లీ)
సదర్ బజార్, భారతదేశ కేంద్రపాలిత ప్రాంతమైన ఢిల్లీలోని ఉత్తర ఢిల్లీ జిల్లాలోని ఒక పట్టణం.ఇది ఉత్తర ఢిల్లీ జిల్లాకు ముఖ్య పట్టణం.జిల్లా ప్రధాన కార్యాలయం సదర్ పట్టణంలో ఉంది.దీనిని వాడుకలో ఎక్కువగా సదర్ బజార్ అని అంటారు. సదర్ పట్టణం అతిపెద్ద మొత్తంలో గృహోపకరణాలు, సౌందర్య ఆభరణాలు విక్రయించే ప్రాంతం.[1] పాతఢిల్లీ లోని ఇతర ప్రధాన మార్కెట్ల మాదిరిగానే, ఇక్కడి మార్కెట్ కూడా వ్యాపారలావాదేవీలతో చాలా రద్దీగా ఉంటుంది. ఇది ప్రధానంగా గంపగుత్తగా విక్రయాలు జరిపే అయినప్పటికీ, ఇది అప్పుడప్పుడు కొనుగోలుదారులకు చిల్లరగా కూడా అందిస్తుంది. ప్రతిరోజూ ఇక్కడ వర్తకం చేయబడుతున్న పరిపూర్ణ పరిమాణాల కారణంగా, మార్కెట్‌ను సందర్శించేవారు దీనిని చెవులకు రొద కలిగించే ప్రాంతం (sensory overload) అని అంటారు. వ్యాపారులకు మార్కెట్‌గా ఉండటమే కాకుండా, ఇది సదర్ బజార్ శాసనసభ నియోజకవర్గానికి ప్రధాన కేంద్రం. దానివలన ఇది రాజకీయాలకు కేంద్రంగా మారింది.
సదర్ | |
|---|---|
లోకల్ మార్కెట్ ప్లేస్ | |
 సదర్ బజార్‌లోని బారా టూటి చౌక్ | |
  సదర్ భారతదేశంలో ఢిల్లీ స్థానం | |
| Coordinates: 28°39′32″N 77°13′00″E / 28.658813°N 77.216742°E | |
| దేశం |  భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఢిల్లీ |
| జిల్లా | ఉత్తర ఢిల్లీ జిల్లా |
| Government | |
| • Body | ఢిల్లీ నగరపాలక సంస్థ |
| భాషలు | |
| • అధికార | హిందీ, ఆంగ్లం |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| పిన్ | 110006 |
| లోక్‌సభ నియోజకవర్గం | ఉత్తర ఢిల్లీ జిల్లా |
చరిత్ర
మార్చుమొఘల్ కాలంలో పహార్ గంజ్ కూడా (షాగంజ్ లేదా కింగ్ గంజ్) వాణిజ్య ప్రాంతంగా ఉన్నట్లు సూచించబడుతుంది.[2] దాని ప్రస్తుత పేరు 'గంజ్', వాచకంగా కొండలతో పొరుగు అంటే, గెట్స్ రైసినా హిల్ సమీపంలో ఉన్న కారణంగా ఈ అర్థాన్ని సూచిస్తుంది. ఇక్కడ నేడు రాష్ట్రపతి భవన్ ఉంది.1857 వరకు పహర్గంజ్, కిషెంగంజ్, పహారీ ధీరాజ్ వంటి పొరుగు ప్రాంతాలు, వేర్వేరు ప్రాంతాలుగా ఉన్నాయి.అవి తరువాతి సంవత్సరాల్లో అభివృద్ధి చెంది, విలీనం అయ్యాయి, ఉదాహరణకు పహారీ ధీరాజ్, సదర్ బజార్లో విలీనం అయింది.[3]
బ్రిటీష్ వారి పరిపాలన కాలంలో ముస్లింలు, ఝండేవాలన్ ఆలయానికి దగ్గరగా ఒక కబేళాన్ని నిర్మించారు.1924 మేలో బక్రీద్ రోజున పహర్గంజ్, పహారీ ధీరజ్ కు చెందిన ముస్లింలు, హిందువులు పవిత్రమైన కామధేనుగా భావించే ఒక ఆవును వధించారు.ఇది సదర్ బజార్ హిందూ జాట్ ప్రజలకు కోపం తెప్పించింది.ఇది జూలై 11 నుండి, జూలై 18 వరకు జాట్లు, ముస్లింల అల్లర్లకు దారితీసింది.దీని ఫలితంగా ప్రాణ, ఆస్తి నష్టం జరిగింది.అల్లర్లను చివరికి పోలీసులు ఆపారు.[4]
స్థానం, రవాణా
మార్చుసదర్ బజార్ ఖరీ బావోలి వీధికి పశ్చిమాన ఉంది.ఇక్కడ నుండి నగరంలోని అన్నిప్రాంతాలకు ప్రయాణించటానికి సమీప కాశ్మీర్ గేట్ (ISBT) నుండి బస్సులు, రైళ్లు, ఆటో-రిక్షాలు ద్వారా ఉన్నాయి.ఢిల్లీ మెట్రోకు చెందిన టిస్ హజారి మెట్రో స్టేషన్ దీనికి సమీపంలో ఉంది.[5]
ఈ ప్రాంతంలో ఢిల్లీ సదర్ బజార్ అనే పేరుగల రైల్వే స్టేషన్ (కోడ్: డిఎస్బి) కూడా ఉంది.సదర్ బజారు ప్రాంతం నుండి ఒక కి.మీ (0.62 మైళ్లు) దూరంలో న్యూ ఢిల్లీ రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. అక్కడకు చేరుకోవడానికి సుమారు 9 నుండి 15 నిమిషాలు సమయం పడుతుంది.అక్కడ ఆగే అన్ని రైళ్లు సాధారణ తరగతి సీటింగ్ ఏర్పాట్లతో కూడిన ఇఎంయు, ఎంఇఎన్యు లేదా అన్ని ప్యాసింజర్ రైళ్లు ప్రయాణానికి అందుబాటులో ఉన్నాయి.[6]
వస్తువులు
మార్చుసదర్ బజార్లో ప్రతాప్ మార్కెట్, స్వదేశీ మార్కెట్, తేలివారా లేదా కలప మార్కెట్లతో సహా అనేక చిన్న, పెద్ద మార్కెట్లు ఉన్నాయి.[5] గృహోపకరణాలలో మాత్రమే కాకుండా బొమ్మలు, అనుకరణ ఆభరణాలు, స్టేషనరీ వంటి అనేక ఇతర వస్తువులను కూడా మార్కెటులో మొత్తంగా విక్రయాలు జరుగుతాయి.ఇది అనేక బహుళ-జాతీయ కంపెనీల నకిలీ ఉత్పత్తులు, ఎఫ్‌ఎంసిజి ఉత్పత్తులు, ముఖ్యంగా మోసపూరితమైన సారూప్య లక్షణాల సౌందర్య వస్తువుల గుహగా మారింది.[7]
వ్యాపారులు, దుకాణదారులకు ప్రామాణికమైన భారతీయ ఆహారానికి ప్రాప్యత ఉంది. వీటిలో నెయ్యి (స్పష్టీకరించిన వెన్న), వివిధ రకాల మిథాయ్ (సాంప్రదాయ స్వీట్లు) లో బాగా వేయించిన రుచికరమైన వంటకాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రాంత దారులు ఎక్కువుగా ఉంటాయి.కానీ ఇరుకైనవి, దిగుమతి చేసుకున్న వస్తువులు, దుస్తులు, బూట్లు, తోలు వస్తువులు, ఎలక్ట్రానిక్, వినియోగ వస్తువులు మరెన్నో విక్రయించే దుకాణాలతో కప్పబడి ఉంటాయి.[5] మార్కెట్, మిగతా నగరాలకన్నా చాలా రద్దీగా ఉంది.
ఆందోళనలు
మార్చుఆసియాలో ఇది అతిపెద్ద హోల్‌సేల్ మార్కెట్‌గా దీనిని కొందరు భావిస్తారు.సదర్ బజార్లో అధిక రద్దీ, విద్యుత్ కోతలు, పారిశుద్ధ్య సదుపాయాలు లేకపోవడం, రోడ్లు నిర్వహణ సరిగా లేకపోవటం, తరచూ ట్రాఫిక్ జామ్‌లతో ఇబ్బందులు పడుతున్నారని స్థానిక వ్యాపారుల సంఘాలు సూచిస్తున్నాయి.[8] గందరగోళంగా ఉన్నప్పటికీ, సదర్ బజార్ పర్యాటక ఆకర్షణగా మిగిలిపోయింది.[9][10]
పరిపాలన, రాజకీయాలు
మార్చుసదర్ బజార్ సదర్ - పహర్గంజ్ శాసనసభ నియోజకవర్గంలో ఒక భాగం. ఇది ఢిల్లీ నగరపాలక సంస్ల్థ (ఎంసిడి) లోని పన్నెండు పరిపాలనా మండలాల్లో ఇది ఒకటి.[11] 2015 ఎన్నికలలో ఈ నియోజకవర్గం నుండి ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీకి చెందిన సోమ్ దత్ గెలుపొందాడు.[12] దత్‌కు ముందు ఈ విధానసభ నియోజకవర్గానికి భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఐఎన్‌సి) రాజేష్ జైన్ ప్రాతినిధ్యం వహించాడు.[13]
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Sadar Bazaar Delhi". Sadar Bazaar. Retrieved 11 May 2020.
- ↑ Great Britain, Parliament. House of Commons (1859). House of Commons papers, Volume 18. HMSO. p. 8.
- ↑ Narayani Gupta (1981). Delhi between two empires, 1803–1930: society, government and urban growth. Oxford University Press. p. 61.
- ↑ BIRESH CHAUDHUR, NATIONALIST MOVEMENT IN DELHI 1911-1932, Page 78.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 "Sadar Bazaar Market in Delhi". www.mapsofindia.com. Retrieved 2020-12-29.
- ↑ "eRail.in". Retrieved 3 May 2015.
- ↑ Singh, Karn Pratap (6 July 2012). "Fake cosmetics worth Rs 50 lakh seized from Sadar Bazar, two held". Hindustan Times. New Delhi. Archived from the original on 5 మే 2015. Retrieved 3 May 2015.
- ↑ Gulati, Sumegha (24 November 2011). "Asia's biggest wholesale market may also be its most neglected: Traders". The Indian Express Archive. Retrieved 3 May 2015.
- ↑ Dutt, Nabanita (1 November 2010). To North India with Love: A Travel Guide for the Connoisseur. ThingsAsian Press. p. 17. ISBN 978-1-934159-07-1.
- ↑ Raina, A. K.; Agarwal, Dr. S. K. (1 January 2004). The Essence of Tourism Development: Dynamics, Philosophy, and Strategies. Sarup & Sons. p. 311. ISBN 978-81-7625-527-1.
- ↑ "Zonal Structure of NDMC". North Delhi Municipal Corporation. Archived from the original on 3 మే 2015. Retrieved 1 May 2015.
- ↑ "Winning Candidates List Delhi Assembly Elections 2013". Indian-Elections.com. Archived from the original on 24 సెప్టెంబరు 2015. Retrieved 3 May 2015.
- ↑ "Statistical Report on General Election, 2008 to the Legislative Assembly of NCT of Delhi" (PDF). Election Commission of India. 2008. p. 5. Retrieved 4 May 2015.