ఎలక్టోరల్ కాలేజ్ (ఇండియా)

భారత రాష్ట్రపతి ఎన్నిక విధానం
(ఎలక్టోరల్ కాలేజి నుండి దారిమార్పు చెందింది)

భారత రాష్ట్రపతి పరోక్షంగా భారత పార్లమెంటు, భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల శాసనసభల (ఎన్నుకోబడిన అసెంబ్లీని కలిగి ఉన్న) ఎన్నికైన సభ్యులతో కూడిన ఎలక్టోరల్ కాలేజ్ ద్వారా తక్షణ-ప్రవాహ ఓటింగ్ ద్వారా ఎన్నుకోబడతారు. ఓట్ల సంఖ్య, విలువ ప్రస్తుత జనాభా కంటే 1971 లో జనాభా ఆధారంగా ఉన్నాయి, 42 వ సవరణ ఫలితంగా, 84 వ సవరణ ద్వారా విస్తరించబడింది, రాష్ట్రాలు తమ జనాభా పెరుగుదల, అభివృద్ధిని తగ్గించినందుకు రాష్ట్రాలకు జరిమానా విధించకుండా చూడటం ద్వారా రాష్ట్రాల్లో కుటుంబ నియంత్రణ కార్యక్రమాలను ప్రోత్సహించాలనే ఉద్దేశ్యంతో.

ఉపరాష్ట్రపతిని లోక్‌సభ, రాజ్యసభ సభ్యులు (ఎన్నికైనవారు, నామినేటెడ్) కలిగి ఉన్న వేరే ఎలక్టోరల్ కాలేజ్ ద్వారా ఎన్నుకుంటారు.

కంపోజిషన్ మార్చు

అధ్యక్ష ఎన్నికల కళాశాల క్రింది వాటితో రూపొందించబడింది:

  • రాజ్యసభకు ఎన్నికైన సభ్యులు (భారత పార్లమెంటు ఎగువ సభ);
  • లోక్‌సభకు ఎన్నికైన సభ్యులు (భారత పార్లమెంటు దిగువ సభ);
  • ప్రతి రాష్ట్ర శాసనసభకు ఎన్నికైన సభ్యులు (రాష్ట్ర శాసనసభ దిగువ సభ);
  • శాసనసభను కలిగి ఉన్న ప్రతి కేంద్రపాలిత ప్రాంతం నుండి ఎన్నికైన సభ్యులు (అనగా ఢిల్లీ, (జమ్మూ కాశ్మీర్ చేర్చబడలేదు), పుదుచ్చేరి మొదలైనవి)[1]

ఓట్ల లెక్కింపు మార్చు

రాష్ట్ర శాసనసభలు, పార్లమెంటు ఉభయ సభలకు ఎన్నికైన సభ్యులు వేసే ఓట్ల విలువను[2] భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 55(2) నిబంధనల ప్రకారం నిర్ణయిస్తారు[3]. రాష్ట్రపతి ఎన్నికల్లో ఓటర్ల సంఖ్య, ఓట్ల వివరాలు ఇలా ఉన్నాయి. 84 వ సవరణ ప్రకారం, 1971 జనాభా గణన ఉపయోగించబడింది, 2026 వరకు ఉపయోగించబడుతుంది.[4]

ఒక ఎమ్మెల్యేకు ఎన్ని ఓట్లు ఉన్నాయో నిర్ణయించే ఫార్ములా:

 

అంటే, 1971 జనాభా లెక్కల ద్వారా నిర్ణయించబడిన సగటు నియోజకవర్గ పరిమాణం, అతని / ఆమె రాష్ట్రం లేదా కేంద్రపాలిత ప్రాంతంలో, 1,000 తో విభజించబడింది.

ఎమ్మెల్యేల ఓట్ల సంఖ్య ఇలా ఉంది.

రాష్ట్రం/కేంద్రపాలిత ప్రాంతం పేరు రాష్ట్ర శాసనసభ స్థానాల సంఖ్య (ఎన్నిక) జనాభా (1971 జనాభా లెక్కలు [5] ప్రతి ఎమ్మెల్యే ఓటు విలువ రాష్ట్రం/కేంద్రపాలిత ప్రాంతానికి ఓట్ల మొత్తం విలువ
ఆంధ్రప్రదేశ్ 175 27,800,586 159 27,825
అరుణాచల్ ప్రదేశ్ 60 467,511 8 480
అస్సాం 126 14,625,152 116 14,616
బీహార్ 243 42,126,236 173 42,039
ఛత్తీస్గఢ్ 90 11,637,494 129 11,610
ఢిల్లీ 70 4,065,698 58 4,060
గోవా 40 795,120 20 800
గుజరాత్ 182 26,697,475 147 26,754
హర్యానా 90 10,036,808 112 10,080
హిమాచల్ ప్రదేశ్ 68 3,460,434 51 3468
జమ్మూ కాశ్మీర్[6] 87 6,300,000 72 6,264
జార్ఖండ్ 81 14,227,133 176 14,256
కర్ణాటక 224 29,299,014 131 29,344
కేరళ 140 21,347,375 152 21,280
మధ్యప్రదేశ్ 230 30,016,625 131 30,130
మహారాష్ట్ర 288 50,412,235 175 50,400
మణిపూర్ 60 1,072,753 18 1,080
మేఘాలయ 60 1,011,699 17 1,020
మిజోరం 40 332,390 8 320
నాగాలాండ్ 60 516,499 9 540
ఒడిశా 147 21,944,615 149 21,903
పుదుచ్చేరి 30 471,707 16 480
పంజాబ్ 117 13,551,060 116 13,572
రాజస్థాన్ 200 25,765,806 129 25,800
సిక్కిం 32 209,843 7 224
తమిళనాడు 234 41,199,168 176 41,184
తెలంగాణ 119 15,702,122† 132 15,708
త్రిపుర 60 1,556,342 26 1,560
ఉత్తర ప్రదేశ్ 403 83,849,905 208 83,824
ఉత్తరాఖండ్ 70 4,491,239 64 4,480
పశ్చిమ బెంగాల్ 294 44,312,011 151 44,394
మొత్తం 4,120 549,302,005 549,495

గమనిక- http://eci.nic.in/eci_main/ElectoralLaws/HandBooks/President_Election_08062017.pdf.

మొత్తం ఎమ్మెల్యేల ఓట్ల విలువను ఎంపీల సంఖ్యతో విభజించి ఎంపీ ఓటు విలువను లెక్కిస్తారు. ఒక ఎంపీకి ఎన్ని ఓట్లు వచ్చాయో నిర్ణయించే ఫార్ములా:

 

అంటే మొత్తం పార్లమెంటు సభ్యులు (ఎన్నికైనవారు) = లోక్ సభ (543) + రాజ్యసభ (233) = 776

ప్రతి ఓటు విలువ = 549,495 / 776 = 708.11, రౌండ్ 708 పార్లమెంటు మొత్తం ఓట్ల విలువ = 776 × 708 = 549,408

ఎంపీల ఓట్ల సంఖ్య ఈ క్రింది విధంగా ఉంది.

హస్ పేరు పార్లమెంటరీ సీట్ల సంఖ్య (ఎన్నిక) ప్రతి ఎంపీ ఓటు విలువ సభకు ఓట్ల మొత్తం విలువ
లోక్‌సభ 543 708 384,444
రాజ్యసభ 233 708 164,964
మొత్తం 776 708 549,408

రాష్ట్రపతి ఎన్నికల ఓట్ల మొత్తం సంఖ్య ఈ క్రింది విధంగా ఉంది.

ఓటర్లు మొత్తం ఓటర్ల సంఖ్య ఓట్ల మొత్తం విలువ
శాసనసభల సభ్యులు (ఎన్నికైనవారు) 4,120 549,495
పార్లమెంటు సభ్యులు (ఎన్నికైనవారు) 776 549,408
మొత్తం 4,896 1,098,903

మూలాలు మార్చు

  1. Mishra, Soni (19 May 2020). "'J&K not included in electoral college for Presidential election'". The Week. Retrieved 7 March 2022.
  2. "Section 55 of the Constitution of India". Archived from the original on 16 March 2013. Retrieved 5 May 2012.
  3. Election to the Office of President, 2012
  4. 84th Amendment
  5. Election to the Office of President, 2012
  6. Constitution (Application to Jammu and Kashmir) Order