వికీపీడియా

కొచ్చి

కేరళ రాష్ట్రంలోని ముఖ్య నగరం
(కొచ్చిన్ నుండి దారిమార్పు చెందింది)

కొచ్చిన్ లేదా కొచ్చి , కేరళ రాష్ట్రానికి చెందిన ఎర్నాకుళం జిల్లా లోని అతిపెద్ద నగరం., ఒక రేవు పట్టణం. తరచూ కొచ్చిన్ ని ఎర్నాకుళం అనే వ్యవహరిస్తూ ఉంటారు. కొచ్చి జనాభా 6,01, 574. ఇది కేరళ రాష్ట్రంలోనే అత్యంత జనసాంద్రత గల పట్టణం. రాష్ట్ర రాజధాని తిరువనంతపురం (ట్రివేండ్రం) ఉత్తర దిశగా 220 కి.మీ (137 మై) దూరంలో, రాష్ట్రంలోని పెద్ద నగరాలలో తృతీయ స్థానంలో ఉన్న కోజికోడ్కు దక్షిణ దిశగా 180 కి.మీ (112 మై) దూరంలో ఉంది. అరేబియా సముద్రపు మహారాణిగా పిలువబడే కొచ్చి 14వ శతాబ్దం నుండే సుగంధ ద్రవ్యాల వ్యాపారానికి అనుకూలంగా నిలచి ప్రాముఖ్యత సంతరించుకుంది.1503 లోనే పోర్చుగీసు సామ్రాజ్యం లో భాగమై, భారతదేశంలో మొట్టమొదటి ఐరోపా దేశస్థుల మజిలీ అయింది.1530 లో పోర్చుగీసు వారు గోవాకి వారి కార్య కలాపాలని తరలించేవరకూ కొచ్చి యే వారి మజిలీ. పిమ్మట డచ్, బ్రిటీష్ రాజ్యాలు కొచ్చిని అభివృద్ధి చేశాయి.

కొచ్చి
కొచ్చిన్
Metropolis
Clockwise from top: Marine Drive Skyline, Chinese Fishing Nets at Fort Kochi, Cochin Shipyard, Queen's Way, Hill Palace, InfoPark
Clockwise from top: Marine Drive Skyline, Chinese Fishing Nets at Fort Kochi, Cochin Shipyard, Queen's Way, Hill Palace, InfoPark
Nickname: 
Queen of the Arabian Sea[1][2]
కొచ్చి is located in Kochi
కొచ్చి
కొచ్చి
కొచ్చి is located in Kerala
కొచ్చి
కొచ్చి
కొచ్చి is located in India
కొచ్చి
కొచ్చి
Coordinates: 9°58′N 76°17′E / 9.97°N 76.28°E / 9.97; 76.28
Country India
State Kerala
జిల్లాErnakulam
Formed1 April 1958[3]
Government
 • TypeMunicipal Corporation
 • BodyKochi Municipal Corporation,
Greater Cochin Development Authority
 • MayorM Anilkumar (CPI(M))
 • MPHibi Eden (INC)
 • City Police CommissionerC. H. Nagaraju IPS
విస్తీర్ణం
[4]
 • Metropolis94.88 కి.మీ2 (36.63 చ. మై)
 • Metro
[5]
440 కి.మీ2 (170 చ. మై)
Elevation
0 మీ (0 అ.)
జనాభా
 (2011)[4]
 • Metropolis6,77,381
 • జనసాంద్రత7,100/కి.మీ2 (18,000/చ. మై.)
 • Metro
[6]
21,19,724
Demonym(s)Cochinite,[7][8] Kochite, Kochikaran (M), Kochikari (F)
Languages
 • OfficialMalayalam, English
Time zoneUTC+౦5:30 (భా.ప్రా.కా)
PIN code(s)
682 XXX, 683 XXX
ప్రాంతపు కోడ్+91-484
Vehicle registration
Judicial CapitalHigh Court of Kerala
Coastline48 కిలోమీటర్లు (30 మై.)
Sex ratio1028 /♀ /1000♂
Literacy98.5%
Development AgencyGCDA, GIDA
ClimateAm (Köppen)
Precipitation3,228.3 మిల్లీమీటర్లు (127.10 అం.)

చరిత్ర

మార్చు

కొచ్చిన్ పురాతన కాలం నుండి సుగంధ ద్రవ్యాల వ్యాపారానికి పేరొందిందిగా గ్రీకులు, రోమనులు, యూదులు, అరబులు, చైనీయులు ఎరుగుదురు. 1341 లో పెరియార్ నదిలో వరదల వలన కోడుంగళ్ళూరు లోని వ్యాపార కేంద్రం నశించడంతో కొచ్చిన్ కి మంచి గుర్తింపుకు వచ్చింది. పలు చరిత్రకారుల ప్రకారం కులశేఖర సామ్రాజ్యం పతనం తర్వాత కొచ్చిన్ రాజ్యం 1102 లో ఏర్పడింది. అప్పట్లో రాజుకు ప్రస్తుతమున్న కొచ్చి పట్టణంతో బాటు చుట్టు ప్రక్కల ప్రదేశాలపై కూడా అధికారం ఉండేది. వంశ పారంపర్యంగా వచ్చెడి రాజవంశం 'పెరుంపడుప్పు స్వరూపం' లేదా 'కురు స్వరూపం' అని స్థానిక భాషలో వ్యవహరించేవారు.

1503 నుండి 1663 వరకు ఫోర్ట్ కొచ్చి పోర్చుగల్ పాలించింది. 1773 లో మైసూరు రాజు హైదర్ ఆలీ మలబారు ప్రాంతాన్ని కైవసం చేసుకొని కొచ్చిని తన రాజ్యంలో కలిపి వేసుకొన్నాడు. 20వ శతాబ్ద ప్రారంభంలో ఇక్కడి వ్యాపారం విస్తరించడంతో దీనిని అభివృద్ధి చేయవలసి వచ్చింది. అప్పటి మద్రాసు గవర్నరు లార్డ్ విల్లింగ్డన్, రాబర్ట్ బ్రిస్టోవ్ అను హార్బరు ఇంజినీరును ఆహ్వానించాడు. 21 ఏళ్ళలో బ్రిస్టోవ్ కొచ్చి పోర్టుని ద్వీపకల్పములోనే ఒక సురక్షితమైన పోర్టుగా మార్చి వేసాడు.

నగర గణాంకాలు

మార్చు

కరళలో రాష్త్రంలో కొచ్చి నగరం అత్యధిక జనసాంద్రతను కలిగిఉంది.ప్రతి కిమీ. 2 కి 7139 మంది ఉన్నారు.2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం, కొచ్చి మహానగర ప్రాంత జనాభా 21,17,990. అందులో స్త్రీ-పురుషుల నిష్పత్తి 1,028:1,000, ఇది అఖిల భారత సగటు 933:1,000 కంటే చాలా ఎక్కువ. కొచ్చి అక్షరాస్యత రేటు 97.5%. స్త్రీల అక్షరాస్యత రేటు పురుషుల కంటే 1.1% వెనుకబడి ఉంది.ఇది భారతదేశంలోని అతి తక్కువ అంతరాలలో ఒకటి.

కొచ్చి నగర జనాభాలో హిందూ మతం, క్రైస్తవం, ఇస్లాం ప్రధాన మతాలు. జైనమతం, జుడాయిజం, సిక్కుమతం, బౌద్ధమతం, అతి తక్కువ జనాభా ఆచరిస్తున్నారు. 44% మంది హిందూ మతాన్ని ఆచరిస్తున్నప్పటికీ, క్రైస్తవ మతం పెద్ద అనుచరులు (38%) తో కొచ్చిని భారతదేశంలో అతిపెద్ద క్రైస్తవ జనాభా కలిగిన నగరంగా గుర్తించారు.[9] నగర నివాసులలో ఎక్కువ మంది మలయాళీలు అయినప్పటికీ, తమిళులు, గుజరాతీలు, యూదులు, ఆంగ్లో-ఇండియన్లు, సిక్కులు, కొంకణిలతో సహా తక్కువమంది సంఖ్యతో ముఖ్యమైన జాతి సమాజాలుఉన్నాయి [10][11] ప్రాథమిక విద్య కోసం మలయాళం ప్రధాన భాషగా బోధనా మాధ్యమం అమలులో ఉంది. అయితే అనేక పాఠశాలలు స్థిరంగా ఇంగ్లీష్ మీడియం విద్యను ఉన్నత విద్యగా అందిస్తున్నాయి. వ్యాపార వర్గాల్లో ఇది ప్రాధాన్య భాష. తమిళం, హిందీలు విస్తృతంగా అర్థం చేసుకుంటారు. అయితే వీటిని చాలా అరుదుగా మాట్లాడతారు.

అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రపంచంలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఇతర నగరాల మాదిరిగానే, కొచ్చి కూడా ప్రధాన పట్టణీకరణ సమస్యలను ఎదుర్కొంటుంది. ఇల్లు, ఖర్చు, లభ్యత, పట్టణ గృహాల రద్దీ, గృహ ఆదాయాల పరంగా ఈ నగరం భారతీయ నగరాలలో పదవ స్థానంలో ఉంది.[12]

2016 నాటికి నగరాన్ని మురికివాడలు లేని నగరంగా మార్చేందుకు ప్రభుత్వం ప్రణాళికలు సిద్ధం చేసింది [13] నేషనల్ క్రైమ్ రికార్డ్స్ బ్యూరో ప్రకారం, భారతదేశంలో నమోదైన నేరాల సంఖ్యలో నగరం నాల్గవ స్థానంలో ఉంది.[14][15][16] 2009లో నగరం జాతీయ సగటు 181.4కి వ్యతిరేకంగా 646.3 సగటు నేరాల రేటును నమోదు చేసింది.[15] కానీ ఇతర భారతీయ నగరాల కంటే కొచ్చిలో చిన్న నేరాల రిపోర్టింగ్ రేట్లు ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల ఈ క్రమరాహిత్యం జరిగిందని కొచ్చి సిటీ పోలీస్ కమిషనర్ తరువాత స్పష్టం చేశారు.[17] కేరళ రాష్ట్రంలో కొచ్చిలో మహిళలపై అతి తక్కువ నేరాలు జరుగుతున్నాయని స్టేట్ క్రైమ్ రికార్డ్స్ బ్యూరో నివేదిక దీనికి మరింత బలం చేకూర్చింది.[18] 2011 ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కాంపిటీటివ్‌నెస్ నివేదిక ప్రకారం,[19] కొచ్చి రాష్ట్రంలో మొదటి స్థానంలో ఉంది. దేశంలో ఆరవ స్థానంలో ఉంది. నీల్సన్ కంపెనీ 2009 అధ్యయనం నాటికి భారతదేశంలోని మొదటి పది అత్యంత సంపన్న నగరాల జాబితాలో కొచ్చి ఏడవ స్థానంలో ఉంది.[20] నగరాల కోసం స్వచ్ఛ్ భారత్ ర్యాంకింగ్స్‌లో కొచ్చి భారతదేశంలో నాల్గవ పరిశుభ్రమైన నగరంగా నిలిచింది. ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ ఫ్లాగ్‌షిప్ స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్ కింద స్మార్ట్ సిటీగా అభివృద్ధి చేయనున్న వంద భారతీయ నగరాల్లో ఇది ఒకటిగా ఎంపికైంది.[21]

పౌర పరిపాలన

మార్చు

నగరపాలన మేయర్ నేతృత్వంలోని నగరపాలక సంస్థ ద్వారా సాగుతుంది. పరిపాలనా ప్రయోజనాల కోసం నగరం 74 వార్డులుగా విభజించబడింది,[22] కార్పొరేషన్ కౌన్సిల్ సభ్యులు ఐదు సంవత్సరాలకు ఎన్నుకోబడతారు. అంతకుముందు కొచ్చిన్ ప్రాంతం ఫోర్ట్ కొచ్చి, మట్టన్‌చేరి ఎర్నాకులం, అనే మూడు పురపాలక సంఘాలుగా ఉండేది. తరువాత కొచ్చిన్ నగరపాలక సంస్థగా ఏర్పాటుచేయటానికి ఈ మూడు పురపాలస సంఘాలను విలీనం చేసారు.కొచ్చి నగరపాలక సంస్థ ప్రధాన కార్యాలయం ఎర్నాకులంలో ఉంది. దాని ప్రాంతీయ లేదా మండలి (జోనల్) కార్యాలయాలు ఫోర్ట్ కొచ్చి, మట్టన్‌చేరి, పల్లురుతి, ఎడపల్లి, పచ్చలంలలో ఉన్నాయి.[23] నగర సాధారణ పరిపాలన సిబ్బంది విభాగం, స్టాండింగ్ కౌన్సిల్ కమిటీ విభాగంచే నిర్వహించబడుతుంది.[24] ఇతర విభాగాలలో పట్టణ ప్రణాళిక, ఆరోగ్యం, ఇంజనీరింగ్, రెవెన్యూ, ఖాతాలు ఉన్నాయి. వ్యర్థాల తొలగింపు, మురుగు పారుదల నిర్వహణ బాధ్యత నగరపాలక సంస్థ నిర్వహిస్తుంది. నగరంలో రోజుకు 600 టన్నులకు పైగా వ్యర్థాలు ఉత్పత్తి అవుతాయి. బ్రహ్మపురం సాలిడ్ వేస్ట్ ప్లాంట్‌లో ఎక్కువ భాగం వ్యర్థాలు సేంద్రియ ఎరువుగా కుళ్ళిపోతాయి.[24] కొచ్చి కార్పొరేషన్‌లోని వాటర్ వర్క్స్ డిపార్ట్‌మెంట్ సహకారంతో కేరళ వాటర్ అథారిటీ ద్వారా పెరియార్ నది నుండి తీసుకోబడిన త్రాగునీటి సరఫరా జరుగుతుంది.[25] కేరళ స్టేట్ ఎలక్ట్రిసిటీ బోర్డ్ విద్యుత్ సరఫరా చేస్తుంది. GCDA, GIDA అనే సంస్థలు గ్రేటర్ కొచ్చిన్ ప్రాంత అభివృద్ధి చేయటం, పర్యవేక్షించడం, ప్రధానంగా నగరానికి మౌలిక సదుపాయాలను అభివృద్ధి చేయడంలో ప్రధానపాత్ర పోషించే ప్రభుత్వ సంస్థలు.[26]

రాజకీయం

మార్చు

కొచ్చి భారత పార్లమెంటులోని ఎర్నాకులం లోక్‌సభ నియోజకవర్గంలో భాగంగా ఉంది.[27] ఈ నియోజకవర్గానికి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న ప్రస్తుత ఎన్నికైన పార్లమెంటు సభ్యుడు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌కు చెందిన హైబీ ఈడెన్.[28] ఎర్నాకుళం లోక్‌సభ నియోజకవర్గంలో భాగంగా ఉన్న, ఎర్నాకులం, కలమస్సేరి, కొచ్చి, పరవూరు, త్రిక్కాకర, త్రిప్పునితుర, వైపిన్ అనే ఏడు శాసనసభ నియోజకవర్గాల నుండి, ప్రతి సాధారణ ఎన్నికలలో కేరళ రాష్ట్ర శాసనసభకు ఏడుగురు శాసన సభ్యులు ఎన్నికవుతారు.

వాతావరణం

మార్చు

కొప్పెన్ వాతావరణ వర్గీకరణ ప్రకారం, కొచ్చి ఉష్ణమండల రుతుపవన వాతావరణాన్ని (ఆమ్) కలిగి ఉంది. కోచి భూమధ్యరేఖకు సమీపంలో ఉండటంతో పాటు దాని తీరప్రాంతం కారణంగా తక్కువ కాలానుగుణ ఉష్ణోగ్రత వైవిధ్యం, మధ్యస్థం నుండి అధిక స్థాయి తేమ ఉంటుంది. వార్షిక ఉష్ణోగ్రతలు 23 °C నుండి 31 °C (73 °F - 88 °F) మధ్య ఉంటాయి. అత్యధికంగా 36.5 °C (97.7 °F), కనిష్టంగా 16.3 °C (61.3 °F) రికార్డు అవుతుంది జూన్ నుండి సెప్టెంబరు వరకు, నైరుతి రుతుపవనాలు పశ్చిమ కనుమల గాలి వైపున కొచ్చి ఉన్నందున భారీ వర్షాలు కురుస్తాయి. అక్టోబరు నుండి డిసెంబరు వరకు, కొచ్చి ఈశాన్య రుతుపవనాల నుండి తేలికపాటి వర్షాన్ని పొందుతుంది. సగటు వార్షిక వర్షపాతం 3,014.9 మి.మీ. (118.70 అం.), వార్షిక సగటు వర్షపు రోజులు 124.

ఎర్నాకులం సమీపంలో ఉన్న కొచ్చి నేవల్ బేస్ వాతావరణ డేటా క్రింద ఉంది.

శీతోష్ణస్థితి డేటా - కొచ్చి
నెల జన ఫిబ్ర మార్చి ఏప్రి మే జూన్ జూలై ఆగ సెప్టెం అక్టో నవం డిసెం సంవత్సరం
అత్యధిక రికార్డు °C (°F) 35
(95) 		37
(99) 		37
(99) 		34
(93) 		35
(95) 		33
(91) 		35
(95) 		35
(95) 		38
(100) 		35
(95) 		34
(93) 		33
(91) 		38
(100)
సగటు అధిక °C (°F) 30
(86) 		31
(88) 		31
(88) 		31
(88) 		31
(88) 		28
(82) 		28
(82) 		28
(82) 		28
(82) 		29
(84) 		30
(86) 		30
(86) 		30
(86)
సగటు అల్ప °C (°F) 23
(73) 		25
(77) 		26
(79) 		26
(79) 		26
(79) 		25
(77) 		24
(75) 		24
(75) 		25
(77) 		25
(77) 		25
(77) 		23
(73) 		25
(77)
అత్యల్ప రికార్డు °C (°F) 17
(63) 		18
(64) 		20
(68) 		21
(70) 		22
(72) 		21
(70) 		21
(70) 		20
(68) 		22
(72) 		20
(68) 		20
(68) 		19
(66) 		17
(63)
సగటు అవపాతం mm (inches) 21.9
(0.86) 		22.9
(0.90) 		35.3
(1.39) 		124.0
(4.88) 		395.7
(15.58) 		720.7
(28.37) 		697.2
(27.45) 		367.8
(14.48) 		289.4
(11.39) 		302.3
(11.90) 		175.1
(6.89) 		48.3
(1.90) 		3,228.3
(127.10)
Source 1: [29]
Source 2: [30]

నగర శాంతి భద్రతలు

మార్చు

కొచ్చి నగరం కేరళ ఉన్నత న్యాయస్థాన నిలయం. పోలీస్ కమీషనర్, ఇండియన్ పోలీస్ సర్వీస్ (ఐపిఎస్) అధికారి నాయకత్వంలో కొచ్చి నగర రక్షకభటులు నగర శాంతి భద్రతలను పరిరక్షిస్తారు. నగరాన్ని ఐదు ప్రాంతీయ మండలాలుగా (జోన్‌లు) విభజించి ఒక్కో జోన్‌ను సర్కిల్‌ అధికారి ఆధ్వర్యంలో ఏర్పాటు చేశారు. సాధారణ శాంతి భద్రతలతో పాటు, నగర పోలీసులో ట్రాఫిక్ పోలీస్, నార్కోటిక్స్ సెల్, అల్లర్ల గుర్రం, సాయుధ రిజర్వ్ క్యాంపులు, జిల్లా క్రైమ్ రికార్డ్స్ బ్యూరో, మహిళా పోలీస్ స్టేషన్ ఉన్నాయి.[31] ఇది కేరళ ప్రభుత్వ హోం మంత్రిత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలో 19 పోలీస్ స్టేషన్లను నిర్వహిస్తోంది. సెంట్రల్ బ్యూరో ఆఫ్ ఇన్వెస్టిగేషన్, అవినీతి నిరోధక శాఖ కూడా నగరం వెలుపల పనిచేస్తుంది. వివిధ కేంద్ర, రాష్ట్ర భారీ పరిశ్రమలు, విమానాశ్రయం, ఓడరేవు జోన్‌లకు భద్రత కల్పించడానికి CISF 3 స్క్వాడ్రన్‌లను నిర్వహిస్తుంది. ప్రధాన నౌకాశ్రయం ఉన్నందున ఇతర ప్రధాన కేంద్ర ఏజెన్సీలు NIA, DRI, ఇండియన్ కస్టమ్స్ . నేషనల్ క్రైమ్ రికార్డ్స్ బ్యూరో (NCRB) ప్రకారం, కొచ్చిలో 2009తో పోలిస్తే 2010లో 193.7 శాతం IPC నేరాలు గణనీయంగా పెరిగాయని నివేదించింది. మొత్తం కేరళలో 424.1తో పోలిస్తే 1,897.8 నేరాల రేటు నమోదైంది.[32] అయితే, హత్యలు, కిడ్నాప్‌ల వంటి ప్రధాన నేరాలలో, రాష్ట్రంలోని ఇతర నగరాల కంటే తక్కువ నేరాల రేటును నగరంలో నమోదైందని నగర పోలీసు కమిషనర్ సమర్థించారు.[17]

రవాణా సౌకర్యాలు

మార్చు

వాయుమార్గం

మార్చు

కొచ్చికి ఎయిర్ గేట్‌వే కొచ్చిన్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం నెడుంబస్సేరిలో ఉంది. ఇది కొచ్చి నగరానికి ఉత్తరాన దాదాపు 28 కి.మీ. (17 మై.) దూరంలో ఉంది. దేశీయ, అంతర్జాతీయ విమానాలను నిర్వహిస్తుంది.[33] ఇది భారతదేశంలో కేంద్ర ప్రభుత్వ నిధులు లేకుండా నిర్మించిన మొదటి అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం.[34] ఇది ప్రపంచంలోనే పూర్తి సౌరశక్తితో నడిచే మొదటి విమానాశ్రయం.అనుసంధానం

కొచ్చిన్ విమానాశ్రయం మధ్యప్రాచ్యం, మలేషియా, థాయ్‌లాండ్, సింగపూర్‌లోని ప్రముఖ అంతర్జాతీయ గమ్యస్థానాలకు, లక్షద్వీప్ వంటి పర్యాటక ప్రాంతాలే కాకుండా అనేక ప్రధాన భారతీయ నగరాలకు ప్రత్యక్ష అనుసంధానం అందిస్తుంది. ఎయిర్ ఇండియా ఎక్స్‌ప్రెస్ సేవల ప్రధాన కార్యాలయం 840,000 sq ft (78,000 మీ2) టెర్మినల్ ప్రాంతంతో కొచ్చి నగరంలో ఉంది. ప్రయాణీకుల సామర్థ్యం 2200 (అంతర్జాతీయ, దేశీయ). ఇది రాష్ట్రంలో అతిపెద్ద రద్దీగా ఉండే విమానాశ్రయం.[35] అంతర్జాతీయ ప్రయాణీకుల రద్దీ పరంగా ఇది భారతదేశంలో నాల్గవ రద్దీగా ఉండే విమానాశ్రయం. అంతర్జాతీయ, దేశీయ ప్రయాణీకుల రద్దీ పరంగా ఏడవ రద్దీగా ఉండే విమానాశ్రయం గుర్తింపు పొందింది.[36][37]

త్రోవ మార్గం

మార్చు

కొచ్చి అనేక రహదారుల ద్వారా పొరుగు నగరాలకు, రాష్ట్రాలకు బాగా అనుసంధానించబడి ఉంది. ఇది జాతీయ రహదారి వ్యవస్థ ఉత్తర-దక్షిణ కారిడార్‌లో ఒక భాగం.[38][39] కొచ్చిలో రోడ్డు మౌలిక సదుపాయాలు పెరుగుతున్న వాహనాల రాకపోకల రద్దీని తీర్చలేకపోయాయి.అందువల్ల నగరంలో ట్రాఫిక్ రద్దీ ప్రధాన సమస్యగా మారింది.[40]

కొచ్చికి ఎన్.హెచ్. 66, ఎన్.హెచ్. 544, ఎన్.హెచ్. 966ఎ ఎన్.హెచ్ 966బి సేవలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.[41][42][43] అనేక రాష్ట్ర రహదారులు కూడా కొచ్చిని కేరళలోని ఇతర ప్రాంతాలతో కలుపుతాయి.[44] ఎస్.హెచ్.15, ఎట్టుమనూర్-ఎర్నాకులం రోడ్, కొట్టాయం, పాల, కుమిలి, చంగనాచెరి, పతనంతిట్ట మొదలైన వాటితో నగరాన్ని కలుపుతుంది. ఎస్.హెచ్. 41, పలారివట్టం-తేక్కడి రోడ్, జిల్లా తూర్పు ప్రాంతాలకు ఒక కారిడార్‌ను అందిస్తుంది. బ్యాక్ వాటర్స్, సముద్రం మధ్య ఉన్న ఇరుకైన భూభాగానికి ప్రయాణించటానికి ఎస్.హెచ్. 63, వైపీన్ పల్లిపురం రోడ్, ఎస్.హెచ్ 66, అలప్పుజా - తోప్పుంపాడి రహదారి తీరప్రాంత రహదారులు ఉన్నాయి.

ఇవి కూడ చూడండి

మార్చు

ఒట్టపాలెం

మూలాలు

మార్చు
  1. ↑ K. C. Sivaramakrishnan (2006). People's Participation in Urban Governance. Concept Publishing Company. p. 156. ISBN 81-8069-326-0. Archived from the original on 8 ఫిబ్రవరి 2016.
  2. ↑ Ganesh Kumar (సెప్టెంబరు 2010). Modern General Knowledge. Upkar Prakashan. p. 194. ISBN 978-81-7482-180-5. Archived from the original on 6 ఫిబ్రవరి 2016.
  3. ↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; ernakulam.nic.in అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
  4. ↑ 4.0 4.1 "Profile of Kochi". Kochi Municipal Corporation. Archived from the original on 15 August 2018. Retrieved 15 August 2018.
  5. ↑ "Demographia World Urban Areas" (PDF). demographia.com. Archived (PDF) from the original on 5 August 2011.
  6. ↑ "Urban Agglomerations/Cities having population 1 million and above" (PDF). Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Archived (PDF) from the original on 15 December 2011.
  7. ↑ Sadasivan, S.N. (2005). Territorial Integration. Mittal Publications. p. 64. ISBN 9788170999683. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  8. ↑ Menon, K.P.S. (23 January 1977). "My Kerala". Sunday. Vol. 4, no. 44. Ananda Bazar. p. 31.
  9. ↑ "Census of India, 2011, Religion PCA". Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Archived from the original on 14 December 2019. Retrieved 20 September 2020.
  10. ↑ "Jain Temple turns 100". The Hindu. 25 November 2004. Archived from the original on 29 June 2011. Retrieved 1 March 2011.
  11. ↑ "The Punjabi part of Kochi". The Hindu. Archived from the original on 15 June 2002. Retrieved 3 June 2002.
  12. ↑ Institute of Competitiveness (12 December 2011). "Liveability Index 2011, The Best Cities in India" (PDF). IFC. Archived from the original (PDF) on 26 April 2013. Retrieved 11 July 2012.
  13. ↑ "City Development Plan—Kochi" (PDF). Jawaharlal Nehru National Urban Renewal Mission. Archived from the original (PDF) on 29 May 2008. Retrieved 20 March 2008.
  14. ↑ "TABLE-1.6" (PDF). Archived from the original (PDF) on 28 June 2011. Retrieved 14 October 2010.
  15. ↑ 15.0 15.1 "IPC crime rate in Mega Cities: Table Table-2 (A), page-44" (PDF). Archived from the original (PDF) on 28 June 2011. Retrieved 9 March 2011.
  16. ↑ "Crime rate high in Kochi". Metrovaartha.com. 29 March 2010. Archived from the original on 14 July 2011. Retrieved 14 October 2010.
  17. ↑ 17.0 17.1 "Kochi city police 'set record straight'". The Hindu. 30 October 2011. Archived from the original on 18 May 2014.
  18. ↑ "Kochi is safest in Kerala for women". AsianAge. 9 October 2012. Archived from the original on 18 February 2017. Retrieved 21 January 2013.
  19. ↑ "Liveability Index 2011, The Best Cities In India" (PDF). CII/Institute of Competitiveness. Archived from the original (PDF) on 26 April 2013. Retrieved 11 July 2012.
  20. ↑ "Top 10 affluent Indian cities ranked". Nielsen Company. Archived from the original on 14 July 2011. Retrieved 4 November 2010.
  21. ↑ "Only 98 cities instead of 100 announced: All questions answered about the smart cities project - Firstpost". www.firstpost.com. 28 August 2015. Archived from the original on 19 January 2017.
  22. ↑ "Kochi Municipal Corporation, Division Map" (PDF). Kochi Municipal Corporation. Archived from the original (PDF) on 5 November 2010. Retrieved 3 November 2010.
  23. ↑ "Zonal Office". Kochi Municipal Corporation. Archived from the original on 11 January 2018. Retrieved 11 January 2018.
  24. ↑ 24.0 24.1 Academy, Students. Kochi-The Small Lagoon. Lulu Press, Inc. p. 30. ISBN 9781257094110. Archived from the original on 3 March 2018.
  25. ↑ "Private firm allowed to draw Periyar water". The Hindu. 9 September 2003. Archived from the original on 1 October 2007. Retrieved 22 August 2006.
  26. ↑ "About". Greater Cochin Development Authority. Archived from the original on 2 August 2017. Retrieved 11 January 2018.
  27. ↑ "Assembly Constituencies - Corresponding Districts and Parliamentary Constituencies" (PDF). Kerala. Election Commission of India. Archived from the original (PDF) on 2008-10-30. Retrieved 2008-10-19.
  28. ↑ "PRS Legislative Research - Find Your MP". Retrieved 24 August 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  29. ↑ "Kochi, India". Whetherbase. August 2011. Archived from the original on 5 మార్చి 2020. Retrieved 1 July 2010.
  30. ↑ "Kochi, India". MSN India. Archived from the original on 14 జూలై 2011. Retrieved 3 August 2010.
  31. ↑ "Organisational chart". Kochi City Police. Archived from the original on 24 August 2006. Retrieved 22 August 2006.
  32. ↑ Radhakrishnan, S. Anil (28 October 2011). "Alarming crime rate in Kochi". The Hindu. Archived from the original on 31 October 2011.
  33. ↑ "The Official Website of Cochin International Airport". Cochin-airport.in. Archived from the original on 26 March 2010. Retrieved 14 October 2010.
  34. ↑ "A novel venture in the history of Indian Aviation". Cochin International Airport. Archived from the original on 23 May 2006. Retrieved 23 May 2006.
  35. ↑ "CIAL Technical Information". Airports Authority of India. Archived from the original on 20 July 2011. Retrieved 13 October 2010.
  36. ↑ "CIAL to enhance solar power generation". The New Indian Express. Archived from the original on 19 January 2018. Retrieved 19 January 2018.
  37. ↑ "Cial hopeful of crossing the 1-crore passenger milestone". The Times of India. Archived from the original on 29 May 2018. Retrieved 19 January 2018.
  38. ↑ "NS&EW Corridor Map". National Highway Authority of India. Archived from the original on 4 March 2016. Retrieved 11 January 2018.
  39. ↑ "NS&EW Corridor Chainage Chart". National Highway Authority of India. Archived from the original on 1 July 2017. Retrieved 11 January 2018.
  40. ↑ "Kochi Metro extension decongests traffic, brings much-needed breather to city roads". The New Indian Express. Archived from the original on 19 January 2018. Retrieved 19 January 2018.
  41. ↑ "NS&EW Corridor Map". National Highway Authority of India. Archived from the original on 27 July 2011. Retrieved 24 January 2011.
  42. ↑ "NS&EW Corridor Chainage Chart". National Highway Authority of India. Archived from the original on 20 August 2010. Retrieved 24 January 2011.
  43. ↑ "A mammoth task achieved". The Hindu. 11 February 2011. Archived from the original on 9 November 2012. Retrieved 22 March 2011.
  44. ↑ "State Highways in Kerala". Archived from the original on 1 December 2010. Retrieved 17 November 2010.

వెలుపలి లంకెలు

మార్చు
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=కొచ్చి&oldid=4271402" నుండి వెలికితీశారు