దేవరంపాడు
దేవరంపాడు ప్రకాశం జిల్లా, ఒంగోలు మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన ఒంగోలు నుండి 22 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1745 ఇళ్లతో, 6366 జనాభాతో 2993 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3209, ఆడవారి సంఖ్య 3157. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1015 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 64. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 591331[2].
దేవరంపాడు | |
|---|---|
 | |
.svg)  దేవరంపాడు | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 15°33′10.800″N 80°10′58.800″E / 15.55300000°N 80.18300000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ప్రకాశం |
| మండలం | ఒంగోలు |
| విస్తీర్ణం | 29.93 కి.మీ2 (11.56 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 6,366 |
| • జనసాంద్రత | 210/కి.మీ2 (550/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 3,209 |
| • స్త్రీలు | 3,157 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 984 |
| • నివాసాలు | 1,745 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( 08592  ) |
| పిన్‌కోడ్ | 523182 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 591331 |
గ్రామ చరిత్ర
మార్చుస్వాతంత్ర్యోద్యమ సమయంలో, ఉప్పుసత్యాగ్రం సందర్భంగా, మహాత్మా గాంధీజీ పిలుపు మేరకు, 1930లో, ఈ గ్రామంలో కీ.శే.టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులుగారు, ఉప్పు పండిచి తమ నిరసన తెలిపినారు. తరువాత 1935లో ఇక్కడకు డా.రాజేంద్రప్రసాదుగారు వచ్చి, విజయోత్సవ స్థూపం ప్రారంభించారు. ఈ విజయస్థూపం ప్రకాశం పంతులుగారు స్వయంగా నిర్మించిన కట్టడం. ఆయన జీవితచరితను విశదపరచేటందుకు మిగిలిన ఏకైక నిర్మాణం.
స్వాతంత్ర్యసమరయోధులు సాగి విజయరామరాజు గారు ఈ గ్రామస్థులే. వీరు ఆరు నెలలు చెరసాలలో చిత్రహింసలు భరించుచూ చేసిన వందే మాతరం నినాదం, ఇప్పటికీ ఈ నేల అణువణువునా మారుమ్రోగుతూనే ఉంది. 1930లో, జాతిపిత పిలుపుతో టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు సారథ్యంలో ఊరంతా ఉప్పెనై కడలి తీరానికి ఎగసి ఉప్పు సత్యాగ్రహానికి వేదిక అయింది. 1935లో, నాటి భారత జాతీయ కాంగ్రెసు అధ్యక్షులు బాబూరాజేంద్రప్రసాదు ఈ గ్రామానికి వచ్చినప్పుడు, ఈ పుణ్యభూమికి మోకరిల్లినారు. నాటి ధీరోదాత్తులకు ప్రణమిల్లినారు. అప్పుడు వారు, ప్రకాశంగారు వేయించిన విజయస్తంభాన్ని ఆవిష్కరించి అనిర్వచనీయ అనుభూతినీ, స్ఫూర్తినీ వెంట తీసుకొని వెళ్ళినారు.
సమీపంలోని గ్రామాలు
మార్చువినోదరాయునిపాలెం 1.2 కి.మీ, చేజర్ల 2.6 కి.మీ, తిమ్మసముద్రం 3.6 కి.మీ, అమ్మనబ్రోలు 3.6 కి.మీ, ఉలిచి 3.9 కి.మీ.
గ్రామ పంచాయతీ
మార్చు2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో చుంచు దశరథరామయ్య, సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి.బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఉలిచిలో ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఒంగోలులో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు ఒంగోలులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఒంగోలులో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుదేవరంపాడులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఆరుగురు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుదేవరంపాడులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుదేవరంపాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 360 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 670 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 1009 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 952 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1765 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 196 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుదేవరంపాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- ఇతర వనరుల ద్వారా: 196 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుదేవరంపాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుగ్రామ విశేషాలు
మార్చుదేవరంపాడు దళితవాడ పంచాయతీని ఆకర్షణీయ గ్రామం (స్మార్ట్ విలేజ్) గా అభివృద్ధిచేయడానికై, గ్రామాన్ని, ఒంగోలు కలెక్టర్ సుజాతశర్మ, దత్తత తీసుకున్నారు. ఇక్కడ శుద్ధజల కేంద్రం ఏర్పాటు చేయడానికి ఆర్థికంగా చేయూతనీయడానికి కరవది సిండికేటు బ్యాంక్ ముందుకువచ్చింది. 2015, ఆగస్టు-23వ తేదీనాడు, ఆంధ్రకేసరి టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులుగారి జన్మదినోత్సవం సందర్భంగా, ఈ కేంద్రాన్ని ప్రారంభించెదరు. ఈ గ్రామంలో స్వాతంత్ర్య సమరయోధులు కీ.శే.సాగి విజయరామరాజుగారి విగ్రహం ఏర్పాటుచేసారు.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 6,158. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 3,088, మహిళల సంఖ్య 3,070, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,511 ఉన్నాయి.
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".