కదిరి

కదిరి
కదిరి
పట్టణం
	కదిరి
	Coordinates: 14°06′29″N 78°09′40″E / 14.108°N 78.161°E
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	ఆంధ్రప్రదేశ్
జిల్లా	శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా
మండలం	కదిరి మండలం
విస్తీర్ణం
• మొత్తం	25.88 కి.మీ2 (9.99 చ. మై)
జనాభా (2011)
• మొత్తం	89,429
• సాంద్రత	3,500/కి.మీ2 (8,900/చ. మై.)
జనగణాంకాలు
• లింగ నిష్పత్తి	1015
Area code	+91 ( 8494 )
పిన్(PIN)	515591
Website

కదిరి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, శ్రీ సత్యసాయి జిల్లాలోని కదిరి మండలం లోని గ్రామం.ఇది కదిరి పురపాలక సంఘ ముఖ్య పట్టణం, అదే జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలం. కదిరి మల్లెపూలకు, కనకాంబరాలు (కుంకుమ పూలు) కు ప్రసిద్ధిగాంచింది. కదిరి కుంకుమ అంధ్ర, కర్ణాటకలో విరివిగా అమ్మబడుతుంది. ఇక్కడి ప్రసిద్ధిచెందిన శ్రీ లక్ష్మీ నరసింహ దేవాలయం ఉంది.కదిరి శ్రీ సత్యసాయి జిల్లాలో రెండవ పెద్ద పట్టణం.ఆంధ్ర రాష్ట్రంలో కదిరి పెద్ద పట్టణంగా ఉండేది.

భౌగోళికం

పట్టణ విస్తీర్ణం 25.88 చ.కి.మీ (9.99 చ. మై). జిల్లా కేంద్రమైన పుట్టపర్తి నుండి ఉత్తర దిశలో 45 కి.మీ దూరంలో, సమీప నగరమైన అనంతపురం నుండి ఈశాన్య దిశలో 92 కి.మీ దూరంలో ఉంది.

జనాభా గణాంకాలు

2011 భారత జనగణన ప్రకారం కదిరి పట్టణ జనాభా మొత్తం 89,429, జన సాంద్రత 3,500/చ.కి.మీ (8,900/చ. మై.).^[2]

పరిపాలన

కదిరి పురపాలక సంఘం పట్టణ పరిపాలన చేస్తుంది.

రవాణా సౌకర్యాలు

జాతీయ రహదారి 42 పై వుంది, పాకాల - ధర్మవరం రైలు మార్గములో ఉంది.

పరిశోధన సంస్థలు

కదిరి ప్రాంతీయ వ్యవసాయ పరిశోధనా కేంద్రం: కదిరి-3 వేరుశనగ వంగడం ఇక్కడే అభివృద్ధిచేయబడింది. కదిరి-3 వంగడం ఆంధ్రప్రదేశ్లో ఎక్కువగా పండించే రకం. కదిరి-2, కదిరి- 71-1 రకాలు కూడా విరివిగా పండిస్తారు.

కదిరి తాలూకా చరిత్ర

కదిరి తాలూకా బ్రిటిష్ రాజ్ ఆధ్వర్యంలో స్థాపించబడింది.కదిరి ఆ సమయంలో కడప జిల్లాలో ఉంది. తరువాత 1910లో అనంతపురం జిల్లాలో విలీనం చేయబడింది. ఆ సమయంలో, కదిరి తాలూకా ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో అతిపెద్ద తాలూకా, దాని పరిపాలనలో దాదాపు 210 గ్రామాలు ఉన్నాయి. కదిరి, ముదిగుబ్బ, నల్లమాడ, ఎన్‌పి కుంట, తలుపుల, నల్లచెరువు, ఓడిచెరువు, తనకల్‌, ఆమడగూరు, గాండ్లపెంట గ్రామాలు ప్రస్తుతం మండలాలుగా ఉన్నాయి. ముదిగుబ్బ మినహా ఈ మండలాలు ప్రస్తుతం కదిరి రెవెన్యూ డివిజన్‌లో ఉన్నాయి. అందులో ఇప్పుడు పుట్టపర్తి, నల్లమాడ, కొత్తచెరువు మండలాలు కూడా ఉన్నాయి.^[3] కదిరి నియోజకవర్గంలో గాండ్ల పెంట మండలం నల్లచెరువు మండలం తనకల్లు మండలం తలుపుల మండలం నంబుల పూలకుంట మండలం కదిరి మండలం ఉన్నాయి.

దేవాలయాలు

శ్రీ ఖాద్రీ లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి దేవాలయం

లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి దేవాలయం భారతదేశంలోని ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని కదిరి అనంతపురం జిల్లాలో ఉంది. హిందూ పురాణాల ప్రకారం, ప్రహ్లాదుని తండ్రి అయిన హిరణ్యకశ్యపుని హతమార్చేందుకు నరసింహ భగవానుడు కదిరి చెట్టు మూలాల నుండి స్వయంభూగా ఉద్భవించాడు. ప్రతిరోజూ పవిత్ర స్నానం లేదా అభిషేకం చేసిన తర్వాత నరసింహుని విగ్రహం చెమట స్రవిస్తుంది, ఇది ఈ విగ్రహం యొక్క ప్రత్యేక నాణ్యత. ఈ తీర్థయాత్ర హిందూ భక్తులకు కేంద్రంగా ఉంది. ప్రతి సంవత్సరం కదిరిలో పండుగను అత్యంత వైభవంగా, ప్రదర్శనలతో జరుపుకుంటారు. కదిరి చెట్టు నుండి ఉద్భవించిన లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి పేరు మీదుగా ఈ ప్రాంతానికి కదిరి అని పేరు వచ్చింది. కదిరి కానరీ కలప లేదా ఇండియన్ మల్బరీని సూచిస్తుంది.

తిమ్మమ్మ మర్రిమాను

కదిరి దగ్గర తిమ్మమ్మ మర్రిమాను

తిమ్మమ్మ మర్రిమాను సుమారు 25 వద్ద ఉన్న ఒక భారీ మర్రి చెట్టు కదిరి నుండి కి.మీ. ఈ చారిత్రక వృక్షం అనంతపురం జిల్లాలో ఉంది. ఈ చెట్టు పేరు పురాతన కాలం నుండి స్థానిక ప్రజలచే భద్రపరచబడింది.తిమ్మమ్మ మర్రిమాను, తెలుగు భాషలో 'మర్రి' అంటే మర్రి, 'మను' అంటే చెట్టు. చాలా మంది ప్రజలు ఆరాధించడానికి, వారి ఆత్మలు శాంతియుత వాతావరణంలో విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి ఈ స్థలాన్ని సందర్శిస్తారు. ఈ మార్గం పొలాలు, చిన్న గ్రామాల గుండా వెళుతుంది, సందర్శకుల ప్రయాణాన్ని ఆహ్లాదకరంగా చేస్తుంది కాబట్టి ఇక్కడికి వెళ్ళేటప్పుడు చాలా ఉత్తేజకరమైనది.తిమ్మమ్మకు అంకితం చేయబడిన ఒక చిన్న ఆలయం చెట్టు క్రింద ఉంది. సంతానం లేని దంపతులు తిమ్మమ్మను పూజిస్తే మరుసటి సంవత్సరంలో సంతానం కలుగుతుందని ఈ ప్రాంత వాసుల ప్రగాఢ విశ్వాసం. శివరాత్రి పండుగ రోజున తిమ్మమ్మ వద్ద పెద్ద జాతర నిర్వహిస్తారు, ఆ చెట్టును పూజించడానికి వేలాది మంది తరలివస్తారు ^[4]

బట్రేపల్లి జలపాతాలు

బట్రేపల్లి జలపాతాలు అనంతపురం జిల్లా, కదిరి సమీపంలోని తలుపుల మండలంలో ఉన్నాయి. వారు సెప్టెంబరు నుండి డిసెంబరు వరకు చురుకుగా ఉంటారు. నీలగిరి అడవుల్లోని మల్లాలమ్మ గుడి నుంచి నీరు ప్రవహించి బట్రేపల్లి చెరువులో కలుస్తుంది. ఈ జలపాతం కడప జిల్లాతో పాటు కర్ణాటకకు సమీపంలో ఉంది. హాలిడే సీజన్‌లో ఇవి బిజీ పిక్నిక్ స్పాట్‌గా మారుతాయి.

కదిరిలో వార్షిక రథోత్సవం

కదిరి దగ్గర బట్రేపల్లి జలపాతం

కదిరికి చెందిన మాజీ మునిసిపల్ కౌన్సిలర్ కె. రాజశేఖర్ మాట్లాడుతూ, “బాట్రేపల్లి జలపాతం వర్షాకాలంలో, లేకుంటే పొడి ప్రాంతంలో సంవత్సరానికి నాలుగు నెలల పాటు అనువైన పిక్నిక్ స్పాట్‌ను అందిస్తుందని మేము భావిస్తున్నాము. కదిరి లక్ష్మీ నరసింహస్వామి ఆలయాన్ని సందర్శించే భక్తులు తరచూ జలపాతం వద్ద ఆగుతారని, ఇది బహిరంగ, పచ్చని ప్రకృతి దృశ్యాన్ని అందిస్తుంది.^[5]

యోగి వేమనసమాధి

కట్టారుపల్లి చాలా మంది యాత్రికులను ఆకర్షిస్తుంది, ఇది యోగి వేమన సమాధికి ప్రసిద్ధి చెందింది. కదిరి నుండి తిమ్మమ్మ మరిమాను మార్గంలో కి.మీ. ఈ ప్రదేశానికి ప్రయాణం వివిధ ఆకృతుల రాతి నిర్మాణాల దృశ్యాలను అందిస్తుంది. యోగి వేమన రచించిన తెలుగు పద్యాలు సరళంగా, వ్యావహారికంగా ఉంటాయి, అక్షరాస్యులు, నిరక్షరాస్యులలో బాగా ప్రాచుర్యం పొందిన వారి రోజువారీ జీవిత సత్యాలను, సామాజిక దురాచారాలను వివరిస్తాయి కాబట్టి యోగి వేమనను ప్రజల కవిగా విస్తృతంగా పిలుస్తారు. అతని కవితలు యోగా, జ్ఞానం, నైతికత యొక్క విషయాలను వివరిస్తాయి. వేమన కవి అయినందున 'ప్రజా కవి' అని పిలుస్తారు, అంటే 'ప్రజల కవి ^[6]

కదిరి శ్రీలక్షీనరసింహాస్వామి దేవాలయం

శ్రీలక్షీనరసింహాస్వామి దేవాలయ ప్రధాన గోపురం

లక్షీనరసింహాస్వామి దేవాలయం నవ నారసింహ క్షేత్రాలలో ఒకటి. ఇక్కడ స్వామి, ప్రహ్లాదుని సమేతంగా దర్శనం ఇస్తారు. ఇక్కడ ప్రతి సంవత్సరం నరసింహస్వామి బ్రహ్మోత్సవాలు అత్యంత వైభవంగా జరుగుతాయి. దేవస్థానానికి సంబంధించిన తీర్థాలు కదిరికి చుట్టుపక్కల చాలా ఉన్నాయి. అవి భృగు తీర్థం (కోనేరు), ద్రౌపది తీర్థం, కుంతి తీర్ఠం, పాండవ తీర్థం, వ్యాస తీర్థం మొదలగునవి.^[7]

ఇతరాలు

పాలపాటిదిన్నె ఆంజనేయస్వామి దేవస్థానం:కదిరికి సుమారు 13 కి.మీ దూరం లో ఉంది.
శ్రీ వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి దేవాలయం, కదిరి
శ్రీ మరకత మహాలక్ష్మి ఆలయం, కదిరి: శ్రీ గణపతి సచ్చిదానంద స్వామివారి స్వహస్తాలచే ప్రతిష్ఠాపితమైన ఈ ఆలయం ఇక్కడ అలరారుతోంది.^[8]
యోగి వేమన సమాధి, కటారుపల్లి: 12 కి.మీ దూరంలో ఉంది.
తిమ్మమ్మ మర్రిమాను: ఇది ప్రపంచంలోనే అతి పెద్దదైన మర్రి చెట్టు, 20 మైళ్ళ దూరంలో ఉంది.
యోగి వేమన జలాశయం, ముదిగుబ్బ
సి.జి. ప్రాజెక్టు :సుమారు 22 మైళ్ళ దూరంలో ఉంది
బట్రెపల్లి జలపాతం: సుమారు 10 కి.మీ దూరంలో పులివెందుల రహదారిలో ఉంది.
నామాల గుండు జలపాతం: సుమారు 18 కి.మీ దూరంలో పులివెందుల రహదారిలో ఉంది.

గ్రామ ప్రముఖులు

మూలాలు

↑ ^1.0 ^1.1 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాల జనగణన దత్తాంశ సమితి - పట్టణాలు (2011), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q58768667, archived from the original on 15 March 2018
↑ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 2015-11-13. Archived from the original on 2015-11-13. Retrieved 2022-11-03.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
↑ anantapur, About district. "About District Anantapur". Archived from the original on 24 January 2022. Retrieved 24 January 2022.
↑ banyan tree, thimmama marimanu. "Thimmamma Marrimanu". Archived from the original on 9 January 2022. Retrieved 9 January 2022.
↑ water falls, batrepalli. "batrepalli waterfalls". Archived from the original on 9 January 2022. Retrieved 9 January 2022.
↑ places of intereset, anantapur. "places of interest". Archived from the original on 9 January 2022. Retrieved 9 January 2022.
↑ ఈనాడు ఆదివారం: 2003 మార్చి 9
↑ ఈనాడు జిల్లా ఎడిషన్, 2013 అక్టోబరు 11. 10వ పేజీ.

బయటి లింకులు

జాతీయ వ్యవసాయ పరిశోధనా సంస్థ

[wikidata-712379f039a41713b5e518ad7c80f2f95efbba3e-v18-1] 1.0 ^1.1 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాల జనగణన దత్తాంశ సమితి - పట్టణాలు (2011), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q58768667, archived from the original on 15 March 2018

[2] "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 2015-11-13. Archived from the original on 2015-11-13. Retrieved 2022-11-03.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)

[3] tapur, About district. "About District Anantapur". Archived from the original on 24 January 2022. Retrieved 24 January 2022.

[4] yan tree, thimmama marimanu. "Thimmamma Marrimanu". Archived from the original on 9 January 2022. Retrieved 9 January 2022.

[5] water falls, batrepalli. "batrepalli waterfalls". Archived from the original on 9 January 2022. Retrieved 9 January 2022.

[6] s of intereset, anantapur. "places of interest". Archived from the original on 9 January 2022. Retrieved 9 January 2022.

[7] ఈనాడు ఆదివారం: 2003 మార్చి 9

[8] ఈనాడు జిల్లా ఎడిషన్, 2013 అక్టోబరు 11. 10వ పేజీ.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]