శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా
శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ఒక జిల్లా. జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణ భాగంగా 2022లో ఇది గత కాలపు అనంతపురం జిల్లాలో నుండి ఏర్పడింది. జిల్లా కేంద్రం పుట్టపర్తి.
శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా | |
---|---|
జిల్లా | |
![]() జిల్లా కేంద్రం పుట్టపర్తి ప్రవేశ ద్వారం | |
![]() | |
రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
జిల్లా కేంద్రము | పుట్టపర్తి |
పరిపాలనా విభాగాలు |
|
విస్తీర్ణం | |
• మొత్తం | 8,925 కి.మీ2 (3,446 చ. మై) |
జనాభా వివరాలు (2011) | |
• మొత్తం | 18,40,000 |
భాషలు | |
• ఆధికార | తెలుగు |
కాలమానం | UTC+05:30 (IST) |
జాలస్థలి | https://srisathyasai.ap.gov.in/ |
జిల్లా చరిత్రసవరించు
పుట్టపర్తి అసలు పేరు గొల్లపల్లి. ఆ ప్రాంతమంతా పాము, చీమల పుట్టలు ఎక్కువగా ఉండటంతో. పుట్టపల్లి అని పేరు వచ్చింది. కాలక్రమేణా పుట్టపర్తి అయింది. ఈ జిల్లా చిత్రావతి నది ఒడ్డున ఉంది. 2022 లో అనంతపురం జిల్లాను విభజించి శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా ఏర్పాటు చేశారు.[1]
భౌగోళిక స్వరూపంసవరించు
శ్రీ సత్య సాయి జిల్లా (పుట్టపర్తి) 13° -40′ 14°- 6′ ఉత్తర అక్షాంశం 76°-88′ 78°-30′ తూర్పు రేఖాంశం మధ్య ఉంది. జిల్లా ఉత్తర సరిహద్దులో అనంతపురము జిల్లా, తూర్పున YSR కడప జిల్లా & చిత్తూరు జిల్లా, పశ్చిమ నైరుతి సరిహద్దులో కర్ణాటక రాష్ట్రం ఉన్నాయి. జిల్లా విస్తీర్ణం 8,925 కి.మీ.
జనగణనసవరించు
జిల్లా పరిధిలో జనాభా మొత్తం 18.4 లక్షలు.
పరిపాలనా విభాగాలుసవరించు
జిల్లా పరిధిలో 7 శాసనసభ నియోజకవర్గాలు, 4 రెవెన్యూ డివిజన్లు, 32 మండలాలు ఉన్నాయి. జిల్లాలోని ధర్మవరం, కదిరి, పుట్టపర్తి,పెనుగొండ రెవెన్యూ డివిజన్లు ఉన్నాయి. పుట్టపర్తి రెవిన్యూ డివిజన్ కొత్తగా ఏర్పడింది.[2][3]
రెవిన్యూ డివిజన్లు, మండలాలుసవరించు
- కదిరి రెవిన్యూ డివిజన్
- ధర్మవరం రెవిన్యూ డివిజన్
- పుట్టపర్తి రెవిన్యూ డివిజన్
- పెనుకొండ రెవిన్యూ డివిజన్
పట్టణాలుసవరించు
రాజకీయ విభాగాలుసవరించు
లోకసభ నియోజకవర్గంసవరించు
- హిందూపురం: దీని పరిధిలోని రాప్తాడు శాసనసభ నియోజకవర్గం పాక్షికంగా మాత్రమే జిల్లాలో వుంది. రాప్తాడు, అనంతపురం రూరల్, ఆత్మకూరు మండలాలు అనంతపురం జిల్లాలో వున్నాయి. [3]
శాసనసభ నియోజకవర్గాలుసవరించు
- కదిరి
- ధర్మవరం
- పుట్టపర్తి
- పెనుకొండ
- మడకశిర (SC)
- రాప్తాడు (పాక్షికం), దీని పరిధిలోని రాప్తాడు, అనంతపురం రూరల్, ఆత్మకూరు మండలాలు అనంతపురం జిల్లాలో వున్నాయి. [3]
- హిందూపురం
విద్యా సౌకర్యాలుసవరించు
- శ్రీ సత్యసాయి విశ్వవిద్యాలయం ఆధ్వర్యంలో పలువిద్యాసంస్థలున్నాయి. సంగీత విద్యాలయం వుంది. మేనేజిమెంటు కళాశాల పుట్టపర్తి లో, పాలీటెక్నిక్ ధర్మవరం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల హిందూపురంలో వున్నాయి.
పరిశ్రమలుసవరించు
- ధర్మవరం అతిపెద్ద పట్టు, జౌళి పరిశ్రమల కేంద్రం.
- జిల్లాలో గాలులు చాలా వేగంగా వీస్తూ ఉంటాయి. ముఖ్యంగా మే-సెప్టెంబరు కాలంలో గాలుల తీవ్రత చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఈ కాలాన్ని స్థానికంగా గాలికాలం అని అంటారు. అందుచేత పవన విద్యుత్తు కేంద్రాలు రామగిరి ప్రాంతాలలో విస్తృతంగా ఏర్పాటయ్యాయి.
- పారిశ్రామికపరంగా గ్రానైటును శుద్ధి చేయు పరిశ్రమ, సిమెంటు పరిశ్రమ, ఉక్కు కార్మాగారం, బీడీల పరిశ్రమ, మోటారు కారు (కియా)
దర్శనీయ ప్రదేశాలుసవరించు
- ప్రశాంతి నిలయము, పుట్టపర్తి: సత్యసాయి చేత స్థాపించబడిన అనేక సంస్థలు, అత్యాధునిక నైపుణ్యాల ఆసుపత్రి వున్నాయి.
- శ్రీ శృంగేరి ఆలయం,పుట్టపర్తి: 1.8 ఎకరాల విస్తీర్ణంలో సుందర ప్రకృతి నేపథ్యంలో ఉన్నది.
- వీరభద్ర స్వామి దేవాలయం,లేపాక్షి : ఈ ఆలయం విజయనగరాజుల కాలంనాటిది. ప్రసిద్ధ మురల్ చిత్రాలతో చూపరులకు ఆకర్షిస్తూ ఉంటుంది. ఈ ఆలయంలో శివుడు, విష్ణువు, వీరభద్రుడు ప్రధాన దైవాలుగా ఉన్నారు. సుందర శిల్పకళ ఉట్టిపడే చిత్రాలతో అలంకృత స్తంభాల మీద నిలువెత్తు గాయకులు, నృత్యకారిణిల శిల్పాలు అనేక ఆకృతులలో చెక్కబడ్డాయి. ఈ ఆలయంలో దగ్గరలో 15 అడుగులు ఎత్తు, 22 అడుగుల పొడుగున విస్తరించిన నంది శిలావిగ్రహం వుంది.
- తిమ్మమ్మ మర్రిమాను,కదిరి : 5 ఎకరాలు విస్తీర్ణంలో విస్తరించిన అతి పెద్ద మర్రిచెట్టు. 1989లో అతిపెద్ద వృక్షంగా గిన్నిస్ రికార్డులకు ఎక్కింది.
- బట్రేపల్లి వాటర్ ఫాల్స్, కదిరి : వర్షాకాలంలో ప్రవహించే జలపాతం
- శ్రీలక్ష్మీనారాయణాలయం, కదిరి : ఈ ఆలయంలోని విగ్రహం స్వేదజలాలను స్రవిస్తూ ఉండడం ఒక ఆధ్యాత్మిక అద్భుతం.
- మడకశిర కోట, మడకశిర: పురాతన కోట
జిల్లా ప్రముఖులుసవరించు
- సత్యసాయి బాబా ఆధ్యాత్మికవేత్త.
చిత్ర మాలికసవరించు
మూలాలుసవరించు
- ↑ DES 2022, p. 15.
- ↑ "AP: కొత్త జిల్లాల స్వరూపమిదే.. పెద్ద జిల్లా ఏదంటే?". Sakshi. 2022-04-03. Retrieved 2022-04-03.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "సరికొత్త అనంత". ఆంధ్రజ్యోతి. 2022-04-04. Retrieved 2022-04-18.
ఆధార గ్రంథాలుసవరించు
DES (2022). DISTRICT HAND BOOK OF STATISTICS - Sri Sathya Sai district (PDF).