మొహమ్మద్ అలీ జౌహర్
ముహమ్మద్ అలీ జౌహర్, (1878 డిసెంబరు -1931 జనవరి 4) ఒక భారతీయ ముస్లిం కార్యకర్త, పాత్రికేయుడు, కవి, ఖిలాఫత్ ఉద్యమ ప్రముఖ వ్యక్తులలో ఒకడు.[1] అలీ జౌహర్ అలీఘర్ ఉద్యమం నుండి ఉద్బవించిన రాజకీయనాయకుడు.[2] అతను 1923 లో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. అది కొన్నినెలలు మాత్రమే కొనసాగింది.అతను ఆల్ ఇండియా ముస్లిం లీగ్ వ్యవస్థాపకుడు, అధ్యక్షులుగా పనిచేసినవారిలో ఒకడు.[3]
మొహమ్మద్ అలీ జౌహర్ | |
|---|---|
 | |
| 34వ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడు | |
| In office 1923–1923 | |
| అంతకు ముందు వారు | చిత్తరంజన్ దాస్ |
| తరువాత వారు | అబుల్ కలాం ఆజాద్ |
| వ్యక్తిగతం | |
| జననం | 1878 డిసెంబరు 10 |
| మరణం | 1931 జనవరి 4 (వయసు 52) |
| చివరి మజిలీ | జెరూసలెం |
| మతం | ఇస్లామ్ |
| జీవిత భాగస్వామి | అంజాదీ బానో బేగం
(m. 1902–1931) |
| తల్లిదండ్రులు | అబ్దుల్ అలీ ఖాన్ (తండ్రి) అబాదీ బానో బేగం (తల్లి) |
| రాజకీయ పార్టీ | ఆలిండియా ముస్లిం లీగ్ భారత జాతీయ కాంగ్రెసు |
| దీనికి ప్రసిద్ధి | ఖిలాఫత్ ఉద్యమం |
| వృత్తి | పాత్రికేయుడు, పండితుడు, రాజకీయ నాయకుడు, కవి |
| Founder of | జామియా మిల్లియా ఇస్లామియా |
ప్రారంభ జీవితం, వృత్తి
మార్చుమొహమ్మద్ అలీ 1878లో ఉత్తర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని రాంపూర్ జిల్లా నజీబాబాద్‌లో జన్మించాడు. [4] [5] మొహమ్మద్ అలీ ఐదు సంవత్సరాల వయస్సులో ఉండగా, తండ్రి అబ్దుల్ అలీ ఖాన్ మరణించాడు. [6] అతని సోదరుడు షౌకత్ ఆలీ జాతీయవాది, ఖిలాఫత్ ఉద్యమం నడిపించిన నాయకునిగా ప్రసిద్ధుడు.వీరి తల్లి అబాది బేగం (1852-1924), ఆమెను బి అమ్మాన్ అని కూడా పిలుస్తారు. అతని తల్లిబేగం బ్రిటీష్ వలస పాలన నుండి స్వేచ్ఛ కోసం పోరాటంలో పాల్గొనడానికి తన కుమారులను ప్రేరేపించింది. ఈ క్రమంలో కుమారులు బాగా చదువుకోవాలని నిశ్చయించుకుంది. [6] జౌహర్ తండ్రి తన చిన్న వయస్సులో మరణించినప్పటికీ, జౌహర్ విద్యనభ్యసించటానికి అలీగఢ్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయంలో చేరాడు.1898లో ఆక్స్‌ఫర్డ్‌లోని లింకన్ కాలేజీలో ఆధునిక చరిత్రను అధ్యయనం చేశాడు. [7]
భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చిన తరువాత, అతను అప్పటి రాంపూర్ రాష్ట్రానికి ఎడ్యుకేషన్ డైరెక్టర్‌గా పనిచేశాడు. తరువాత బరోడా సివిల్ సర్వీస్‌లో చేరాడు.అతను టైమ్స్, లండన్, ది మాంచెస్టర్ గార్డియన్, ది అబ్జర్వర్ వంటి ప్రధాన బ్రిటిష్, భారతీయ వార్తాపత్రికలలో వ్యాసాలు వ్రాస్తూ, మొదటి పరిమాణ రచయితగా, మంచి వక్తగా, దూరదృష్టి గల రాజకీయ నాయకుడుగా ఎదిగాడు. [7] అతను 1911లో కలకత్తాలో ది కామ్రేడ్ అనే ఆంగ్ల వారపత్రికను ప్రారంభించాడు. అది అతి త్వరగా సర్కులేషన్ ప్రభావాన్ని సాధించింది.అతను 1912 లో ఢిల్లీ వెళ్లాడు. అక్కడ 1913లోఉర్దూభాషా దినపత్రిక హమ్‌దార్డ్‌ను ప్రారంభించాడు.[3] 1902లో అమ్జాది బానో బేగం (1886-1947)ను వివాహం చేసుకున్నాడు. అమ్జాది బేగం జాతీయ, ఖిలాఫత్ ఉద్యమాలలో చురుకుగా పాల్గొంది. [8] [9] ముహమ్మద్ ఆంగ్లో-ఓరియంటల్ కాలేజ్ అని పిలువబడే అలీగఢ్ ముస్లిం విశ్వవిద్యాలయం విస్తరించడానికి జౌహర్ చాలా కష్టపడ్డాడు.1920 లో జామియా మిలియా ఇస్లామియా సహ వ్యవస్థాపకులలో ఒకడు. తరువాత దీనిని ఢిల్లీకి తరలించారు.
భారతదేశ ఉద్యమాలలో ఖిలాఫత్
మార్చు1906 లో ఢాకాలో జరిగిన అఖిల భారత ముస్లిం లీగ్ వ్యవస్థాపక సమావేశానికి జౌహర్ హాజరయ్యాడు. 1918 లో దానికి అధ్యక్షుడిగా పనిచేశాడు. అతను 1928 వరకు లీగ్‌లో చురుకుగా ఉన్నాడు. మొహమ్మద్ అలీ జౌహర్ కు "దేశంలోని మూడు ముఖ్యమైన రాజకీయ పార్టీలు, ఉద్యమాలు ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్, ఆల్ ఇండియా ముస్లిం లీగ్, ఖిలాఫత్ ఉద్యమ వ్యవహారాలను నిర్దేశించిన ప్రత్యేక విశిష్టత ఉంది." [4]
టర్కీ జాతీయవాది ముస్తఫా కెమాల్‌ను ప్రభావితం చేయడానికి, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వాన్ని ఒప్పించడానికి 1919 లో ఇంగ్లాండ్‌కు వెళ్లిన ముస్లిం ప్రతినిధి బృందానికి అతను ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. అతను ఇస్లాం ఖలీఫా ఆ సమయంలో అన్ని ఇస్లామిక్ దేశాల నాయకుడిగా ఉన్న టర్కీ సుల్తాన్‌ను పదవీచ్యుతుడిని చేయవద్దని ఒప్పించాడు. [10] బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం వారి కోరికలను తిరస్కరించడంతో ఖిలాఫత్ సంఘం ఏర్పడింది. ఇది భారతదేశంలోని ముస్లింలను, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వాన్ని నిరసిస్తూ, బహిష్కరించాలని పిలుపునిచ్చింది.[10]
అప్పుడు మౌలానా ఆలీ అనే బిరుదు 1921లో లభించింది. షౌకత్ అలీ, అబుల్ కలామ్ ఆజాద్, హకీమ్ అజ్మల్ ఖాన్, ముఖ్తార్ అహ్మద్ అన్సారీ, సయ్యద్ అత ఉల్లా షా బుఖారీ, మహాత్మా గాంధీ వంటి జాతీయ నాయకులతో విస్తృత కూటమి ఏర్పడింది. బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఐక్యత ప్రదర్శించడానికి ముస్లింలతో చేరిన భారతీయ జాతీయ కాంగ్రెస్, అనేక వేల మంది హిందువుల మద్దతు. జాతీయ పౌర ప్రతిఘటన ఉద్యమం కోసం గాంధీ ఇచ్చిన పిలుపుకు జౌహర్ హృదయపూర్వకంగా మద్దతు ఇచ్చాడు. భారతదేశం అంతటా అనేక వందల నిరసనలు, సమ్మెలను ప్రేరేపించాడు.ఖిలాఫత్ సమావేశంలో విద్రోహపూరిత ప్రసంగాన్ని అభివర్ణించినందుకు అతడిని బ్రిటిష్ అధికారులు అరెస్టు చేసి, రెండేళ్లపాటు జైలులో ఉంచారు. [1]
కాంగ్రెస్ నుండి పరాయీకరణ
మార్చుఅయితే 1922 లో గాంధీ సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమాన్ని నిలిపివేయడం, చౌరీ చౌరా సంఘటన కారణంగా ఖిలాఫత్ ఉద్యమం విఫలం కావడంతో జౌహర్ నిరాశ చెందాడు. ఈ సంఘటనలో 1922 ఫిబ్రవరి 4 న, గాంధీ సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమంలో పాల్గొన్న పెద్ద సంఖ్యలో నిరసనకారులు పోలీసులతో ఘర్షణకు దిగారు. ఆ సందర్భంలో వారు కాల్పులు జరిపి ముగ్గురు నిరసనకారులను చంపారు. ప్రతీకారంగా, ప్రదర్శనకారులు పోలీసు స్టేషన్‌పై దాడి చేసి నిప్పుపెట్టారు, ఆదాడిలో 22 మంది పోలీసులు మరణించారు.ఈ సంఘటన ప్రత్యక్ష ఫలితంగా భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ జాతీయ స్థాయిలో సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమాన్ని నిలిపివేసింది. [11]అతని రోజువారీ కార్యక్రమాలను తిరిగి ప్రారంభించాడు.కాంగ్రెస్ పార్టీని విడిచిపెట్టాడు.అతను నెహ్రూ నివేదికను బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యం వ్యతిరేకించింది, ఇది రాజ్యాంగ సంస్కరణలు, బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యంలో స్వతంత్ర దేశం ఆధిపత్య హోదాను ప్రతిపాదించే పత్రం. దీనిని అధ్యక్షుడు మోతీలాల్ నెహ్రూ నేతృత్వంలోని కాంగ్రెస్ పార్టీ హిందూ, ముస్లిం సభ్యుల కమిటీ వ్రాసింది. సైమన్ కమిషన్‌కు వ్యతిరేకంగా ఇది ఒక పెద్ద నిరసన, ఇది సంస్కరణలను ప్రతిపాదించడానికి భారతదేశానికి వచ్చింది, కానీ స్థానిక భారతీయులను కలిగి ఉండదు, లేదా భారతీయుల గొంతులను, ఆకాంక్షలను వినడానికి ఎలాంటి ప్రయత్నం చేయలేదు. మహ్మద్ అలీని జైల్లో పెట్టారు. [10] నెహ్రూ నివేదికపై అన్ని పార్టీల సమావేశానికి షౌకత్ అలీ, బేగం మొహమ్మద్ అలీ, సెంట్రల్ ఖిలాఫత్ కమిటీలో 30 మంది సభ్యులు ఉన్నారు, ఇందులో అబ్దుల్ మాజిద్ దర్యాబాది, ఆజాద్ సుభానీ, మగ్ఫూర్ అహ్మద్ అజాజీ, అబుల్ ముహాసిన్ ముహమ్మద్ సజ్జాద్, ఇతరులు ఉన్నారు. మొహమ్మద్ అలీ, నెహ్రూ నివేదికలో ముస్లింల కోసం ప్రత్యేక ఎలక్టోరేట్లను తిరస్కరించడాన్ని వ్యతిరేకించాడు. మహమ్మద్ అలీ జిన్నా, ముస్లిం లీగ్ పద్నాలుగు పాయింట్లకు మద్దతు ఇచ్చాడు. [12] అతను గాంధీని విమర్శిస్తూ, అబుల్ కలాం ఆజాద్, హకీమ్ అజ్మల్ ఖాన్, ముఖ్తార్ అహ్మద్ అన్సారీ వంటి ముస్లిం నాయకులతో విరుచుకుపడ్డాడు, వారు గాంధీకి, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌కు మద్దతునిస్తూనే ఉన్నాడు. [10]
కరాచీలో జైలుపాలు
మార్చు1921 లో, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం కరాచీలోని ఖలిఖ్దీనా హాల్‌లో కోర్టును స్థాపించింది. కరాచీ సెంట్రల్ జైలులో అతనికి రెండున్నర సంవత్సరాల జైలు శిక్ష విధించింది. ఈ జైలు శిక్షతో పాటు, అతను తన ప్రభుత్వ వ్యతిరేక కార్యకలాపాల కారణంగా తరచుగా జైలు శిక్షలను అనుభవించాడు. ఏదేమైనా, అతను విశ్వసించిన దాని కోసం అతను పోరాడాడు.[6]
1930 లండన్‌లో రౌండ్ టేబుల్ సమావేశం
మార్చుఅంతిమంగా మొహమ్మద్ అలీకి తరచుగా జైలు శిక్ష అనుభవిస్తున్న సమయంలో సరైన పోషకాహారం లేకపోవడం వలన అతనికి మధుమేహంతో చాలా అనారోగ్యానికి గురైయ్యాడు. అతని ఆరోగ్యం విఫలమైనప్పటికీ, అతను 1930 లో లండన్‌లో జరిగిన మొదటి రౌండ్ టేబుల్ సమావేశానికి హాజరు కావాలనుకున్నాడు. [6] అలీ లండన్‌లో జరిగిన 'కాన్ఫరెన్స్'కు హాజరయ్యాడు (ముస్లిం ప్రతినిధి బృందానికి సర్ అఘా ఖాన్ ఛైర్మన్) ముస్లింలీగ్ మాత్రమే భారతదేశ ముస్లింల కోసం మాట్లాడిందని చూపించడానికి, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వానికి అతను చెప్పిన మాటలు ఏమిటంటే, దేశానికి స్వేచ్ఛ లభించకపోతే అతను సజీవంగా భారతదేశానికి తిరిగి రాలేనని, "స్వేచ్ఛా దేశంగా ఉన్నంతవరకు నేను ఒక విదేశీ దేశంలో చనిపోవాలనుకుంటున్నాను, మీరు మాకు స్వేచ్ఛ ఇవ్వకపోతే భారతదేశంలో, మీరు ఇక్కడ నాకు సమాధి ఇవ్వాలని ఉటంకించాడు " [3]
మరణం, వారసత్వం
మార్చు
అతను 1931 జనవరిన 4న లండన్‌లో గండెపోటుతో మరణించాడు. అతని బంధువులు, స్నేహితులు, ఆరాధకుల ఎంపిక ద్వారా జెరూసలేంలో ఖననం చేసారు.
ప్రముఖ సంస్కృతిలో
మార్చుమౌలానా మొహమ్మద్ అలీ 'జౌహర్' 1984 సాయుద్ అహ్మద్ దర్శకత్వం వహించిన డాక్యుమెంటరీ చిత్రం భారత ప్రభుత్వ చలనచిత్ర విభాగం ద్వారా నిర్మించబడింది.ఇది భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడిగా అతని రాజకీయ జీవితాన్ని జీవితాన్నివివరిస్తుంది. [13]
ఉవాచ
మార్చు"ఈ దేశంలో వందల మిలియన్ల మంది మనుషులు, మతంతో తీవ్రంగాముడిపడి ఉన్నారు, ఇంకా అనంతంగా సంఘాలు,వర్గాలు, తెగలుగా విడిపోయారు, ప్రొవిన్స్ మాకుఒక ప్రత్యేకమైన సమస్యను పరిష్కరించడం, పని చేసే లక్ష్యాన్ని సృష్టించారని నేను చాలాకాలంగా నమ్ముతున్నాను. ఒక కొత్త సంశ్లేషణ,ఇది ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఫెయిత్స్ కంటే తక్కువ కాదు. ఇరవై సంవత్సరాలకు పైగా నేను యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్ అమెరికా కంటే సమాఖ్య, గొప్ప, అనంతమైన ఆధ్యాత్మిక కలలనుకన్నాను, నేడు అనేక రాజకీయ కసాండ్రా హిందూ-ముస్లిం విభేదాల చెడ్డ పాత రోజులకు తిరిగి రావాలని ప్రవచించింది, 'యునైటెడ్ ఫెయిత్స్ ఆఫ్ ఇండియా' అనే పాతకలను నేను ఇప్పటికీ కలలు కంటున్నాను. "
(-మొహమ్మద్ అలీ; రాష్ట్రపతి చిరునామా, ఐ.ఎన్.సి సెషన్, 1923, కొకనాడ (ఇప్పుడు కాకినాడ) నుండి. [14]
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 Jafri, Raees Ahmed. Biography of Muhammad Ali Jauhar: seerat E Maulana M Ali Jauhar (in అరబిక్). Urdu Movies.
- ↑ "Syed Ahmad Khan | Aligarh Movement: Consequences & Objectives". Jagranjosh.com. 2015-10-12. Retrieved 2019-07-07.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Profile of Mohammad Ali Jauhar on Muslims of India website muslims-india.info website (Archived)
- ↑ 4.0 4.1 Mohammad Ali Jouhar's profile and commemorative postage stamp Archived 2018-09-26 at the Wayback Machine findpk.com website
- ↑ Asir Adrawi. Tazkirah Mashāhīr-e-Hind: Karwān-e-Rafta (in ఉర్దూ) (2 April 2016 ed.). Deoband: Darul Muallifeen. p. 234.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "Maulana Muhammad Ali Jauhar- a man who chose the pen above the sword". Dawn (newspaper). 4 January 2015. Retrieved 3 November 2019.
- ↑ 7.0 7.1 Mohammad Ali Jouhar Profile of Mohammad Ali Jauhar on storyofpakistan.com
- ↑ Masooma, Syed (3 June 2013). "Amjadi Begum". dostpakistan.pk. Archived from the original on 28 June 2013. Retrieved 3 November 2019.
- ↑ "Begum Mohammed Ali Passes Away". The Indian Express. 29 March 1947. p. 5. Retrieved 11 April 2017.
- ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 Muhammad Ali Johar (1938). Kalam Johar.
- ↑ Shefalee Vasudev (20 October 2003) Chauri Chaura village that became metaphor for Gandhism gets entangled in criminal violence. India Today. Retrieved on 2018-12-12.
- ↑ Wasti, Syed Tanvir (2002). "The Circles of Maulana Mohamed Ali". Middle Eastern Studies. 38 (4): 51–62. doi:10.1080/714004494. ISSN 0026-3206. JSTOR 4284258.
- ↑ "MAULANA MOHAMMAD ALI 'JAUHAR' | Films Division". filmsdivision.org. Archived from the original on 2021-06-12. Retrieved 2021-06-12.
- ↑ Yumitro, Gonda. "The Roles of Muhammad Ali Jauhar in Indian Politics and Khilafat Movement".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)