వికీపీడియా

కాపు, తెలగ, బలిజ

(తెలగ నుండి దారిమార్పు చెందింది)

దక్షిణ భారతదేశంలో అతిపెద్ద సామాజిక వర్గమైన కాపులు, ముఖ్యముగా తెలుగు నాట ప్రముఖమైన సామాజిక వర్గము.ఈ కులము ఆంధ్ర ప్రదేశ్,తెలంగాణా, తమిళనాడు, కేరళ, కర్ణాటక, మహారాష్ట్ర, ఒరిస్సా లలో విస్తరించి ఉంది. ఈ కులంలో ప్రాంతాలను బట్టి అనేక పేర్లు ఉన్నాయి. వాటిలో ముఖ్యమైనవి బలిజ, తెలగ, ఒంటరి, మున్నూరు కాపు, తూర్పు కాపు. కాపు అనగా రైతు (Peasant) అని నిఘంటువులో అర్ధం కనబడుతుంది[1]. అనగా వీరి ప్రధాన వృత్తి వ్యవసాయం అని చెప్పవచ్చు. కాపు అనగా మరో అర్ధం రక్షకుడు (Protector). కాపులు పరిపాలనలో నాయుడు (King=Ruler) గా, వ్యాపారంలో శెట్టి (Trader=Balija) గా పేరుగాంచారు. శెట్టి, పెద్ద శెట్టి, గావుండ, దేశాయి, దేశాయి శెట్టి, రాయ, రాయుడు, రాయల్, రాయలు, నాయుడు, రావు, దొర గారు మొదలగునవి వీరి ప్రధాన పట్టపు బిరుదులు.

వివిధ రంగాలకు చెందిన కాపు ప్రముఖులు

చరిత్ర

  • "నిజాం రాజ్యంలో కులాలు తెగలు" అనే గ్రంథంలో (1920) సయ్యద్ సిరాజుల్ హసన్ అనే చరిత్రకారుడు కాపుల గురించి ఈ విధంగా పేర్కొన్నాడు. ఆదిరెడ్డికి పుట్టిన ఏడుగురు కొడుకులలోంచి పుట్టిన కాపులు 10 ఉప కులాలుగా విడిపోయి కాపు, రెడ్డి, వెలమ, కమ్మ, మహారాష్ట్రలో కుంబీ, కర్ణాటకలో ఒక్కలిగ, లింగాయత్ కులాలు ఏర్పడ్డాయని పేర్కొన్నారు.
  • మధ్య యుగములో గ్రామాధికారిగా వ్యవహరించే కాపును నాయుడు, రెడ్డి అని గౌరవపూర్వకముగా సంబోధించేవారు. అందువలన కాపులు నాయుడు-కాపులు, రెడ్డి-కాపులు అని రెండు ప్రధాన వర్గాలుగా ఏర్పడ్డారు. తెలంగాణలో ఉన్న మున్నూరుకాపులు పటేల్ గా స్థిరపడ్డారు.
  • ప్రముఖ బ్రిటిష్ సామాజిక శాస్త్రజ్ఞుడు ఎడ్గార్ థర్ స్టన్ 'రెడ్డి' అను బిరుదు కలవారిని 'కాపు' కులంలో భాగంగా పేర్కొన్నాడు[2].
  • కమ్మవారు, వెలమవారు 10వ శతాబ్దములో ఏవో కారణాల వల్ల విడిపోయారు[3]. తొలుత కాపులుగా ఉన్న వీరు ఆయుధోపజీవులై కాపు కులము నుండి విడిపోయారు[4][5].
  • "....కాలచోదితమున కాకతీవరుగొల్చి కాపులెల్ల వెలమ, కమ్మలైరి"[6].

రిజర్వేషన్లు

  • తెలంగాణాలో మున్నూరు కాపు ఉత్తరాంధ్రలో తూర్పు కాపు BC వర్గంలో చేర్చబడ్డారు. స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం ఉమ్మడి మద్రాసు రాష్ట్రంలో బీసీలుగా ఉన్నటువంటి కాపు, తెలగ, బలిజ, ఒంటరి కులాలను బీసీల జాబితా నుండి 1959లో నీలం సంజీవరెడ్డి ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న కాలంలో బీసీ కమిషన్ ఏర్పాటు చేయకుండానే, ఎలాంటి రిపోర్టు లేకుండానే తొలగించారు. దీనివలన కాపులు సామాజిక, ఆర్థిక, రాజకీయ, విద్యా, ఉద్యోగ రంగాలలో వెనుకబాటుకు గురయ్యారు.
  • మంజునాథ కమిషన్ నివేదిక ఆధారంగా నాటి ప్రభుత్వం కాపులకు 5 శాతం రిజర్వేషన్లు ఇవ్వాలని అసెంబ్లీలో తీర్మానం చేసినా రాజకీయ కారణాల వలన నేటికీ అమలుకు నోచుకోలేదు.

కాపు-ఉప కులాలు

ప్రసిద్ధి చెందిన రాజకీయ ప్రముఖులు

ఆంధ్ర ప్రదేశ్

ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కాపు ఎమ్మెల్యేలు 2019

ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కాపు ఎంపీలు 2019

తెలంగాణా

మున్నూరు కాపు ఎమ్మెల్యేలు 2019

మున్నూరు కాపు ఎంపీలు 2019

కర్ణాటక

తమిళనాడు

ఒడిషా/ఒరిస్సా

పాండిచ్చేరి

చలనచిత్రరంగ ప్రముఖులు

ప్రముఖ క్రీడాకారులు

ఇతర కళాకారులు

వ్యాపార వేత్తలు

ఇంటి పేర్లు,గోత్రములు

పమిడిసిలా-పమిడిపాలా గదె-పమిడిసిల నెలిబండ్ల - పంచళ్ళ, గొకరకొండ -, పైడిపాల్ల, గుమ్మళ్ళ -పైడిపాల్ల, సబ్బెళ్ల -తామస, తుమ్మల - పైడిపాల్ల, కొతిపల్లి - దనికుల, గొక - పైడిపాల్ల, దారిమార్పు లక్ష్యిత పుట పేరు గడే - నాగెంద్ర, సుంకు-అలకపూడి సిరిశాల - ముద్దునూల, తిరగటి - పైడిపాల, బెజవాడ - బాలిన - మేడిది - జంబల్ల - నాగుల, కొక్కీరాల-చేట్టుlla పైడిపాల, తిరుపతి - రమనల

మూలాలు

  1. ↑ బ్రౌను నిఘంటువు: http://www.sahiti.org/dict/index.jsp?engWord=peasant[permanent dead link]
  2. ↑ దక్షిణ భారతదేశంలో కులాలు జాతులు, ఎడ్గార్ థర్స్టన్, 5వ సంచిక, 1909
  3. ↑ కమ్మ-వెలమ: దక్షిణ భారత కులములు జాతులు, ఎడ్గార్ థర్స్టన్, 5వ సంచిక, 1909, Castes and Tribes of Southern India
  4. ↑ Velugotivari Vamsavali, English Translation by N. Venkataramanaiah
  5. ↑ పద్మనాయక చరిత్ర; సర్వజ్ఞ సింగ భూపాల; Padmanayakacharitra, Sarvajna Singabhupala
  6. ↑ వెలుగోటివారి వంశావళి, నేలటూరి వెంకటరమణయ్య
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=కాపు,_తెలగ,_బలిజ&oldid=3391823" నుండి వెలికితీశారు