పెదవడ్లపూడి
ఈ వ్యాసాన్ని తాజాకరించాలి. |
పెదవడ్లపూడి, గుంటూరు జిల్లా, మంగళగిరి మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన మంగళగిరి నుండి 5 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3655 ఇళ్లతో, 13076 జనాభాతో 949 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 6552, ఆడవారి సంఖ్య 6524. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 3512 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 393. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 589988[1].ఈ గ్రామం తెనాలి విజయవాడ రహదారి మార్గము మధ్యలో ఉంది. ఈ గ్రామం మంగళగిరి నుండి 4 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
పెదవడ్లపూడి | |
|---|---|
 పెదవడ్లపూడి ప్లైఓవర్ బ్రిడ్జి | |
 | |
.svg)  పెదవడ్లపూడి | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°24′35.21″N 80°36′40.92″E / 16.4097806°N 80.6113667°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | గుంటూరు |
| మండలం | మంగళగిరి |
| విస్తీర్ణం | 9.49 కి.మీ2 (3.66 చ. మై) |
| జనాభా (2011) | 13,076 |
| • జనసాంద్రత | 1,400/కి.మీ2 (3,600/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 6,552 |
| • స్త్రీలు | 6,524 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 996 |
| • నివాసాలు | 3,655 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( ) |
| పిన్‌కోడ్ | 522302 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 589988 |
గ్రామ చరిత్ర
మార్చుసీఆర్డీఏ పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. మంగళగిరి మండలం లోని కురగల్లు దాని పరిధిలోని హామ్లెట్స్, కృష్ణాయపాలెం. నవులూరు(గ్రామీణ) దాని పరిధిలోని హామ్లెట్స్, నిడమర్రు, యర్రబాలెం, బేతపూడి గ్రామాలు ఉన్నాయి.
గుంటూరు జిల్లా పరిధిలోని మండలాలు
మార్చుతాడేపల్లి, మంగళగిరి, తుళ్లూరు, దుగ్గిరాల, తెనాలి, తాడికొండ, గుంటూరు మండలం, చేబ్రోలు, మేడికొండూరు, పెదకాకాని, వట్టిచెరుకూరు, అమరావతి, కొల్లిపర, వేమూరు, కొల్లూరు, అమృతలూరు, చుండూరు మండలాలతో పాటు ఆయా మండలాల పట్టణ ప్రాంతం కూడా సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వస్తుంది.
గ్రామం పేరు వెనుక చరిత్ర
మార్చుపూర్వము బ్రాహ్మణులకు అగ్రహారము దానమిచ్చునపుడు గ్రామగ్రాసమునకు ఒక చిన్నపల్లెను ఇచ్చుట కూడా ఆచారము. ఉంది. యెందుకనగా బ్రాహ్మణులు వ్యవసాయము చేయుట ధర్మశాస్త్రముల ననుసరించి కూడదు. కనుక వ్యవసాయము చేయు రైతాంగముండుటకు గ్రామగ్రాసమునిచ్చేవారు. గ్రామగ్రాసపు పల్లెకే పూండి యన్ననామము మొదట చెల్లుచు వచ్చింది. కాలక్రమమున దాని విశిష్టత పోయి గ్రామ నామము అయినది. వడ్లంబూడి నుండి వడ్లపూడి గాను పెదవడ్లపూడి గాను మారినది.
సమీప గ్రామాలు
మార్చుఇప్పటం 3 కి.మీ, చిలువూరు 3 కి.మీ, తుమ్మపూడి 4 కి.మీ, రేవేంద్రపాడు 4 కి.మీ, శృంగారపురం 4 కి.మీ.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు 8, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి మంగళగిరిలో ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్, సైన్స్, డిగ్రీ కళాశాల మంగళగిరిలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల వడ్లమూడిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల మంగళగిరిలోను, పాలీటెక్నిక్‌ నల్లపాడులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల నంబూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల చినకాకానిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం మంగళగిరి లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి. ఈ గ్రామంలో రెండు ప్రముఖ ప్రెవేటు తెలుగు ఇంగ్లీషు మాధ్యములలో బోధించు పాఠశాలలు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాల ఉంది. ఏ.టి.పి.ఎం.ఉన్నత పాఠశాల. ఒక మిషనరి పాఠశాల ఉంది. కొన్ని ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుపెదవడ్లపూడిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.మూడు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.ఒకపశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో 5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు.గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుపెదవడ్లపూడిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి.రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. దూరంలోపు ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి. ఈ గ్రామంనకు విజయవాడ, తెనాలి నుండి బస్సు, రైలు మార్గములు ఉన్నాయి. ఈ గ్రామాన్ని ఆనుకొని ఒక ప్రధాన కాలువ ప్రవహించును. ఈ కాలువ గుండా చెన్నైకు ప్రయాణం చేసేవారని వినికిడి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకువ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది.అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 19 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుపెదవడ్లపూడిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 127 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 32 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 789 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 89 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి నీటి పారుదల లభిస్తున్న భూమి: 731 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుపెదవడ్లపూడిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది
- కాలువలు: 365 హెక్టార్లు
- బావులు/బోరు బావులు: 365 హెక్టార్లు
గ్రామంలో మౌలిక వసతులు
మార్చువైద్యసౌకర్యాలు
మార్చు- ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం.
- పశువైద్యశాల.
- కొన్ని PMP ల చే నడుపబడు ఆసుపత్రులు ఉన్నాయి.
వర్తకవాణిజ్య సౌకర్యాలు
మార్చుఈ గ్రామంలో కొన్ని వడ్ల మిల్లులు ఉన్నాయి. ధాన్యము, పండ్లు, పూలు, కరివేపాకు, కూరగయలు, పసుపుకు ముఖ్య కేంద్రముగా ఉంది.
బ్యాంకులు
మార్చుబ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా.
ఇతరసౌకర్యాలు
మార్చుఈ గ్రామంలో కొన్ని వడ్ల మిల్లులు ఉన్నాయి. ఈ గ్రామంలో టెలిఫోన్ ఎక్స్‌చేంజ్ ఉంది. ఈ గ్రామంలో ఒక సిమెంటు బట్టీ ఉంది. ఒక వ్యవసాయ మార్కెట్టు ఉంది. ఒకప్పుడు పాలకేంద్రము ఉంది. రెండు కళ్యాణ మండపములు ఉన్నాయి. ఇండోర్ స్టేడియం కూడా ఉంది.
ప్రత్యేకతలు
మార్చుఈ గ్రామంలో దసరా ఉత్సవాలు ఘనంగా జరుగుతాయి. ఈ గ్రామంలోని రోడ్లన్నీ సిమెంటుతో వేయబడినవి. ఈ గ్రామం పలుమార్లు జాతీయస్థాయిలో కబడ్డీ, వాలీబాల్ పోటీలకు ఆతిధ్యమిచ్చింది.
వినోదసాధనాలు
మార్చు1980-1990 లలో విజయలక్ష్మి ధియేటర్ ఉంది.ఈ ధియేటర్ లో,ినిమా ప్రదర్శనలు జరిగేవి. కాలక్రమములో దాని స్థానము లోనే మార్కెట్ యార్డు వచ్చింది.
1970-1990 ల వరకు చింతలకుంట యను ప్రదేశములో గ్రామ యువజన సంఘములచే నాటకములు నాటికలు ప్రదర్శంపబడెడివి.
1980-1993 ల వరకు వినాయక చవితి, దసరా ఉత్సవాలలో వీధి సినిమాలు (తెర కట్టి), బుర్రకథ, భజన, తోలుబొమ్మలాట, వీధినృత్యాలు,కనక తప్పెట్లు ప్రదర్శించేవారు.
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
మార్చుశ్రీ వేణు గోపాలస్వామివారి ఆలయం
మార్చుశ్రీ భ్రమరాంబా సమేత శ్రీ మల్లిఖార్జునస్వామివారి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయంలో 2016,ఫిబ్రవరి-25వ తెదీగురువారంనాడు, వేదపండితుల ఆధ్వర్యంలో కాలభైరవ విగ్రహ ప్రతిష్ఠ ఘనంగా నిర్వహించారు. ఈ విగ్రహప్రతిష్ఠా కార్యక్రమం కోసం, 48 రోజులపాటు అభిషేకాలు, ప్రత్యేకపూజా కార్యక్రమాలు నిర్వహించెదరు.
శ్రీ రామాలయం
మార్చుశ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయం
మార్చుపెదవడ్లపూడి (కొత్తపాలెం)గ్రాములో, ఈ నూతన దేవాలయంలో అలయ, విగ్రహ, శిఖర, ధ్వజ ప్రతిషృహా మహోత్సవం, 2015,ఫిబ్రవరి-26వ తేదీ గురువారం ఉదయం 10-09 గంటలకు నిర్వహించెదరు. అనంతరం మద్యాహ్నం 12-00 గంటలకు అన్నసమారాధన నిర్వహించెదరు.
ఈ ఆలయ ద్వితీయ వార్షిక బ్రహ్మోత్సవాలలో భాగం, 2017,మార్చి-6వతేదీ సోమవారం రాత్రి స్వామివారికి గ్రామోత్సవం నిర్వహించారు. 7వతేదీ మంగళవారం ఆలయంలోని స్వామివారికి భక్తులు ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. మద్యాహ్నం భక్తులకు అన్నసమారాధన నిర్వహించారు.
శ్రీ మద్విరాట్ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్రస్వామివారి ఆలయం
మార్చుశ్రీ షిర్డీ సత్యసాయిబాబా మందిరం
మార్చుదక్షిణ షిర్డిగా ప్రసిధ్ధి పొందినది. ఈ ఆలయ పదవ వార్షికోత్సవం, 2016,ఫిబ్రవరి-3వ తేదీ బుధవారంనాడు నిర్వహించారు.
శ్రీ గంగానమ్మ తల్లి ఆలయం
మార్చుఈమెనే ఇక్కడి ప్రజలు గ్రామదేవతగా పూజిస్తారు.
మసీదు, ఇతర చర్చిలు
మార్చుగ్రామంలోని ప్రధాన పంటలు
మార్చుప్రధాన పంటలు వరి, కరివేపాకు, మొక్కజొన్న, అరటి, పసుపు, మల్లె, సపోట, నిమ్మ. ఈ గ్రామం ఒకప్పుడు నారింజ పండ్లకు ప్రసిధ్ధి. ఇప్పుడు కరివేపాకుకు ప్రసిధ్ధి.
గ్రామంలోని ప్రధాన వృత్తులు
మార్చుఈ గ్రామంలో ఎక్కువ మంది ప్రధాన వృత్తి వ్యవసాయం
గ్రామ ప్రముఖులు
మార్చు- వల్లభనేని బాలశౌరి - తెనాలి లోకసభసభ్యులు ఈ గ్రామంలోని మిషనరి పాఠశాలలో విద్యనభ్యసించారు.
- పాతూరి నాగభూషణం - గుంటూరు జిల్లా పరిషత్తు అధ్యక్షుడు, గ్రామ సర్పంచ్ గా పనిచేశారు
- నాగళ్ళ రామకృష్ణయ్య - గ్రామ సర్పంచ్, కమ్యూనిస్టు యోధుడు
- యేళ్ళ శివరామయ్య - మినుప పంట సాగులో అత్యధిక దిగుబడి సాధించిన ఉత్తమ రైతు
- భావన స్రీనివాసరావు - ఆంథ్ర రైతు సంఘ అధ్యక్షుడు,యం.పీ.టీసీ సభ్యుడు.
గ్రామ విశేషాలు
మార్చు- ఈ గ్రామాన్ని ఆకర్షణీయ గ్రామం (స్మార్ట్ విలేజ్) గా తీర్చిదిద్దటానికై, గుంటూరు జిల్లా పరిషత్తు మాజీ అధ్యక్షులు పాతూరి నాగభూషణం, తమ సంసిద్ధతను వ్యక్తం చేసారు.
- ఈ గ్రామానికి చెందిన శ్రీ యేళ్ళ శివరామయ్య, మినుము పంట సాగులో అత్యధిక దిగుబడి సాధించినందుకుగాను, జిల్లా ఉత్తమ రైతు పురస్కారానికి ఎంపికైనారు. 2016, జనవరి-13న గుంటూరులో నిర్వహించిన సంక్రాంతి సంబరాలలో, వీరికి ఈ పురస్కారాన్ని, రాష్ట్రమంత్రి ప్రత్తిపాటి పుల్లారావు చేతులమీదుగా అందజేసినారు.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 12,246.ఈ గ్రామం, మండలంలో అన్ని గ్రామాలకంటే అత్యధిక జనాభా ఉన్న గ్రామం.[2] ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 6,179, స్త్రీల సంఖ్య 6,067, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 3,154 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణము 949 హెక్టారులు.
గ్రామ పంచాయితీ
మార్చు| సర్పంచ్ | పనిచేసిన కాలము | వ్యాఖ్య |
|---|---|---|
| నాగళ్ళ వెంకటశివరావు గారు | ||
| భావన సాంబశివరావు గారు | 1996-2001 | |
| అన్నే చంద్రశేఖర్ రావుగారు | 2001-2006 | |
| పాతూరి సుధారాణి గారు | 2006-2011 | ఈమె పాతూరి నాగభూషణం సతీమణి. |
| చిట్టిబొమ్మ వెంకటేశ్వరరావు | 2013 -2018 | వీరు 2014, జూలై-20న, మంగళగిరి మండల సర్పంచుల ఫోరం అధ్యక్షులుగా ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికైనారు.} |
మూలాలు
మార్చు- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ "భారత ప్రభుత్వం నిర్వహించిన 2011 గణాంకాల జాలగూడు". Archived from the original on 2015-04-15. Retrieved 2013-08-22.
వెలుపలి లంకెలు
మార్చు