గుమ్మడిదల
గుమ్మడిదల, తెలంగాణ రాష్ట్రం, సంగారెడ్డి జిల్లా, గుమ్మడిదల మండలానికి చెందిన గ్రామం.[1]
| గుమ్మడిదల | |
| — రెవెన్యూ గ్రామం — | |
  గుమ్మడిదల |
|
| రాష్ట్రం | తెలంగాణ |
|---|---|
| జిల్లా | సంగారెడ్డి |
| మండలం | గుమ్మడిదల |
| ప్రభుత్వం | |
| - సర్పంచి | |
| జనాభా (2011) | |
| - మొత్తం | 8,032 |
| - పురుషుల సంఖ్య | 4,065 |
| - స్త్రీల సంఖ్య | 3,967 |
| - గృహాల సంఖ్య | 2,017 |
| పిన్ కోడ్ | |
| ఎస్.టి.డి కోడ్ | |
ఇది సమీప పట్టణమైన సంగారెడ్డి నుండి 35 కి. మీ. దూరంలో, రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాదు నుండి 40 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉంది.
జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో
మార్చు2016 అక్టోబరు 11న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మెదక్ జిల్లాలోని జిన్నారం మండలంలో ఉండేది. పునర్వ్యవస్థీకరణలో దీన్ని కొత్తగా ఏర్పాటుచేసిన గుమ్మడిదల మండలంలోకి చేర్చారు.[2]
గణాంక వివరాలు
మార్చు2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2017 ఇళ్లతో, 8032 జనాభాతో 1312 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4065, ఆడవారి సంఖ్య 3967. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 752 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 224. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 573904[3].పిన్ కోడ్: 502313.
గ్రామ ప్రాముఖ్యత
మార్చుఈ పట్టణం కాకతీయుల నాటినుండి ఉంది.గుమ్మడిదలలో అనేక దేవాలయాలు ఉన్నాయి.వాటిలో రామాలయం, శివాలయం, దగ్గరిలోని బొంతపల్లిలో కల వీరభద్రస్వామి ఆలయము చెప్పుకోదగినవి.గుమ్మడిదల హైదరాబాదు శివారు ప్రాంతం.గత రెండు దశాబ్దాలలో అనేక రసాయన పరిశ్రమలు, ఇతర పరిశ్రమలు ఏర్పడి చుట్టుపక్కల గ్రామాల ప్రజలకు ఉపాధి కలుగజేస్తున్నాయి.
గుమ్మడిదలలో అనేక రకాల పంటలు పండిస్తారు. వరి, జొన్న ముఖ్య పంటలైనప్పటికీ పత్తి, జొన్న, ప్రొద్దుతిరుగుడు, టమాటో, పచ్చిమిర్చి, వంకాయలు, కాకరకాయలు మొదలైన అనేక ఇతర పంటలు కూడా పండిస్తారు. హైదరాబాదుకు సరఫరా అయ్యే టమాటలలో ముఖ్యభాగము ఇక్కడే పండిస్తారు. జిల్లాలో "ఉత్తమ రైతు" బహుమతి పొందడం ఇక్కడి రైతులకు పెద్ద విశేషమేమీ కాదు. పంటలకు నీటికై ఋతుపవనాల మీద ఆధారపడినప్పటికీ గుమ్మడిదల రైతులు అనేక విన్నూత వ్యవసాయ పద్ధతులను అవలంబించి మంచి ఫలితాలను పొందుతున్నారు.గుమ్మడిదల నుండి నర్సాపూర్ వరకు విస్తరించి ఉన్న దట్టమైన అడవి తెలుగు సినిమా పరిశ్రమకు ఒక మంచి షూటింగ్ ప్రదేశంగా ప్రాచుర్యము పొందింది.
భారతదేశంలో మొట్టమొదటి గ్రామీణ సమాచార కేంద్రము, ఇండియన్ ఫార్మర్స్ అండ్ ఇండస్ట్రీస్ అలయన్స్ (IFIA), ఫెడరేషన్ ఆఫ్ ఫార్మర్స్ అసోషియేషన్ (FFA) సంయుక్తంగా రూపొందించి అభివృద్ధి చేసిన తేజస్ సమాచార కేంద్రం లేదా జనరల్ రిసోర్సెస్ అండ్ ఇన్ఫర్మేషన్ డిస్సెమినేషన్ (గ్రిడ్) సెంటర్ యొక్క తొలి కేంద్రాన్ని జూలై 13, 2004 న గుమ్మడిదలలో ప్రారంభించారు.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల జిన్నారంలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల‌లు నర్సాపూర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల నర్సాపూర్లోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు సంగారెడ్డిలోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రామచంద్రాపురం, మెదక్లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల హైదరాబాదు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగుమ్మడిదలలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఆరుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో7 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు నలుగురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుగ్రామంలో భూగర్భ మురుగునీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుగుమ్మడిదలలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుగుమ్మడిదలలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 156 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 36 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 11 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 20 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 101 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 107 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 879 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 866 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 221 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుగుమ్మడిదలలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 212 హెక్టార్లు* చెరువులు: 8 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుగుమ్మడిదలలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుపారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
మార్చురసాయనాలు
గ్రామంలో జన్మించిన ముఖ్యులు
మార్చుసి.హెచ్.లక్ష్మణ చక్రవర్తి ఈ గ్రామంలో 1976 లో జన్మించాడు.ఇతను ఆంధ్ర సారస్వత పరిషత్తులో విశారద చదివి అక్కడే బి.ఎ. (ఎల్) చదివారు. ఎం.ఎ., పిహెచ్.డిలు ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం నుండి పొందాడు.ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయ కళాశాలలో 13 సంవత్సరాలు పనిచేశాడు.ఇతను రచించిన లక్ష్మణరేఖ పుస్తకానికి తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం సాహిత్య విమర్శ పురస్కారం (2010లో), ప్రతిబింబం పుస్తకానికి కొలకలూరి భాగీరథమ్మ సాహిత్య విమర్శ పురస్కారం 2016 లో అందుకున్నాడు. ప్రస్తుతం తెలంగాణ విశ్వవిద్యాలయంలో తెలుగు అద్యయన శాఖలో అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్ గా పనిచేస్తున్నాడు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వు సంఖ్య GO Ms No 239 Revenue (DA-CMRF) Department, Dated: 11-10-2016
- ↑ "సంగారెడ్డి జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-12-28. Retrieved 2022-08-16.
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".