ఒడిశా ముఖ్యమంత్రుల జాబితా
ఒడిశా ముఖ్యమంత్రి ఒడిశా ప్రభుత్వానికి అధిపతి. భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం, గవర్నరు రాష్ట్ర డి జ్యూర్ అధిపతి, అయితే వాస్తవ కార్యనిర్వాహక అధికారం ముఖ్యమంత్రిపై ఉంటుంది. ఒడిశా శాసనసభకు జరిగిన ఎన్నికల తరువాత, గవర్నరు సాధారణంగా సంబందిత సంవత్సర ఎన్నికలలో అత్యధిక స్థానాలు పొందిన పార్టీని (లేదా సంకీర్ణాన్ని) ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి ఆహ్వానిస్తారు. శాసనసభకు సమష్టిగా బాధ్యత వహించే మంత్రుల మండలి ముఖ్యమంత్రిని గవర్నరు నియమిస్తాడు. ముఖ్యమంత్రికి శాసనసభ విశ్వాసం ఉన్నందున, ముఖ్యమంత్రి పదవీకాలం ఐదేళ్లు, ఎటువంటి కాల పరిమితులకు లోబడి ఉండదు.[1]
| ఒడిశా ముఖ్యమంత్రి | |
|---|---|
 | |
| ముఖ్యమంత్రి కార్యాలయం | |
| విధం | గౌరవనీయుడు మాన్యబార (అధికారిక) శ్రీ మోహన చరణ మాఝీ ముఖ్యమంత్రి మహోదయ్ (అనధికారిక) |
| స్థితి | ప్రభుత్వ అధిపతి |
| Abbreviation | సిఎం |
| సభ్యుడు | |
| అధికారిక నివాసం | భువనేశ్వర్, ఒడిశా |
| స్థానం | లోక్ సేవా భవన్, భువనేశ్వర్, ఒడిశా |
| నియామకం | ఒడిశా గవర్నర్ ఒడిశా శాసనసభలో పార్లమెంటరీ వ్యవస్థకు నియమితులైన వ్యక్తి సామర్థ్యం ఆధారంగా కన్వెన్షన్ రాజకీయ సమావేశం ద్వారా |
| కాలవ్యవధి | గవర్నరు ఆమోదంతో త్వరగా రద్దు చేయకపోతే శాసనసభ పదవీకాలం 5 సంవత్సరాలు No term limits specified.[1] |
| అగ్రగామి | ఒరిస్సా ప్రధాన మంత్రి |
| ప్రారంభ హోల్డర్ | హరే కృష్ణ మహతాబ్ |
| నిర్మాణం | 1 ఏప్రిల్ 1936 |
చరిత్ర
మార్చు1936 ఏప్రిల్ 1న ఒరిస్సా ప్రావిన్స్ ఏర్పడింది. ఇది మహారాజా కృష్ణ చంద్ర గజపతి నారాయణ్ డియో ప్రధానమంత్రిగా ఏర్పడిన మొదటి ప్రాంతీయ ప్రభుత్వం. అతను 1937 జూలై వరకు పాలించాడు. ఆ తర్వాత అఖిల భారత కాంగ్రెస్ పార్టీ నాయకుడు బిశ్వనాథ్ దాస్ మరో రెండు సంవత్సరాలు ప్రధానమంత్రి బాధ్యతలు చేపట్టారు. 1946లో హరేక్రుష్ణ మహతాబ్‌కు అప్పగించడానికి ముందు మహారాజా కృష్ణ చంద్ర గజపతి మళ్లీ బాధ్యతలు స్వీకరించారు. భారతదేశం కొత్త ఫ్రేమ్‌వర్క్‌లో స్వాతంత్ర్యం పొందిన తర్వాత ప్రాంతీయ ప్రభుత్వాల ప్రధాన మంత్రి లేదా ప్రీమియర్ హోదా రద్దు చేయబడింది.దాని స్థానంలో ముఖ్యమంత్రి పదవిని సృష్టించారు. స్వాతంత్ర్యం తర్వాత మొదటి ఎన్నికల వరకు, హరేక్రుష్ణ మహతాబ్ ఒడిషా ముఖ్యమంత్రిగా కొనసాగారు. దానిని నబక్రుష్ణ చౌదరి చేపట్టారు. 1946 నుండి ఒడిశా ముఖ్యమంత్రుల జాబితా ఇక్కడ ఉంది. 1946 నుండి ప్రస్తుతం అధికారంలో ఉన్న ముఖ్యమంత్రి కాకుండా ఒడిశాకు 2024 నాటికి 14 మంది ముఖ్యమంత్రులు పనిచేసారు.[2] 2000 నుండి 2024 వరకు పనిచేసిన బిజూ జనతా దళ్‌కు చెందిన నవీన్ పట్నాయక్ ఒడిశా చరిత్రలో అత్యధిక కాలం ముఖ్యమంత్రిగా పనిచేశారు.
ప్రస్తుత ముఖ్యమంత్రి
మార్చు2024 జూన్ 12 నుండి ఒడిశా ప్రస్తుత ముఖ్యమంత్రి భారతీయ జనతా పార్టీకి చెందిన మోహన్ చరణ్ మాఝీ అధికారంలో ఉన్నారు.
ఒరిస్సా ప్రధాన మంత్రులు జాబితా (1937–1950)
మార్చు| వ.సంఖ్య | చిత్తరువు | పేరు | నియోజకవర్గం | పదవీకాలం | శాసనసభ
(ఎన్నికలు) |
పార్టీ | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 
|
కృష్ణ చంద్ర గజపతి | పర్లాకిమిడి | 1937 ఏప్రిల్ 1 | 1937 జూలై 19 | 109 రోజులు | 1వ (స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం) (1937 ఎన్నికలు) |
స్వతంత్ర | |
| 2 | 
|
బిశ్వనాథ్ దాస్ | ఘుమ్‌సూర్ | 1937 జూలై 19 | 1939 నవంబరు 6 | 2 సంవత్సరాలు, 108 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | ||
| (1) |
|
కృష్ణ చంద్ర గజపతి | పర్లాకిమిడి | 1941 నవంబరు 24 | 1944 జూన్ 30 | 2 సంవత్సరాలు, 213 రోజులు | స్వతంత్ర | ||
| 3 | 
|
హరే కృష్ణ మహతాబ్ | తూర్పు భద్రక్ | 1946 ఏప్రిల్ 23 | 1950 జనవరి 26 | 3 సంవత్సరాలు, 278 రోజులు | 2వ (స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం) (1946 ఎన్నికలు) |
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | |
ఒడిశా ముఖ్యమంత్రుల జాబితా
మార్చు1950 నుండి ప్రస్తుతం అధికారంలో ఉన్న ముఖ్యమంత్రికాకుండా14 మంది ముఖ్యమంత్రులుగా పనిచేసారు, [3][4]
| వ.సంఖ్య | చిత్తరువు | పేరు | నియోజకవర్గం | పదవీకాలం | శాసనసభ
(ఎన్నికలు) |
పార్టీ | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |
|
హరే కృష్ణ మహతాబ్ | తూర్పు భద్రక్ | 1950 జనవరి 26 | 1950 మే 12 | 107 రోజులు | 2వ (స్వాతంత్ర్యానికి పూర్వం) (1946 ఎన్నికలు) |
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | |
| 2 | 
|
నబకృష్ణ చౌధరి | బర్చన | 1950 మే 12 | 1952 ఫిబ్రవరి 20 | 6 సంవత్సరాలు, 160 రోజులు | |||
| 1952 ఫిబ్రవరి 20 | 1956 అక్టోబరు 19 | 1వ | |||||||
| (1) |
|
హరే కృష్ణ మహతాబ్ | సోరో | 1956 అక్టోబరు 19 | 1961 ఫిబ్రవరి 25 | 4 సంవత్సరాలు, 129 రోజులు | |||
| 1957 ఏప్రిల్ 6 | 1961 ఫిబ్రవరి 25 | 2వ | |||||||
| – | 
|
ఖాళీ
పాలన) |
వర్తించదు | 1961 ఫిబ్రవరి 25 | 1961 జూన్ 23 | 118 days | వర్తించదు | ||
| 3 | 
|
బిజూ పట్నాయక్ | చౌద్వార్ | 1961 జూన్ 23 | 1963 అక్టోబరు 2 | 2 సంవత్సరాలు, 101 రోజులు | 3వ | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | |
| 4 | 
|
బీరెన్ మిత్ర | కటక్ సిటీ | 1963 అక్టోబరు 2 | 1965 ఫిబ్రవరి 21 | 1 సంవత్సరం, 142 రోజులు | |||
| 5 | 
|
సదాశివ త్రిపాఠి | ఉమర్‌కోట్ | 1965 ఫిబ్రవరి 21 | 1967 మార్చి 8 | 2 సంవత్సరాలు, 15 రోజులు | |||
| 6 | 
|
రాజేంద్ర నారాయణ్ సింగ్ దేవ్ | బోలంగీర్ | 1967 మార్చి 8 | 1971 జనవరి 9 | 3 సంవత్సరాలు, 307 రోజులు | 4వ | స్వతంత్ర పార్టీ | |
| – |
|
ఖాళీ
పాలన) |
వర్తించదు | 1971 జనవరి 11 | 1971 ఏప్రిల్ 3 | 83 days | వర్తించదు | ||
| 7 |
|
బిశ్వనాథ్ దాస్ | రూర్కెలా | 1971 ఏప్రిల్ 3 | 1972 జూన్ 14 | 1 సంవత్సరం, 72 రోజులు | 5వ | స్వతంత్ర | |
| 8 | 
|
నందిని సత్పతి | కటక్ | 1972 జూన్ 14 | 1973 మార్చి 3 | 262 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | ||
| – |
|
ఖాళీ
పాలన) |
వర్తించదు | 1973 మార్చి 3 | 1974 మార్చి 6 | 3 days | వర్తించదు | ||
| (8) |
|
నందిని సత్పతి | దెంకనల్ | 1974 మార్చి 6 | 1976 డిసెంబరు 16 | 2 సంవత్సరాలు, 285 రోజులు | 6వ | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | |
| – |
|
ఖాళీ
పాలన) |
వర్తించదు | 1976 డిసెంబరు 16 | 1976 డిసెంబరు 29 | 13 days | వర్తించదు | ||
| 9 | 
|
బినాయక్ ఆచార్య | బెర్హంపూర్ | 1976 డిసెంబరు 29 | 1977 ఏప్రిల్ 30 | 122 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | ||
| – |
|
ఖాళీ
పాలన) |
వర్తించదు | 1977 ఏప్రిల్ 30 | 1977 జూన్ 26 | 57 days | వర్తించదు | ||
| 10 | 
|
నీలమణి రౌత్రే | బాసుదేవ్‌పూర్ | 1977 జూన్ 26 | 1980 ఫిబ్రవరి 17 | 2 సంవత్సరాలు, 236 రోజులు | 7వ | జనతా పార్టీ | |
| – |
|
ఖాళీ
పాలన) |
వర్తించదు | 1980 ఫిబ్రవరి 17 | 1980 జూన్ 9 | 113 days | వర్తించదు | ||
| 11 | 
|
జానకీ బల్లభ్ పట్నాయక్ | అతగఢ్ | 1980 జూన్ 9 | 1985 మార్చి 10 | 9 సంవత్సరాలు, 181 రోజులు | 8వ | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | |
| 1985 మార్చి 10 | 1989 డిసెంబరు 7 | 9వ | |||||||
| 12 | 
|
హేమానంద బిస్వాల్ | లైకెరా | 1989 డిసెంబరు 7 | 1990 మార్చి 5 | 88 రోజులు | |||
| (3) |
|
బిజూ పట్నాయక్ | భువనేశ్వర్ | 1990 మార్చి 5 | 1995 మార్చి 15 | 5 సంవత్సరాలు, 10 రోజులు | 10వ | జనతాదళ్ | |
| (11) |
|
జానకీ బల్లభ్ పట్నాయక్ | బేగునియా | 1995 మార్చి 15 | 1999 ఫిబ్రవరి 17 | 3 సంవత్సరాలు, 339 రోజులు | 11వ | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | |
| 13 | .jpg)
|
గిరిధర్ గమాంగ్ | లక్ష్మీపూర్ | 1999 ఫిబ్రవరి 17 | 1999 డిసెంబరు 6 | 292 రోజులు | |||
| (12) |
|
హేమానంద బిస్వాల్ | లైకెరా | 1999 డిసెంబరు 6 | 2000 మార్చి 5 | 90 రోజులు | |||
| 14 | 
|
నవీన్ పట్నాయక్ | హింజిలి | 2000 మార్చి 5 | 2004 మే 16 | 24 సంవత్సరాలు, 98 రోజులు | 12వ | బిజు జనతా దళ్ | |
| 2004 మే 16 | 2009 మే 21 | 13వ | |||||||
| 2009 మే 21 | 2014 మే 21 | 14వ | |||||||
| 2014 మే 21 | 2019 మే 29 | 15వ | |||||||
| 2019 మే 29 | 2024 జూన్ 12 | 16వ | |||||||
| 15 | .jpg)
|
మోహన్ చరణ్ మాఝీ[6] | కియోంజర్ | 2024 జూన్ 12 | అధికారంలో ఉన్నారు | 176 రోజులు | 17వ | భారతీయ జనతా పార్టీ | |
గమనికలు
మార్చు- ↑ This column only names the chief minister's party. The state government he heads may be a complex coalition of several parties and independents; these are not listed here.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 When President's rule is in force in a state, its council of ministers stands dissolved. The office of chief minister thus lies vacant. At times, the legislative assembly also stands dissolved.[5]
గణాంకాలు
మార్చుముఖ్యమంత్రుల జాబితా
మార్చు| వ.సంఖ్య | ముఖ్యమంత్రి | పార్టీ | పదవీకాలం | ||
|---|---|---|---|---|---|
| సుదీర్ఘ నిరంతర పదవీకాలం | ముఖ్యమంత్రి పదవి
మొత్తం వ్యవధి | ||||
| 1 | నవీన్ పట్నాయక్ | BJD | 24 సంవత్సరాల, 98 రోజులు | 24 సంవత్సరాల 98 రోజులు | |
| 2 | జానకీ బల్లభ్ పట్నాయక్ | INC | 9 సంవత్సరాల, 181 రోజులు | 13 సంవత్సరాల 155 రోజులు | |
| 3 | బిజూ పట్నాయక్ | JD/INC | 5 సంవత్సరాల, 10 రోజులు | 7 సంవత్సరాల 111 రోజులు | |
| 4 | నబకృష్ణ చౌధరి | INC | 6 సంవత్సరాల, 160 రోజులు | 6 సంవత్సరాల 160 రోజులు | |
| 5 | హరే కృష్ణ మహతాబ్ | INC | 4 సంవత్సరాల, 129 రోజులు | 4 సంవత్సరాల 236 రోజులు | |
| 6 | రాజేంద్ర నారాయణ్ సింగ్ దేవ్ | SWA | 3 సంవత్సరాల, 307 రోజులు | 3 సంవత్సరాల 307 రోజులు | |
| 7 | నందిని సత్పతి | INC | 2 సంవత్సరాల, 285 రోజులు | 3 సంవత్సరాల182 రోజులు | |
| 8 | నీలమణి రౌత్రే | JP | 2 సంవత్సరాల, 236 రోజులు | 2 సంవత్సరాల 236 రోజులు | |
| 9 | సదాశివ త్రిపాఠి | INC | 2 సంవత్సరాల, 15 రోజులు | 2సంవత్సరాల 15 రోజులు | |
| 10 | బీరెన్ మిత్ర | INC | 1 సంవత్సరం, 142 రోజులు | 1 సంవత్సరాల 142 రోజులు | |
| 11 | బిశ్వనాథ్ దాస్ | Independent | 1 సంవత్సరం, 72 రోజులు | 1 సంవత్సరాల 72 రోజులు | |
| 12 | గిరిధర్ గమాంగ్ | INC | 292 రోజులు | 292 రోజులు | |
| 13 | హేమానంద బిస్వాల్ | INC | 90 రోజులు | 178 రోజులు | |
| 14 | బినాయక్ ఆచార్య | INC | 122 రోజులు | 122 రోజులు | |
| 15 | మోహన్ చరణ్ మాఝీ | BJP | 176 రోజులు | 176 రోజులు | |
ఇవి కూడా చూడండి
మార్చుమూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 Durga Das Basu. Introduction to the Constitution of India. 1960. 20th Edition, 2011 Reprint. pp. 241, 245. LexisNexis Butterworths Wadhwa Nagpur. ISBN 978-81-8038-559-9. Note: although the text talks about Indian state governments in general, it applies for the specific case of Odisha as well.
- ↑ https://cm.odisha.gov.in/former-cms
- ↑ https://cm.odisha.gov.in/
- ↑ https://www.oneindia.com/list-of-chief-ministers-of-odisha/
- ↑ Amberish K. Diwanji. "A dummy's guide to President's rule". Rediff.com. 15 March 2005. Retrieved on 3 March 2013.
- ↑ "Mohan Charan Majhi sworn in as Odisha's first BJP Chief Minister - The Hindu". web.archive.org. 2024-10-09. Archived from the original on 2024-10-09. Retrieved 2024-10-09.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)