కాజ

కాజ, గుంటూరు జిల్లా, మంగళగిరి మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన మంగళగిరి నుండి 5 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 2490 ఇళ్లతో, 10148 జనాభాతో 1818 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 5708, ఆడవారి సంఖ్య 4440. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1707 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 599. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 589986.

కాజ
రెవెన్యూ గ్రామం
జాతీయ రహదారి 16 టోల్ ప్లాజా, కాజ
కాజ
అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 16°23′N 80°32′E
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	ఆంధ్రప్రదేశ్
జిల్లా	గుంటూరు
మండలం	మంగళగిరి
విస్తీర్ణం	18.18 కి.మీ2 (7.02 చ. మై)
జనాభా  (2011)	10,148
• జనసాంద్రత	560/కి.మీ2 (1,400/చ. మై.)
అదనపు జనాభాగణాంకాలు
• పురుషులు	5,708
• స్త్రీలు	4,440
• లింగ నిష్పత్తి	778
• నివాసాలు	2,490
ప్రాంతపు కోడ్	+91 ( )
పిన్‌కోడ్	522508
2011 జనగణన కోడ్	589986

గ్రామ చరిత్ర

సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ఉత్తర్వులు జారీ చేశారు. మంగళగిరి మండలం లోని కురగల్లు దాని పరిధిలోని హామ్లెట్స్, కృష్ణాయపాలెం. నవులూరు(గ్రామీణ) దాని పరిధిలోని హామ్లెట్స్, నిడమర్రు, యర్రబాలెం, బేతపూడి గ్రామాలు ఉన్నాయి.

గుంటూరు జిల్లా పరిధిలోని మండలాలు

తాడేపల్లి, మంగళగిరి, తుళ్లూరు, దుగ్గిరాల, తెనాలి, తాడికొండ, గుంటూరు మండలం, చేబ్రోలు, మేడికొండూరు, పెదకాకాని, వట్టిచెరుకూరు, అమరావతి, కొల్లిపర, వేమూరు, కొల్లూరు, అమృతలూరు, చుండూరు మండలాలతో పాటు ఆయా మండలాల పట్టణ ప్రాంతం కూడా సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వస్తుంది.

సమీప గ్రామాలు

నంబూరు 3 కి.మీ, మంగళగిరి 5 కి.మీ, నిడమర్రు 6 కి.మీ, కంతేరు 6 కి.మీ, కొప్పురావూరు 7 కి.మీ.

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. బాలబడి మంగళగిరిలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల చినకాకానిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్, సైన్స్, డిగ్రీ కళాశాల మంగళగిరిలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల నంబూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల మంగళగిరిలోను, పాలీటెక్నిక్‌ నల్లపాడులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల నంబూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల చినకాకానిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం మంగళగిరి లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

కాజలో ఉన్న రెండు ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాల్లో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

గ్రామంలో 5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. మూడు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.

పారిశుధ్యం

మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు.గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ ఉంది. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

కాజలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైన సౌకర్యాలు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకువ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది.అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 19 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

కాజలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 193 హెక్టార్లు
• తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 365 హెక్టార్లు
• సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 113 హెక్టార్లు
• బంజరు భూమి: 23 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 1121 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 473 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి నీటి పారుదల లభిస్తున్న భూమి: 785 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

కాజలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది

• కాలువలు: 590 హెక్టార్లు
• బావులు/బోరు బావులు: 134 హెక్టార్లు

గ్రామంలోని మౌలిక సదుపాయాలు

త్రాగునీటి సౌకర్యం:- కాజ గ్రామంలోని బాబూ జగజ్జీవన రాం కాంస్య విగ్రహం వద్ద, 2014,అక్టోబరు-29నాడు, ఐర్లెండుకు చెందిన క్రియో దంపతులు, ఒక శుద్ధినీటి కేంద్రాన్ని ప్రారంభించారు. గుంటూరులోని సోషల్ డయాలసిస్ అను సేవాసంస్థ సహకారంతో ఈ కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేసారు. శ్రీ బొమ్ము చంద్రారెడ్డి జ్ఞాపకార్ధం, వారి మనుమడు శ్రీ బొమ్ము శ్రీనివాసరెడ్డి, ఈ కేంద్రానికి విరాళం అందజేసినారు.

గ్రామ పంచాయతీ

1. కాజ గ్రామ సర్పంచి పదవి 1972 నుండి ఇప్పటివరకూ, సి.పి.ఎం.దక్కించుకుంటున్నది. 1972లో రామనాధం సత్యనారాయణ, 1981లో ఈదా నాగేంద్రరెడ్డి, 1986లో చెన్నం పాపారావు, 1995లో ఆర్దల రోశమ్మ, 2001లో ఈదా నాగేంద్రరెడ్డి, 2006లో అప్పికట్ల శ్రీనివాసరావు సర్పంచులుగా గెలుపొందారు.
2. 2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో కట్టెపోగు వెంకయ్య, సర్పంచిగా ఎన్నికైనాడు. ఉప సర్పంచిగా చెన్నం గోపి ఎన్నికైనాడు.

గ్రామంలోని దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు

శ్రీ అగస్తేశ్వరస్వామివారి ఆలయం

ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో నవగ్రహాల విగ్రహాలు, చిన్న నంది విగ్రహ ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమాలను, 2016,నవంబరు-2వతేదీ బుధవారం నుండి 4వతేదీ శుక్రవారం వరకు నిర్వహించెదరు. శుక్రవారంనాడు నవగ్రహాల పునఃప్రతిష్ఠ, అనంతరం పూర్ణాహుతి నిర్వహించెదరు.

గ్రామ ప్రముఖులు

• సుప్రసిద్ధ కర్ణాటక సంగీత వాగ్గేయకారుడు నారాయణ తీర్థులు ఈ గ్రామంలో జన్మించారు. అతని పేరుతో కట్టిన గుడిని 2.6.2008 న ప్రారంభించారు.
• యద్దనపూడి సులోచనారాణి, ప్రముఖ నవలా రచయిత్రి. (1940-2018)

గ్రామ విశేషాలు

1. టోల్ గేట్:-కాజ అనగానే గుర్తొచ్చేది టోల్ గేట్. గుంటూరు విజయవాడ రూటులో అయిదో నెంబరు జాతీయ రహదారిపై 'కాజ టోల్‌ ప్లజా ఉంది. కారు, వ్యాను, జీపుల నుంచి 24 గంటల వ్యవధిలో రాకపోకలకు రూ.88 వసూలు చేస్తున్నారు. ఇదే సింగిల్‌ ప్రయాణానికి అయితే రూ.59 చెల్లించాలి. మినీ బస్సు ఒకసారి ఈ ప్లజా మీదుగా ప్రయాణిస్తే రూ.103, ఒకసారికి మించి ఎక్కువసార్లు తిరిగితే రూ.154 ఫీజు కింద కట్టాలి. ట్రక్కు, బస్సు నుంచి రూ.206 (సింగిల్‌), రూ.308 (మల్టీ), భారీ వాహనాలు రూ.330 (సింగిల్‌), రూ.496 చెల్లింపులు చేయాలి. ఈ టోల్ గేట్ ఫీజుల గురించి పదే పదే ఘర్షణలు జరుగుతూ కాజ గ్రామం వార్తల్లోకెక్కుతూ ఉంటుంది.
2. ఈ గ్రామానికి చెందిన శ్రీ అప్పికట్ల శ్రీహరి నాయుడు భారతీయ హస్తకళల బోర్డు కమిటీ సభ్యులుగా ఎన్నికైనారు.
3. ఈ గ్రామాన్ని ఆకర్షణీయ గ్రామం (స్మార్ట్ విలేజ్) గా అభివృద్ధి చేయడానికై, ఈ గ్రామాన్ని కర్నూలు రేంజ్ డి.ఐ.జి. శ్రీ బి.వి.రమణకుమార్ దత్తత తీసుకున్నారు.

గణాంకాలు

2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 7,687. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 4,141, స్త్రీల సంఖ్య 3,546, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,836 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 1,818 హెక్టారులు;