తురిమెల్ల
ఈ వ్యాసాన్ని తాజాకరించాలి. |
తురిమెళ్ళ ప్రకాశం జిల్లా, కంభం మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన కంభం నుండి 17 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మార్కాపురం నుండి 45 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1581 ఇళ్లతో, 5402 జనాభాతో 2123 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2639, ఆడవారి సంఖ్య 2763. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 324 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 49. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590885[2].ఈ గ్రామ సమీపంలో గుండ్లకమ్మ నది ప్రవహించుచున్నది.
తురిమెల్ల | |
|---|---|
 | |
.svg)  తురిమెల్ల | |
| అక్షాంశ రేఖాంశాలు: 15°31′25.068″N 78°59′7.404″E / 15.52363000°N 78.98539000°E | |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | ఆంధ్రప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ప్రకాశం |
| మండలం | కంభం |
| విస్తీర్ణం | 21.23 కి.మీ2 (8.20 చ. మై) |
| జనాభా (2011)[1] | 5,402 |
| • జనసాంద్రత | 250/కి.మీ2 (660/చ. మై.) |
| అదనపు జనాభాగణాంకాలు | |
| • పురుషులు | 2,639 |
| • స్త్రీలు | 2,763 |
| • లింగ నిష్పత్తి | 1,047 |
| • నివాసాలు | 1,581 |
| ప్రాంతపు కోడ్ | +91 ( 08406  ) |
| పిన్‌కోడ్ | 523372 |
| 2011 జనగణన కోడ్ | 590885 |
గ్రామం పేరు వెనుక చరిత్ర
మార్చుతురిమెళ్ళ అనే పేరు పశుపాలనకు సంబంధించింది. ఈ పేరు బాగా ప్రాచీనమైనదని పరిశోధకులు తేల్చారు. కొత్తరాతియుగం, బృహత్‌శిలా యుగానికి చెందిన ప్రాక్తన చారిత్రిక దశ నాటి పేరుగా గుర్తించారు. కొత్త రాతియుగంలో పశుపాలన, వ్యవసాయం విస్తృతిపొంది, రాగి, ఇనుము వాడకం, లోహపరిశ్రమ అవతరించింది. ఈ యుగాన్ని సూచిస్తూ పశుసంబంధమైన పేర్లతో ఏర్పడిన గ్రామనామాల్లో తురిమెల్ల ఒకటి.[3]
సమీప గ్రామాలు
మార్చుబోగోలు 8 కి.మీ, అక్కపల్లి 4 కి.మీ, లింగాపురం 7 కి.మీ, చోలవీడు 8కి.మీ, చినకంభం 9 కి.మీ.
విద్యా సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప బాలబడి కంభంలో ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కంభంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మార్కాపురం లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నంద్యాలలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు కందులాపురంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల కందులాపురంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం మార్కాపురంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఒంగోలు లోనూ ఉన్నాయి.
ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాల
మార్చుఈ పాఠశాల నిర్మాణానికి గ్రామ పెద్దలు మాన్యశ్రీ పగడాల వెంకటపతి 8 ఎకరాల స్థలమును కొనుగోలు చేసి దానంగా ఇచ్చాడు. ఈ పాఠశాల మొదటి ప్రధానోపాధ్యాయులుగా శ్రీ పూల సుబ్బయ్య పనిచేసారు. తరువాత వారు ఎం.ఎల్.ఏ.గా ఎన్నికైనారు. వీరి సేవలను గుర్తించిన రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, వెలుగొండ ప్రాజెక్టుకు, "పూల సుబ్బయ్య వెలుగొండ ప్రాజెక్టు" అని నామకరణం చేసారు. 2015, జూన్-23వ తేదీనాడు, ఈ పాఠశాలలో వారి వర్ధంతి సభను నిర్వహించారు. ఈ పాఠశాలలో 8వ తరగతి చదువుచున్న వి.రాజేష్ అను విద్యార్థి, జాతీయ ఉపకారవేతనం (ఎన్.ఎం.ఎం.ఎస్.) పొందడానికి అర్హత సాధించాడు.
వైద్య సౌకర్యం
మార్చుప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మార్చుతురిమెళ్ళలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
మార్చుగ్రామంలో5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
మార్చుగ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మార్చుమురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
మార్చుతురిమెళ్ళలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
మార్చుగ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
మార్చుగ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
మార్చుగ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 17 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మార్చుతురిమెళ్ళలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
- వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 1302 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 97 హెక్టార్లు
- శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 114 హెక్టార్లు
- తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 4 హెక్టార్లు
- వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 131 హెక్టార్లు
- సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 23 హెక్టార్లు
- బంజరు భూమి: 329 హెక్టార్లు
- నికరంగా విత్తిన భూమి: 119 హెక్టార్లు
- నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 140 హెక్టార్లు
- వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 331 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మార్చుతురిమెళ్ళలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
- బావులు/బోరు బావులు: 181 హెక్టార్లు
- చెరువులు: 150 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మార్చుతురిమెళ్ళలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మార్చుబ్యాంకులు
మార్చుగ్రామ పంచాయతీ
మార్చుదేవాలయాలు
మార్చు- శ్రీ కనకసురభేశ్వరస్వామివారి మందిరం
ఈ గ్రామానికి చెందిన ఆవుల పుల్లయ్య, శ్రీ వీరభద్రస్వామివారికి, 2017, ఫిబ్రవరి-25వతేదీ శనివారం తెల్లవారుఝామున, బంగారు పూతపూసిన ఒక ఇత్తడి తొడుగును అందజేసినారు. ఇంకా స్వామివారికి వెండి కళ్ళు, విభూదిరేకులు, వెండి మీసాలు, షటారు, పట్టు వస్త్రాలు తదితర ముఫ్ఫైవేల రూపాయల విలువైన వస్తువులు అందజేసినారు. ఈ సందర్భంగా స్వామివారికి ప్రత్యేకపూజలు చేయించారు. భక్తులకు అన్నసంతర్పణ చెసినారు. [12]
శ్రీ ఈశ్వరమ్మ తల్లి ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయంలో వార్షిక ఆరాధనోత్సవాలు, 2015, జనవరి-3వ తేదీనాడు నిర్వహించెదరు.
శ్రీ లక్ష్మీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి ఆలయం
మార్చునూతనంగా నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో విగ్రహ ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమాలు, 2016, ఏప్రిల్-1వతేదీ శుక్రవారంనాడు ప్రారంభించారు. చినజియ్యర్ స్వామి శిష్యులు, వేద్పండితులు, గ్రామ ప్రధాన వీధులలో విష్ణుసహస్రనామం పఠించుచూ నగర సంకీర్తన నిర్వహించారు. రాత్రికి మిమిక్రీ, పాట కచ్చేరీ, భరతనాట్యం మొదలగు సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. 2వ తేదీ శనివారంనాడు ప్రతిష్ఠించనున్న ధ్వజస్తంభానికి వేదపండితుల మంత్రోచ్ఛారణలు, మేళతాళాలమధ్య గ్రామోత్సవం నిర్వహించారు. గ్రామస్థులు కాయాకర్పూరం సమర్పించి తీర్ధప్రసాదాలు స్వీకరించారు. 3వ తేదీ ఆదివారంనాడు శ్రీ చిన్నజియ్యరుస్వామి ఆలయ ప్రవేశంచేసి, మొదట వేద పండితుల మంత్రోచ్ఛారణల మధ్య, శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామివారి విగ్రహ ప్రతిష్ఠ నిర్వహించారు. అనంతరం ఆలయ శిఖర, కలశ ప్రతిష్ఠ నిర్వహించి, ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. ఈ కార్యక్రమానికి భక్తులు, గ్రామస్థులు, మహిళలు అధికసంఖ్యలో విచ్చేసి, ఆభరణాలను, నవధాన్యాలను సమర్పించారు. రాత్రికి స్వామివారి కళ్యాణం నయనానందకరంగా సాగినది.
శ్రీ పోలేరమ్మ తల్లి ఆలయం
మార్చుఐదు లక్షల రూపాయల అంచనా వ్యయంతో, ఈ పురాతన ఆలయ పునర్నిర్మాణం చేపట్టినారు. విగ్రహాల గదితోపాటు, ఆలయ గోపురం, ప్రహరీ తదితర పనులు చేపట్టినారు.
ఈ ఆలయ పునఃప్రతిష్ఠా మహోత్సవాలు 2016, ఫిబ్రవరి-15వ తేదీ సోమవారం నుండి 17వ తెదీ బుధవారం వరకు వైభవంగా నిర్వహించారు. సోమవారంనాడు పగలు గణపతిపూజ, పుణ్యాహవచనం, పంచగవ్యప్రాసన, దీక్షాధారణ, అఖండజ్యోతి మొదలగు పూజా కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. రాత్రికి సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. 17వ తేదీ బుధవారంనాడు ఆలయ శిఖర ప్రతిష్ఠా మహోత్సవం కన్నులపండువగా సాగినది. ఈ సందర్భంగా గ్రామంలో ఎడ్ల బండలాగుడు పోటీలు నిర్వహించి, గెలుపొందిన ఎడ్ల యజమానులకు బహుమతులు అందజేసినారు. ఈ మూడు రోజులా గ్రామంలో పలు సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు ఏర్పాటుచేసారు.
శ్రీ షిర్డీ సాయిబాబా ఆలయం
మార్చుఈ ఆలయ ద్వితీయ వార్షికోత్సవం, 2016, మే-15వ తేదీ ఆదివారంనాడు వైభవంగా నిర్వహించారు. ఈ సందర్భంగా ఆలయంలో పంచామృతాభిషేకం, గణపతి హోమం, విష్ణు సహస్రనామ పారాయణం, పల్లకీ ఉత్సవం, సామూహిక సత్యనారాయణస్వామి వ్రతాలు నిర్వహించారు. విచ్చేసిన భక్తులకు, మద్యాహ్నం అన్నప్రసాద వితరణ నిర్వహించారు.
ప్రధాన వృత్తులు
మార్చువ్యవసాయం, వ్యవసాయాధరిత వృత్తులు
గ్రామ ప్రముఖులు
మార్చుఈ గ్రామానికి చెందిన ముద్దంశెట్టి వేంకటేశ్వర్లు కుమారుడు రమణమహర్షి, కంభంలో స్థిరపడినారు. మాతా ఫౌండేషన్ పేరుతో ఒక స్వచ్ఛందసంస్థను స్థాపించి, గత 5 సంవత్సరాల నుండి తన సంపాదనలో అధిక భాగం సేవలకే ఉపయోగించుచున్నారు.
గణాంకాలు
మార్చు2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 5,506. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 2,735, మహిళల సంఖ్య 2,771, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,371 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 2,123 హెక్టారులు.
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 2011 ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జనగణన డేటా - గ్రామాలు దత్తాంశ సమితి (in ఇంగ్లీష్), భారత రిజిస్ట్రార్ జనరల్, జనగణన కమిషనరు కార్యాలయం, Wikidata Q42501043, archived from the original on 11 July 2017
- ↑ "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
- ↑ ప్రాచీనాంధ్ర దేశ చరిత్ర - గ్రామీణజీవనం:పి.వి.పరబ్రహ్మశాస్త్రి:పేజీ.26