భాను ప్రకాష్

భాను ప్రకాష్ (బొల్లంపల్లి భాను ప్రకాష్ రావు) (ఏప్రిల్ 21, 1939 - జూన్ 7, 2009) తెలంగాణ రాష్ట్రం చెందిన రంగస్థల నటుడు, దర్శకుడు.

భాను ప్రకాష్
భాను ప్రకాష్
జననం	ఏప్రిల్ 21, 1939 నల్లగొండ
మరణం	జూన్ 7, 2009
ప్రసిద్ధి	రంగస్థల నటుడు, దర్శకుడు
భార్య / భర్త	సరస్వతి

జననం

భాను ప్రకాష్ 1939, ఏప్రిల్ 21న వెంకటహరి, అండాలమ్మ దంపతులకు నల్లగొండలో జన్మించాడు.

వివాహం - ఉద్యోగం

సరస్వతితో వివాహం జరిగింది. హెచ్.ఎ.ఎల్.లో ఉద్యోగం చేసేవాడు.

నాటక ప్రస్థానం

మేనమామ ధరణి శ్రీనివాసరావు నాటక రచయిత అవ్వడంవల్ల భాను ప్రకాష్ కేశవ్ మెమోరియల్ స్కూల్లో చదువుతున్న సమయంలో 11 ఏళ్ల వయస్సులోనే తొలిసారిగా వార్షికోత్సవాల సందర్భంగా స్టేజీపై తార్‌మార్ నాటకంలో నటించాడు. ప్రిన్సిపాల్ మొమెంటోతో ప్రశంసించడంతో నటనపట్ల తనలోని ఆసక్తిని పెంచుకున్న భాను ప్రకాష్ తమ కాలనీలోని మిత్రులతో కలిసి నాటకాలు రూపొందించి వినాయకచవితి మండపాల్లో ప్రదర్శించేవాడు. హైదరాబాదులో ఎస్.కె. ఆంజనేయులుకు చెందిన నాటక సంస్థ నిర్వహించే ‘విసృతి’ నాట్యమండలి నాటకాలు, రిహార్సల్స్‌ని చూసి తాను కూడా నాటక దర్శకత్వం చేయాలనుకున్నాడు.

ఇంటర్ కాలేజీస్థాయి నాటక పోటీల్లో సైఫాబాద్ సైన్స్ కళాశాల నుండి స్వీయ దర్శకత్వంలో ‘డాక్టర్ యజ్ఞం’ నాటికలో డా. యజ్ఞం పాత్రలో నటించాడు. ఆ పోటీలో బహుమతులు రావడంతో దర్శకుడిగా తొలి ప్రయత్నంలోనే విజయం సాధించాడు. ఆ తరువాత ‘గాలివాన’, ‘గుడిగంటలు’, ‘గాలిపటం’, ‘శ్రీమాన్ శ్రీమతి’ వంటి నాటకాలలో నటిస్తూ, దర్శకత్వం వహించాడు. 1964లో ‘యాచకులు’లో భాను ప్రకాష్ నటనకు మంచి గుర్తింపు వచ్చింది. ‘కళారాధన’ సంస్థను స్థాపించి ‘వలయం’, ‘ గాలివాన’, ‘ కెరటాలు’ వంటి నాటకాలు ప్రదర్శించాడు. ఈ సంస్థను ‘గ్రేట్ ఈస్ట్రన్ సర్కస్8 కంపెని’ అని పిలిచేవారు. ఈ సంస్థ ద్వారా నటుడు నూతన్ ప్రసాద్ నాటకరంగానికి పరిచయమయ్యాడు.

‘చీకటి కోణాలు’ నాటకంలో భాను ప్రకాష్ నటనను స్థానం నరసింహారావు అభినందించాడు. ‘ఆకాశవాణి’లో కూడా ఆయన ‘ఏ గ్రేడ్’ ఆర్టిస్టుగా చాలా నాటకాల్లో పాల్గొన్నాడు. ఢిల్లీ, మద్రాస్, కలకత్తా, కాన్పూర్‌లలో నాటకాలను ప్రదర్శించాడు. ‘చంద్రగుప్త’, ‘కన్యాశుల్కం’, ‘విశ్వశాంతి’, ‘సుడిగాలి’, ‘ఆపద్భాందవులు’, ‘న్యాయం’, ‘పత్తర్ కె ఆంసూ’, ‘తాజ్ కీ ఛాయామే’, ‘గాలివాన ’, ‘జీవన్నాటకం’, ‘ఒంటి కాలి పురుగు’, ‘గాలి గోపురం’, ‘బాపూ బాటలో’ వంటి నాటకాలు ఈయనకు మంచి పేరు తెచ్చాయి. ‘ప్రతిధ్వనులు’, ‘ప్రతిబింబాలు’, ‘వాన వెలిసింది’, ‘గాలిపటం’, ‘కాలం వెనక్కు వెళ్లింది’ వంటి నాటికల్లో తన నటన ద్వారాను మంచిపేరు పొందాడు. ప్రధానంగా హైదరాబాదు రాష్ట్రంలో సాంఘిక నాటకానికి నాంది పలికాడు.

సినిమా రంగం

భాను ప్రకాష్ నాటకాన్ని చూసిన నిర్మాత దుక్కిపాటి మధుసూదనరావు 1964లో డాక్టర్ చక్రవర్తి సినిమాలో చిన్న పాత్రను ఇచ్చాడు. ఆ తర్వాత పూలరంగడులో ఎలాంటి టెస్టు లేకుండానే పూర్తి నిడివిగల విలనీ పాత్రను ఇచ్చాడు.

నటించినవి

1. డాక్టర్ చక్రవర్తి (1964)
2. పూలరంగడు (1967)
3. చదువుకున్న అమ్మాయిలు (1963)
4. బుద్ధిమంతుడు
5. ఆత్మీయులు (1969)
6. అమాయకురాలు (1971)
7. విచిత్ర బంధం (1972)
8. భక్త తుకారాం (1973)
9. అన్నదమ్ముల అనుబంధం (1975)
10. కల్పన (1977)
11. అన్నదమ్ముల సవాల్ (1978)
12. ముద్దుల కొడుకు
13. సీతే రాముడైతే (1979)
14. పారిజాతం
15. శుభోదయం
16. అగ్ని సంస్కారం (1980)
17. గురుశిష్యులు (1981)
18. పెళ్లీడు పిల్లలు (1982)
19. యుగకర్తలు (1987)
20. పల్లె పిలిచింది
21. రాధాకృష్ణ
22. చిల్లర దేవుళ్లు
23. దయామయుడు
24. శంకర్‌దాదా జిందాబాద్ (చివరి సినిమా)

అవార్డులు, పురస్కారాలు

50 ఏళ్లకు పైగా రంగస్థల, సినీ రంగాలకు ఆయన చేసిన సేవలకు గుర్తింపుగా అనేక అవార్డులు, పురస్కారాలు లభించాయి.

• ‘సుడిగాలి’, ‘గాలివాన’, ‘కెరటాలు’ నాటకాలకు ఉత్తమ దర్శకుడిగా వరుసగా మూడుసార్లు ఎంపికై ‘రోలింగ్ షీల్డ్’ అందుకున్నాడు.
• 1972లో మరో రెండు బంగారు పతకాలను, 1974లో ‘బళ్లారి రాఘవ’ అవార్డుతో వెండి కిరీటం పొందాడు.
• ‘యువ కళావాహిని’ సంస్థ కె. వెంకటేశ్వరరావు అవార్డు, అవార్డు.
• తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం ఉత్తమ నటుడి అవార్డు.
• 1992లో ఎ.ఆర్.కృష్ణ స్మారక పురస్కారం.
• 1998లో ఉగాది పురస్కారం.
• జూలూరు వీరేశలింగం అవార్డు.
• కిన్నెర ఉగాది పురస్కారం.
• నాటక కృషీవలుడు పురస్కారం.
• రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ప్రతిష్ఠాత్మక నందమూరి తారక రామారావు రంగస్థల పురస్కారం (2017)

మరణం

చివరి శ్వాస వరకు నాటకం కోసమే జీవించిన భాను ప్రకాష్ 2009, జూన్ 7 న తన 70వ యేట తనువు చాలించారు.