పాత బస్తీ (హైదరాబాదు పాత నగరం)
పాత బస్తీ, ఓల్డ్ సిటీ అని స్థానికులు పిలుచుకునే హైదరాబాద్ పాత నగరం, భారతదేశంలోని తెలంగాణ రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాధులో ఒక ప్రాకార నగరం, ఇది 1591లో మూసీ నది ఒడ్డున కుతుబ్ షాహి సుల్తాన్ ముహమ్మద్ కులీ కుతుబ్ షా నిర్మించాడు. పాత నగరం చుట్టూ ఒక గోడ ఉండేది, అందులో చాలా భాగం కాలగర్భంలో కలిసిపోయింది.[3] దక్కన్ సుబా మొఘల్ గవర్నర్ ముబారిజ్ ఖాన్ 1712లో నగరాన్ని బలపరచగా, హైదరాబాద్ నిజాం చేత పూర్తి చేయబడింది.[4]
పాత బస్తీ | |
|---|---|
ప్రాకార నగరం | |
ఎగువ నుండి సవ్యదిశలో: పాతనగరం సమగ్ర దృశ్యం: చార్మినార్, నిజామియా ప్రభుత్వ జనరల్ హాస్పిటల్, మక్కా మసీదు, తెలంగాణ ఉన్నత న్యాయస్థానం, హైదరాబాదు సరిహద్దు గోడ | |
| Nickname(s): | |
  పాత బస్తీ ఓల్డ్ సిటీ, హైదరాబాద్, తెలంగాణ, భారతదేశం | |
| Coordinates: 17°21′58″N 78°28′34″E / 17.366°N 78.476°E | |
| Country |  India |
| State | Telangana |
| Region | Deccan |
| Founded | 1592 |
| Government | |
| • Body | GHMC, HMDA |
| • Member of Parliament | Asaduddin Owaisi, AIMIM |
| • Mayor | Gadwal Vijayalakshmi, TRS |
| • Commissioner | M. Mahender Reddy, IPS |
| విస్తీర్ణం | |
| • Total | 260 km2 (100 sq mi) |
| Elevation | 536 మీ (1,759 అ.) |
| Languages | |
| • Official | Telugu, Urdu |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| PIN | 500 xxx |
| Telephone code | 91–40, 08413, 08414, 08415, 08418, 0845 |
| Vehicle registration | TS 07,08,09, 10, 11, 12, 13, 22, 23, 24 |
| Planning agency | GHMC, Quli Qutub Shah Urban Development Authority |
| Climate | Aw (Köppen) |
| Precipitation | 603 millimetres (23.7 in) |
| Avg. annual temperature | 26.0 °C (78.8 °F) |
| Avg. summer temperature | 35.9 °C (96.6 °F) |
| Avg. winter temperature | 23.5 °C (74.3 °F) |
పాత నగరం నడిబొడ్డున చార్మినార్ ఉంది, ఇక షా ఆలీ బండ, యాకుత్‌పురా, డబీర్‌పురా, అఫ్జల్‌గంజ్, మొఘల్‌పురా, మలక్‌పేట, అంబర్‌పేట వంటి ప్రధాన పరిసరాలు పాత నగరం పరిధిలోకి వస్తాయి. నేడు, హైదరాబాద్ పాత నగరం సరిహద్దులను దాటి చాలా వరకు విస్తరించింది,, రద్దీగా ఉండే పాత నగరం హైటెక్ సిటీతో పాటు కాస్మోపాలిటన్ హైదరాబాద్ సంకేత హృదయంగా మిగిలిపోయింది.[5][6][7] ఈ ప్రాంతం పర్యాటక కేంద్రంగా, హైదరాబాదీ ముస్లిం సంస్కృతికి గుండెకాయ.
హైదరాబాదు సరిహద్దు గోడ
మార్చుపాతనగరం చుట్టూ గ్రానైట్ గోడ (Wall of Hyderabad) ఉండేది. ఈ గోడను 17వ, 18వ శతాబ్దాలలో కుతుబ్ షాహి, మొఘల్, అసఫ్ జాహి కాలంలో నిర్మించారు. ఈ గోడకు దర్వాజాలు అని పిలువబడే పదమూడు ద్వారాలు, ఖిర్కిలు అని పిలువబడిన పదమూడు చిన్న ప్రవేశాలు ఉండేవి.
1908నాటి హైదరాబాదు వరదల సమయంలో గోడలో ఎక్కువ భాగం కూలిపోయింది, అలాగే, 1950,1960 లలో ప్రభుత్వం కూడా కొంత మేరకు కూల్చివేసింది.[8]
నేటికీ, రెండు ద్వారాలు మాత్రమే ఉన్నాయి-పురానపూల్ దర్వాజా, డబీర్‌పురా దర్వాజా.[9][10][8][11][12]
నగర చరిత్ర
మార్చు
హైదరాబాద్ చారిత్రక ప్రాంతంగా, పాత నగరంలో ఛార్మినార్ తో సహా అనేక మైలురాయి భవనాలు ఉన్నాయి, ఈ నిర్మాణం ప్లేగు మహమ్మారి అంతం కోసం కులీ కుతుబ్ షా ప్రార్థించిన ప్రదేశంలో నిర్మించబడింది.
చార్మినార్ చుట్టూ ఉన్న కుతుబ్ షాహి శక నిర్మాణాలలో నైరుతి దిశలో అలంకరించబడిన గ్రానైట్ మసీదు మక్కా మసీదు, ఉత్తరాన ఉన్న గుల్జార్ హౌజ్ ఫౌంటెన్ ఉన్నాయి, దీని చుట్టూ చార్ కమన్ అని పిలువబడే నాలుగు వంపు-ద్వారాలు ఉన్నాయి.
పురాతన కట్టడం అయినటువంటి భాగ్యలక్ష్మి దేవాలయం చార్మినార్ కి చేరువలో ఉంది.[13] పూర్వం ఈ ఆలయం పేరు మీద హైద్రాబాదు నగరాన్ని భాగ్యనగరం అని పిలిచేవారని చరిత్ర తెలుపుతోంది.[14] ఈ ఆలయంలో లక్ష్మీ దేవి అమ్మవారు కొలువైఉన్నారు.[15] అలాగే, చార్మినార్ సమీపంలో ఉన్న అసఫ్ జాహి స్మారక కట్టడాలలో మహబూబ్ చౌక్ క్లాక్ టవర్, నిజామియా ఆసుపత్రి ఉన్నాయి. చౌమహల్లా ప్యాలెస్ అసఫ్ జాహి రాజవంశం పీఠం, ఇక్కడ నిజాం తన అధికారిక అతిథులను, రాజ సందర్శకులను అలరించేవాడు.
హెచ్. ఇ. హెచ్. నిజాం మ్యూజియం, పురానీ హవేలీ. ఒకే వస్తువును ఎప్పుడూ రెండుసార్లు ధరించలేదని చెప్పబడే మహబుబ్ అలీ పాషా ప్రసిద్ధ వార్డ్రోబ్ నిలయం, ఇది చేతితో క్రాంక్ చేసిన చెక్క లిఫ్ట్ తో రెండు స్థాయిలలో నిర్మించిన ప్రపంచంలోనే అతి పొడవైన వార్డ్రోబ్. ఈ పరికరం రాజభవనం ఒక రెక్క మొత్తం పొడవును ఆక్రమిస్తుంది.
పురానీ హవేలీ మొదట నిజాం తల్లిదండ్రుల రాజభవనం, తరువాత నిజాం కుమారుడి నివాసంగా మార్చడానికి పునరుద్ధరించబడింది. ఇది యూరోపియన్ శైలిలో ఒకే అంతస్తు భవనంతో U-ఆకారంలో ఉన్న సముదాయం.
చార్మినార్ ఉత్తరాన కొన్ని వందల మీటర్ల దూరంలో ఉన్న మదీనా భవనం, 1947లో అల్లాదీన్ వక్ఫ్ ప్రాంగణంలో ప్రారంభమైన నగరంలోని పురాతన వాణిజ్య శివారు ప్రాంతాలలో ఒకటి. మదీనా మార్కెట్లోని పురాతన, ప్రసిద్ధ దుకాణాలలో అబ్దుల్ బూట్ హౌస్ ఒకటి. ఆ దేశంలో చమురు కనుగొనబడటానికి ముందు, హైదరాబాద్ సౌదీ అరేబియా కంటే ధనికమైనది, ఆ ప్రాంత భవనాల నుండి పొందిన అద్దెలను మదీనా పేద ముస్లింలకు సహాయం చేయడానికి సౌదీ అరేబియాకు పంపారు.
మూసీ నది ఒడ్డున ఉన్న సాలార్ జంగ్ మ్యూజియం హైదరాబాద్ మాజీ ప్రధానమంత్రులు మూడవ సాలార్ జంగ్ సంవర్ధిత సేకరణలు ఉన్నాయి. ఈ మ్యూజియం ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద వన్ మ్యాన్ కలెక్షన్ గా ప్రసిద్ధి చెందింది.[16] సమీపంలోని చారిత్రాత్మక హైదరాబాద్ హైకోర్టు (1920) ఉస్మానియా జనరల్ హాస్పిటల్ (1919) స్టేట్ సెంట్రల్ లైబ్రరీ (1936) అజా ఖానా-ఎ-జోహ్రా (1930), సిటీ కాలేజ్ (1921) ఉన్నాయి.
మూసీకి తూర్పున కొన్ని వందల మీటర్ల దూరంలో మలక్‌పేట ఉంది. హైదరాబాద్ రేస్ కోర్సును 1886లో ఆరవ అసఫ్ జా తన మహబబ్ మాన్షన్ సమీపంలో ఇక్కడకు మార్చాడు. అస్మాన్ గఢ్ ప్యాలెస్, రేమండ్ సమాధి కూడా మలక్‌పేటలో ఉన్నాయి.
చార్మినార్ దక్షిణాన ఆరు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఫలక్‌నుమా ప్యాలెస్ ఉంది. 1872లో వికార్ ఉల్-ఉమ్రా నిర్మించిన ఫలక్‌నుమా ప్యాలెస్ దాని నిర్మాణ శైలికి ప్రసిద్ధి చెందింది, నిజాం రాజభవనాలలో అత్యంత సంపన్నమైనది.
ఈ ప్రాంతంలోని ఇతర మసీదులలో నిర్మాణానికి ప్రసిద్ధి చెందిన 300 సంవత్సరాల పురాతన టోలి మసీదు,, 400 మెట్లు సందర్శకులను నిజాంలు నిర్మించిన ప్రార్థనా స్థలానికి తీసుకువచ్చే పహాడే షరీఫ్ ఉన్నాయి. హైదరాబాదులోని పాత నగరంలోని జియాగుడ వద్ద మూసి నది ఒడ్డున ఉన్న రంగనాథ రంగనాథస్వామి ఆలయానికి అంకితం చేయబడిన 400 సంవత్సరాల పురాతన వైష్ణవ ఆలయం ఉంది.
మూలాలు
మార్చు- ↑ Ababu Minda Yimene (2004). An African Indian community in Hyderabad: Siddi identity, its maintenance. cuvillier verlag. p. 1. ISBN 3-86537-206-6. Retrieved 5 October 2011.
- ↑ Rubén Camilo Lois González (2006). Urban changes in different scales: systems and structures. University Santiago de Compostela. p. 611. ISBN 84-9750-639-1. Retrieved 5 October 2011.
- ↑ "Tracing the Wall Around Hyderabad Which Took 4 Centuries to Build". The Quint. Retrieved 2018-07-30.
- ↑ K. Narayan Reddy. Urban Redevelopment: A Study of High-rise Buildings. Retrieved 1 March 2018.
- ↑ "The Old City". Hyderabad, India. Archived from the original on 18 ఏప్రిల్ 2011. Retrieved 9 June 2011.
- ↑ 585 Rani Sarma, Diwan Deodi
- ↑ "Hyderabad: Colossal Gloss in City of Boom".
- ↑ 8.0 8.1 Singh, T. Lalith (2015-08-31). "The vanishing walls of Hyderabad". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2018-07-30.
- ↑ "Dabeerpura Darwaza freed of encroachments - Times of India". The Times of India. Retrieved 2018-07-30.
- ↑ Khan, Asif Yar (2014-08-04). "Dabeerpura Darwaza: a sentinel of the past". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2018-10-13.
- ↑ Varma, Dr. Anand Raj. "Doorways to a rich past". Telangana Today. Retrieved 2018-10-13.
- ↑ "The "Khidki" and "Darwaza" of Hyderabad | The Siasat Daily". archive.siasat.com. Retrieved 2018-10-13.
- ↑ "Trust denies expansion of Bhagyalakshmi temple". The Times of India. 2012-11-07. Archived from the original on 2013-11-15. Retrieved 2019-09-28.
- ↑ Asghar Ali Engineer (1991). Communal Riots In Post-Independence India. Universities Press. pp. 291–293. ISBN 978-81-7370-102-3. Retrieved 28 September 2019.
- ↑ Asghar Ali Engineer (1991). Communal Riots In Post-Independence India. Universities Press. pp. 291–293. ISBN 978-81-7370-102-3. Retrieved 28 September 2019.
- ↑ "The glorious city of Hyderabad » Extraordinary Experiences". Experienceindiatravel.com. 18 February 2009. Retrieved 9 June 2011.