కీరవాణి రాగము కర్ణాటక సంగీతంలో ఒక రాగం ఇది 74 మేళకర్త రాగాల జాబితాలో 21 వ రాగం. [1] దీనిని ముత్తుస్వామి దీక్షితుల కర్ణాటక సంగీత పాఠశాలలో "కిరణవళి" గా పిలుస్తారు.

Keeravani
ఆరోహణS R₂ G₂ M₁ P D₁ N₃ 
అవరోహణ N₃ D₁ P M₁ G₂ R₂ S
కీరవాణి scale with shadjam at C

ఈ రాగం పాశ్చాత్య సంగీతంలో కూడా గుర్తింపు పొందింది. దీనిని సమానమైన రాగం పాశ్చాత్య సంగీతంలో హార్మోనిక్ మైనర్ స్కేల్.[2] [3]ఇది కర్ణాటక సంగీతం నుండి హిందూస్థానీ సంగీతంలోకి అరువు తెచ్చుకున్నట్లు చెబుతారు.

రాగ లక్షణాలు మార్చు

ఆరోహణ : స రి గ మ ప ధ ని స
(S R2 G2 M1 P D1 N3 S)

అవరోహణ : స ని ధ ప మ గ రి స
(S N3 D1 P M1 G2 R2 S)

ఈ రాగం లోని స్వరాలు చతుశృతి రిషభం, సాధారణ గాంధారం, శుద్ధ మధ్యమం, శుద్ధ ధైవతం, కాకళి నిషాధం. ఇది 57 మేళకర్త సింహేంద్ర మధ్యమ రాగానికి శుద్ధ మధ్యమ సమానము.

ఉదాహరణలు మార్చు

చాలామంది వాగ్గేయకారులు కీరవాణి రాగంలో కీర్తనల్ని రచించారు.

  • కలిగి యుంటే - త్యాగరాజు
  • అంబావాణి నన్ను - ముత్తయ్య భాగవతార్
  • వరములోసాగి - పట్నం సుబ్రహ్మణ్య అయ్యర్
  • నా పుణ్యము గాదా ఈశా - ముత్తయ్య భాగవతార్
  • నిజముగ రామా నీ పాదముల నిత్య నమ్మిన నన్ను బ్రోవుము - పూచి శ్రీనివాస అయ్యంగార్
  • వరములోసాగి బ్రోచుతా నీ కరుదా జగదాధర - పట్నం సుబ్రహ్మణ్య అయ్యర్
  • నీ చరణంబుజమును నెరనమ్మితి నీరజాక్షి - జి.ఎన్.బాలసుబ్రమణియం

జన్య రాగాలు మార్చు

కీరవాణి రాగానికి చాలా జన్య రాగాలు ఉన్నవి. వీనిలో కళ్యాణ వసంతం, సామప్రియ, వసంత మనోహరి ముఖ్యమైనవి.

తెలుగు సినిమా పాటలు మార్చు

క్రమ సంఖ్య రాగం సినిమాలో పాట సినిమా
1 కీరవాణి పాటల పల్లకివై ఊరేగే చిరుగాలి నువ్వు వస్తావని
2 కీరవాణి అరె ఏమైందీ ఒక మనసుకు రెక్కలొచ్చి ఆరాధన (1987 సినిమా)
3 కీరవాణి చందమామ గొల్లభామ (సినిమా)
4 కీరవాణి చిలకల కొలికి అన్వేషణ
5 కీరవాణి ఎదలో లయ అన్వేషణ
6 కీరవాణి ఎదుటా నీవే ఎదలోనా నీవే అన్వేషణ
7 కీరవాణి ఎల్లలోకాలకు తల్లివైనీవుండ బావామరదళ్లు
8 కీరవాణి ఎన్నడికైనా నీ దాననే చిరంజీవులు (సినిమా)
9 కీరవాణి ఎందుకోయీ తోటమాలీ విప్రనారాయణ (1954 సినిమా)
10 కీరవాణి ఎన్నెన్నో అందాలు
11 కీరవాణి గజ్జలు ఘల్లు మంటుంది సిరిసిరిమువ్వ
13 కీరవాణి జలకాలాటలలో కళకళపాటలలో జగదేకవీరుని కథ
14 కీరవాణి ఝమ ఝమ ఝమఝం మల్లీశ్వరి
15 కీరవాణి కీరవాణి రాగంలో పిలిచిందొక హృదయం స్వయంవరం
16 కీరవాణి కోకిల కోకిల కోకిల కబడ్డీ కబడ్డీ
17 కీరవాణి కోలోకోలమ్మ గళ్ళ కొండవీటి దొంగ
18 కీరవాణి మనసు తెలిసిన మేఘమాల మల్లీశ్వరి
19 కీరవాణి ముత్యాల చెమ్మచెక్క ముగ్గులెయ్యంగ మువ్వగోపాలుడు
20 కీరవాణి నేల తల్లి సాక్షిగా నింగి తండ్రి సాక్షిగా ప్రాణం (సినిమా)
21 కీరవాణి చంటి
22 కీరవాణి ఓ ప్రియా ప్రియా గీతాంజలి (1989 సినిమా)
23 కీరవాణి ఒహ్హోహ్హో పావురమా స్వర్గసీమ
24 కీరవాణి ఓ పాల లాలీ జన్మకే లాలి గీతాంజలి (1989 సినిమా)
25 కీరవాణి ఊరుకో హృదయమా నీ స్నేహం
26 కీరవాణి పతి రూపము నీయ రాయా బాలరాజు
27 కీరవాణి రండ్రి రండ్రి రండ్రి దయచేయండీ రుద్రవీణ (సినిమా)
28 కీరవాణి సిరిమల్లె పూవా పదహారేళ్ళ వయసు
29 కీరవాణి తాళికట్టు శుభవేళా అంతులేని కథ
30 కీరవాణి వల్లభ ప్రియ వల్లబా శ్రీకాకుళ ఆంధ్ర మహావిష్ణు కథ
31 కీరవాణి వినుడు వినుడు రామాయణ గాథా లవకుశ

మూలాలు మార్చు

  1. Ragas in Carnatic music, డా॥ఎస్.భాగ్యలక్ష్మి రచన, ప్ర.సం.1990, సీబీహెచ్ పబ్లిషర్స్
  2. Ragas in Carnatic music by Dr. S. Bhagyalekshmy, Pub. 1990, CBH Publications
  3. Raganidhi by P. Subba Rao, Pub. 1964, The Music Academy of Madras