జయప్రకాష్ నారాయణ్ జయంతి రోజున 1988, అక్టోబరు 11న విపి సింగ్ నాయకత్వంలో జనతా పార్టీ వర్గాలు, లోక్ దళ్, ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (జగ్జీవన్), జన్ మోర్చా విలీనం ద్వారా జనతాదళ్ ఏర్పడింది.[1][2]
1996 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికల నాటికి జనతాదళ్ క్రమంగా వివిధ చిన్న చిన్న వర్గాలుగా విడిపోయింది, అందులో ఎక్కువగా బిజూ జనతాదళ్, రాష్ట్రీయ జనతాదళ్, జనతాదళ్ (సెక్యులర్), జనతాదళ్ (యునైటెడ్) వంటి ప్రాంతీయ పార్టీలు ఉన్నాయి.[3]
విడిపోయిన కొన్ని సంస్థలు స్వతంత్ర పార్టీలుగా అభివృద్ధి చెందాయి, కొన్ని నిర్వీర్యమయ్యాయి, మరికొన్ని మాతృ పార్టీ లేదా ఇతర రాజకీయ పార్టీలతో విలీనమయ్యాయి.
విడిపోయిన పార్టీల జాబితా
మార్చు
సంవత్సరం
|
పార్టీ
|
స్థాపకుడు
|
ప్రాంతం
|
హోదా
|
1990
|
సమాజ్వాదీ జనతా పార్టీ (రాష్ట్రీయ)
|
చంద్రశేఖర్
|
ఉత్తర ప్రదేశ్
|
రద్దు చేయబడింది
|
1990
|
జనతాదళ్ (గుజరాత్)
|
చిమన్భాయ్ పటేల్, ఛబిల్దాస్ మెహతా
|
గుజరాత్
|
రద్దు చేయబడింది
|
1990
|
జనతాదళ్ (అజిత్)
|
అజిత్ సింగ్
|
ఉత్తర ప్రదేశ్
|
1990లో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్లో విలీనం
|
1992
|
సమాజ్ వాదీ పార్టీ
|
ములాయం సింగ్ యాదవ్
|
ఉత్తర ప్రదేశ్
|
యాక్టీవ్
|
1994
|
సమతా పార్టీ
|
జార్జ్ ఫెర్నాండెజ్, నితీష్ కుమార్
|
బీహార్
|
యాక్టీవ్ - ఇప్పుడు ఉదయ్ మండలం నేతృత్వంలో.[4][5]
|
1997
|
ఇండియన్ నేషనల్ లోక్దళ్
|
దేవీలాల్
|
హర్యానా
|
యాక్టీవ్
|
1997
|
బిజూ జనతా దళ్
|
నవీన్ పట్నాయక్
|
ఒడిశా
|
యాక్టీవ్
|
1997
|
రాష్ట్రీయ జనతా దళ్
|
లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్, రఘువంశ్ ప్రసాద్ సింగ్, కాంతి సింగ్
|
బీహార్
|
యాక్టీవ్
|
1998
|
లోక్ శక్తి
|
రామకృష్ణ హెగ్డే
|
కర్ణాటక
|
జనతాదళ్ (యునైటెడ్)లో విలీనం
|
1998
|
రాష్ట్రీయ లోక్దళ్
|
అజిత్ సింగ్
|
ఉత్తర ప్రదేశ్
|
యాక్టీవ్
|
1999
|
జనతాదళ్ (సెక్యులర్)
|
హెచ్.డి.దేవెగౌడ
|
కర్ణాటక
|
యాక్టీవ్
|
2000
|
లోక్ జనశక్తి పార్టీ
|
రామ్ విలాస్ పాశ్వాన్
|
బీహార్
|
రెండు వర్గాలుగా విడిపోయారు
|
2003
|
జనతాదళ్ (యునైటెడ్)
|
జార్జ్ ఫెర్నాండెజ్, నితీష్ కుమార్, శరద్ యాదవ్, రామకృష్ణ హెగ్డే
|
నాగాలాండ్, బీహార్, అరుణాచల్ ప్రదేశ్
|
యాక్టీవ్
|
2009
|
జాతీయ జన మోర్చా
|
అజేయ ప్రతాప్ సింగ్
|
ఉత్తర ప్రదేశ్
|
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్లో విలీనం
|
2010
|
సోషలిస్ట్ జనతా (డెమోక్రటిక్)
|
ఎమ్.పి.వీరేంద్ర కుమార్
|
కేరళ
|
2014 డిసెంబరు 29న జనతాదళ్ (యునైటెడ్)లో విలీనం
|
2013
|
రాష్ట్రీయ లోక్ సమతా పార్టీ
|
ఉపేంద్ర కుష్వాహా
|
బీహార్
|
2021 మార్చి 14న జనతాదళ్ (యునైటెడ్)లో విలీనం
|
2014
|
సోషలిస్టు జనతా దళ్
|
వి. వి. రాజేంద్రన్
|
కేరళ
|
యాక్టీవ్
|
2015
|
హిందుస్తానీ అవామ్ మోర్చా
|
జితన్ రామ్ మాంఝీ
|
బీహార్
|
యాక్టీవ్
|
2015
|
జన్ అధికార్ పార్టీ (లోక్తాంత్రిక్)
|
పప్పు యాదవ్
|
బీహార్
|
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్లో విలీనం
|
2018
|
ప్రగతిశీల్ సమాజ్వాదీ పార్టీ (లోహియా)
|
ప్రగతిశీల సమాజ్ వాదీ పార్టీ (లోహియా)
|
ఉత్తర ప్రదేశ్
|
సమాజ్ వాదీ పార్టీలో విలీనం
|
2018
|
జననాయక్ జనతా పార్టీ
|
అజయ్ సింగ్ చౌతాలా, దుష్యంత్ చౌతాలా
|
హర్యానా
|
యాక్టీవ్
|
2018
|
లోక్తాంత్రిక్ జనతాదళ్
|
శరద్ యాదవ్
|
బీహార్
కేరళ
|
రాష్ట్రీయ జనతా దళ్లో విలీనం
|
2021
|
రాష్ట్రీయ లోక్ జనశక్తి పార్టీ
|
పశుపతి కుమార్ పారస్
|
బీహార్
|
యాక్టీవ్
|
2021
|
లోక్ జనశక్తి పార్టీ (రామ్ విలాస్)
|
చిరాగ్ పాశ్వాన్
|
బీహార్
|
యాక్టీవ్
|
2023
|
రాష్ట్రీయ లోక్ మోర్చా
|
ఉపేంద్ర కుష్వాహా
|
బీహార్
|
2014లో రాష్ట్రీయ లోక్ మోర్చాగా పేరు మార్పు - యాక్టీవ్
|