అధికారిక ప్రతిపక్షం (భారతదేశం)

ఎగువ లేదా దిగువ సభలో రెండవ అతిపెద్ద పార్టీ

భారతదేశంలో, భారత పార్లమెంటు లేదా ఒక రాష్ట్రం లేదా ప్రాంత శాసనసభలో అధికార మంత్రివర్గానికి మద్దతు ఇవ్వని అతిపెద్ద పార్టీని అధికారిక ప్రతిపక్షంగా నియమిస్తుంది. ఎగువ లేదా దిగువ సభలలో అధికారిక గుర్తింపు పొందడానికి, సంబంధిత పార్టీ హస్ మొత్తం బలంలో కనీసం 10% తగ్గకుండా కలిగి ఉండాలి.[1] ఒకే పార్టీకి చెందిన సభ్యులు ఆశాసనసభ మొత్తం సీట్ల పరిమితిలో 10% స్థానాల ఉండే ప్రమాణాన్ని పాటించాలి. ఈ విషయంలో పొత్తు కాదు. అనేక భారతీయ రాష్ట్ర శాసనసభలు ఈ 10% నియమాన్ని అనుసరిస్తాయి, మిగిలిన శాసనసభల వారు తమ తమ సభల నిబంధనల ప్రకారం అతిపెద్ద ప్రతిపక్ష పార్టీని ఇష్టపడతారు.

పాత్ర

మార్చు

నాటి ప్రభుత్వాన్ని ప్రశ్నించడం, ప్రజలకు జవాబుదారీగా నిలవడం ప్రతిపక్షాల ప్రధాన పాత్ర. దీని ముఖ్యపాత్ర, అధికార పార్టీ చేసిన తప్పులను సరిదిద్దుకోవడానికి సభాపర్వంగా వెలుగులోకి సహాయపడుతుంది. దేశ ప్రజల శ్రేయస్సును కాపాడటంలో ప్రతిపక్షం కూడా అంతే బాధ్యత వహిస్తుంది. దేశ ప్రజలపై ప్రతికూల ప్రభావాలు చూపే ప్రభుత్వం ఎలాంటి చర్యలు తీసుకోకుండా చూసుకోవాలి.శాసనసభలో ప్రతిపక్ష పాత్ర ప్రాథమికంగా అధికార లేదా ఆధిపత్య పక్షం మితిమీరిన చర్యలను తనిఖీ చేయడం, పూర్తిగా విరుద్ధమైంది కాదు. ప్రజానీకానికి మేలుచేసే అధికార పక్షం చర్యలు ఉంటాయి. ప్రతిపక్షాలు అలాంటి చర్యలకు మద్దతు ఇస్తాయని భావిస్తున్నారు.

శాసనసభలో ప్రతిపక్ష పార్టీకి ప్రధాన పాత్ర ఉంది, అవి:

  1. ప్రభుత్వంపై నిర్మాణాత్మక విమర్శలు.
  2. అధికార పార్టీ ఇష్టారాజ్యంపై ఆంక్షలు విధించటాన్ని ప్రశ్నంచటం.
  3. ప్రజల స్వేచ్ఛ, హక్కులను పరిరక్షించడం.
  4. ప్రభుత్వ ఏర్పాటుకు సన్నాహాలు.
  5. ప్రజాభిప్రాయాలు వ్యక్తీకరించటం.

ప్రస్తుత అధికార ప్రతిపక్ష పార్టీలు

మార్చు

పార్లమెంట్

మార్చు

ఇది భారత పార్లమెంటులో ప్రస్తుత ప్రతిపక్ష పార్టీల జాబితా:

ఇల్లు పార్టీ సీట్లు మొత్తం సీట్లు
లోక్‌సభ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 102 543
రాజ్యసభ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 31 245

శాసన సభలు

మార్చు

ఇది భారత రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల శాశాసనసభలు ప్రస్తుత ప్రతిపక్ష పార్టీల జాబితా.[2]

రాష్ట్రం/కేంద్రపాలిత పాంత్రం పార్టీ సీట్లు మొత్తం సీట్లు
ఆంధ్రప్రదేశ్ వర్తించదు
(కనీసం 10% సీట్లతో కలిగిన ప్రతిపక్షం ఏమీ లేదు)
175
అరుణాచల్ ప్రదేశ్ వర్తించదు
(కనీసం 10% సీట్లతో కలిగిన ప్రతిపక్షం ఏమీ లేదు)
60
అసోం భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 26 126
బీహార్ రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ 79 243
ఛత్తీస్‌గఢ్ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 35 90
ఢిల్లీ భారతీయ జనతా పార్టీ 8 70
గోవా భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 3 40
గుజరాత్ వర్తించదు
(కనీసం 10% సీట్లతో కలిగిన ప్రతిపక్షం ఏమీ లేదు)
- 182
హర్యానా భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 30 90
హిమాచల్ ప్రదేశ్ భారతీయ జనతా పార్టీ 25 68
జమ్మూ కాశ్మీర్ భారతీయ జనతా పార్టీ 25 90
జార్ఖండ్ భారతీయ జనతా పార్టీ 26 81
కర్ణాటక భారతీయ జనతా పార్టీ 66 224
కేరళ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 21 140
మధ్య ప్రదేశ్ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 66 230
మహారాష్ట్ర భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 45 288
మణిపూర్ వర్తించదు
(కనీసం 10% సీట్లతో కలిగిన ప్రతిపక్షం ఏమీ లేదు)
60
మేఘాలయ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 5 60
మిజోరం మిజో నేషనల్ ఫ్రంట్ 10 40
నాగాలాండ్ వర్తించదు
(కనీసం 10% సీట్లతో కలిగిన ప్రతిపక్షం ఏమీ లేదు)
60
ఒడిశా బిజు జనతా దళ్ 51 147
పుదుచ్చేరి ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం 6 33
పంజాబ్ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 18 117
రాజస్థాన్ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 69 200
సిక్కిం వర్తించదు
(కనీసం 10% సీట్లతో కలిగిన ప్రతిపక్షం ఏమీ లేదు)
32
తమిళనాడు ఆల్ ఇండియా అన్నా ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం 65 234
తెలంగాణ భారత్ రాష్ట్ర సమితి 39 119
త్రిపుర కమ్యూనిస్టు పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్కిస్టు) 10 60
ఉత్తర ప్రదేశ్ సమాజ్ వాదీ పార్టీ 111 403
ఉత్తరాఖండ్ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ 19 70
పశ్చిమ బెంగాల్ భారతీయ జనతా పార్టీ 70 294

లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్స్

మార్చు

ఇది భారత రాష్ట్రాల శాసన మండలిలో ప్రస్తుత ప్రతిపక్ష పార్టీల జాబితా:

రాష్ట్రం పార్టీ సీట్లు మొత్తం సీట్లు
ఆంధ్రప్రదేశ్ వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీవైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ 39 58
బీహార్ రాష్ట్రీయ జనతా దళ్ 14 75
కర్ణాటక భారతీయ జనతా పార్టీ 35 75
మహారాష్ట్ర శివసేన (యుబిటి) 12 78
తెలంగాణ భారత్ రాష్ట్ర సమితి 27 40
ఉత్తర ప్రదేశ్ సమాజ్ వాదీ పార్టీ 10 100

ఇది కూడ చూడు

మార్చు

ప్రస్తావనలు

మార్చు
  1. "16th Lok Sabha won't have leader of opposition". The Times of India. Retrieved 17 January 2019.
  2. "Legislative Bodies". legislativebodiesinindia.nic.in. Retrieved 17 January 2019.