హంగరి

హంగరి గణతంత్ర రాజ్యం
Magyar Köztársaság మాగ్యార్ కోస్తార్ససాగ్ హంగరి గణతంత్ర రాజ్యం
	నినాదం; ఏదీ లేదు; చారిత్రాత్మకంగా కం డియో ప్రో పాట్రియా ఎట్ లిబెర్టేట్ (లాటిన్, దేవుని చేయూతతో మాతృభూమి, స్వాతంత్ర్యానికై) లేక రెగ్నం మారియే పాట్రనే హంగరియే (లాటిన్, హంగరి రక్షకురాలైన మేరి రాజ్యం);
	జాతీయగీతం; ;
	హంగరి యొక్క స్థానం Location of హంగరి (orange) – in ఐరోపా (camel & white); – in ఐరోపా సమాఖ్య (camel) — [Legend]
రాజధాని; అతి పెద్ద నగరం	బుడాపెస్ట్; 47°26′N 19°15′E / 47.433°N 19.250°E
అధికార భాషలు	హంగరియన్ (మాగ్యార్)
జాతులు	95% మాగ్యార్ జాతి, 2% రోమా జాతి, 3% ఇతర అల్పసంఖ్యాక వర్గాలు
ప్రజానామము	హంగరియన్
ప్రభుత్వం	గణతంత్ర సమాఖ్య
Foundation
Accession to; the European Union	May 1, 2004
జనాభా
జీడీపీ (PPP)	2008 అంచనా
జీడీపీ (nominal)	2008 అంచనా
జినీ? (2008)	24.96 (low) (3rd)
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2007)	0.877 (high) (36th)
కరెన్సీ	Forint (HUF)
కాలాంశం	CET (UTC+1)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్	.hu1
కాలింగ్ కోడ్	+36
1	Also .eu as part of the European Union.

హంగరి మధ్య ఐరోపాలోని ఒక భూపరివేష్టిత దేశం.^[4] దేశవైశాల్యం 93,000 చ.కి.మీ. ఇది కార్పాతియన్ ముఖద్వారంలో ఉంది. హంగరియన్ భాషలో మాగ్యారోర్స్‌ఝాగ్ గా పిలవబడే హంగరి దేశం ఆస్ట్రియా,ఉత్తర సరిహద్దులో స్లొవేకియా,ఈశాన్య సరిహద్దులో ఉక్రెయిన్, తూర్పు సరిహద్దులో రొమానియా, దక్షిణ సరిహద్దులో సెర్బియా, ఆగ్నేయ సరిహద్దులో క్రొయేషియా, పశ్చిమ సరిహద్దులో స్లోవేనియా మున్నగు దేశాలతో సరిహద్దులు కలిగియున్నది. బుడాపెస్ట్ రాజధానిగా కల ఈ దేశం నాటో, ఐరోపా సమాఖ్య మున్నగు సంస్థలలో సభ్యదేశంగా ఉంది.^[5]

సుమారు 10 మిలియన్ల మంది నివాసితులతో హంగరీ యూరోపియన్ యూనియన్ మధ్య తరహా సభ్యదేశంగా ఉంది.^[6] అధికారిక భాష హంగరీ ఇది ప్రపంచంలో అత్యంత విస్తృతంగా మాట్లాడే యురాలిక్ భాష.^[7] హంగరీ రాజధాని, దాని అతిపెద్ద నగరం, మెట్రోపాలిస్ బుడాపెస్ట్, ఇది ప్రముఖ ప్రపంచ నగరంగా వర్గీకరించబడిన ముఖ్యమైన ఆర్థిక కేంద్రంగా ఉంది.^[8] ప్రధాన పట్టణ ప్రాంతాలు డెబ్రెసెన్, సిజేడ్, మిస్కోల్క్, పెకెస్, గోర్.

శతాబ్దాల కాలం సెల్టాట్స్, రోమన్లు, వెస్ట్ స్లావ్స్, జీపిడ్స్, అవార్స్ వంటి జాతులు విజయవంతంగా సాగిన మానవనివాసం తర్వాత హంగరియన్ గ్రాండ్ యువరాజు అర్ప్యాడ్ కార్పతియన్ బేసిన్ యొక్క విజయం తరువాత 9 వ శతాబ్దం చివరలో హంగరీ పునాది వేయబడింది.^[9]^[10] సా.శ. 1000 లో అతని మనవడు మొదటి స్టీఫెన్ సింహాసనాన్ని అధిష్టించి హగేరీని ఒక క్రైస్తవ రాజ్యంగా మారాడు. 12 వ శతాబ్దం నాటికి హంగేరీ పాశ్చాత్య ప్రపంచంలో ఒక మధ్య శక్తిగా మారింది. ఇది 15 వ శతాబ్దం నాటికి స్వర్ణ యుగానికి చేరుకుంది.^[11] మొరాకో యుద్ధం 1526 లో, 150 సంవత్సరాల పాక్షిక ఒట్టోమన్ ఆక్రమణ (1541-1699) తరువాత, హంగేరీ హంగేర్బర్గ్ పాలనలోకి వచ్చింది. తరువాత ఆస్ట్రియాతో కలిసి ఆస్ట్రో-హంగరియన్ సామ్రాజ్యానికి గొప్ప శక్తిని రూపొందించింది.^[12] మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం దేశం దాని భూభాగంలో 71%, జనాభాలో 58%, జాతి హంగరియన్లలో 32% కోల్పోయిన తరువాత 1920 లో ట్రియాన్ ఒప్పందం ద్వారా హంగరి ప్రస్తుత సరిహద్దులు స్థాపించబడ్డాయి.^[13]^[14]^[15] అంతర్యుద్ధం తరువాత హంగేరీ రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో యాక్సిస్ పవర్స్‌లో చేరింది. దీని వలన గణనీయమైన నష్టం, మరణాలు సంభవించాయి.^[16]^[17] హంగరి సోవియట్ యూనియన్ శాటిలైట్ రాజ్యంగా మారింది. ఇది నాలుగు దశాబ్దాల (1947-1989) కాలం సోషలిస్టు గణతంత్ర స్థాపనకు దోహదపడింది.^[18] 1956 తిరుగుబాటుకు సంబంధించి దేశం విస్తృతమైన అంతర్జాతీయ ఆసక్తిని సంపాదించింది, 1989 లో ఆస్ట్రియాతో గతంలో-నిరోధిత సరిహద్దు ప్రారంభమైంది. ఇది తూర్పు బ్లాక్ పతనం వేగవంతం చేసింది.^[19]^[20] 1989 అక్టోబరు 23 న హంగేరీ మళ్లీ ప్రజాస్వామ్య పార్లమెంటరీ రిపబ్లిక్గా మారింది.^[21]

21 వ శతాబ్దంలో హంగేరీ మధ్యతరగతి శక్తి ^[22]^[23], నామమాత్ర జి.డి.పి.తో 57 వ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. అదే విధంగా ఐ.ఎం.ఎఫ్. జాబితాలో 191 దేశాలలో పి.పి.పి. జాబితాలో 58 వ స్థానంలో ఉంది. అనేక పారిశ్రామిక, సాంకేతిక రంగాలలో గణనీయమైన పాత్ర వహించింది.^[24] ప్రపంచంలో 35 వ అతిపెద్ద ఎగుమతిదారుగా, 34 వ అతిపెద్ద వస్తువుల దిగుమతిదారుగా ఉంది. హంగేరీ అనేది చాలా అధిక జీవన ప్రమాణాలతో ఒ.ఇ.సి.డి. అధిక ఆదాయం కలిగిన ఆర్థిక వ్యవస్థగా గుర్తించింది.^[25]^[26] ఇది ఒక సాంఘిక భద్రత, సార్వత్రిక ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థను, ట్యూషన్-లేని విశ్వవిద్యాలయ విద్యను నిర్వహిస్తుంది. హంగరీ ఇంటర్నేషనల్ ర్యాంకింగ్స్లో ఉన్నత స్థానంలో ఉంది: గుడ్ కంట్రీ ఇండెక్స్లో 24 వ స్థానం, అసమానత-తక్కువగా మానవ అభివృద్ధిలో 28 వ సోషల్ ప్రోగ్రెస్ ఇండెక్స్లో 32 వ, గ్లోబల్ ఇన్నోవేషన్ ఇండెక్స్లో 33 వ స్థానం, 15 వ సురక్షితమైన ప్రపంచదేశంగా ఉంది.^[27]^[28]

హంగేరీ 2004 లో యూరోపియన్ యూనియన్లో చేరింది, 2007 నుండి స్కెంజెన్ ప్రాంతంలో భాగంగా ఉంది.^[29] హంగేరీ ఐక్యరాజ్యసమితి నాటో, వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్, ప్రపంచ బ్యాంకు,ఎ.ఐ.ఐ.బి. కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఐరోపా, ది విజిగ్రేడ్ గ్రూప్, ఇంకా అనేక ఇతర సంస్థలలో సభ్యదేశంగా ఉంది.^[30] సుసంపన్నమైన సాంస్కృతిక చరిత్రకు ప్రసిద్ధి చెందిన హంగేరీ కళలు, సంగీతం, సాహిత్యం, క్రీడలు, విజ్ఞానశాస్త్రం, సాంకేతికతలకు గణనీయంగా దోహదపడ్డాయి.^[31]^[32]^[33]^[34] హంగేరీ ఐరోపాలో పర్యాటక ఆకర్షణగా 11 వ అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన దేశంగా 2015 లో 14.3 మిలియన్ అంతర్జాతీయ పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తోంది.^[35] హంగేరీలో ప్రపంచంలోని అతి పెద్ద ఉష్ణ నీటి గుహ వ్యవస్థ, ప్రపంచంలో రెండవ అతి పెద్ద ఉష్ణ సరస్సు, మధ్య ఐరోపాలో అతిపెద్ద సరస్సు, ఐరోపాలో అతిపెద్ద సహజ గడ్డి భూములు ఉన్నాయి.^[36]^[37]

పేరు వెనుక చరిత్ర

హంగరీ (, లాటిన్ హంగరియా) పేరులో ఉన్న "హెచ్" హన్స్కు సంబంధితమై ఉంది. వీరు ఆవార్స్ కంటే ముందుగా ఇక్కడ నివసించారు. మిగిలిన పదం మధ్యయుగ గ్రీకు ఒంగ్రోయి లాటిన్ రూపం నుండి వచ్చింది. మరొక కథనం ఆధారంగా గ్రీకు పేరు ప్రోటో-స్లావిక్ ఉగురి నుండి తీసుకోబడింది. ఇది ఓఘుర్-టర్కిక్ ఒనోగూర్ ('పది [గిరిజనుల] ఓగుర్స్') నుండి తీసుకుంది. ఆగార్స్ తర్వాత హంగరీ తూర్పు భాగాలను పాలించిన బుల్గార్ గిరిజన సమాఖ్యలో చేరిన గిరిజనులకు ఒనోగర్ అనే పేరు వచ్చింది.^[38]^[39]

హంగరియన్ నామకత్వం మగ్యార్సార్జగ్ మేజిక్ ('హంగరియన్'), ఆర్జజ్ ('దేశం') తో కూడి ఉంటుంది. మేగ్యార్ అనే పదము ఏడు ప్రముఖ పాక్షిక-సంచార హంగరియన్ జాతీయులైన మగెరీ పేరు నుండి తీసుకోబడింది.^[40]^[41]^[42] మొదటి మూలకం మేజిక్ ప్రోటో-ఉగ్రిక్ * మన్న్చ్-మన్, పర్సన్ 'నుండి, మన్సి ప్రజల పేరిట కనుగొనబడింది (మంసి,మాంసి, మాంస్). రెండవ మూల ఎరి, 'మనిషి, పురుషులు, వంశం', హంగరియన్ ఫెరోజ్ భర్త, బ్రతికాడు,, మారి ఎర్జ్ 'కొడుకు', ఫిన్నిష్ ఆర్కియాక్ యార్కా 'యువకుడు'.^[43]

అధికారిక నామం ^[44]
తారీఖు	పేరు	వివరణ
895–1000	హంగరి ప్రింసిపాలిటీ	మద్య యుగం
1000–1301	హంగరి రాజ్యం	మద్య యుగం
1301–1526	హంగరి రాజ్యం	మద్య యుగం
1526–1867	హంగరి రాజ్యం	హంగేరీ రాజ్య కిరీట భూభాగం, ఆశ్త్రియన్ సామ్రాజ్యం
1867–1918	సెయింట్ స్టెఫెన్ కిరీట భూభాగం	ఆస్ట్రియా-హంగరిలో భాగం
1918–1919	హంగరియన్ పీపుల్స్ రిపబ్లిక్	ఫస్ట్ రిపబ్లిక్
1919–1920	హంగరియన్ సోవియట్ రిపబ్లిక్
1919–1920	హంగరియన్ రిపబ్లిక్
1920–1946	హంగరి రాజ్యం	నాజీ జర్మనీ బొమ్మ రాజ్యం 1944 నుండి 1945.
1946–1949	హంగరియన్ రిపబ్లిక్	రెండవ రిపబ్లిక్ .
1949–1989	హంగరియన్ పీపుల్స్ రిపబ్లిక్	సోవిట్ యూనియన్ శాటిలైట్ రాజ్యం
1989–2012	హంగరియన్ రిపబ్లిక్	మూడవ రిపబ్లిక్, 1 949 రాజ్యాంగ సవరణ
2012–ప్రస్తుతం	హంగరి

చరిత్ర

895 ముందు

Italian fresco depicting a Hungarian warrior shooting backwards

35, 9 BC మధ్య రోమన్ సామ్రాజ్యం డానుబే పశ్చిమప్రాంతాన్ని జయించింది.తరువాత హంగేరీ భూభాగంలో భాగంగా ఉన్న పన్నోనియా క్రీ.పూ. 9 నుండి 4 వ శతాబ్దం చివరి వరకు రోమన్ సామ్రాజ్యంలో భాగంగా ఉంది. క్రీ.పూ. 41-54 లో ఇక్కడ ఒక 600-రోమన్ సైన్యస్థావరం " అక్విన్సం " స్థాపించబడింది. సైనిక స్థావరం సమీప ప్రాంతం ఒక పౌర నగరం క్రమంగా అభివృద్ధి చెందింది., క్రీ.పూ. 106 అక్విన్సుం ఈ ప్రాంతం వాణిజ్య జీవన కేంద్రంగా పన్నోనియన్ లోతట్టు ప్రాంతం రాజధాని నగరంగా మారింది. ఈ ప్రాంతం ఇప్పుడు బుడాపెస్ట్ లోని ఓబుడా జిల్లాకు అనుగుణంగా ఉంది. ప్రస్తుత ఆధునిక అక్విన్ మ్యూజియమ్ మ్యూజియంలో భాగంగా ఆ కాలానికి చెందిన రోమన్ శిథిలాలు ఉన్నాయి.^[45] తరువాత ఈప్రాంతంలో స్థిరపడిన హున్స్ ఒక శక్తివంతమైన సామ్రాజ్యాన్ని నిర్మించారు. హన్నిష్ పాలన తరువాత కార్పాతియన్ బేసిన్లో జర్మానిక్ ఓస్ట్రొగోత్స్, లాంబార్డ్స్, జీపిడ్లు పాలియత్నిక్ ప్రజలు (బహుభార్యాత్వ వాసులు) ఉన్నారు.^[46]

9 వ శతాబ్దంలో తూర్పు ఫ్రాన్సియా, మొట్టమొదటి బల్గేరియన్ సామ్రాజ్యం, గ్రేట్ మోరవియా కార్పాతియన్ బేసిన్ భూభాగాన్ని పాలించాయి. ఈ ప్రాంతంలో ప్రధానంగా అవార్స్ అధికంగా నివసింపారు. కార్పాథియన్ బేసిన్ గుండా పయనించిన మాగ్యర్లు ఆ సమయంలో ఆ దేశంలో నివసించిన హన్గేరియన్-మాట్లాడే సెజెకిలీ ప్రజలను కలుసుకుని ^[47] సమకాలీన వనరుల ^[48]^[49] పురావస్తు ఆధారాలు అధికంగా లభిస్తున్నాయి. అవర్స్ బృందాలు వారి సామ్రాజ్యం విచ్ఛేదనం నుండి తప్పించుకున్నాయని సూచిస్తున్నాయి. అర్పద నాయకత్వంలో తాజాగా సమైక్యమైన హంగరీలు ^[50] 895 లో కార్పతియన్ బేసిన్లో స్థిరపడ్డారు.^[49]^[51] భాషా ఆధారాల ప్రకారం వారు పూర్వపు వోల్లా నది, ఉరల్ పర్వతాల మధ్య అటవీ ప్రాంతంలో నివసిస్తున్న పురాతన యురేలిక్ మాట్లాడే జనాభా నుండి వచ్చారని భావిస్తున్నారు.^[52]

మద్య యుగంలో హగేరి 895–1526

Hungarian raids in the 10th century

843 లో అరోన్-సాక్సాన్ సామ్రాజ్యాల ఐక్యతకు ముందు 843 లో వెరోన్ ఒప్పందం తరువాత కారోలింగ్య సామ్రాజ్యం విభజన తరువాత 50 సంవత్సరాల తరువాత 895 లో హంగరీ యునైటెడ్ గిరిజనుల సమాఖ్యగా స్థాపించబడింది. అభివృద్ధి చెందుతున్న హంగరీ ప్రిన్సిపాలిటీ (మధ్యయుగ గ్రీక్ మూలాలలో "వెస్ట్రన్ టూర్కియా") ప్రారంభంలో ^[53] ఒక పాక్షిక-సంచార ప్రజలతో కూడిన రాజ్యంగా ఇది 10 వ శతాబ్దంలో క్రైస్తవ రాజ్యంలో అపారమైన పరివర్తనను సాధించింది.^[54]

ఈ రాజ్యం బాగా నిర్వహించబడింది. దేశం సైనిక శక్తి హంగరిస్టులు కాన్స్టాంటినోపుల్ నుండి నేటి స్పెయిన్ వరకు విజయవంతమైన తీవ్ర పోరాటాలు, దాడులను నిర్వహించటానికి అనుకూలంగా మారాయి.^[54] హంగరీలు 907, 910 ల మధ్య మూడు ప్రధాన తూర్పు ఫ్రాన్కిష్ ఇంపీరియల్ సైన్యాన్ని ఓడించారు.^[55] 955 లో లెచ్ఫెల్డ్ యుద్ధం జరిగిన తరుణంలో ఓటమి పాశ్చాత్య భూభాగాలపై చాలా పోరాటాలకు, కనీసం పశ్చిమ దేశాల మీద పోరాటాలకు ఒక ముగింపు ఇచ్చింది.

అర్పాడియన్ రాజుల యుగం

King Saint Stephen, the first King of Hungary, converted the nation to Christianity

The Holy Crown (Szent Korona), one of the key symbols of Hungary

972 సంవత్సరానికి పాలకుడు రాకుమారుడు " ఫెజెడెలెమ్" అర్పాడ రాజవంశం గెజా అధికారికంగా హంగేరీని క్రైస్తవ పాశ్చాత్య ఐరోపాలోకి కలిపేందుకు ప్రయత్నాలు ప్రారంభించాడు.^[56] అతని పెద్ద కుమారుడు సెయింట్ మొదటి స్టీఫెన్, అతని అన్యమత మామ కొప్పానీని ఓడించిన తరువాత హంగేరీకి మొదటి రాజు అయ్యాడు. అతను సింహాసనాన్ని కూడా స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. స్టీఫెన్ పాలనలో హంగరీ ఒక కాథలిక్ అపోస్టోలిక్ రాజ్యంగా గుర్తించబడింది.^[57] పోప్ రెండవ సిల్వెస్టర్‌కు దరఖాస్తు చేసుకున్న స్టీఫెన్ " ఇన్‌సిగ్నియా ఆఫ్ రాయల్టీ " అందుకుని హోలీ హంగరి క్రౌన్‌లో భాగంగా ఉంది. హంగరి పార్లమెంటు పపాసీలో ఉంది.

1006 నాటికి స్టీఫెన్ తన అధికారాన్ని సమైక్యం చేసి హంగరీని పశ్చిమ భూస్వామ్య రాజ్యంగా మార్చడానికి సంస్కరించాల్సిన సంస్కరణలను ప్రారంభించాడు.దేశం లాటిన్ భాషని వాడటం ప్రారంభించింది. 1844 లో వరకు హంగేరీ అధికారిక భాషగా లాటిన్ కొనసాగింది. హంగేరీ ఒక శక్తివంతమైన రాజ్యంగా మారింది.^[58] లాడిస్లాస్ నేను ట్రాన్సల్వానియాలో హంగరీ సరిహద్దును విస్తరించాను, 1091 లో క్రొయేషియాను ఆక్రమించుకుంది.^[59]^[60]^[61]^[62] 1097 లో గ్వొస్ద్ మౌంటైన్ యుద్ధంలో క్రొయేషియన్ పోరాటం తరువాత ఈప్రాంతం 1102 లో క్రొయేషియా, హంగరి పర్సనల్ యూనియన్, కొలోమోన్ ఐ కనీవ్స్ కాల్మన్ చేత పరిపాలించబడింది.^[63]

కింగ్ సెయింట్ మొదటి లాడిస్లాస్

అరపా రాజవంశంలో అత్యంత శక్తివంతమైన, ధనవంతుడైన రాజు మూడవ బేల ఒక సంవత్సరానికి 23 టన్నుల స్వచ్ఛమైన వెండిని విక్రయించాడు. ఇది ఫ్రెంచ్ రాజు ఆదాయాన్ని మించిపోయింది (17 టన్నుల అంచనా), ఇంగ్లీష్ క్రౌన్ రశీదులను రెండింతలు ఉంది.^[64]

ఆండ్రూ II డిప్లొమా ఆండ్రినాన్ని జారీ చేసింది. ఇది ట్రాన్సిల్వేనియా సాక్సన్స్ ప్రత్యేక అధికారాలను పొంది ప్రపంచంలో మొదటి స్వయంప్రతిపత్తి చట్టంగా పరిగణించబడుతుంది.^[65] అతను 1217 లో పవిత్ర భూమికి ఐదవ క్రుసేడ్‌ను నడిపించాడు. ఇది క్రూసేడ్స్ చరిత్రలో అతిపెద్ద రాజ సైన్యాన్ని నెలకొల్పింది. అతని గోల్డెన్ బుల్ 1222 కాంటినెంటల్ ఐరోపాలో మొదటి రాజ్యాంగంగా ఉంది. తక్కువ కులీనులు ఆండ్రూను గురించి ఫిర్యాదు చేయడం ప్రారంభించారు. ఇది పార్లమెంటు సంస్థ (పెర్లెంటెంట్ పబ్లిక్) లో అభివృద్ధి చెందింది.

1241-1242లో ఈ రాజ్యం మంగోల్ (టాటర్) దండయాత్రతో ప్రధానంగా దెబ్బతిన్నది. అప్పట్లో హంగరీలో సగం మంది జనాభా (20,00,000) దాడులకు గురయ్యారు.^[66] కింగ్ నాలుగవ బెలా మంగోలియా నుండి పారిపోయి వచ్చిన క్యుమాన్స్, జాస్సిక్ ప్రజలు దేశంలోకి ప్రవేశించడానికి వీలు కల్పించారు.^[67] శతాబ్దాల కాలంలో వారు పూర్తిగా హంగరియన్ జనాభాలో కలిసిపోయారు.^[68] మంగోలు తిరోగమించిన తరువాత రాజు బెలా రెండవ మంగోల్ దండయాత్రను ఊహించి దేశాన్ని రక్షించడానికి వందల రాయి కోటలు, కోటలను నిర్మిస్తూ, ఆదేశించాడు. మంగోలు 1285 లో హంగరీకి తిరిగి వచ్చారు. కానీ కొత్తగా నిర్మించిన రాతి కోట వ్యవస్థలు, కొత్త వ్యూహాలు (భారీగా సాయుధ నైట్స్ అధిక సంఖ్యలో ఉపయోగించడం) వాటిని నిలిపివేసింది. హంగరి నాలుగవ లాడిస్లాస్ రాజ సైన్యం చేత పాకిస్తాన్ దగ్గర ఆక్రమించుకున్న మంగోల్ బలం కోల్పోయింది. ^[69] తరువాతి దండయాత్రల మాదిరిగా అది మంచితనంతో తిప్పికొట్టింది. మంగోలు వారి ఆక్రమణ శక్తిని కోల్పోయారు.

ఎన్నిక చేయబడిన రాజుల కాలం

A map of lands ruled by Louis the Great

Western conquests of Matthias Corvinus

The Gothic-Renaissance Corvin Castle in Transylvania (now Romania), built by John Hunyadi

హంగరి రాజ్యం ఆరాదియన్ రాజుల కాలంలో శిఖరాగ్రానికి చేరుకుంది.అయితే 1301 లో వారి పాలన ముగింపులో రాజ్యాధికారం బలహీనపడింది. హంగరీలోని మొట్టమొదటి అంగెవిన్ రాజు మొదటి చార్లెస్ ఇంటర్గ్నం (1301-1308) వినాశకరమైన కాలం తరువాత - ఏర్పాడ్ రాజవంశం ఒక బిలినల్ వారసుడు - విజయవంతంగా రాజ్యాధికారం పునరుద్ధరించాడు, "చిన్న రాజులు" అని పిలిచే సామ్రాజ్యవాద ప్రత్యర్థులను ఓడించాడు. రెండవ ఆంగ్విన్ హంగరియన్ రాజు లూయిస్ ది గ్రేట్ (1342-1382) లిథువేనియా నుండి దక్షిణ ఇటలీ వరకు (న్యాపల్స్ రాజ్యం) అనేక విజయవంతమైన సైనిక పోరాటాలకు నాయకత్వం వహించి, 1370 నుండి పోలాండ్ రాజుగా కూడా ఉన్నాడు. కింగ్ లూయిస్ ఒక మగ వారసుడు లేకుండా మరణించిన తరువాత లక్సెంబర్గ్ (1387-1437) సిగ్జింజుండ్ సింహాసనం అధిష్టించే వరకు అస్థిరంగా తరువాత 1433 లో నికడగా ఉంది. సిగ్జింజుండ్ తరువాత పవిత్ర రోమన్ చక్రవర్తి అయ్యాడు. సిగిస్ముండ్ కూడా (అనేక విధాలుగా) అంపడా వంశానికి చెందిన ఒక బిలినాల్ వారసుడు.

1439 లో మొట్టమొదటి హంగరియన్ బైబిల్ అనువాదం పూర్తయింది. 1437 లో అర్ధ సంవత్సరం ట్రాన్సిల్వానియాలో భూస్వామ్య వ్యతిరేక, ప్రభుయ్వ వ్యతిరేక రైతు తిరుగుబాటు " బుడై నాగి యాంటల్ తిరుగుబాటు " ప్రతిష్టంభన సంభవింపజేసింది. ఇది హుసైట్ ఆలోచనలను బలంగా ప్రభావితం చేసింది.

ట్రాన్సిల్వానియాలో ఉన్న ఒక చిన్న ఉన్నత కుటుంబానికి చెందిన " జాన్ హునాడీ " దేశంలో అత్యంత శక్తివంతమైన ప్రభువులలో ఒకరిగా మారాడు. కిరాయి కమాండర్గా అతని అత్యుత్తమ సామర్థ్యాలకు కృతజ్ఞతగా అతను గవర్నరుగా నియమితుడయ్యాడు. అతను ఒట్టోమన్ టర్క్‌ మీద విజయవంతమైన క్రూసేడర్‌గా నిలిచాడు. 1456 లో బెల్గ్రేడ్ ముట్టడి అతని విజయాలలో ఒకటి.

మధ్యయుగంలో హంగరీ చివరి బలమైన రాజు జాన్ హునాడి కుమారుడు మత్తియాస్ కోర్వినస్ (1458-1490)పునరుజ్జీవనోద్యమ నాయకుడయ్యాడు. అయన మొదటిసారి డ్యూయస్టిక్ నేపథ్యం లేకుండా హంగరియన్ రాయల్ సింహాసనానికి ఎన్నిక చేయబడ్డాడు. అతను ఒక విజయవంతమైన సైనిక నాయకుడు, కళలు, అభ్యాసాల సమర్ధవంతమైన పోషకుడుగా ఖ్యాతిగడించాడు.^[70] 15 వ శతాబ్దంలో అతని లైబ్రరీ " బిబ్లియోథెకా కోర్వియానాయ "లో ఐరోపాలో గొప్ప చారిత్రక గాథల సేకరణ వేదాంత, శాస్త్రీయ రచనలతో వాటికన్ లైబ్రరీకి పరిమాణంలో రెండవదిగా గుర్తించబడింది. ఈ గ్రంథాలయం యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా గుర్తించబడింది.^[71]

సేవకులు, సామాన్య ప్రజలు అతనిని ఒక న్యాయాధిపతిగా పరిగణిస్తున్నారు. ఎందుకంటే అతను అధిక స్థాయి డిమాండ్లను, ఇతర దుర్వినియోగాల నుండి పెద్ద ఎత్తున వారిని రక్షించాడు.^[72] అతని పాలనలో 1479 లో హంగరియన్ సైన్యం బ్రెట్ఫీల్డ్ యుద్ధంలో ఒట్టోమన్, వాలలాచీ దళాలను నాశనం చేసింది. విదేశాలలో ఫ్రెడెరిక్ పోలిష్, జర్మన్ సామ్రాజ్యవాద దళాలను బ్రెస్లౌ (వ్రోక్లా) వద్ద ఓడించాడు. మాథియాస్ కిరాయి సైన్యం హంగేరీ బ్లాక్ ఆర్మీ ఆ సమయానికి అసాధారణంగా పెద్ద సైన్యంగా ఉండి ఇది ఆస్ట్రియా, వియన్నా (1485), బోహెమియా భాగాలను స్వాధీనం చేసుకుంది.

హంగరి క్షీణదశ (1490–1526)

రాజు మాథియాస్ చట్టబద్ధమైన వారసులు లేకుండా మరణించాడు. పోల్ రెండవ వ్లాడిస్లాస్ (1490-1516) (బొహీమియా) హంగరియన్ కులీన వ్యవస్థపై బలహీనమైన ప్రభావాన్ని కలిగి ఉన్న కారణంగా హంగరియన్ పెద్దలు భూభాగాలను సంరక్షించారు.^[70] హంగరి అంతర్జాతీయ పాత్ర క్షీణించింది, దాని రాజకీయ స్థిరత్వం కదిలినది, సాంఘిక పురోగతి స్థభించింది.^[73] 1514 లో బలహీనపడిన పాత రాజు రెండవ వ్లాడిస్లాస్ గైర్గీ డౌజా నాయకత్వంలో ఒక పెద్ద రైతు తిరుగుబాటును ఎదుర్కొన్నాడు. ఇది జాన్ సాపోలియా నేతృత్వంలోని ఉన్నతస్థులచే నిర్దాక్షిణ్యంగా చూర్ణం చేయబడింది.

రాజకీయ పరిస్థితి అధోపతనం ఫలితంగా ఒట్టోమన్ పూర్వ వైభవానికి దారితీసింది. 1521 లో దక్షిణప్రాంతంలోని నెంబోర్ఫేర్వెర్వర్ (ప్రస్తుత బెల్గ్రేడ్, సెర్బియా) బలమైన హంగరి కోట టర్కుల వశమైంది. ప్రొటెస్టెంటిజం ప్రారంభం దేశంలో అంతర్గత సంబంధాలను ఇంకా మరింత దిగజారుస్తుంది.

ఓట్టమన్ యుద్ధాలు 1526–1699

ఓగెర్ ముట్టడిని గుర్తుచేసే పెయింటింగ్, ఒట్టోమ్యాన్లపై భారీ విజయాన్ని సాధించింది

హంగరీలు, ఇతర రాజ్యాల మద్య సుమారు 150 సంవత్సరాల యుద్ధాలు తరువాత 1526 లో మొహాక్‌ల యుద్ధంలో హంగరియన్ సైన్యంపై ఓట్టమన్లు నిర్ణయాత్మక విజయం సాధించారు. అక్కడ నుండి పారిపోతున్న సమయంలో కింగ్ రెండవ లూయిస్ మరణించాడు. రాజకీయ గందరగోళాల మధ్య, విభజించబడిన హంగరీయన్ ఉన్నతవర్గం ఒకేసారి హాబ్స్బర్గ్ రాజవంశానికి చెందిన జాన్ జాపోలియా, మొదటి ఫెర్డినాండ్‌లను రాజులుగా ఎన్నుకున్నది. 1541 లో తుర్కుల బుడా విజయంతో, హంగరి మూడు భాగాలుగా విభజించబడి ఇది 17 వ శతాబ్దం చివరి వరకు కొనసాగింది. రాయల్ హంగరీగా పిలువబడే ఉత్తర-పశ్చిమ భాగం, హంబుర్గ్ రాజుల పాలన అయిన హబ్స్బర్గ్. రాజ్యం తూర్పు భాగం ఒట్టోమన్ (, తరువాత హాబ్స్బర్గ్) సామంతరాజ్యంగా ట్రాన్సిల్వేనియా ప్రిన్సిపాలిటీగా స్వతంత్రం పొందింది. బుడా రాజధానితో సహా మిగిలిన కేంద్ర ప్రాంతం బుడాకు చెందిన పషలిక్‌గా పిలువబడింది.

పాకెస్ లోని పాషా ఖాసిమ్ మస్జిద్

హంగరి భూభాగంలో ఒట్టోమ్యాన్ కోటలో సేవలలో పదిహేడు, పందొమ్మిదివేల మంది ఒట్టోమన్ సైనికుల్లో అత్యధికులు ఆచారబద్ధమైన, ముస్లిం బాల్కన్ స్లావ్లు కాకుండా, టర్కిష్ జాతీయులు ఉన్నారు.^[74] ఆర్థడాక్స్ దక్షిణ స్లావ్లు కూడా ప్రస్తుత హంగరి భూభాగంలో దెబ్బతీయడం కోసం ఉద్దేశించిన అకిన్జిస్, ఇతర లైట్ దళాలుగా పనిచేస్తున్నాయి.^[75] 1686 లో వివిధ దేశాలకు చెందిన 74,000 మందిని కలిగి ఉన్న హోలీ లీగ్ సైన్యం, తుర్కుల నుండి బుడాను తిరిగి సాధించింది. తరువాతి కొద్ది సంవత్సరాల్లో ఒట్టోమాన్ల ఓటమి తరువాత 1718 నాటికి హంగరీ మొత్తం కింగ్డమ్ ఒట్టోమన్ పరిపాలన నుండి తొలగించబడింది. 1717 లో హంగరీలో చివరిగా ఓట్టమన్ల దాడి క్రిమియాకు చెందిన టాటార్స్ నుండి జరిగింది.^[76] 17 వ శతాబ్దంలో హాబ్స్బర్గ్ కౌంటర్-రిఫార్మేషన్ ప్రయత్నాలు రాజ్యం మెజారిటీని తిరిగి కాథలిక్కిజానికి మార్చాయి. టర్క్లతో సుదీర్ఘ యుద్ధానికి పరిణామంగా హంగరీ జాతి కూర్పు ప్రాథమికంగా మారింది. దేశంలోని అధిక భాగం నాశనం అయ్యింది. జనాభా పెరుగుదల తక్కువగా ఉంది, అనేక చిన్న స్థావరాలు మరణించాయి.^[77] ఆస్ట్రియన్-హాబ్స్బర్గ్ ప్రభుత్వం అనేక ప్రాంతాల్లో సెర్బ్స్, ఇతర స్లావ్స్ పెద్ద సమూహాలను స్థిరపర్చుకుంది. అనేక ప్రాంతాల్లో జర్మన్లు (డానుబే స్వాబియన్లని పిలుస్తారు) స్థిరపడ్డారు. అయితే గ్రేట్ ప్లెయిన్ దక్షిణహంగరిలో స్థిరపర్చడానికి లేదా పునఃస్థాపన చేయడానికి అనుమతించబడలేదు.^[78]

18 వ శతాబ్ధం నుండి మొదటి ప్రంపంచ యుద్ధం వరకు

Maria Theresa ruler of Kingdom of Hungary

Francis II Rákóczi, leader of the uprising against Habsburg rule in 1703–11

1703, 1711 మధ్యకాలంలో ఫ్రాన్కిస్ రాకోజీ నేతృత్వంలో పెద్ద ఎత్తున తిరుగుబాటు జరిగింది. అతను 1707 లో హేబ్బర్గర్ల డీఫ్రాన్స్మెంట్ తర్వాత యుద్ధకాలం కోసం హంగరీ పాలనా ప్రిన్స్‌గా తాత్కాలికంగా అధికారాన్ని తీసుకున్నప్పటికీ హంగరియన్ క్రౌన్, టైటిల్ "కింగ్" నిరాకరించాడు. సంవత్సరాల కాలం తిరుగుబాట్లు కొనసాగాయి.8 సంవత్సరాల హబ్స్బర్గ్ సామ్రాజ్యంతో తర్వాత హంగరి కురుక్ సైన్యం ట్రెంస్సేన్ (1708) లో చివరి ప్రధాన యుద్ధాన్ని కోల్పోయింది.^[79]

కౌంట్ ఇస్తేవాన్ స్జెచెని హంగరియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ స్థాపనకు ఒక సంవత్సరం ఆదాయాన్ని అందించింది

నెపోలియన్ యుద్ధాల సమయంలో, హంగరి ఆహారం దశాబ్దాలుగా సమీకరించబడలేదు.^[80] 1820 వ దశకంలో చక్రవర్తి డైట్‌ను ఏర్పాటు చేయవలసి వచ్చింది. సంస్కరణల కాలం (1825-1848, మూస: Lang-hu) ప్రారంభమైంది. దేశంలోని అత్యంత ప్రముఖ రాజప్రతినిధులలో ఒకడైన " ఇస్ట్వెన్ స్జెచీని కౌంట్ " అతని సందేశం ద్వారా అత్యవసర ఆధునీకరణ చేయాలని గుర్తించారు. ఆర్థిక అవసరాలను తీర్చడానికి 1825 లో హంగరి పార్లమెంట్ పునఃసమీక్షించబడింది. ఒక ఉదారవాద పార్టీ ఉద్భవించి రైతాంగం కొరకు సాయం అందించడంలో దృష్టి కేంద్రీకరించింది. లాజోస్ కొసుత్ - ఆ సమయంలో ప్రముఖ పాత్రికేయుడు - పార్లమెంటులో తక్కువ సాధికారిక నాయకురాలిగా ఉద్భవించింది. హబ్స్బర్గ్ చక్రవర్తులు పౌర, రాజకీయ హక్కులు, ఆర్థిక సంస్కరణలకు సంబంధించిన అన్ని ముఖ్యమైన ఉదారవాద చట్టాలను అడ్డుకున్నప్పటికీ దేశం ఆధునీకరణలో దాని శక్తులను కేంద్రీకరించడంతో ఒక గొప్ప అధిరోహణ మొదలైంది. చాలామంది సంస్కర్తలు (లాజోస్ కొసుత్, మిహాలీ టాంక్సిక్స్) అధికారులు ఖైదు చేయబడ్డారు.

1848 హంగరియన్ విప్లవ సమయంలో రీజెంట్-ప్రెసిడెంట్ లాజోస్ కోస్త్

1848 మార్చి 15 న పెస్ట్, బుడాలో సామూహిక ప్రదర్శనలలో హంగరి సంస్కరణవాదులను 12 డిమాండ్ల జాబితా వివరించబడింది. గవర్నర్, అధ్యక్షుడు లాజోస్ కోసూత్, మొట్టమొదటి ప్రధానమంత్రి లాజోస్ బఠాథానీ, హబ్బర్గ్ హౌస్ తొలగించబడ్డారు. హబ్స్బర్గ్ రూలర్, అతని సలహాదారులు హుబ్బర్స్బర్సుకు గట్టిగా విశ్వసనీయత ఇచ్చిన పూజారులు, అధికారుల నేతృత్వంలో క్రోయేషియా, సెర్బియా, రోమేనియా రైతులు నైపుణ్యంతో వ్యవహరించి వారిని హంగరి ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా తిరుగుబాటుకు దారితీసింది. జర్మన్, ఐరోపా రాజ్యాలు, సామ్రాజ్యం యూదులు అందరూ, అలాగే అనేక మంది పోలిష్, ఆస్ట్రియన్, ఇటాలియన్ స్వచ్ఛంద సేవకులు కూడా ఉన్నారు.^[81] 1849 జూలైలో హంగరియన్ పార్లమెంట్ ప్రపంచంలోని జాతి, మైనారిటీ హక్కుల మొదటి చట్టాలను ప్రకటించింది, అమలు చేసింది.^[82] జాతీయతలోని పలువురు సభ్యులు హంగరీ ఆర్మీ కార్పోరేషన్లో జనరల్ జానోస్ డమజిచ్, హంగరియన్ జాతీయ నాయకుడిగా ఉన్న హంగరియన్ జాతీయ సైన్యాధిపతి వలె హంగరియన్ సైన్యంలోనే అత్యున్నతమైన స్థానాలను పొందారు. అతను 3 వ హంగరియన్ ఆర్మీ కార్ప్స్ లేదా పోలిష్కు చెందిన జోసెఫ్ బెమ్, హంగరిలో హీరో. ప్రారంభంలో, హంగరీ దళాలు (హోన్వెదేస్గ్) ఆస్ట్రియన్ సైన్యాలను ఓడించారు. హంగరియన్ విప్లవాత్మక సైన్యం విజయాన్ని ఎదుర్కోవడానికి, హబ్స్బర్గ్ చక్రవర్తి ఫ్రాంజ్ మొదటి జోసెఫ్ "యూరోప్ జెండర్మే" నుండి సహాయం కోసం అడిగారు. జార్జి మొదటి నికోలస్ రష్యన్ సైన్యాలు హంగరీని ఆక్రమించాయి. ఇది 1849 ఆగస్టులో ఆర్టుర్ గోర్గీ లొంగిపోయింది. ఆస్ట్రియన్ సైన్యం నాయకుడు జూలియస్ జాకబ్ వాన్ హేనుయు హంగరి గవర్నర్గా కొన్ని నెలలు అయ్యాడు, ఆరాడ్, హంగరీ సైన్యం నాయకులు, ప్రధానమంత్రి 13 మందికి మరణశిక్ష అమలు చేయమని ఆదేశించాడు. 1849 అక్టోబరులో బత్థానీ. లాజోస్ కొసాత్ ప్రవాసంలో తప్పించుకున్నాడు. 1848 - 1849 యుద్ధం తరువాత మొత్తం దేశం "నిష్క్రియాత్మక నిరోధకత"లో ఉంది.

Territories of the Kingdom of Hungary and the Kingdom of Croatia (green parts) within the Austro-Hungarian Empire

బాహ్య, అంతర్గత సమస్యల కారణంగా సంస్కరణలు తప్పనిసరి అనిపించాయి, ఆస్ట్రియా ప్రధాన సైనిక పరాజయాలు 1867 నాటి ఆస్ట్రో-హంగరియన్ రాజీ చర్చలకు హాబ్స్బర్గ్లను బలవంతంగా బలవంతం చేశాయి. దీని ద్వారా ఆస్ట్రియా-హంగరీ డ్యూయల్ రాజ్యపాలన ఏర్పడింది. ఈ సామ్రాజ్యం ఐరోపాలో రెండవ స్థానంలో ఉంది (రష్యన్ సామ్రాజ్యం తరువాత). ఇది జనసంఖ్యాపరంగా మూడో స్థానంలో ఉంది (రష్యా, జర్మన్ సామ్రాజ్యం తరువాత). రెండు రాజ్యాలు రెండు రాజధాని నగరాల నుండి ఒక సాధారణ చక్రవర్తి, సాధారణ బహిరంగ, సైనిక విధానాలతో విడివిడిగా నిర్వహించబడ్డాయి. ఆర్థికంగా సామ్రాజ్యం ఒక కస్టమ్స్ యూనియన్. పాత హంగరియన్ రాజ్యాంగం పునరుద్ధరించబడింది. ఫ్రాంజ్ మొదటి జోసెఫ్ హంగరీ రాజుగా కిరీటధారణ చేసాడు. ఈ యుగం ఆకట్టుకునే ఆర్థిక అభివృద్ధిని చూసింది. పూర్వం వెనుకబడిన హంగరియన్ ఆర్థిక వ్యవస్థ 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ఆధునిక, పారిశ్రామికీకరణ అయింది. 1890 వరకు వ్యవసాయం ఆధిపత్యం చెలాయించింది. 1873 లో పాత రాజధాని బుడా, ఉబూడాలు అధికారికంగా పెస్టుతో కలిపాయి. ^[83] అందువలన బుడాపెస్ట్ కొత్త మహానగరం . ఈ కాలంలో అనేక ప్రభుత్వ సంస్థలు, హంగరీ ఆధునిక పరిపాలనా వ్యవస్థ స్థాపించబడ్డాయి.

హంగరియన్ నిర్మించిన డ్రిడ్నాట్ బ్యాటిల్షిప్ SMS Szent István మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో

సారాజెవోలో హత్య తర్వాత హంగరియన్ ప్రధాన మంత్రి ఇష్ట్వన్ టిస్జా, అతని మంత్రివర్గం ఐరోపాలో యుద్ధ వ్యాప్తి, పెరిగిపోవడాన్ని నివారించడానికి ప్రయత్నించారు. కానీ వారి దౌత్య ప్రయత్నాలు విఫలమయ్యాయి. ఆస్ట్రియా-హంగేరీ జర్మనీ,బల్గేరియా, టర్కీ దేశాలలో మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం (హంగరీ సామ్రాజ్యం నుండి 4 మిలియన్లకు పైగా) లో 9 మిలియన్ల (7.8 మిలియన్ల) సైనికులను సిద్ధం చేసింది. హంగరి రాజ్యంలో తలెత్తిన దళాలు హంగరి నిజమైన భూభాగాన్ని కాపాడటానికి కొంత సమయం గడిపింది. 1916 జూన్ లో బ్రూసిలోవ్ యుద్ధం మినహాయింపులతో కొన్ని నెలల తరువాత రోమేనియన్ సైన్యం ట్రాన్సిల్వేనియాలో దాడికి గురైనప్పుడు ^[84] ఇది తిప్పికొట్టింది. పోల్చి చూస్తే, మొత్తం సైన్యంలో హంగేరీ నష్టం నిష్పత్తి ఆస్ట్రియా-హంగరీలోని ఇతర దేశాల కంటే ఎక్కువగా ఉంది. సెంట్రల్ పవర్స్ సెర్బియాను జయించారు. రోమానియా యుద్ధం ప్రకటించింది. సెంట్రల్ పవర్స్ దక్షిణ రోమానియా, రోమేనియన్ రాజధాని బుకారెస్ట్లను జయించారు. 1916 లో చక్రవర్తి ఫ్రాంజ్ జోసెఫ్ మరణించాడు. కొత్త చక్రవర్తి నాలుగవ చార్లెస్ శాంతిభద్రతల బారినపడ్డారు. చాలా కష్టంతో సెంట్రల్ శక్తులు రష్యన్ సామ్రాజ్యం దాడులను నిలిపివేసి తిప్పికొట్టాయి.

మిత్రరాజ్యాల తూర్పు ప్రాంతం (ఎంటెంస్) పవర్స్ పూర్తిగా కూలిపోయింది. ఆస్ట్రో-హంగరియన్ సామ్రాజ్యం అప్పుడు ఓడించిన దేశాల అన్నింటి నుండి ఉపసంహరించుకుంది. ఇటాలియన్ ఫ్రంట్లో, ఆస్ట్రియా-హంగరి సైన్యం 1918 జనవరి తర్వాత ఇటలీపై ఎటువంటి పురోగతిని సాధించలేదు. తూర్పు విజయాలు ఉన్నప్పటికీ, జర్మనీ మరింత ముఖ్యమైన పాశ్చాత్య ఫ్రంట్లో పూర్తిగా ఓటమిని ఎదుర్కొంది. 1918 నాటికి ఆర్థిక పరిస్థితులు క్షీణించాయి (వామపక్ష, శాంతిభద్రతల ఉద్యమాల ద్వారా కర్మాగారాల్లో సమ్మెలు నిర్వహించబడ్డాయి), సైన్యంలో తిరుగుబాట్లు సామాన్యంగా మారాయి. రాజధాని నగరాల్లో ఆస్ట్రియన్, హంగరియన్ వామపక్షవాద ఉదారవాద ఉద్యమాలు (స్వతంత్ర పార్టీలు), వారి నాయకులు జాతి మైనారిటీల విభజనను సమర్ధించారు.1918 నవంబరు 3, పాడువాలో ఆస్ట్రియా-హంగేరీ ఒక సాధారణ యుద్ధ విరమణ ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది.^[85] 1918 అక్టోబరులో హంగరీ ఆస్ట్రియాతో యూనియన్ కరిగిపోయింది.

ప్రపంచ యుద్ధాల మద్య కాలం 1918–1941

With the Treaty of Trianon, Hungary lost 72% of its territory, its sea ports and 3,425,000 ethnic Hungarians^[86]^[87]

Majority Hungarian areas (according to the 1910 census) detached from Hungary

Miklós Horthy, Regent of the Kingdom of Hungary (1920–1944)

మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత హంగరి 1918 లో అస్టర్ రివల్యూషన్‌తో మొదలయ్యింది. ఇది సామాజిక-ప్రజాస్వామ్య మిహాలీ కరోలిని ప్రధాన మంత్రిగా అధికారంలోకి తెచ్చింది. కరోలీ ఆస్ట్రియాతో యూనియన్‌ను రద్దు చేసి హంగరీ ఆర్మీని నిరాయుధంగా చేసాడు.దేశానికి జాతీయ రక్షణ లేకుండా దేశాన్ని విడిచిపెట్టాడు. " లిటిల్ ఎంటంటే " దీనిని ఒక అవకాశాన్ని గ్రహించి దేశం రోమానియా ట్రాన్సిల్వానియా, చెకోస్లోవేకియా ఎగువ హంగరి (నేటి స్లోవాకియా), ఉమ్మడి సెర్బ్-ఫ్రెంచ్ సంకీర్ణము వొజ్వోడినా నుండి దాడి చేసింది. 1919 మార్చిలో బెల కున్ నేతృత్వంలోని కమ్యూనిస్టులు కారోలి ప్రభుత్వాన్ని తొలగించి " హంగరియన్ సోవియట్ రిపబ్లిక్ " (టానస్క్స్జొట్టాస్సాగ్) ను ప్రకటించారు. తరువాత ఇక్కడ రెడ్ టెర్రర్ పోరాటం జరిగింది. చెకొస్లావావా ఫ్రంట్లో కొంత విజయాలు సాధించినప్పటికీ రోమన్ దండయాత్రను వ్యతిరేకించడానికి కున్ దళాలకు సాధ్యం కాలేదు; 1919 ఆగస్టు నాటికి, రోమేనియన్ దళాలు బుడాపెస్ట్ను ఆక్రమించి కున్‌ను తొలగించాయి.

1919 నవంబరులో మాజీ ఆస్ట్రో-హంగరియన్ అడ్మిరల్ మైలోస్ హోతి నేతృత్వంలోని కుడి బలగాలను బుడాపెస్ట్లోకి ప్రవేశించారు; యుద్ధం, దాని పరిణామాలతో అలసిపోయి ప్రజలను హోర్టీ నాయకత్వం అంగీకరింపజేసింది. 1920 జనవరిలో పార్లమెంటరీ ఎన్నికలు నిర్వహించబడ్డాయి. హోర్తీ హంగేరీ పునఃస్థాపిత రాజ్యపు రీజెంట్గా ప్రకటించబడింది. దీనిని "హోతి యుగం" (హోర్టి-కోర్) అని పిలవడం ప్రారంభించారు. కొత్త ప్రభుత్వం విదేశీ సంబంధాలను సరళీకరణ చేయడానికి త్వరగా పనిచేసింది. ఆ సమయంలో ఒక తెల్ల టెర్రర్‌గా అనుమానిత కమ్యూనిస్టులు, యూదుల అసాధారణ హత్యలు 1920 లో కొనసాగాయి. ఆ సంవత్సరం జూన్ 4 న హంగరీకి కొత్త సరిహద్దులను ట్రయానాన్ ఒప్పందం నెలకొల్పింది. దేశం దాని భూభాగంలో 71%, దాని అనుబంధ జనాభాలో 66% కోల్పోయింది. అలాగే ముడి పదార్ధాల వనరులను, దాని ఏకైక నౌకాశ్రయం " ఫినెయను " కోల్పోయింది. సంస్కరణ పునర్విచారణ త్వరగా జాతీయ రాజకీయ అజెండాకు ఎగువస్థాయికి చేరుకుంది. అయితే హెతిరీ ప్రభుత్వం అలా చేయడానికి సైనిక జోక్యానికి ఆశ్రయించాల్సిన అవసరం లేదు.

హొరే పాలన ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో ఆస్ట్రో-హంగరియన్‌గా చెప్పుకునే నాలుగవ చార్లెస్ చేత పుటలు వేయడం ద్వారా ఆక్రమించబడ్డాయి; కమ్యూనిస్టులు నిరంతరం అణిచివేయబడ్డారు; ట్రిలియన్ భూభాగ మార్పులచే వలస సంక్షోభం ప్రేరేపించబడింది. ఉచిత ఎన్నికలు కొనసాగినప్పటికీ హోతి వ్యక్తిత్వం, అతని వ్యక్తిగతంగా ఎంచుకున్న ప్రధాన మంత్రుల పేర్లు రాజకీయ దృక్పధాన్ని ఆధిపత్యం చేశాయి. ఇటలీ, జర్మనీ వైపు ఆర్థిక, రాజకీయ ఆకర్షణ లిటిల్ ఎంటెంట్ నిరంతర ఒంటరిగా ఉండటంతో ప్రభుత్వం చర్యలు వ్యతిరేక చట్టాల ప్రకరణం కొనసాగాయి. మహా మాంద్యం పరిస్థితిని మరింత తీవ్రతరం చేసింది. ఆర్థిక, సాంఘిక పునరుద్ధరణకు హామీ ఇచ్చిన గైల గోంబోస్, ఫెరెంక్ సాజలాసి వంటి ఫాసిస్ట్ రాజకీయ నాయకుల ప్రజాదరణ పెరిగింది.

హ్యూరీ జాతీయవాద ఎజెండా 1938, 1940 లలో నాజీలు మొదటి, రెండవ వియన్నా పురస్కారాలలో హంగేరీ జర్మనీకి అనుకూలమైన విదేశాంగ విధానానికి రివార్డ్ అయినప్పుడు శాంతియుతంగా తిరిగి జాతి-హంగరియన్-మెజారిటీ ప్రాంతాలను ట్రయానాన్ తరువాత కోల్పోయింది. 1939 లో హంగరి చేకోస్లోవేకియా నుండి హంగేరీ మరింత భూభాగాన్ని తిరిగి పొందింది. హంగేరీ అధికారికంగా ఆక్సిస్ పవర్స్‌తో 1940 నవంబరు 20 లో చేరింది. 1941 లో యుగోస్లేవియా దండయాత్రలో పాల్గొన్నది. దక్షిణప్రాంతాలలో దాని పూర్వపు భూభాగాలను పొందింది.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం 1941–1945

Kingdom of Hungary, 1941–44

1941 జూన్ 26 న కస్సా, మున్కాక్స్, రాహోల మీద గుర్తించని విమానాలు బాంబులు వేసిన తర్వాత హంగరీ అధికారికంగా రెండవ ప్రపంచయుద్ధంలో ఒక యాక్సిస్ పవర్‌గా ప్రవేశించి సోవియట్ యూనియన్‌ మీద యుద్ధం ప్రకటించింది. హంగరీ దళాలు రెండు సంవత్సరాలు తూర్పు ఫ్రంట్లో చేరి పోరాడాయి. 1943 జనవరిలో డాన్ నదిలో రెండవ సైన్య విపత్తు నష్టాలను ఎదుర్కొన్న తరువాత కొన్ని ప్రారంభ విజయాలు ఉన్నప్పటికీ ^[88] హంగరి ప్రభుత్వం మిత్రరాజ్యాలతో ఒక రహస్య శాంతి ఒప్పందం కోసం ప్రయత్నించింది. ప్రణాళికాబద్ధమైన ఫిరాయింపులను నేర్చుకున్న జర్మన్ దళాలు 1944 మార్చి 19 లో హంగరీని ఆక్రమించి హోర్రీ హామీకి సమ్మతి ఇచ్చింది.అక్టోబరులో సోవియట్ ఫ్రాంక్‌ను సంప్రదించి హంగరి ప్రభుత్వం యుద్ధం నుండి విడదీయడానికి మరింత కృషి చేసింది, జర్మన్ దళాలు హోర్టీను తొలగించాయి, స్జలాసి ఫాసిస్ట్ అర్రో క్రాస్ పార్టీలో ఒక తోలుబొమ్మ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. ^[88] జర్మనీ యుద్ధ యంత్రం సేవలో దేశం సామర్థ్యాలను వినియోగించబడ్డాయి. 1944 అక్టోబరు నాటికి సోవియట్‌లు టిస్జా నదికి చేరుకున్నారు. కొన్ని నష్టాలు ఉన్నప్పటికీ డిసెంబరులో బుడాపెస్ట్ ముట్టడిలో విజయం సాధించారు.

హోలోకాస్ట్ సమయంలో బుడాపెస్ట్లో వెస్సెలేనీ స్ట్రీట్లో యూదు మహిళలను అరెస్టు చేశారు, ca. 20- 1944 అక్టోబరు 22

జర్మన్ ఆక్రమణ తరువాత హంగోపాస్ట్‌లో హంగేరీ పాల్గొంది.^[89]^[90] 1944 మే-జూన్‌లో జర్మనీ ఆక్రమణ సమయంలో యారో క్రాస్, హంగరీ పోలీసులు ప్రధానంగా ఆష్విట్జ్‌కు 4,40,000 మంది యూదులను బహిష్కరించారు. వీరిలో దాదాపు అందరూ హత్య చేయబడ్డారు.^[91] స్వీడిష్ దౌత్యవేత్త రౌల్ వాలెన్బెర్గ్ స్వీడిష్ పాస్పోర్ట్ లను ఇవ్వడం ద్వారా గణనీయమైన సంఖ్యలో హంగరియన్ యూదులను రక్షించగలిగాడు.^[92] హ్యూడన్ ఎయిడ్, రెస్క్యూ కమిటీ నాయకుల్లో ఒకరైన రుడాల్ఫ్ కస్ట్నర్ (ఒరిజినల్ స్పెల్లింగ్ కాజ్ట్నెర్) కొంతమంది యూదులు తప్పించుకోవడానికి అడాల్ఫ్ ఐచ్మన్ వంటి సీనియర్ ఎస్.ఎస్.అధికారులకు లంచాలు ఇచ్చారు.^[93]^[94]^[95] హోలోకాస్ట్ ప్రభుత్వంలో హోర్టీ ప్రభుత్వం వివాదం వివాదాస్పద, వివాదానికి దారితీసింది.

The Széchenyi Chain Bridge and the Buda Castle in ruins after World War II (1946)

యుద్ధం హంగేరీని నాశనం చేసి 60% పైగా ఆర్థిక వ్యవస్థను నాశనం చేసి గణనీయమైన నష్టాన్ని కలిగించింది. 6,00,000 మంది హంగరియన్ యూదులు హతమార్చబడ్డారు.^[96] అనేకమంది 2,80,000 మంది ^[97]^[98] ఇతర హంగరియన్లు చెకొస్లావాక్లకు బానిస కార్మికులను చేయడం, మానభంగం, హత్య చేయబడడం లేదా బహిష్కరించబడడం జరిగాయి.^[99]^[100]^[101]^[102]^[103]^[104] సోవియట్ ఎర్ర సైన్యం దళాలు.^[105]^[106]^[107], యుగోస్లేవ్స్.^[108] 1945 ఫిబ్రవరి 13 న బుడాపెస్ట్‌లో లొంగిపోయిఅయి.ఏప్రిల్ నాటికి జర్మనీ సైనికులు సోవియట్ సైనిక ఆక్రమణలో దేశం విడిచిపెట్టాయి. హన్గేరిలో నివసిస్తున్న 70,000 స్లోవేకిలకు బదులుగా చెకొస్లోవేకియా నుండి 2,00,000 మంది హంగరియన్ పౌరులు బహిష్కరించబడ్డారు. జర్మనీకి 2,02,000 జర్మనీ సైనికులు బహిష్కరించబడ్డారు,^[109] 1947 పారిస్ శాంతి ఒప్పందాల ద్వారా హంగేరీ వెంటనే సరిహద్దులకు తగ్గించబడింది.

కమ్యూనిజం 1945–1989

A destroyed Soviet tank in Budapest during the 1956 Revolution; Time's Man of the Year for 1956 was the Hungarian Freedom Fighter^[110]

నాజి జర్మనీ ఓటమి తరువాత హంగేరీ సోవియట్ యూనియన్ శాటిలైట్ రాజ్యంగా మారింది. సోవియెట్ నాయకత్వం మయాస్ రాకాసిని దేశ స్టాలినిజేషన్‌కు ముందు ఎంపిక చేసింది. 1949 నుండి 1956 వరకు హాంగేరిని " రకోశీ " డి ఫాక్టో పాలించారు. ఆయన ప్రభుత్వం సైనిక విధానాలు, పారిశ్రామికీకరణ, సముదాయ విరమణ, యుద్ధ నష్టపరిహారాల విధానాలు తీవ్రమైన జీవన ప్రమాణాలలో క్షీణతకు దారితీశాయి. స్టాలిన్ కె.జి.బి. అనుకరణగా రాకోసి ప్రభుత్వం నూతన పాలనను అమలు చేయడానికి ఒక రహస్య రాజకీయ పోలీసుని ఎ.వి.హెచ్.ను ఏర్పాటు చేసింది. తరువాత వచ్చిన ప్రక్షాళనలు సుమారుగా 3,50,000 మంది అధికారుల, మేధావుల 1948 నుండి 1956 వరకు ఖైదు లేదా మరణశిక్షలు అమలు చేశారు.^[111] అనేక మంది స్వతంత్ర వాదులు, ప్రజాస్వామ్యవాదులు, హోర్టీ యుగం ఉన్నత అధికారులు రహస్యంగా ఖైదు చేయబడ్డారు. దేశీయ, విదేశీ గుల్లాగ్లలో ఖైదు చేయబడ్డారు. దాదాపు 6,00,000 మంది హంగరియన్ దేశస్థులను సోవియట్ కార్మిక శిబిరాలకు తరలించారు. అక్కడ కనీసం 2,00,000 మరణించారు.^[112]

1953 లో స్టాలిన్ మరణం తరువాత సోవియట్ యూనియన్ రాకసీకి వ్యతిరేకమైన ఒక నిరుద్యోగ కార్యక్రమాన్ని అనుసరించింది. ఇది ఆయన పదవీచ్యుతుని చేయడానికి దారితీసింది. కింది రాజకీయ శీతలీకరణ ఇంప్రే నాజీ ప్రీమియర్, విద్యార్థులు, మేధావులు రాజకీయ జీవితంలో ప్రవేశించడానికి ఆసక్తి అధికరించడం సంభవించాయి. నాజీ మార్కెట్ సరళీకరణ, రాజకీయ నిష్కాపట్యతకు హామీ ఇచ్చారు. అయితే రాకోసి తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. రోకోసి చివరికి నాజీని చిరాకుపెట్టి అతనిని మరింత కఠినమైన ఎర్నో గరోతో భర్తీ చేయగలిగాడు. పాలనలో సామాజిక అసంతృప్తి పెరగడంతో హంగేరీ 1955 మేలో వార్సా ఒప్పందంలో చేరింది. 1956 అక్టోబరు 23 న దేశవ్యాప్తంగా సోవియట్ సైనికులు, రహస్య పోలీసులు, ర్యాలీలను శాంతియుత ప్రదర్శనలు కాల్పులు చేయడంతో 1956 విప్లవం ప్రారంభించడంతో నిరసనకారులు బుడాపెస్ట్‌ వీధుల్లోకి అడుగుపెట్టారు. గందరగోళం అణిచివేసేందుకు ప్రయత్నంలో నాజీ ప్రీమియర్‌గా తిరిగి వచ్చారు. ఉచిత ఎన్నికలకు హామీ ఇచ్చారు, వార్సా ఒప్పందం నుండి హంగరిని వెనుకకు తీసుకున్నారు.

సోవియట్ సైన్యం, ఎ.వి.హెచ్. వ్యతిరేకంగా విప్లవాత్మక సైనికులు పుట్టుకొచ్చినప్పటికీ హింస కొనసాగింది; సుమారుగా 3,000 మంది బలమైన నిరోధకత మోలోటోవ్ కాక్టైల్లను, యంత్ర తుపాకీలను ఉపయోగించి సోవియట్ ట్యాంకులతో పోరాడారు. సోవియట్ పరిపూర్ణత అపారమైనది అయినప్పటికీ వారు భారీ నష్టాలను ఎదుర్కొన్నారు.1956 అక్టోబరు 30 నాటికి అత్యధిక సోవియట్ దళాలు బుడాపెస్ట్ నుండి గ్రామీణ ప్రాంతానికి వెళ్లిపోయాయి. కొంతకాలం సోవియట్ నాయకత్వం హంగరిలో అభివృద్ధికి ఎలా స్పందిస్తుందనేది కచ్చితంగా తెలియలేదు. కాని చివరికి సోవియెట్ కూడలి అస్థిరతను నిరోధించడానికి జోక్యం చేసుకోవాలని నిర్ణయించుకుంది. సోవియట్ యూనియన్ నుంచి 1,50,000 కంటే ఎక్కువ సైనికులు, 2,500 ట్యాంకులు నవంబరు 4 న ఉపసంహరించుకున్నారు. ^[113] 20,000 మంది హంగరియన్ పౌరులు జోక్యాన్ని అడ్డుకోగా మరో 21,600 మంది రాజకీయ కారణాల వల్ల ఖైదు చేయబడ్డారు. సుమారు 13,000 మందికి అంతర్గతంగా, 230 మందిని విచారణచేసి ఉరితీశారు. 1958 లో నాజీ పట్టుబడ్డాడు. సరిహద్దులు క్లుప్తంగా తెరిచిన కారణంగా విప్లవం అణిచివేయబడిన సమయానికి మిలియన్ల మంది పౌరులు దేశం నుండి పారిపోయారు.^[114]

కదార్ యుగం 1956–1988

János Kádár, General Secretary of MSZMP, the Hungarian Socialist Workers' Party (1956–1988)

రెండవ సోవియట్ సైనిక ఆక్రమణ అనంతరం నాజీ మాజీ మంత్రి అయిన జానోస్ కడార్ సోవియట్ నాయకత్వం కొత్త ప్రభుత్వానికి నాయకత్వం వహించి కొత్త పాలక సోషలిస్ట్ వర్కర్స్ పార్టీ (ఎం.ఎస్.జెడ్.ఎం.పి.) కు అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. కడార్ వెంటనే పరిస్థితిని సరిగా మార్చుకున్నాడు. 1963 లో ప్రభుత్వం జనరల్ ఆమ్నెస్టీ మంజూరు చేసింది, తిరుగుబాటులో చురుకుగా పాల్గొన్న వారిలో ఎక్కువమందిని విడుదల చేసింది. కడార్ ఒక కొత్త విధాన రేఖను ప్రకటించాడు. దీని ప్రకారం ప్రజలు ఇకపై సోషలిస్టు పాలనను జీవిత వాస్తవంగా అంగీకరించినట్లయితే పార్టీకి యథాతథంగా విశ్వసనీయంగాని ఒత్తిడి చేయలేదు. అనేక ఉపన్యాసాలలో ఆయన ఈ విధంగా వర్ణించారు. "మాకు వ్యతిరేకంగా లేని వారు మాతో ఉన్నారు." కడార్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో కొత్త ప్రణాళిక ప్రాధాన్యతలను ప్రవేశపెట్టాడు. సామూహిక వ్యవసాయ వ్యవస్థలో వ్యవసాయ భూములను ప్రైవేట్ భూమికి అనుమతించడం వంటివి (హజ్జ్ జిజ్డాల్కోడాస్). వినియోగదారుల జీవన ప్రమాణం పెరిగింది, సైనిక ఉత్పత్తి కంటే ఆహార ఉత్పత్తికి ప్రాధాన్యతనిచ్చింది. ఇది పదవ విప్లవాత్మక స్థాయికి తగ్గించబడింది.

1968 లో న్యూ ఎకనామిక్ మెకానిజం (ఎన్.ఇ.ఎం) సోషలిస్ట్ కమాండ్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో స్వేచ్ఛా మార్కెట్ అంశాలను ప్రవేశపెట్టింది. 1960 ల నుండి 1980 ల చివరి వరకు హంగేరీ తరచూ తూర్పు కూటమిలో " హ్యాపీయస్ట్ బర్రాక్ "గా సూచిస్తారు. ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం చివరి భాగంలో హంగేరీ తలసరి జి.డి.పి. తలసరి తూర్పు జర్మనీ, చెకోస్లోవేకియా , సోవియట్ యూనియన్ల తరువాత నాలుగవ స్థానంలో ఉంది.^[115] ఈ అధిక జీవన ప్రమాణాలు మరింత సరళీకృత ఆర్థిక వ్యవస్థ, తక్కువ సెన్సార్ ప్రెస్ , తక్కువ పరిమితి గల ప్రయాణ హక్కుల ఫలితంగా హంగరీ సాధారణంగా కమ్యూనిస్ట్ సమయంలో సెంట్రల్ యూరోప్‌లో నివసించే మరింత ఉదార దేశాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడింది. ఏదేమైనా 1980 వ దశకంలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా నెలకొన్న ఆర్థిక మాంద్యం కారణంగా జీవన ప్రమాణాలు కమ్యూనిజాన్ని ప్రతిస్పందించలేక పోయాయి.^[116] 1989 లో కడార్ మరణించే సమయానికి సోవియట్ యూనియన్ క్షీణించింది , ఆర్థిక , సామాజిక సమస్యలకు పరిష్కారంగా సరళీకరణ సాంఘిక సంస్కరణలు చూశారు.

మూడవ రిపబ్లిక్ 1989–ప్రస్తుత కాలం

The Visegrád Group signing ceremony in February 1991

కమ్యూనిజం నుండి ప్రజాస్వామ్యం , పెట్టుబడిదారీ విధానం వరకు హంగరీ పరివర్తన ("పాలన మార్పు") శాంతియుతంగా జరిగింది. ఆర్థిక స్తబ్దత దేశీయ రాజకీయ ఒత్తిడి ఇతర నిర్భంధాలు వార్సా ఒప్పంద దేశాలతో సంబంధాలను మార్చివేసాయి. 1989 మార్చి మార్చిలో వివిధ ప్రతిపక్ష సమూహాలతో రౌండ్ టేబుల్ చర్చలు ప్రారంభించినప్పటికీ హంగరీలో కమ్యూనిస్ట్ సింబాలిక్ ముగింపుగా పరిగణించబడుతున్న ఒక విప్లవాత్మక అమరవీరుడుగా ఇమ్రే నాగి గౌరవించబడ్డాడు. 1,00,000 మందికి పైగా ప్రజలు బుడాపెస్ట్ వేడుకలకు హాజరయ్యారు. ఎటువంటి ముఖ్యమైన ప్రభుత్వ జోక్యం లేకుండా, అనేకమంది సోవియట్ దళాలకు దేశం విడిచిపెట్టాలని పిలుపునిచ్చారు. ఉచిత ఎన్నికలు 1990 మేలో జరిగాయి. ఇది సంకీర్ణ ప్రభుత్వానికి నాయకత్వం వహించిన హంగరియన్ ప్రజాస్వామ్య ఫోరమ్ ఒక ప్రధాన సాంప్రదాయ ప్రతిపక్ష బృందాన్ని చూసింది. మొదటి ప్రపంచ ప్రజాస్వామ్య ఎన్నిక తరువాత " జోసెఫ్ ఆంటాల్ " ప్రధాన ప్రజాస్వామ్య ఎన్నికైన ప్రధాని అయ్యాడు.

1991 లో రాజ్యరాయితీలను, వేగవంతమైన ప్రైవేటీకరణను తొలగించడంతో హంగేరీ తీవ్ర ఆర్థిక మాంద్యంతో ప్రభావితమైంది. అంటాల్ ప్రభుత్వం కాఠిన్యం చర్యలు జనాదరణ పొందలేదు. కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ చట్టపరమైన, రాజకీయ వారత్వం కలిగిన సోషలిస్ట్ పార్టీ 1994 ఎన్నికలలో విజయం సాధించింది. 1998 లో, 2002 లో రాజకీయ దృశ్యంలో ఈ ఆకస్మిక మార్పు పునరావృతమైంది; ప్రతి ఎన్నికల చక్రం పాలక పార్టీని తొలగించి మాజీ ప్రతిపక్షం ఎన్నికయ్యింది. ఏది ఏమయినప్పటికీ అనేక ఇతర పోస్ట్-కమ్యూనిస్ట్ యూరోపియన్ దేశాలు వలె హంగరీ విస్తృతంగా సమన్వయ అజెండాను అనుసరించింది. ఇది 1999 లో నాటోలో చేరింది, 2004 లో యూరోపియన్ యూనియన్‌లో చేరింది. నాటో సభ్యదేశంగా హంగరి యుగోస్లేవ్ యుద్ధాలలో పాల్గొంది.

2006 లో సోవియట్ ప్రధాని ఫెరెంక్ గైర్స్కాని ప్రైవేట్ ప్రసంగంలో తన పార్టీ ఇటీవలి ఎన్నికలలో విజయం సాధించిందని ప్రకటించిన తరువాత ప్రధాన నిరసనలు వెల్లడయ్యాయి. లెఫ్ట్ వింగ్ పార్టీల జనాదరణ తరువాత రాజకీయ తిరుగుబాటులో క్షీణించింది. 2010 లో విక్టర్ ఓర్బాన్ జాతీయ-కన్జర్వేటివ్ ఫెడెస్జ్ పార్లమెంటరీ సూపర్ మెరిజనరీకి ఎన్నికయ్యారు. శాసనం ఫలితంగా కొత్త రాజ్యాంగం ఆమోదించబడింది. ఇతర స్వీయ ప్రభుత్వ, చట్టపరమైన మార్పులు సంభవించాయి.వివాదాస్పదమైన ఈ పరిణామాలు ఏర్పడినా 2014 లో ఫెడెజ్ రెండవ సూపర్ మెజారిటీని పొందింది. 2015 లో ఫెడెజ్ ఎన్నికల ఓటమి తరువాత పార్లమెంటులో మూడింట రెండు వంతుల మెజారిటీని కోల్పోయింది.

భౌగోళికం

A flock of Racka sheep in the Fertő-Hanság National Park

భౌగోళికంగా హంగేరీ సాంప్రదాయకంగా రెండు ప్రధాన జలమార్గాలు (డానుబే, టిస్జా) నదులు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. దేశంలోని సాధారణ త్రైపాక్షిక విభాగం-డునాంటల్ ("డానుబే దాటి", ట్రాన్స్డనాబియా) టిస్జాంతుల్ ("టిస్జా మించి"), దునా-టిస్జా కోజ్ ("డానుబే , టిస్జా మధ్య") - ఈ. డానుబే సమకాలీన హంగరీ కేంద్రంగా ఉత్తర-దక్షిణ సరిహద్దు వరకు ప్రవహిస్తుంది. మొత్తం దేశం ఈ నదీపారుదల ప్రాంతంలో ఉంది.

ఆస్ట్రియా వైపు పడమటి దిశగా పశ్చిమంలో విస్తరించిన ట్రాంస్‌డనుబియా పర్వతశ్రేణి ప్రధానంగా కొండ ప్రాంతంగా ఉంటుంది. వీటిలో తూర్పు పర్వత విస్తరణలో ఆల్పోకాల్జా, దేశంలోని పశ్చిమంలో ట్రాంస్‌డనుబియా మధ్య ప్రాంతంలోని ట్రాంస్‌డనుబియా పర్వతాలు, దక్షిణంలో మస్సేక్ పర్వతాలు, విల్లానీ పర్వతాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రదేశంలోని ఎత్తైన ప్రదేశం ఐరోట్-కోయో 882 మీటర్లు (2,894 అడుగులు) వద్ద ఉంది.ఉత్తర ట్రాంస్‌డనుబియాలో లిటిల్ హంగరియన్ మైదానం (కిసల్‌ఫోల్డ్) ఉంది. సెంట్రల్ ఐరోపాలో అతిపెద్ద సరస్సు, ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఉష్ణ సరస్సు లేక్ బెలాటన్, హేవిజ్లు సరస్సు కూడా ట్రాంస్‌డనుబియా ఉన్నాయి.

హంగరియన్ మైదానం (అల్ఫెల్ద్)గా డూనా-టిస్జా కోజ్, టిస్జాంతుల్ ప్రధానంగా గ్రేట్ వర్గీకరించబడ్డాయి. ఇది దేశంలోని తూర్పు, ఆగ్నేయ ప్రాంతాల్లో చాలా వరకు విస్తరించింది. స్లొవేనియన్ సరిహద్దు దగ్గర కార్పతీయన్ల పర్వత ప్రాంతాలు ఇరుదేశాలను అనుసంధానిస్తున్నాయి. ఇక్కడ హంగరిలో ఎత్తైన పర్వతం 1,014 మీ లేదా 3,327 అడుగుల కేకేస్ ఉంది.

హంగేరీ బొరియల్ కింగ్డమ్లోని సర్కోంపోరేల్ రీజియన్లోని సెంట్రల్ యూరోపియన్ ప్రాంతంలో ఫైటోగ్యోగ్రాఫికల్గా ఉంది." వరల్డ్ వైడ్ ఫండ్ ఫర్ నేచుర్ " ఆధారంగా హంగరీ భూభాగం పన్నోనియన్ మిశ్రమ అడవుల పర్యావరణానికి చెందినది.

హంగరీలో 10 జాతీయ పార్కులు, 145 చిన్న సహజ వనరులు, 35 ప్రకృతి రక్షణ ప్రాంతాలు ఉన్నాయి.

Lake Balaton, the largest lake in Central Europe
Zemplén Mountains view from Boldogkőváralja
Hortobágy is the largest continuous natural grassland in Europe
Hungarian grey cattle in Borsod-Abaúj-Zemplén County
Bükk National Park; Bükk is rich in karst formations, such as limestone caves
The Tisza is one of the main rivers of Central Europe.
Today Hungary has 22 designated wine regions, Somló is one of them.
The Danube Bend is a curve of the Danube near Visegrád.
Balaton Uplands National Park
Autumn in the Bükk Mountains

వాతావరణం

హంగేరీ ఒక ఖండాంతర శీతోష్ణస్థితిని కలిగి ఉంటుంది.^[117] తక్కువ మొత్తంలో తేమతో కూడిన తేలికపాటి ఉష్ణోగ్రతలు. కాని తరచూ వర్షాలు, చల్లని మంచు శీతాకాలాలు ఉంటాయి. సగటు వార్షిక ఉష్ణోగ్రత 9.7 °C (49.5 °F). వేసవికాలంలో కిస్కుంహలాస్ వద్ద 2007 జూలై 20 న ఉష్ణోగ్రత తీవ్రతలు 41.9 °C (107.4 °F), శీతాకాలంలో 1940 ఫిబ్రవరి 16 ఫిబ్రవరి మిస్కొల్క్- గూమొటోత్తపొలోలలో -35 °C (-31.0 °F). వేసవిలో సగటు ఉష్ణోగ్రతలు 23 నుండి 28 °C (73 నుండి 82 °F), శీతాకాలంలో సగటు తక్కువ ఉష్ణోగ్రత -3 నుండి -7 °C (27 నుండి 19 °F). సగటు వార్షిక వర్షపాతం సుమారు 600 మి.మీ (23.6 అం). పెకేస్ సమీపంలోని దేశం దక్షిణ ప్రాంతం మధ్యధరా శీతోష్ణస్థితికి పేరు గాంచింది. వాస్తవానికి అది మిగిలిన ప్రాంతాల కంటే కొంచం వెచ్చగా ఉంటుంది, ఇప్పటికీ శీతాకాలంలో మంచు కురుస్తుంది. GW / CAN ద్వారా పర్యావరణ రక్షణ సూచికలో హంగేరీ ఆరవ స్థానంలో ఉంది.

కార్పాతియన్ బేసిన్ ఏకాంతత కరువులకు గురయ్యేలా చేస్తుంది. భూతాపం ప్రభావాలు ఇప్పటికే భావించబడ్డాయి. ప్రజల అభిప్రాయం, అనేకమంది శాస్త్రవేత్తల అభిప్రాయం ఆధారంగా ఇటీవలి దశాబ్దాలలో దేశం కరువుప్రాంతంగా మారింది. ఎందుకంటే కరువు చాలా సాధారణం అయిపోయాయి. వేసవికాలం వేడిగా, చలికాలం తక్కువగా మారింది. ఈ కారణాల వల్ల మంచు ముందు కంటే చాలా అరుదుగా మారింది. నాలుగు-సీజన్ వ్యవస్థ వసంతకాలం, శరదృతువు కొన్ని సంవత్సరాలపాటు కూడా అదృశ్యమవుతుండగా తక్కువ కాలానికి కుదించబడుతుంది. 2006 లో హంగేరీ రెండు ప్రధాన నదులైన డానుబే, టిస్జా అదే సమయంలో ప్రవహించింది. ఇది ఇసుక బాగ్లను (విశ్వవిద్యాలయ విద్యార్థుల సహాయంతో, హంగరి సైన్యంతో ("హాన్వేడెడెగ్") సహాయంతో నదులలోని చాలా విభాగాలను బలపర్చడం సంరక్షకులకు కష్టతరమైనప్పటికీ ఇది వందలాది గృహాలను జనావాసాలు లేకుండా చేసింది.

హంగరీలో అధికభాగం వ్యవసాయ భూభాగాలను కలిగి ఉంది; ప్రధానంగా పర్వత ప్రాంతాలు, జాతీయ ఉద్యానవనాలలో అసలు అడవుల అవశేషాలు ఉన్నాయి.^[118]

ఆర్ధిక రంగం

Hungary is part of the European Union's internal market with 508 million consumers and part of Schengen Area

Hungary's Export Treemap from Harvard Economic Complexity Observatory

హంగేరీ ఒ.ఇ.సి.డి. అధిక-ఆదాయం మిశ్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థ అత్యధిక మానవ అభివృద్ధి సూచిక, ప్రపంచంలోని 16 వ అతి తక్కువ ఆదాయ అసమానత నైపుణ్యం కలిగిన కార్మిక శక్తి ఇది ఆర్థిక సంక్లిష్టత సూచిక ప్రకారం 15 వ అత్యంత క్లిష్టమైన ఆర్థిక వ్యవస్థగా చెప్పవచ్చు.^[119] హంగరి ప్రపంచంలోని 57 వ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ (ఐ.ఎం.ఎఫ్.చే లెక్కించబడిన 188 దేశాల్లో) 265.037 బిలియన్ల అ.డా ఉత్పత్తితో ^[3], కొనుగోలు శక్తి సమానత తలసరి జి.డి.పి పరంగా ప్రపంచంలోని 49 వ స్థానంలో ఉంది. హంగేరీ విదేశీ వాణిజ్యంపై తీవ్ర దృష్టి పెడుతున్న ఒక ఎగుమతి-ఆధారిత మార్కెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థ. అందువలన దేశం ప్రపంచంలో 36 వ అతిపెద్ద ఎగుమతి ఆర్థిక వ్యవస్థగా ఉంది. 2015 లో దేశంలో 100 బిలియన్ల అ.డా కంటే ఎక్కువ ఎగుమతులు చేసింది. ఇది 9.003 బిలియన్ల అ.డా వాణిజ్య మిగులు కలిగి ఉంది. అందులో వాణిజ్యం 79% యు.యూతో జరుగగా, 21% ఇతరదేశాల వాణిజ్యం జరిగింది.^[120] హంగరి దేశంలో 80% పైగా ప్రైవేట్ యాజమాన్యం కలిగిన ఆర్థిక వ్యవస్థల నుండి 39,1% మొత్తం పన్నులని వసూలుచేస్తూ ఉంది. ఇది దేశం సంక్షేమ ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఆధారంగా ఉంది. వ్యయంలో గృహ వినియోగం జి.డి.పి. ముఖ్య భాగం, మొత్తం వినియోగంలో 50% వాటా ఉంది. దీనితో స్థూల స్థిరమైన మూలధన నిర్మాణం 22%, ప్రభుత్వ ఖర్చు 20% ఉంది.^[121]

హంగరి సెంట్రల్, తూర్పు ఐరోపాలో విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులను ఆకర్షించిన ప్రముఖ దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. దేశంలో అంతర్గత ఎఫ్డిఐ 2015 లో 119.8 బిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లు, హంగరీ విదేశాల్లో 50 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్ల కంటే ఎక్కువ పెట్టుబడి పెట్టింది. ^[122] 2015 నాటికి హంగరి కీలక వ్యాపార భాగస్వాములుగా జర్మనీ, ఆస్ట్రియా, రొమేనియా, స్లొవేకియా, ఫ్రాన్స్, ఇటలీ, పోలాండ్, చెక్ రిపబ్లిక్ ఉన్నారు.^[123] ప్రధాన పరిశ్రమలలో ఆహార ప్రాసెసింగ్, ఫార్మాస్యూటికల్స్, మోటారు వాహనాలు, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ, రసాయనాలు, మెటలర్జీ, మెషనరీ, విద్యుత్ వస్తువులు, పర్యాటక రంగం (2014 లో హంగరీ 12.1 మిలియన్ అంతర్జాతీయ పర్యాటకులను స్వాగతించింది).^[124] సెంట్రల్, తూర్పు ఐరోపాలో హంగేరీ అతిపెద్ద ఎలక్ట్రానిక్ వస్తువుల నిర్మాతగా ఉంది. దేశంలో ఆవిష్కరణ, ఆర్థిక పెరుగుదలకు కారణమైన ప్రధాన సంస్థలలో ఎలక్ట్రానిక్స్ తయారీ, పరిశోధన ఉన్నాయి. గత 20 సంవత్సరాల్లో హంగరి మొబైల్ టెక్నాలజీ, ఇన్ఫర్మేషన్ సెక్యూరిటీ, సంబంధిత హార్డ్వేర్ పరిశోధనలకు ప్రధాన కేంద్రంగా కూడా వృద్ధి చెందింది.^[125] ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఉపాధి రేటు 2017 నాటికి 68.3%గా ఉంది.^[126] ఉద్యోగ నిర్మాణం పరిశ్రమ-తర్వాతి ఆర్థికవ్యవస్థల లక్షణాలు సేవా రంగంలో 63.2% ఉద్యోగులు పనిచేస్తున్నారు. పరిశ్రమల వాటా 29.7%, వ్యవసాయం 7.1%తో ఉంది. 2007-08 ఆర్థిక సంక్షోభం సమయంలో 11% నుండి 2017 సెప్టెంబరులో ^[127] నిరుద్యోగ రేటు 4.1% ఉంది. హంగేరీ యూరోపియన్ సింగిల్ మార్కెట్లో 508 మిలియన్ల వినియోగదారులకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. అనేక దేశీయ వాణిజ్య విధానాలు యూరోపియన్ యూనియన్ సభ్యుల ఒప్పందాల ద్వారా, యు.యూ చట్టం ద్వారా నిర్ణయించబడతాయి.

సెంట్రల్, తూర్పు ఐరోపాలో బుడాపెస్ట్ ప్రముఖ R & D, ఆర్థిక కేంద్రం

పెద్ద హంగరియన్ కంపెనీలు బి.యు.ఎక్స్‌లో చేర్చబడ్డాయి. బుడాపెస్ట్ స్టాక్ ఎక్స్చేంజ్‌లో హంగరియన్ స్టాక్ మార్కెట్ ఇండెక్స్ జాబితా చేయబడింది. ఫార్చ్యూన్ గ్లోబల్ 500 సంస్థ ఎం.ఒ.ఎల్. గ్రూప్, ఒ.టి.పి. బ్యాంక్, గెడీన్ రిక్టర్ పి.టి.సి. మగ్యార్ టెలీకమ్, సి.ఐ.జి. పానొనియా, ఎఫ్.హెచ్.బి. బ్యాంక్, జ్వాక్ యూనినికం ఇంకా అదనం.^[128] దీనికి తోడు హంగేరీ ప్రత్యేకమైన చిన్న, మధ్యస్థ వ్యాపార సంస్థలను అత్యధిక కలిగి ఉంది. ఉదాహరణకు గణనీయమైన సంఖ్యలో ఆటోమోటివ్ సరఫరా, సాంకేతిక పరిజ్ఞాన ఆరంభసంస్థలు ప్రారంభించారు.^[129]

బుడాపెస్ట్ అనేది హంగరి ఆర్థిక, వ్యాపార రాజధానిగా ఉంది. రాజధాని నగరం ప్రపంచీకరణ, ప్రపంచ నగరాల పరిశోధనా నెట్వర్క్ అధ్యయనంలో ఆల్ఫా-ప్రపంచ నగరంగా వర్గీకరించబడిన ముఖ్యమైన ఆర్థిక కేంద్రంగా ఉంది. నగరంలో తలసరి జి.డి.పి 2.4 శాతం పెరిగింది. ఐరోపాలో ఇది రెండవ అతి వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న పట్టణ ఆర్థిక వ్యవస్థగా చెప్పవచ్చు. 2014 లో మునుపటి సంవత్సరంలో పోలిస్తే 4.7% ఉద్యోగాలు అధికరించాయి.^[130]^[131] జాతీయ స్థాయిలో బుడాపెస్ట్ వ్యాపార, ఆర్థిక వ్యవస్థపై హంగరీ పూర్వ నగరంగా ఉంది. ఇది జాతీయ ఆదాయంలో 39% వాటాను కలిగి ఉంది. ఈ నగరం 2015 నాటికి 100 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్ల కంటే అధికంగా ఉంది. స్థూల మెట్రోపాలిటన్ ఉత్పత్తిని కలిగి ఉంది. దీనితో ఇది యూరోపియన్ యూనియన్‌లో అతిపెద్ద ప్రాంతీయ ఆర్థికవ్యవస్థలలో ఒకటిగా ఉంది .^[132]^[133] ప్రపంచంలోని టాప్ 100 జి.డి.పి. ప్రదర్శించే నగరాల్లో బుడాపెస్ట్ కూడా ఉంది. ఇది ప్రైస్వాటర్హౌస్కూపర్స్, ఇ.ఐ.యు. చే ప్రపంచవ్యాప్త నగర పోటీతత్వ ర్యాంకింగ్లలో లెక్కించబడుతుంది. బులపెస్ట్ టెల్ అవీవ్, లిస్బన్, మాస్కో, జోహన్నెస్బర్గ్లకు ముందు ఉంది.^[134]^[135]

హంగేరీ తన సొంత కరెన్సీ, హంగరియన్ ఫోరింట్ (హెచ్.యు.ఎఫ్.) ను నిర్వహిస్తుంది. అయితే ఆర్థికవ్యవస్థ ప్రజా రుణ మినహాయింపుతో మాస్ట్రిచ్ట్ ప్రమాణాలను నెరవేరుస్తుంది. అయితే 2015 లో ఇది ఇ.యూ. సగటు 75.3% గణనీయంగా ఉంది. 1924 లో హంగరీ నేషనల్ సామ్రాజ్యం రద్దు అయిన తరువాత " బ్యాంక్- ఆస్ట్రియా-హంగరియన్ " స్థాపించబడింది. ప్రస్తుతం ద్రవ్యోల్బణం లక్ష్యం 3%తో ధర స్థిరత్వంపై దృష్టి పెడుతుంది.^[136]

సైంస్ , సాంకేతికత

Albert Szent-Györgyi a Nobel Laureate in Medicine for discovery of Vitamin C. Nobel Prize has been awarded to 13 Hungarian laureates.

László Lovász, he was awarded the Wolf Prize and the Knuth Prize in 1999, the Kyoto Prize in 2010, he is the current president of the Hungarian Academy of Sciences. He previously served as the president of International Mathematical Union.

విజ్ఞానశాస్త్రం, సాంకేతిక పరిజ్ఞానంలో హంగేరీ సాధించిన విజయాలు గణనీయంగా ఉన్నాయి. పరిశోధన, అభివృద్ధి ప్రయత్నాలు దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో అంతర్భాగంగా ఉన్నాయి. 2015 లో సివిల్ పరిశోధన, అభివృద్ధిపై హంగేరీ తన స్థూల దేశీయ ఉత్పత్తి (జిడిపి) లో 1.4% ఉంది. ఇది ప్రపంచంలోని అత్యధిక నిష్పత్తిలో 25 వ స్థానంలో ఉంది.^[137] హాంకాంగ్, ఐస్లాండ్ లేదా మాల్టా ముందు ఉంది. బ్లూమ్బెర్గ్ ఇన్నోవేషన్ ఇండెక్స్‌లో అత్యంత సృజనాత్మక దేశాలలో హంగేరీ 32 వ స్థానంలో ఉంది.^[138] గ్లోబల్ ఇన్నోవేషన్ ఇండెక్స్ 2016 లో ప్రపంచంలోని దేశాలలో హంగరి 33 వ స్థానంలో ఉంది.^[139] 2014 లో హంగేరీ 2,651 మంది పూర్తిస్థాయి సమానమైన పరిశోధకులను ఒక మిలియన్ మంది నివాసులను గుర్తించింది.ఇది 2010 లో 2,131 నుండి క్రమంగా పెరిగింది, జర్మనీ, యు.ఎస్ లతో 4,380 తో పోల్చబడింది.^[140] హంగరి యొక్క హై టెక్నాలజీ పరిశ్రమ దేశం నైపుణ్యం కలిగిన కార్మికశక్తి, విదేశీ ఉన్నత సాంకేతిక సంస్థలు, పరిశోధనా కేంద్రాల బలమైన ఉనికి రెండింటి నుండి ప్రయోజనం పొందింది. హంగేరీ కూడా అత్యధిక పేటెంట్ రేటింగులలో ఒకటి. మొత్తం పారిశ్రామిక ఉత్పత్తిలో హైటెక్, మీడియం హైటెక్ ఉత్పాదన 6 వ అత్యధిక నిష్పత్తి 12 వ అతిపెద్ద పరిశోధన ఎఫ్డిఐ ప్రవాహం వ్యాపార సంస్థలో పరిశోధన నైపుణ్యాన్ని 14 వ స్థానంలో ఉంచింది, ప్రపంచంలోని 17 వ అత్యుత్తమ ఆవిష్కరణ సామర్థ్యం నిష్పత్తి.^[141]

హంగరీలో పరిశోధన, అభివృద్ధిలో నేషనల్ రీసెర్చ్ డెవెలప్మెంట్ అండ్ ఇన్నోవేషన్ ఆఫీస్ (ఎన్.ఆర్.డి.ఐ. కార్యాలయం) శాస్త్రీయ పరిశోధన, అభివృద్ధి, ఆవిష్కరణకు జాతీయ వ్యూహాత్మక, నిధులు అందించే ఏజెన్సీ, ఇది హన్గేరియన్ ప్రభుత్వం, ప్రధాన ఆర్.డి.ఐ. నిధులు ఏజెన్సీ కీలకపాత్ర వహిస్తూ ఉన్నాయి. ఆర్డిఐ విధానాన్ని అభివృద్ధి చేయటం, హంగరి ప్రభుత్వం ఆర్డిఐ వ్యూహాన్ని తయారు చేసేందుకు, నేషనల్ రీసెర్చ్, డెవలప్మెంట్ అండ్ ఇన్నోవేషన్ ఫండ్ నిర్వహించడానికి, హంగరి ప్రభుత్వం అద్భుతమైన పరిశోధన, సహాయక ఆవిష్కరణకు మద్దతు ఇవ్వడం ద్వారా హంగేరీకి ఆర్డిఐలో పెట్టుబడులు పెట్టడం, హంగరీ ప్రభుత్వాన్ని అంతర్జాతీయ సంస్థలలో ఒక హంగరియన్ ఆర్డిఐ కమ్యూనిటీగా చేయడంలో హంగరి ప్రధానపాత్రవహిస్తుంది.^[142]

దేశంలో శాస్త్రీయ పరిశోధన పాక్షికంగా పరిశ్రమల ద్వారా, పాక్షికంగా ప్రభుత్వంచే హంగరియన్ విశ్వవిద్యాలయాల నెట్వర్క్, హంగరియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ వంటి శాస్త్రీయ ప్రభుత్వ సంస్థలచే మద్దతు ఇవ్వబడింది.^[143]^[144] వివిధ శాస్త్రీయ విభాగాల్లో ముఖ్యంగా భౌతిక శాస్త్రం, గణితం, రసాయన శాస్త్రం, ఇంజనీరింగ్లలో హంగరి చాలా మంది ప్రముఖ పరిశోధకుల నివాసంగా ఉంది. 13 హంగరియన్ శాస్త్రవేత్తలు ఇంకా నోబెల్ బహుమతి అందుకున్నారు.^[145]

2012 వరకు మూడు మంది వ్యక్తులు: సైమా, జానోస్ బోలైయ్, టిహన్యీలు ప్రపంచ రిజిస్టర్లో యునెస్కో మెమరీలో చేర్చారు. అలాగేఇదులో : టబుల హంగరీ, బిబ్లియోథెకా కోర్వినియానా కలిసి ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. అంతర్జాతీయంగా బాగా ఖ్యాతిగడించిన సమకాలీన హంగరియన్ శాస్త్రవేత్తలు: గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు లాస్లో లోవాస్, భౌతిక శాస్త్రవేత్త ఆల్బర్ట్-లాస్జో బరాబాసీ, భౌతిక శాస్త్రవేత్త ఫెరెంక్ క్రుస్జ్,, బయోకెమిస్ట్ అయిన అర్పద్ పుస్తై. గణనీయమైన గణిత శాస్త్ర విద్యకు హంగేరీ ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇది పలు అద్భుతమైన శాస్త్రవేత్తలకు శిక్షణ ఇచ్చింది. ప్రముఖ హంగరియన్ గణితజ్ఞులు తండ్రి ఫార్కాస్ బోలైయ్, కుమారుడు జానోస్ బోలైయ్, యూక్లిడియన్ యేతర జ్యామితి వ్యవస్థాపకులలో ఒకరు; పాల్ ఎర్డోస్, నలభై కంటే ఎక్కువ భాషల్లో ప్రచురించడానికి ప్రఖ్యాతి గాంచాడు, ఎర్డోస్ సంఖ్యలను ఇప్పటికీ ట్రాక్ చేస్తున్నారు. జాన్ వాన్ న్యూమాన్, క్వాంటం మెకానిక్స్, గేమ్ సిద్దాంతం, డిజిటల్ కంప్యూటింగ్ మార్గదర్శకుడు, మాన్హాటన్ ప్రాజెక్ట్లోని ముఖ్య గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు.

రవాణా సౌకర్యాలు

Siemens Desiro on Hungarian State Railways network, which is one of the densest in the world

హంగేరీ అత్యంత అభివృద్ధి చెందిన రహ'దారి, రైల్వే, వాయుమార్గం, జలరవాణా వ్యవస్థను కలిగి ఉంది.రాజధాని బుడాపెస్ట్ హంగరియన్ రైల్వే వ్యవస్థ (ఎం.ఎ.వి)కు ఒక ముఖ్యమైన కేంద్రంగా పనిచేస్తుంది. రాజధాని కేలెటి (తూర్పు), న్యుగతి (పశ్చిమ), డెలీ (సదరన్) పాలియోద్వార్స్ అనే మూడు పెద్ద రైలు స్టేషన్ల ద్వారా సేవలు అందిస్తుంది. బుసోపెస్ట్ వెలుపల అతి ముఖ్యమైన రైల్వే కేంద్రంగా సజోల్నోక్ ఉంది. మిస్కోల్క్‌లోని తిస్జాయి రైల్వే స్టేషన్, సోజోతేతేలీ, గోరో, సిజేగ్డ్, స్జెకేస్ఫేహేర్వర్ ప్రధాన స్టేషన్లు కూడా నెట్వర్కుకు కీలకమైనవి.

బుడాపెస్ట్, డెబ్రెసెన్, మిస్కోల్క్, సిజేడ్లకు ట్రామ్ నెట్వర్కులు ఉన్నాయి. బుడాపెస్ట్ మెట్రో ప్రపంచంలోని రెండవ పురాతన భూగర్భ మెట్రో వ్యవస్థ; దాని లైన్ 1 (1896 నుండి), ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా గుర్తించబడింది. ఈ వ్యవస్థలో నాలుగు మార్గాలు ఉంటాయి. బుడాపెస్ట్ మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతంలో ఒక ప్రయాణికుల రైలు వ్యవస్థ హెచ్.ఇ.వి పనిచేస్తోంది. హంగరి సుమారు 1,314 కి.మీ (8,16.48 మైళ్ళు) మోటర్ మార్గాలు కలిగి ఉంది . మోటార్వే విభాగాలు ఇప్పటికే ఉన్న నెట్ వర్క్ కు జతచేయబడుతున్నాయి. ఇది ఇప్పటికే అనేక ప్రధాన ఆర్థిక పట్టణాలను రాజధానికి కలుపుతుంది. అతి ముఖ్యమైన నౌకాశ్రయం బుడాపెస్ట్. ఇతర ముఖ్యమైన వాటిలో డనుజువారోస్, బాజా ఉన్నాయి.

హంగరీలో ఐదు అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయాలే ఉన్నాయి: బుడాపెస్ట్ లిస్జ్ట్ ఫెర్రెక్ (అనధికారికంగా "ఫెరిగే" పేరును దాని పేరుతో పిలుస్తారు), డెబ్రెసెన్, సామేల్మేక్ (హేవిజ్-బాలటన్ విమానాశ్రయం అని కూడా పిలుస్తారు), గోర్-పెర్, పీక్స్-పోగని. జాతీయ క్యారియర్,ఎం.ఎ.ఎల్.వి, 60 కిపైగా విమానాలను నిర్వహిస్తుంది. ఎక్కువగా యూరోపియన్ నగరాలు కానీ 2012 లో ఆపరేషన్లు నిలిపివేయబడ్డాయి. తక్కువ బడ్జెట్ ఎయిర్లైన్స్ విజ్జా ఎయిర్ హేర్జియన్‌లో ఫెరిహీజీలో ఉంది.

గణాంకాలు

Hungarian population development in the last thousand years

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం హంగరీ జనాభా 99,37,628. జనసంఖ్యాపరంగా సెంట్రల్, తూర్పు యూరోపియన్ ప్రాంతంలో 5 వ స్థానంలో ఉంది. యూరోపియన్ యూనియన్లో మధ్య తరహా సభ్యదేశంగా ఉంది. జనాభా సాంద్రత చదరపు కిలోమీటరుకు 107. ఇది ప్రపంచ సగటు కంటే రెండు రెట్లు అధికం. జనాభాలో ఒక వంతు బుడాపెస్ట్ మహానగర ప్రాంతంలో నివసిస్తున్నారు. నగరాల్లో, పట్టణాలలో 69,03,858 మంది ప్రజలు (69.5%) ఉన్నారు.^[146] ఇతర ఐరోపా దేశాల మాదిరిగా హంగరి ఉప-పునఃస్థాపన సంతానోత్పత్తిని అనుభవిస్తోంది. 2015 నాటికి 1.43 పిల్లల జననం / స్త్రీ అంచనా వేయబడిన రేటుతో 2.1% రేటు కంటే తక్కువగా ఉంది.^[147] ఇది క్రమంగా జనాభా క్షీణత, వేగవంతమైన వృద్ధాప్యానికి దారితీస్తుంది. జననాల రేటు ఇటీవలి తగ్గుదల 1990 లలో సంభవించింది; 1990 లో 1.87 నుండి 1999 లో 1.28 కు పడిపోయింది.^[148] 2011 లో కన్జర్వేటివ్ ప్రభుత్వం 3 సంవత్సరాల ప్రసూతి సెలవును పునరుద్ధరించడం, పార్ట్-టైమ్ ఉద్యోగాలు పెంచడం ద్వారా జాతి సంప్రదాయ మగ్యార్స్ మీద దృష్టి సారించడం జననాల రేటు పెంచడానికి ఒక కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. జనన రేటు క్రమంగా 2011 లో జననాలు 1.27 అధికరించింది.^[149] 2016 నాటికి మొదటి 10 నెలల్లో సహజ క్షీణత 25,828 ఉంది. 2015 నాటికి ఇది 8,162 తక్కువగా ఉంది.^[150] 2015 లో 47.9% జననాలు పెళ్ళి కాని మహిళలకే సంభవించాయి.^[151] ఆయుఃప్రమాణం పురుషులు 71.96 సంవత్సరాలు, 2015 లో మహిళలకు 79.62 సంవత్సరాలు.^[152] ఇది కమ్యూనిజం పతనం నుండి (1989)నిరంతరంగా పెరుగుతూ ఉంది.^[153]

హంగరీలో శతాబ్దాలుగా వారి పూర్వీకులు తమ ప్రాంతాలలో నివసించినందున ఇద్దరు పెద్ద సమూహాలను "జాతీయ మైనారిటీలు"గా సూచిస్తారు. మొత్తం దేశవ్యాప్తంగా జర్మనీ మైనారిటీ (దాదాపు 130,000 మంది) నివసిస్తున్నారు, దేశంలోని ఉత్తర భాగంలో ప్రధానంగా నివసించే రోమానీ మైనారిటీ (దాదాపు 300,000) ఉంది. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం హంగరీలో 80,14,029 (80.7%) హంగరియన్లు 6,08,957 (6.1%) రోమానీ, 1,31,951 (1.3%) జర్మన్లు, 29,647 (0.3%) స్లోవేకిక్స్, 26,345 (0.3%) రొమేనియన్లు , 23,561 (0.2%) క్రోయాట్స్ ఉన్నారు. 14,55,883 మంది (మొత్తం జనాభాలో 14.7%) వారి జాతిని ప్రకటించలేదు. అందుచే హంగరియన్ వారి జాతి ప్రకారము ప్రకటించిన 90% కన్నా అధికంగా ఉన్నారు.^[154] హంగరీలో ప్రజలు ఒక జాతి కంటే ఎక్కువ మందిని ప్రకటిస్తుంటారు కనుక జాతుల మొత్తం సంఖ్య ఎక్కువగా ఉంటుంది.^[155]

ప్రస్తుతం హగరీ విదేశీఉపాధి దారుల సంఖ్య 5 మిలియన్లు.

భాషలు

Present-day regions in Europe where Hungarian is the majority language

హంగరీలో అధికారిక, ప్రబలమైన మాట్లాడే భాష హంగరీ. ఐరోపాలో సుమారు 13 మిలియన్ల మంది మాట్లాడే భాషల్లో హంగేరీ 13 వ అత్యంత విస్తృతంగా మాట్లాడే భాషగా ఉంది. ఇది యూరోపియన్ యూనియన్ 24 అధికారిక, పని భాషలలో ఒకటి.^[156] హంగేరీ వెలుపల పొరుగు దేశాలలో హంగరియన్ ప్రజల కమ్యూనిటీలు, ప్రపంచవ్యాప్తంగా హంగరియన్ డియాస్పోరా కమ్యూనిటీలలో కూడా హంగరీ వాడుక భాషగా ఉంది. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం హంగరీలో 98,96,333 మంది (99.6%) హంగరి మాట్లాడతారు. వీరిలో 9,827,875 మంది (99%) మొదటి భాషగా మాట్లాడుతారు. అయితే 68,458 మంది (0.7%) రెండవ భాషగా మాట్లాడతారు. ^[154] హంగరీలో అత్యధికంగా వాడుకలో ఉన్న భాషలుగా ఆంగ్లం 15,89,180 వాడుకరులు (16%),జర్మన్ 11,11,997 వాడుకరులు (11.2%) ఉన్నాయి. హంగరీ అల్పసంఖ్యాక ప్రజల వాడుక (క్రొయేషియన్, జర్మన్, రొమేనియన్, రోమానీ, సెర్బియా, స్లోవాక్, స్లొవేనియన్, హంగరియన్,, ఉక్రేనియన్)^[146]

హంగరీ (మగ్యార్) యురాలిక్ భాషా కుటుంబానికి చెందినది. పొరుగు భాషకు సంబంధం లేనిది. ఇది ఫిన్నిష్, ఎస్టోనియన్ భాషలతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. దీనిని మాట్లాడేవారి సంఖ్య, ఐరోపా భాషలో మాట్లాడే ఏకైక భాషగా యురేలిక్ భాషలలో అతిపెద్దది.హంగరీ మాట్లాడే ప్రజలు గణనీయమైన సంఖ్యలో రొమేనియా, చెక్, స్లోవాక్ రిపబ్లిక్, మాజీ యుగోస్లేవియా, ఉక్రెయిన్, ఇజ్రాయెల్, యు.ఎస్. దేశాలలో ఉన్నారు. హంగరియన్ మాట్లాడే చిన్న చిన్న సమూహాలు కెనడా, స్లోవేనియా, ఆస్ట్రియాలో నివసిస్తున్నారు. ఆస్ట్రేలియా, బ్రెజిల్, అర్జెంటీనా, మెక్సికో, వెనిజులా, చిలీ స్వల్పసంఖ్యలో ఉన్నారు. ప్రామాణిక హంగరి బుడాపెస్ట్ రాజధానిలో వివిధ్యమైన రూపాలలో వాడుకగా ఉంటుంది. ప్రామాణిక మాండలిక ఉపయోగం అమలు చేయబడినా. హంగేరీ అనేక పట్టణ, గ్రామీణ మాండలికాలను కలిగి ఉంది.

మతం

Esztergom Basilica, the largest Catholic Church in Hungary

The Reformed Great Church of Debrecen, a symbol of the Hungarian Reformed Church

హంగరీ చారిత్రాత్మకంగా క్రిస్టియన్ దేశం. హంగరియన్ చరిత్రలో మొదటి స్టీఫెన్ బాప్టిజం, సా.శ. 1000 లో హోలీ క్రౌన్ తో పట్టాభిషేక హంగరీయుల స్థాపనను గుర్తిస్తుంది. స్టీఫెన్ రోమన్ కాథలిక్కులను ప్రభుత్వ మతంగా ప్రకటించారు. అతని వారసులు సాంప్రదాయికంగా అపోస్టోలిక్ కింగ్స్‌గా పిలవబడ్డారు. హంగరీలో కాథలిక్ చర్చ్ శతాబ్దాలుగా బలంగా ఉంది. ఎజ్టర్గోమ్ ఆర్చ్ బిషప్ హంగరి ప్రిన్స్ ప్రిమేట్ (హెర్సెగ్రిమ్మియాస్) గా అసాధారణ హక్కులను పొందింది. సమకాలీన హంగరికి అధికారిక మతం లేదు. రాజ్యాంగం "క్రైస్తవత్వం జాతీయ నిర్మాణ పాత్రను గుర్తిస్తుంది".^[157] మతస్వేచ్ఛ అనేది ఒక ప్రాథమిక హక్కు. ప్రొటెస్టెంట్ సంస్కరణల ఆరంభంతో చాలామంది హంగరియన్లు మొదటి లూథరనిజాన్ని స్వీకరించారు. తరువాత కొద్దికాలం కాల్వినిజం అనుసరించారు. అయితే 16 వ శతాబ్దం రెండో అర్ధ భాగంలో జెస్యూట్స్ ప్రతినిధుల ప్రచారాన్ని నిర్వహించారు. జనాభా మళ్లీ ప్రధానంగా కాథలిక్గా మారింది. ఏదేమైనప్పటికీ ఇతర యూరోపియన్ దేశాలతో పోలిస్తే ఇటువంటి చర్యలు చేపట్టారు. హంగరియన్ ప్రముఖుల మత స్వాతంత్ర్యాన్ని సంరక్షిస్తున్న కారణంగా ఇది చాలామంది విజయం సాధించలేదు.ప్రజలూ తరచూ కాల్వినిస్ట్‌గా ఉండేవారు. హంగేరీ అంతటా ఉన్న కొన్ని ప్రాంతాలు ఇప్పటికీ ప్రొటెంటిస్టిజం (లూథరన్ లేదా సంస్కరించబడినవి), దేశం తూర్పు ప్రాంతాలు, ముఖ్యంగా డెబ్రెసెన్ ("కాల్వినిస్ట్ రోమ్") చుట్టూ ప్రధానంగా సంస్కరించబడినవి.^[158]

హంగరీలో ఆర్థడాక్స్ క్రిస్టియానిటీ దేశంలోని జాతి మైనార్టీలతో సంబంధం కలిగి ఉంది: రోమేనియా, రష్యా, ఉక్రైనియన్లు, సెర్బ్స్.

చారిత్రాత్మకంగా హంగేరీ ఒక ముఖ్యమైన యూదు సమాజానికి కేంద్రంగా ఉంది. కొంతమంది హంగరియన్ యూదులు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో హోలోకాస్టు నుండి తప్పించుకోగలిగారు. అయితే చాలా మంది (బహుశా 5,50,000 ^[159])గాని నిర్బంధ శిబిరాలకు తరలించబడ్డారు. వీరిలో చాలామంది తిరిగి రాలేదు లేదా హంగరిలో అర్రో క్రాస్ సభ్యులచే హత్య చేయబడ్డారు.

2011 జనాభా లెక్కలు లూథరన్ల (ఎవాంజెలిక్యుస్క్) తో పాటు ఈ సమూహాలను రోమన్ కాథలిక్కులు (కాటోలికుస్సోక్) (37.1%), హంగరియన్ సంస్కరణల కాల్వినిస్ట్స్ (రిఫార్మాటిస్కోక్) (11.1%) తో లూథర్న్ క్రైస్తవులు (54.2%) %), గ్రీక్ కాథలిక్లు (1.8%),, ఇతర క్రైస్తవులు (1.3%) ఉన్నారు. యూదు (0.1%), బౌద్ధ (0.1%), ముస్లిం (0.06%) సంఘాలు అల్పసంఖ్యాకులుగా ఉన్నారు. జనాభాలో 27.2% మతపరమైన అనుబంధాన్ని ప్రకటించలేదు 16.7% తాము బహిరంగంగా మతవిశ్వాసం లేనివారమని, మరొక 1.5% మంది నాస్తికుడు అని ప్రకటించారు.^[154]

విద్య

Budapest University of Technology and Economics, it is the oldest Institute of technology in the world, founded in 1782

Rector's Council Hall of Budapest Business School, the first public business school in the world, founded in 1857

హంగరీలో విద్యాభ్యాసం " విద్యామంత్రిత్వశాఖ " నిర్వహిస్తున్నది. ప్రీస్కూల్-కిండర్ గార్టెన్ విద్య తప్పనిసరి, మూడు నుంచి ఆరు ఏళ్ల మధ్య వయస్సు ఉన్న పిల్లలందరకూ అందించబడింది. ఆ తరువాత పాఠశాల హాజరు పదహారుల వయస్సు వరకు కూడా తప్పనిసరి. ^[28] ప్రాథమిక విద్య సాధారణంగా ఎనిమిదేళ్ళ పాటు కొనసాగుతుంది. సెకండరీ విద్యలో విభిన్న అకాడమిక్ స్థాయిలో దృష్టి కేంద్రీకరించే మూడు సాంప్రదాయ రకాలైన పాఠశాలలు ఉన్నాయి: జిమ్నసియం అత్యంత మహాత్ములైన పిల్లలను చేర్చుతుంది, విశ్వవిద్యాలయ అధ్యయనాలకు విద్యార్థులను సిద్ధం చేస్తుంది; ఇంటర్మీడియట్ విద్యార్థులకు ఉన్నత విద్యాలయ పాఠశాలలు నాలుగు సంవత్సరాలపాటు కొనసాగుతాయి, సాంకేతిక పాఠశాల వృత్తి విద్య, ప్రపంచానికి విద్యార్థులను సిద్ధం చేస్తుంది. ఈ వ్యవస్థ పాక్షికంగా అనువైనది, వంతెనలు ఉనికిలో ఉంది. ఒకేషనల్ స్కూల్ నుండి గ్రాడ్యుయేట్లు రెండో సంవత్సర కార్యక్రమం వృత్తిపరమైన ఉన్నత విద్యకు ప్రాప్తిని పొందవచ్చు.^[160] ఇంటర్నేషనల్ మ్యాథమ్యాటిక్స్ అండ్ సైన్స్ స్టడీస్ (TIMSS) లో ట్రెండ్స్ ఇన్ హంగరీలో 13-14 ఏళ్ల విద్యార్థుల గణితం, విజ్ఞాన శాస్త్రం నైపుణ్యం ప్రపంచంలోని ఉత్తమమైనదిగా పేర్కొన్నారు.

హన్గేరియన్ విశ్వవిద్యాలయాలలో అధికంగా ప్రభుత్వ సంస్థలు ఉన్నాయి. విద్యార్థులు ఫీజు చెల్లింపు లేకుండా సాంప్రదాయకంగా అధ్యయనం చేస్తారు. యూనివర్శిటీ ప్రవేశానికి సాధారణంగా మటుర అవసరం. హంగరీ ప్రభుత్వ ఉన్నత విద్యా వ్యవస్థలో యూనివర్సిటీలు, ఇతర ఉన్నత విద్యాసంస్థలు ఉన్నాయి. ఇవి విద్య కరికులం, సంబంధిత డిగ్రీలను డాక్టరల్ డిగ్రీ వరకు అందిస్తాయి. పరిశోధన కార్యకలాపాలకు దోహదం చేస్తాయి. విద్యార్థులకు ఆరోగ్య బీమా వారి అధ్యయనాల ముగింపు వరకు ఉచితం. హంగరియన్ ఉన్నత విద్యలో ఇంగ్లీష్, జర్మనీ భాష ముఖ్యమైనది. ఈ భాషల్లో అనేక డిగ్రీ కార్యక్రమాలు బోధించబడతాయి. ప్రతి సంవత్సరం వేలాది మంది విద్యార్థులు పరస్పర మార్పిడి ద్వారా విద్యాబ్యాసం చేస్తారు. 2014 లో గ్లోబల్ పోటీతత్వ నివేదిక ఆధారంగా హంగరీ ఉన్నత విద్య, శిక్షణలో 148 దేశాల్లో 44 వ స్థానంలో నిలిచింది.^[161]

హంగేరీ ఉన్నత విద్య సుదీర్ఘ సంప్రదాయాన్ని కలిగి ఉంది. హంగరీలో స్థాపించబడిన విశ్వవిద్యాలయాలు ప్రపంచంలోనే అత్యంత పురాతనమైనవి. మొదటి సారిగా 1367 లో స్థాపించబడిన యూనివర్సిటీ ఆఫ్ పీక్స్ ఇప్పటికీ పనిచేస్తోంది. అయితే 1276 లో వెస్ప్రెమ్ విశ్వవిద్యాలయం పీటర్ చెసాక్ దళాలచే నాశనం చేయబడిన తరువాత అది పునర్నిర్మింపబడలేదు. సిగిస్మండ్ 1392 లో ఒబుడా యూనివర్సిటీని స్థాపించింది. మరొకటి యూనివర్సిటాస్ ఇష్ట్రోపోలిటానా 1465 లో మేజియాస్ కోర్వినస్ చే పోజోనీలో స్థాపించబడింది. నాగిస్బోంబత్ యూనివర్సిటీ 1635 లో స్థాపించబడింది, 1777 లో ఇది బుడాకు తరలించబడింది, ఈరోజు ఈవోత్వోస్ లోరెండ్ విశ్వవిద్యాలయం అని పిలుస్తారు. ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని 1735 లో హంగరీలో ఉన్న సెల్మేక్బన్యాలో స్థాపించారు. దీని చట్టపరమైన వారసత్వంగా మిస్కోల్క్ విశ్వవిద్యాలయం స్థాపించబడింది. యునివర్సిటీ ర్యాంక్, నిర్మాణంతో బుడాపెస్ట్ యూనివర్సిటీ ఆఫ్ టెక్నాలజీ అండ్ ఎకనామిక్స్ ప్రపంచంలోని అత్యంత ప్రాచీన సాంకేతిక పరిజ్ఞానంగా పరిగణిస్తారు. దీని న్యాయపరమైన పూర్వ సంస్థ ఇన్స్టిట్యూట్ జ్యామిత్రియో-హైడ్రోటెక్నికం 1782 లో చక్రవర్తి రెండవ జోసెఫ్ ద్వారా స్థాపించబడింది.

ఆరోగ్యం

హంగరియన్ హెల్త్ కేర్ సిస్టమ్ అనేది ప్రభుత్వ జాతీయ ఆరోగ్య బీమా ఎక్కువగా నిధులు సమకూరుస్తుంది. ఒ.ఇ.సి.డి. ప్రకారం మొత్తం జనాభాలో 100% సార్వత్రిక ఆరోగ్య బీమా అందిస్తుంది.^[27] ఇది పిల్లలు, విద్యార్థులు, పెన్షనర్లు, తక్కువ ఆదాయం ఉన్నవారికి, వికలాంగులైన వ్యక్తులు, పూజారులు, ఇతర చర్చి ఉద్యోగులకు పూర్తిగా ఉచితం.^[162]^[163] ఒ.ఇ.సి.డి. ప్రకారం హంగేరీ 2012 లో ఆరోగ్య సంరక్షణ కొరకు జి.డి.పి.లో 7.8% ఖర్చు చేసింది. 2011 లో మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం 1,688.7 యు.ఎస్.డాలర్లు, 1,098.3 యు.ఎస్. డాలర్లు ప్రభుత్వ ఫండ్ (65%), 590.4 యు.ఎస్.డాలర్లు ప్రైవేట్ ఫండ్ (35%)^[164]

హంగరీ యూరోప్లో వైద్య పర్యాటక ప్రధాన గమ్యస్థానాలలో ఒకటి. దేశంలో దంత పర్యాటక రంగం ^[165]^[166] దీని వాటా ఐరోపాలో 42%, ప్రపంచవ్యాప్తంగా 21% ఉంది.^[166]^[167] ప్లాస్టిక్ సర్జరీ కూడా ఒక కీలక రంగం, ఖాతాదారులలో 30% విదేశాల నుంచి వస్తారు. హంగరీ అనేక వైద్య ఔషధాలకు నిలయంగా ఉంది.^[168] స్పా పర్యాటకం కొన్నిసార్లు ఇతర చికిత్సలతో కలిపి ఉంటుంది.^[169]

హృదయనాళ వ్యాధితో 2013 లో హంగరీలో 62,979 మంది మరణాలు (మొత్తం 49.4%) సంభవించాయి.^[2] కార్డియోవాస్కులర్ వ్యాధి మరణాల సంఖ్య 1985 లో 79,355 కు చేరింది. ఇది కమ్యూనిజం పతనం నుండి నిరంతరంగా తగ్గిపోయింది.^[2] మణాలకు రెండవ అతి ముఖ్యమైన కారణంగా 1990 ల నుండి 33,274 (మొత్తం 26.2%) తో క్యాన్సర్ ఉంది.^[2] 1990 లో 8,760 మంది మరణించారు. 2013 లో 3,654 మంది మరణించారు. 1983 లో 4,911 నుండి 2013 లో 2,093 మంది ఆత్మహత్యలు (100,000 మందికి 21.1 మంది ఆత్మహత్యలు)నమోదుకాగా 1956 నుండి నమోదు అయిన అతి తక్కువ నమోదైంది. ^[2] హంగరీ, హార్ట్ డిసీజ్, హైపర్ టెన్షన్, స్ట్రోక్, ఆత్మహత్యల మధ్య భారీ వ్యత్యాసాలు ఎక్కువగా వ్యవసాయ, తక్కువ ఆదాయం ఉన్న గ్రేట్ ప్లెయిన్లో ఉన్నాయి. కానీ అధిక-ఆదాయం, మధ్యతరగతి పాశ్చాత్యనాగరికతకు మారుతున్న సెంట్రల్ హంగేరీలో తక్కువగా ఉన్నాయి.^[170] స్మోకింగ్ కూడా హంగరియన్ సమాజంలో గణనీయమైన నష్టాలను కలిగిస్తుంది. 2012 లో పెద్దవారిలో 28% మంది స్మోక్డ్, కఠినమైన నియంత్రణ కారణంగా 2013 లో 19%కు పడిపోయింది.^[171] దేశవ్యాప్తంగా ధూమపానం ఇండోర్ బహిరంగ ప్రదేశానికి విస్తరించింది. పొగాకు అమ్మకం జాతీయ నియంత్రిత పొగాకు దుకాణాలకు నేషనల్ టొబాకో షాప్ అని పిలుస్తారు.^[172] ఈ హత్యల శాతం 1,00,000 మందికి 1.3 గా ఉంది. ఇది ప్రపంచంలోనే అతి తక్కువగా ఉంది.

సంస్కృతి

నిర్మాణకళ

Esterháza Palace, the "Hungarian Versailles" in Fertőd, Győr-Moson-Sopron County

హంగరిలో ఐరోపాలో అతిపెద్ద సినాగోగ్యూ (గ్రేట్ సినాగోగ్) ఉంది. 1859 లో ఇది 3000 మంది ప్రజల సామర్ధ్యంతో మూరీష్ రివైవల్ శైలిలో నిర్మించబడింది. ఇది యూరోప్లో అతిపెద్ద ఔషధ స్నానశాలగా ఉంది. ఇది 1913 లో ఆధునిక పునరుజ్జీవనోద్యమ శైలిలో నిర్మాణపు పనులను నిర్మాణపు పనులను ముగించుకుంది . ఐరోపాలోని అతిపెద్ద బాసిలికాల్లో ఒకటి (ఎస్జటర్గోమ్ బాసిలికా), ప్రపంచంలో 2 వ అతిపెద్ద ప్రాదేశిక అబ్బీ (పన్నోన్హాల్మా ఆర్కాబబే), 268 మీటర్ల (879 అడుగుల) పొడవు కలిగిన హంగరీలోని అతిపెద్ద భవనం, సిటీ పార్కు, ఇటలీ వెలుపల అతిపెద్ద క్రైస్తవ శ్మశానం (పెకెస్)కలిగి ఉంది.

గోడెల్లోలోని రాయల్ ప్యాలెస్, పెస్ట్ కౌంటీ

జాక్, వాస్ కౌంటీలోని సెయింట్ జార్జ్ అబ్బే

హంగరిలో ముఖ్యమైన నిర్మాణ శైలులలో హిస్టారిజనిజం, ఆర్ట్ నోయువే, ఆర్ట్ నోయువే వంటి పలు విధానాలు ఉన్నాయి. చారిత్రక విరుద్ధంగా, హంగరియన్ ఆర్ట్ నౌవేయు జాతీయ నిర్మాణ లక్షణాలపై ఆధారపడింది. హంగేరీల తూర్పు మూలాలను పరిగణలోకి తీసుకుంటే హన్గేరియన్ ఆర్ట్ నౌవేయులో అతి ముఖ్యమైన వ్యక్తి ఒడాన్ లెచ్నరు (1845-1914) మొదట భారతీయ, సిరియన్ వాస్తుకళ, తరువాత సాంప్రదాయ హంగరియన్ అలంకరణతో ప్రేరణ పొందాడు. ఈ విధంగా ఆయన నిర్మాణ శైలుల అసమాన సంశ్లేషణను సృష్టించాడు. త్రీ డైమెన్షన్ నిర్మాణ అంశాలకు వాటిని అన్వయించడం ద్వారా అతను హంగరీకి ప్రత్యేకమైన ఆర్ట్ నోయువే బాణిలో నిర్మించాడు.

లెచ్నర్ విధానం నుండి స్ఫూర్తి పొందుతూ ఆయన శైలిలో మార్పులు చేస్తూ "యంగ్ పీపుల్" (ఫియాలెలాక్) బృందంలోని కరోలీ కోస్, డెస్సో జ్రోంచ్‌జ్కీలు ఆకృతులను ఉపయోగిస్తూ సంప్రదాయ హంగరియన్ శిల్ప శైలి రూపొందించారు.

ద మ్యూజియమ్ ఆఫ్ అప్లైడ్ ఆర్ట్సు (ఆర్టు న్యువేయు) భవనం ఓడెన్ లెచ్నర్ చే రూపొందించబడింది

రెండు ప్రధాన రీతులతో పాటు బుడాపెస్టు ఇతర ఐరోపా దేశాల నుంచి వచ్చిన స్థానిక పోకడలను నిర్మాణకళలో ప్రవేశపెట్టింది. 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో నిర్మించబడిన భవనాల్లో సెజెసన్ (వియన్నా), జగెండ్‌స్టీల్ (జర్మనీ) ఆర్ట్ నౌవేయు (బెల్జియం, ఫ్రాన్సు) ఇంగ్లీషు, ఫిన్నిష్ నిర్మాణాల ప్రభావం ప్రతిబింబిస్తుంది. బెలా లాజ్తా ప్రారంభంలో లెచ్నర్ శైలిని స్వీకరించాడు, తర్వాత అతను చిత్రాల కొరకు ఇంగ్లీషు, ఫిన్నిషు శైలి నుండి ప్రేరణపొందాడు. తరువాత ఆయన పురాతన ఈజిప్షియన్ శైలిలో ఆసక్తిని పెంచుకుని చివరకు ఆధునిక శిల్పకళ స్వీకరించాడు. అలడార్ ఆర్కే దాదాపు అదే మార్గాన్ని తీసుకున్నాడు. ఇష్టువాన్ మెడ్గియస్జే తన స్వంత శైలిని అభివృద్ధి చేసాడు. ఇది లెచ్నర్ శైలికి భిన్నమైన రీతిలో సాంప్రదాయ ఆకృతిలో అలంకార చిహ్నాలను ఉపయోగిస్తూ కాంక్రీటు మీద అలంకార డిజైనులను రూపొందించాడు. 1896 లో ప్రారంభమైన స్కూల్ అండ్ మ్యూజియమ్ ఆఫ్ డెకరేటివ్ ఆర్ట్సు అనువర్తిత కళలలో, ఆర్ట్ నౌవేవ్ వ్యాప్తిని ప్రోత్సహించడానికి బాధ్యత వహించింది.

పౌరులలో చాలా భాగం నిర్మాణపరంగా విలువైన పురాతన భవనాల్లో నివసిస్తుందని అసంకల్పితంగా విదేశీయులు"కనుగొన్నారు". బుడాపెస్ట్ దిగువ పట్టణ ప్రాంతంలో ఉన్న దాదాపుగా అన్ని భవనాలు సుమారు వంద సంవత్సరాలు నాటివి. వీటిలో మందపాటి గోడలు, అధిక పైకప్పులు, ముందు గోడపై పురాతన చిహ్నాలు ఉన్నాయి.^[51]^[173]

సంగీతం

Hungarian State Opera House on Andrássy út (UNESCO World Heritage Site)

హంగరియన్ సంగీతంలో సాంప్రదాయ హంగరియన్ జానపద సంగీతంతో లిస్జ్‌టు, బార్టోక్ (గొప్ప హంగరియన్ స్వరకర్తలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతున్న) వంటి ప్రముఖ స్వరకర్తల సంగీతం భాగంగా ఉంది. ఇతర సంగీత దర్శకులలో డోహ్నాన్యీ, ఫ్రాంజ్ ష్మిత్, జోల్తాన్ కొడాలి, గాబ్రియేల్ వాన్ వేడ్చిచ్, రుడాల్ఫ్ వాగ్నెర్-రెజెనీ, లాస్లో లాజతా, ఫ్రాంజ్ లేహర్, ఇమ్రే కాల్మన్, సాన్డోర్ వీరెస్, రోజ్సా వంటి వారు ప్రఖ్యాతి వహిస్తూ ఉన్నారు. హంగరియన్ సాంప్రదాయిక సంగీతం ఒక బలమైన డక్టాలిక్ రిథమ్ను (ప్రతి పదం మొదటి అక్షరం స్థిరంగా నొక్కిచెప్పే) కలిగి ఉంటుంది.

హంగరి సమకాలీన శాస్త్రీయ సంగీత స్వరకర్తలలో గోర్గీ లిగీటీ, గైర్గీ కుర్తాగ్, పెటర్ ఎటోవ్స్, జోల్తాన్ కొడాలి, జోల్తాన్ జెనీ వంటి ప్రముఖ సంగీత కళాకారులు ఉన్నారు. 20 వ శతాబ్దంలో గొప్ప హంగరియన్ స్వరకర్తలలో ఒకరైన బెలా బార్టోక్ అత్యంత ప్రముఖ సంగీతకారులుగా గుర్తించబడారు. ఆయన అధ్యయనం చేసిన హంగరియన్, పొరుగున ఉన్న జానపద సంగీత సంప్రదాయాల అమ్శాలు, రీతులు, లయ నమూనాలతో ఆయన సంగీతం ప్రేరేపించబడి తన సమకాలీనులలో ఆయన స్వంత విలక్షణ శైలిలో సంగీతం అందించాడు.^[174]

ప్రసిద్ధ స్వరకర్త, నిర్వాహకుడు ఫ్రాంజ్ లిస్జ్‌త్

హంగేరీ సంగీత కళాకారులు జానపద, జనరంజక, సాంప్రదాయిక సంగీతం కలసిన గొప్ప సంగీతాన్ని అందించారు. హంగరియన్ జానపద సంగీతం జాతీయ గుర్తింపులో భాగంగా ఉంటూ హంగరియన్ సంగీతంలో ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తోంది. హంగరియన్ జానపద సంగీతం దేశం స్థాపించడానికి ముందు కూడా ప్రముఖ్యత కలిగి ఉంది (1920 ట్రియయాన్ ఒప్పందం - రోమానియా, స్లొవేకియా, పోలాండ్ ముఖ్యంగా దక్షిణ స్లోవేకియా ట్రాన్సిల్వానియా వంటి పొరుగు దేశాలలో); ఈ రెండు ప్రాంతాలలో హంగరియన్లు గణనీయమైన సంఖ్యలో ఉన్నారు. ఫెర్రెంజ్ ఎర్కెల్, ఫ్రాంజ్ లిస్జ్‌ట్ నేతృత్వంలోని మ్యూజికల్ అకాడెమీని స్థాపించిన తరువాత హంగరిలో ముఖ్యమైన సంగీత కళాకారులు రూపొందారు:

పియానో వాయిద్యకారులు: ఎర్నో వాన్ దోహ్నాన్యి, ఎర్విన్ నైరోగిహజి, ఆండోర్ ఫోల్డెస్, టమాస్ వాసరీ, గొర్గి సాన్డోర్, గెజా ఆండా, అన్నీ ఫిస్చెర్, గైర్గీ స్జిఫ్రా, ఎడ్వర్డ్ కిలెనీ, బాలిన్ వాజ్సోన్యి, ఆండ్రాస్ షిఫ్ఫ్, జోల్తాన్ కొస్సిస్, డస్సో రాంకీ, జెన్ జోండో, ఇతరులు ఉన్నారు
వయోలిను కళాకారులు: జోసెఫ్ జోచిం, లియోపోల్డ్ ఆయర్, జెనో హుబే, జెల్లీ డి'అర్నినీ, జోసెఫ్ స్జిగెట్టీ, సాన్డోర్ వెగ్, ఎమిల్ టెల్మన్యి, ఎడే జాతురేకి, జిగ్గొండె, ఫ్రాంజ్ వాన్ వేసి, జోల్తాన్ స్జెకేలీ, టిబోర్ వర్గా, కొత్తవాయిద్యకారులు ఆంటల్ సాజలై, విల్మోస్ సాజాడీ, క్రిస్టోఫ్ బరాటీ, ఇతరులు.
ఒపేరా గాయకులు: ఆస్ట్రిడ్ వర్నే, జోసెఫ్ సిమాండీ, జులియా వారాడి, జులియా హమారి, కోలస్ కోవాట్స్ (బార్టోక్, బ్లూబీర్డు)
సూత్రకర్తలు: యూజీన్ ఓర్మాండి, జార్జ్ సాజెల్, ఆంటల్ డోరతీ, జానోస్ ఫెరెన్‌స్క్, ఫ్రిట్జ్ రీనర్, సర్ జార్జ్ సోల్టి, ఇష్టావన్ కేర్టేజ్, ఫెరెన్క్ ఫ్రిసే, జోల్టాన్ రోజ్సైని, సాన్డోర్ వెగ్, ఏర్పాడ్ జోవో, ఆడమ్ ఫిస్చెర్, ఇవాన్ ఫిస్చెర్, పెటర్ ఎత్వోస్, జోల్టాన్ కోస్సిస్, టమాస్ వాసిరీ, గిల్బర్ట్ వర్గా, ఇతరులు.
స్ట్రింగ్ క్వార్టెట్స్: బుడాపెస్ట్ క్వార్టెట్, హంగరియన్ క్వార్టెట్, వెక్ క్వార్టెట్, టకాస్ క్వార్టెట్, కోడాలి క్వార్టెట్, ఎడెర్ క్వార్టెట్, ఫెస్టిక్స్ క్వార్టెట్

బెలా బార్టోక్, 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో ప్రభావవంతమైన స్వరకర్త; ఎత్నోమ్యూసియాలజీ స్థాపకుల్లో ఒకరు

హంగరీ " ప్రభావవంతమైన శబ్దం పొరుగు దేశాలపై (సాధారణ ఆస్ట్రో-హంగరియన్ చరిత్రకు కృతజ్ఞతలు) ఆశ్చర్యకరంగా ప్రభావవం చూపింది. రొమేనియా, స్లొవేకియా , పోలాండ్ లలో హంగరియన్-స్వరాలు వినిపించడం సాధారణం " అని బ్రాటన్ పేర్కొన్నాడు. ^[175]క్రొయేషియా సరిహద్దు దగ్గర సాజాబోల్స్-స్జాత్మారు ప్రాంతంలో, ట్రాంసు డనాబియా నైరుతీ భాగంలో కూడా ఇద బలంగా ఉంది. మోహాకులో భారీ హంగరియన్ జానపద సంగీత కార్యక్రమం బస్సోజరాస్ కార్నివాల్ నిర్వహించబడుతుంది. గతంలో ఇక్కడ సుదీర్ఘచరిత్ర కలిగిన బోగిస్జలో ఆర్కెస్ట్రా ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది^[176]

హంగరియన్ సాంప్రదాయిక సంగీతం దీర్ఘకాలంగా "హంగరియన్ పూర్వీకుల నుండి, హంగరియన్ మట్టిపై, జానపద పాట సంగీత ప్రపంచాన్ని ఉపయోగించి ఒక చేతన సంగీత సంస్కృతిని " తయారు చేసింది.^[177] హంగరియన్ పై తరగతి దీర్ఘకాలం ఐరోపా మిగిలిన భావాలతో సాంస్కృతిక, రాజకీయ సంబంధాలు కలిగి ఉన్నప్పటికీ 19 వ శతాబ్దం చివరి నాటికి కళాకారులు గ్రామీణ రైతుల గ్రామీణ జీవితం నుండి జనించిన (తిరిగి) ఒక హంగరియన్ సాంప్రదాయ శైలిని గ్రహించి సరికొత్త ఒరవడిని సృష్టించారు. ^[178] ఉదాహరణకి బార్టోక్ సెంట్రల్, తూర్పు ఐరోపా నుండి రొమేనియా, స్లొవేకియాల జానపద పాటలను సేకరించింది. అయితే ప్రత్యేకంగా హంగరియన్ సంగీత శైలిని రూపొందించడంలో కోడాలి మరింత ఆసక్తి చూపించాడు.

హంగరీలో కమ్యూనిస్ట్ పాలన యుగంలో (1944-1989) ఒక సంగీత కమిటీ సైద్ధాంతిక కల్మషము, జాడలకు ప్రసిద్ధి చెందిన సంగీత సంగీతాన్ని స్క్రాడ్ చేసింది. అప్పటి నుండి హంగరియన్ మ్యూజిక్ పరిశ్రమ తిరిగి ప్రారంభమైంది, జాజ్ గాయకుడు రంగాల్ రుడోల్ఫ్ టొమ్సిట్స్, పియానిస్ట్-కంపోజర్ కరోలీ బైండర్, హంగరీ జానపద, ఫెరెంక్ సెబో, మార్టా సెబాస్టియన్ల ఆధునిక రూపంలో విజయవంతమైన ప్రదర్శకులు తమ సంగీతంతో ప్రసిద్ధి చెందారు. హంగరియన్ రాక్, ఇల్లెస్, మెట్రో, ఒమేగా ప్రజాదరణ పొందాయి. ముఖ్యంగా ఒమేగాకు జర్మనీలోనూ, హంగరిలోనూ అభిమానులు ఉన్నారు. 1980 ల నుండి బీట్రైస్ వంటి పాత అనుభవజ్ఞులైన భూగర్భ బ్యాండ్లు కూడా జనాదరణ పొందాయి.

సాహిత్యం

The alphabet of the Székely-Hungarian Rovás script; the country switched to using the Latin alphabet under king Saint Stephen (reign: 1000–1038)

ఆరంభకాలంలో హంగరియన్ భాష ఒక రూనిక్-లాంటి లిపిలో రాయబడింది (ఆధునిక సాహిత్యంలో ఇది సాహిత్యంలో ఉపయోగించబడలేదు). హంగరి మొదటి స్టీఫెన్ (1000-1038) పాలనలో క్రిస్టియనిజం తరువాత లాటిన్ అక్షరమాలకు దేశం మారిపోయింది. అనేక హంగరియన్ నిబంధనలను కలిగి ఉన్న టిహనీ (1055) వ్రాతపూర్వకంగా లభిస్తున్న పురాతనమైన హంగరీ భాషలో వ్రాసిన రికార్డుగా అబ్బే స్థాపించిన చార్టులో ఉంది. వాటిలో "ఫెహర్వారుకు సైనిక రహదారి" రెహ మెనే హూడు ఉతు రే, పత్రంలో ఉన్న మిగిలిన సమాచారం లాటిన్లో వ్రాయబడింది.

పురాతన హంగరియన్, పురాతన హంగరియన్ మేరీ లెమెంట్స్ (1190 లు)

హలోటీ బేజెట్ అస్ కోనియోర్జేస్ (1192-1195) అందించిన అంత్యక్రియల ఉపన్యాసం, ప్రార్థన ( లాటిన్ ఉపన్యాసం అనువాదం) హంగరీ భాషలో ఇప్పటికీ మిగిలి ఉన్న పురాతనమైన పూర్తి పాఠంగా భావించబడుతుంది.

13 వ శతాబ్దం నుంచి లాటిన్ నుండి (చాలా కఠినమైన అనువాదం కాదు) అనువదించబడిన పురాతన హంగరియన్ మేరీ లెమెంట్స్ (ఓమాగియర్ మారియా-సిరాలోం) ఇప్పటికీ ఉనికిలో ఉన్న పురాతన ఉరలిక్ పద్యంగా గుర్తించబడుతుంది. హంగరీ చరిత్ర గురించి మొదటి గ్రంథస్థంచేయబడిన సైగే కేజై రచించిన అన్యాపన్, గెస్టా హన్నోరమ్ ఎట్ హంగర్రోరం ("హన్స్ అండ్ ది హంగరిస్ డీడ్స్") అని పిలవబడే రచన, అఙాత రచయితచే వ్రాయబడిన గెస్టా హంగరారోం ("హంగరి డీడ్స్") రెండూ లాటిన్లో ఉన్నాయి. ఈ కథలు చరిత్రను పురాణాలతో మిశ్రితం చేసాయి కనుక చారిత్రకంగా ఇవి ఏసమయంలోనూ ప్రామాణికమైనవిగా అంగీకరించబడ లేదు. లూయిస్ ది గ్రేట్ కోసం వ్రాయబడిన కెపెస్ క్రోనికా (ఇల్లస్ట్రేటెడ్ క్రానికల్)మరొక చర్తిత్ర ఉంది.

శతాబ్దం నుండి మధ్యయుగ ఇలస్ట్రేటెడ్ క్రానికల్

కింగ్ మాథియాస్ (1458-1490) పాలనలో పునరుజ్జీవన సాహిత్యం వృద్ధి చెందింది. జానస్ పన్నోనియస్ లాటిన్లో రాసినప్పటికీ హంగరియన్ సాహిత్యంలో అత్యంత ముఖ్యమైన వ్యక్తులలో ఒకరిగా పరిగణించబడడమేగాక ఈ కాలంలో ఏలైక హంగరియన్ హ్యూమనిస్ట్ కవిగా గుర్తింపు పొందాడు. మాథియా పాలనలో బుదవాలో అంత్రాస్ హెస్ మొదటి ప్రింటింగ్ హౌస్ స్థాపించాడు. హంగరీలో మొట్టమొదటి పుస్తకంగా క్రోనికా హంగరారోం ముద్రించబడింది. ఈ కాలానికి చెందిన కవులలో బాలిన్ట్ బాలస్సీ (1554-1594), మిక్లోస్ జ్రినిని (1620-1664) అత్యంత ముఖ్యమైనవారిగా గుర్తించబడ్డారు.

అతడి కవితలు మూడు విభాగాలుగా విభజించబడతాయి: ప్రేమ కవితలు, యుద్ధ పద్యాలు, మత కవితలు. జ్రినియి అత్యంత ముఖ్యమైన ఇతిహాసం రచన " సైజిటి వెస్సెడెలెమ్ " (1648/49 లో వ్రాసిన "సైజిట్ బెదరం") ఇలియడ్ శైలిలో వ్రాయబడింది. స్జెట్వర్ ముత్తాత స్జెట్వర్ కోటను రక్షించడానికి ప్రాణాలు అర్పించిన అదే ప్రదేశంలో స్జిట్వార్ చేసిన వీరోచిత యుద్ధాన్ని ఈ రచన వివరిస్తుంది. మతపరమైన సాహిత్య రచనల్లో అత్యంత ముఖ్యమైనది 1590 లో గ్యాస్కర్ కరోలీ రచించిన గోన్క్ ప్రొటెస్టంట్ పాస్టర్ బైబిల్ అనువాదం (చరిత్రలో రెండవ హంగరియన్ బైబిల్ అనువాదం). ఇది బైబిల్ ఆఫ్ విజ్సోలీ అని పిలవబడింది.

రచయిత, పాత్రికేయుడు శాండోర్ మారై

హంగరియన్ జ్ఞానోదయం ఫ్రెంచ్ జ్ఞానోదయం తరువాత యాభై సంవత్సరాల తరువాత జరిగింది. మొదటి జ్ఞానోదయ రచయితలు మరియా థెరిసియా (" అంగరక్షకులు "), గైర్గీ బెస్నియేయ్, జానోస్ బాట్సానియి, ఇతరులు ఉన్నారు. ఆ సమయములో ఉన్న కవులలో మిహాలీ సాకునానై విటేజ్, డానియల్ బెర్జేసెని ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉన్నారు. ఫెర్రెంజ్ కాజిన్జియా గొప్ప భాష సంస్కరణ కర్తగా గుర్తించబడ్డాడు. ఈ సమయంలో హంగరియన్ భాష అన్ని రకాల శాస్త్రీయ వివరణలు ఇవ్వడానికి అనుకూలంగా మారింది. నూతన ఆవిష్కరణలను వివరించడానికి అనేక నూతన పదాలు ఉపయోగించబడ్డాయి.

హంగరీ సాహిత్యం ఇటీవలే హంగరీ సరిహద్దుల వెలుపల కీర్తి పొందింది (ఎక్కువగా జర్మనీ, ఫ్రెంచ్, ఇంగ్లీష్లో అనువాదాలు). సాన్డోర్ మారీ, పెటర్ ఎస్తేర్జి, పెటర్ నదాస్, ఇమ్రే కేర్టేజ్ వంటి కొంతమంది ఆధునిక హంగరియన్ రచయితలు జర్మనీ, ఇటలీలలో బాగా ప్రజాదరణ పొందారు. హొలోకాస్ట్ నుండి ప్రాణాలతో బయటపడిన సమకాలీన యూదు రచయిత, 2002 లో సాహిత్యంలో నోబెల్ బహుమతిని గెలుచుకున్నాడు. పురాతన హంగరీ సాహిత్యం, హంగరియన్ కవిత్వం హంగరీ వెలుపల దాదాపు పూర్తిగా వెలుగు చూడలేదు. 19 వ శతాబ్దపు హంగరియన్ కవి అయిన జానోస్ అరానీ రచనలు (ముఖ్యంగా ఆయన బల్లాడ్సు) ఇప్పటికీ హంగరీ ప్రజలు ఆదరిస్తున్నారు. 1848 లో సాన్డోర్ పెతోఫీ, ఎండ్రే అడి, మిహాలీ బేబిట్స్, డిజ్సో కోస్జొటోలానీ, అటిలా జోసెఫ్, మిక్లోస్ రాడ్ని, జానోస్ పిలిన్‌స్కీ విప్లవ కవులుగా ప్రసిద్ధి చెందారు. ఇతర హంగరియన్ రచయితలు లాస్లో క్రాస్జ్నహోర్కై, ఫెరెంజ్ మోరా, గెజా గార్డొనీ, స్జిగ్మండ్ మోరిక్జ్, గైల ఇల్లేస్, ఆల్బర్టు వాస్, మిక్లోస్ స్జెంట్కుతి, మగడా స్జాబో, స్టీఫెన్ విజిన్‌స్జేయ్ అధికంగా గుర్తింపు పొందారు.

ఆహారసంస్కృతి

Dobos cake at the Café Gerbeaud

హంగరియన్ సంప్రదాయ వంటలలో ప్రధానంగా ప్రపంచ ప్రఖ్యాత గౌలాష్ (గిలియస్ వంటకం లేదా గిలాస్ సూప్) వంటివి ఉంటాయి. వంటకాలు తరచూ హంగరియన్ ఆవిష్కరణ అయిన పాపరిక (ఎండు కారం) రుచితో ఉంటాయి.^[179] పాప్రికా పొడిని ప్రత్యేక రకం మైరపకాయల నుండి తయారు చేస్తారు. సాధారణ హంగరియన్ వంటలలో ఉపయోగించే అత్యంత సాధారణ వంటదినుసులలో కారంపొడి ఒకటి. చిక్కటి, భారీ హంగరియన్ సోర్ క్రీం (టెజ్ఫోల్ అని పిలుస్తారు)ను వంటకాలు 'రుచిని మృదువుగా చేయడానికి ఉపయోగిస్తారు. ప్రసిద్ధి చెందిన హంగరి హాట్ రివర్ ఫిష్ సూప్ అనగా మత్స్యకారుని సూప్ లేదా హలాస్‌జ్లే అనేవి సాధారణంగా వండిన చేపల అనేక రకాలైన మిశ్రమం.

ఇతర వంటకాలలో చికెన్ పాప్రికాస్, ఫోయీ గ్రాస్ (గోస్ కాలేయంతో చేసినది), పోర్‌కోల్ట్ స్ట్యూ, వాడాస్ (కూరగాయల గ్రేవీ, డంప్లింగ్సు వంటకం), ట్రౌట్సు, బాదం, ఉప్పు తీపి మిశ్రితం చేసిన డంప్లింగ్సు, టౌరోస్ సిసుజా (తాజా క్వార్క్, చీజ్, మందపాటి సోర్ క్రీంలతో అందించే డంప్లింగ్సు). డెజర్టులలో డొబోస్ కేక్, స్ట్రూడ్ (ఆపిల్, చెర్రీ, గసగసాల లేదా చీజులతో నింపినది) గుండేల్ పాన్‌కేక్, ప్లం డంప్లింగ్స్ (సోజివాస్ గొంబోక్), సోమ్మోయ్ డంప్లింగ్స్, చల్లటి పుల్లటి చెర్రీ సూప్, తీపి చెస్ట్నట్ హిప్ పురీ వంటి డెజర్ట్ సూపులు. గెస్జెట్టైపెయురే వండిన చెస్ట్నట్లను పంచదార, రంలతో కలిపి, ముక్కలుగా ముక్కలుగా చేసి, క్రీంతో అలంకరించినది). పెరెక్, కిఫిలి రొట్టెలు విస్తృతంగా ప్రజాదరణ పొందాయి.

పాత తరహా సంప్రదాయ వంటకాలు, పానీయాలు అందించే " సర్డా హంగరియన్ ఇన్ " హంగేరీలో అత్యంత విలక్షణమైన విడిదిగా ఉంది. పురాతన వైన్ దుకాణం బొరేజ్, బీర్, వైన్ సెల్లార్ పింసు, సోర్రోజ్ పబ్బు బీరు విక్రయకేంద్రంగా ఉంటూ కొన్నిసార్లు భోజనం అందిస్తుంది. బిస్జ్‌ట్రో స్వీయ సేవతో చవకైన రెస్టారెంట్. బుఫే చౌకైన ప్రదేశం అయినప్పటికీ ఒక కౌంటర్లో నిలబడటానికి ఒకరు తినవచ్చు. పాస్ట్రీస్, కేకులు, కాఫీలు కుక్రడ్జా అనే మిఠాయి అందిస్తారు. ఎస్జ్‌ప్రెస్జో కేఫ్ ఉంది.

ప్రసిద్ధ టకాజీ వైన్. దీనిని ఫ్రాన్సు 14వ లూయిస్ దీనిని "విన్యుం రెగుమ్, రెక్స్ వినారం" ("వైన్ ఆఫ్ కింగ్స్, వైన్ రాజు") అని పిలిచేవారు

వైన్: ది హిస్టరీ ఆఫ్ వైన్లో హ్యూ జాన్సన్ వివరణ ఆధారంగా హంగరీ ప్రాంతం వైన్ తయారీకి అనువైనది. కమ్యూనిజం పతనం నుండి హంగరియన్ వైన్ తయారీ పునరుద్ధరించబడింది. వైన్ నాణ్యత వైన్ సంవత్సరానికి సంవత్సరం అభివృద్ధి చెందుతూ ఉంది. దేశం ఆరు వైన్ ప్రాంతాలుగా విభజించబడింది: నార్త్-ట్రాన్‌స్డనుబియా, లేక్ బాలాటన్, సౌత్-పన్నోనియా, దునా-ప్రాంతం (అల్ఫోల్ద్) ఎగువ-హంగేరీ, టోకాజ్-హీగ్యల్జ.

హంగరియన్ వైన్ ప్రాంతాలు అనేక రకాలైన శైలులను అందిస్తాయి: దేశం ప్రధాన ఉత్పత్తులు చక్కటి ఆమ్లతతో సొగసైన డ్రై వైట్సుగా ఉంటాయి, అయితే క్లిష్టమైన స్వీట్ వైట్స్ (టోకాజ్), సొగసైన (ఈగర్) రోబస్టు రెడ్స్ (విల్లా, స్జేక్స్‌జార్డు). ప్రధాన రకాలు: ఓలాస్జ్రిలింగ్, హర్లెలెవూ, ఫుర్మిట్ట్, పినోట్ గ్రిస్ (స్జైర్కేబరాట్), చార్డొన్నే (వైట్సు), కెకెఫ్రాన్కోస్ (జర్మనీలో బ్లాఫ్రాన్కిస్క్), కడకార్, పోర్చుగీసర్, జ్వయిగెల్ట్, కాబెర్నెట్ సావిగ్నన్, కాబెర్నెట్ ఫ్రాంక్, మెర్లోట్. హంగరికి వైన్లలో టోకాజీ అస్జూ, ఎగ్రి బికవేర్ ప్రసిద్ధి చెందాయి.^[180]^[181] టోకాజీ అంటే "టోకాజ్" (హంగరిలో "టోకాజ్ ఫ్రం"), టొకాజ్-హేగల్జా, వైన్ ప్రాంతం వైన్లకు లేబులుగా ఉపయోగిస్తారు. టోకాజీ వైన్ బీథోవెన్, లిస్‌జ్టు, స్కుబెర్టు, గోదేహ్ వంటి పలు గొప్ప రచయితలు, స్వరకర్తల ప్రసంశలు పొందింది; జోసెఫ్ హాయ్న్ ఇష్టమైన వైన్ ఒక టోకాజీ. ^[182] 15 లూకా, ఫ్రెడెరిక్ ది గ్రేట్ అతిథులను టోకాజీతో వినోదపరచడానికి ఒకరు మరొకరిని అధిగమించడానికి ప్రయత్నించారు. ఫ్రాన్సు చివరి చక్రవర్తి 3 వనెపోలియన్, ప్రతి సంవత్సరం ఫ్రెంచ్ రాయల్ సభలో 30-40 బారెల్స్ టోకాజిని తెప్పించేవాడు. స్వీడన్ రాజు 3 వ గుస్తావ్ ట్కాజీని ప్రేమించాడు.^[182] రష్యాలో, పీటర్ ది గ్రేట్, చక్రవర్తిని ఎలిజబెత్ వంటి కస్టమర్లతో కలిపి, సెయింట్ పీటర్సుబర్గుకు క్రమమైన వైన్ డెలివరీలను అందించే లక్ష్యంతో కేథరీన్ ది గ్రేట్ వాస్తవానికి టొకాజ్ పట్టణంలో రష్యన్ సెంట్రల్ గారిసనును ఏర్పాటు చేశాడు.^[182]

150 ఏళ్ళకు పైగా, 40 హంగరియన్ మూలికల మిశ్రమం లిక్కర్ యునికం తయారుచేయబడుతుంది. యూనీయం ఒక చేదు ముదురు రంగుల లిక్కర్, ఇది ఒక అపెరిటిఫ్ (భోజనం) తర్వాత త్రాగటం జీర్ణక్రియకు సహాయపడుతుంది.^[183]

పునరుత్సాహం

Lake Hévíz, the largest thermal lake in Europe

హంగరి ఉష్ణజల ప్రవాహాలకు ప్రసిద్ధిచెందిన భూమి. హంగరియన్ చరిత్ర ఆరంభకాలం నుండి హంగరియా స్పా సంస్కృతి అభిరుచితో అనుసంధానితమై ఉంది. హంగరియన్ స్పాలలో రోమన్, గ్రీకు, టర్కిష్, ఉత్తర దేశ నిర్మాణ అంశాలు ఉంటాయి.^[184]

హంగరియా ప్రయోజనకరమైన భౌగోళిక ప్రాంతం కలిగి ఉన్న కారణంగా హంగరి భూభాగంలో 80% పైగా ఉష్ణజలాలు అధిక పరిమాణంలో లభిస్తుంది. హంగరిలో సుమారు 1,500 ఉష్ణజల ప్రవాహాలు ఉన్నాయి (కాపిటల్ ప్రాంతంలో కేవలం 100 కంటే ఎక్కువ). హంగరీలో సుమారు 450 ప్రజా స్నానశాలలు ఉన్నాయి.^[185]

రోమన్లు హంగరిలో మొట్టమొదటి స్పాను ప్రారంభించారు. ఓబుడాలో ఇప్పటికీ వారి స్నానశాలల సముదాయాల అవశేషాలు కనిపిస్తాయి. టర్కిష్ దండయాత్ర సమయంలో స్పా సంస్కృతి పునరుద్ధరించబడింది. బుడా ఉష్ణ ప్రవాహాలు అనేక స్నానశాలల నిర్మాణానికి ఉపయోగించబడ్డాయి. వీటిలో కొన్ని (కిరాలీ బాత్స్, రుడాస్ బాత్స్) ఇప్పటికీ పనిచేస్తున్నాయి.

19 వ శతాబ్దంలో లోతైన డ్రిల్లింగ్, వైద్య శాస్త్రంలో పురోగతి స్నానం చేసే సంస్కృతిలో మరింత ప్రాధాన్యత ఇస్తూ స్ప్రింగు బోర్డును అందించింది. గెల్లెర్ట్ బాత్స్, లుకాక్స్ బాత్స్, మార్గరెట్ ఐల్యాండ్, స్జేచెని మెడిసినల్ బాత్ వంటి గ్రాండ్ స్పాలు ప్రదరణ పొందుతున్నాయి. ఎస్జేచెని థర్మల్ బాత్ ఐరోపాలో అతిపెద్ద స్పా కాంప్లెక్సు. ఇది బుడాపెస్టు లోని పెస్టు ప్రాంతంలో నిర్మించిన మొట్టమొదటి ఉష్ణ స్నానశాల.^[186] ఈ భవనం ఆధునిక పునరుజ్జీవనోద్యమ శైలికి ఒక ప్రముఖ ఉదాహరణ. బుడాపెస్టు బుడా ప్రాంతంలో ఉన్న గెల్లెర్ట్ స్పా రాజధాని నగరంలోని అత్యంత ప్రసిద్ధ విలాసవంతమైన థర్మల్ స్నానశాలగా గుర్తించబడుతుంది.^[187]

జానపద కళలు

Hungarians dancing csárdás in traditional garments / folk costumes

ఉగ్రస్ (జంపింగ్ నృత్యాలు): మధ్య యుగాలకు చెందిన పురాతన శైలి నృత్యాలు. ట్రాన్సిల్వానియాకు చెందిన పురాతన శైలి సంగీతం, గొర్రెలకాపరులు ఒంటరిగా లేదా జంటగా చేసే నృత్యాలు. ఈ బృందంలో మధ్యయుగ ఆయుధ నృత్యాల అవశేషాలతో చేసే కవాతు నృత్యం ఉంటుంది.

కరికాజో: జానపద పాటలు పాడుతూ స్త్రీలు నిర్వహించే ఒక వృత్తాకార నృత్యము.

సార్డాస్: 18-19 వ శతాబ్దాల్లో నూతన శైలి నృత్యాలు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. హంగరియన్ పేరుతో ప్రదర్శించబడే జాతీయ నృత్యాలలో ఎంబ్రాయిడరీ వస్త్రాలు ధరించిన స్త్రీలు ఉత్సాహవంతమైన సంగీతంతో ఈ నృత్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు. పురాతన మహిళల వృత్తాకార నృత్యాలకు పురుషుల క్లిష్టమైన బూట్‌స్లాప్పింగ్ నృత్యాలు గ్రామాలలో ఇప్పటికీ హంగరియన్ జానపద నృత్యాల ధోరణిని సర్డాస్ ప్రదర్శిస్తుంది.

వెర్బున్కోస్: ఆస్ట్రో-హంగరియన్ సైన్యం నియామక ప్రదర్శనల నుండి సోలో మన్ నృత్యం ఉద్భవించింది.

ట్రాన్సిల్వేనియాలోని కలోటాస్జేగ్ ప్రాంతంలో నివసిస్తున్న హంగరియన్ పురుషుల సోలో నృత్యం లెగానెనెస్. సాధారణంగా యువకులతో నృత్యం చేస్తున్నప్పటికీ, వయోజనులు కూడా ఈ నృత్యం చేస్తారు. ఈ నృత్యంలో సాధారణంగా ఒక బ్యాండ్ ముందు ఒక నర్తకుడు ఫ్రీస్టైల్ నృత్యం చేస్తుంటాడు. పురుషులు నృత్యం చేస్తుంటే బారులలో నిలబడిన స్త్రీలు పాటలు పాడుతూ, శ్లోకాల వల్లిస్తూ నృత్యంలో పాల్గొంటున్నారు. ప్రతి మనిషి సాధారణంగా నాలుగు నుండి ఎనిమిది వరకు పాయింట్లు (నృత్య పదాలను) చేస్తాడు. ప్రతి పాయింట్ నాలుగు భాగాలను కలిగి ఉంటుంది.

ఇది 18 వ శతాబ్ద ప్రారంభంలో హంగరీ జానపద కళ పునరుజ్జీవనం, బారోక్ మూలాల ఆధారంతో ప్రస్తుత శైలిని పునరుద్ధరించింది. ప్రాంతాలను అనుసరించి వీటికి పర్షియన్ సాస్నాయిడ్ ప్రభావాలు జతకలుస్తాయి. పువ్వులు, ఆకులు, కొన్నిసార్లు పక్షి లేక మెలిత్రిప్పిన ఆభరణం వంటి ప్రధాన అలంకరణలు ఉంటాయి. చాలా తరచుగా ఆభరణం నెమలి ఈక, కంటిని పోలి ఉన్న ఒక పువ్వు ఉంటాయి.

దాదాపుగా ఐరోపాలో అంతటా ప్రదర్శించబడుతున్న అన్ని జానపద కళల మాగ్యార్ రైతుల జీవనశైలి నుండి ఆవిర్భవించాయి. వారి సెరామిక్స్, వస్త్రాలు అత్యంత అభివృద్ధి చెందినవి.

వస్తకళలో వారి అత్యుత్తమ విజయాలలో ప్రాంతానికి ప్రాంతానికి మారుతూ ఉండే ఎంబ్రాయిడరీలు భాగంగా ఉంటాయి. ట్రాన్సిల్వానియాలోని కలోటాస్జేగ్లో ఓరియంటల్ శైలి రూపకల్పన ఎరుపు, నీలం, లేదా నలుపు - ఒకే రంగులో ప్రధానంగా కుట్టినవి మనోహరమైన ఉత్పత్తులు ఉంటాయి. మృదువైన ఎంబ్రాయిడీస్ బట్టలు, దిండు-వరలు, బెడ్ షీట్లు మీద వర్తింపచేస్తారు.

గ్రేట్ హంగరియన్ మైదానంలోని ట్రాన్స్ డాన్యుబియా, మాటియోఫోల్డులో సర్కోస్ ఉత్తమమైన ఎంబ్రాయిడరీలను ఉత్పత్తి చేస్తారు. సార్కోజ్ ప్రాంతంలో మహిళల ధరించే టోపీలు నలుపు, తెలుపు వర్ణాలలో లేస్ వలె సున్నితమైనవిగా ఉండి ప్రజల అద్భుతమైన సూక్ష్మమైన కళాత్మక భావనను అందిస్తాయి. మహిళల వస్త్రాలకు వర్తింపబడిన ఎంబ్రాయిడరీ మూలాలు గోడ అలంకరణలు, ఆధునిక ఉపయోగానికి తగిన టేబుల్ క్లాతులు, రన్నర్లకు ఉపయోగిస్తున్నారు.

మూడు వందల సంవత్సరాల సాంప్రదాయ ట్రాంస్‌డన్యుబియన్ జానపద ఆకృతులు, ఆకారాలు ప్రతిబింబిస్తాయి. రూపకల్పన, అలంకరణ ఒకదానిని ఒకటి పోలి ఉండవు. రెండింటిలోనూ అన్ని పనులను చేతితో చేయటం వలన ఎవరూ కచ్చితంగా ఒకే విధంగా ఉంటారు. సిరమిస్ట్ బొటనవేలు లేదా వేల ద్వారా ముద్రలు తయారు చేస్తారు.

పోర్సులియన్

1826 లో హెరెండ్ పోర్సులియన్ స్థాపించిన సెరామిక్ ఫ్యాక్టరీ ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద సెరామిక్ ఫ్యాక్టరీలలో ఒకటిగా గుర్తింపు పొందింది. ఇది విలాసవంతమైన చేతి పెయింటు పూతపూసిన, గిల్డెడ్ పోర్సులియన్ పింగాణీకు ప్రసిద్ధి చెందింది. 19 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో వీటికి హబ్సుబర్గు రాజవంశం, ఐరోపా అంతటా ఉన్న కులీన వినియోగదారులుగా ఉన్నారు. దాని క్లాసిక్ నమూనాలు ఇప్పటికీ ఉత్పత్తిలో ఉన్నాయి. హంగరీలో కమ్యూనిజం పతనమైన తర్వాత ఆ కర్మాగారాన్ని ప్రైవేటీకరించబడింది. ఇప్పుడు ఫ్యాక్టరీ హక్కులు 75 % యాజమాన్యానికి, కార్మికులకు చెందుతుంది. ఇక్కడ నుండి సెరామిక్ వస్తువులు 60 దేశాలకు ఎగుమతి చేయబడుతున్నాయి.^[188]

జ్సొల్నీ పోర్సులియన్ పింగాణీ తయారీ సంస్థ పింగాణీ పాత్రలు, సెరామిక్సు పలకలు, రాతి పాత్రలు తయారీదారు చేస్తుంది. సంస్థ ఇసిన్ గ్లేజింగ్ ప్రక్రియ, పిరోగ్రినైట్ సిరమిక్సును ప్రవేశపెట్టింది. 1853 లో మిక్లోస్ జొస్న హంగేరీలోని పెకెస్‌లో రాతిపాత్రలు, సెరామిక్సును ఉత్పత్తి చేయడానికి జిసోల్నే కర్మాగారం స్థాపించాడు. 1863 లో అతని కుమారుడు విల్మోస్ జొసోన్నే (1828-1900) సంస్థలో చేరి పలు సంవత్సరాల తర్వాత దాని మేనేజరు, దర్శకుడు అయ్యాడు. ఆయన వియన్నాలోని 1873 వరల్డ్ ఫెయిర్తో సహా అంతర్జాతీయ ప్రదర్శనలలో దాని సృజనాత్మక ఉత్పత్తులను ప్రదర్శించడం ద్వారా కర్మాగారానికి ప్రపంచవ్యాప్త గుర్తింపుకు తీసుకువచ్చాడు. పారిస్లోని 1878 వరల్డ్ ఫెయిరులో జొసోన్నే గ్రాండ్ ప్రిక్సును అందుకున్నాడు.

క్రీడలు

Hungary men's national water polo team is considered among the best in the world, holding the world record for Olympic golds and overall medals

Groupama Arena, Ferencvárosi TC's UEFA category four stadium

Ferenc Puskás, the best goalscorer of the 20th century, FIFA Puskás Award named after him

హంగరి అథ్లెట్లు ఒలంపిక్ క్రీడలలో విజయవంతమైన పోటీదారులుగా ఉన్నారు. హంగేరీ కంటే ఎక్కువ ఒలింపిక్ పతకాలను గెలుచుకున్న దేశాలు 10 మాత్రమే ఉన్నాయి. ఆల్-టైమ్ ఒలంపిక్ గేమ్స్ పతకములో మొత్తం 498 పతకాలు ఎనిమిదవ స్థానంలో ఉన్నాయి. తలసరి తలసరి అత్యధిక ఒలంపిక్ పతకాల సంఖ్యలో 3 వ స్థానంలో, బంగారు పతకాలలో 2వ స్థానంలో ఉంది.^[189] హంగేరీ చారిత్రాత్మకంగా ఒలింపిక్ వాటర్ స్పోర్టులలో అద్భుత ప్రతిభ చూపుతుంది. వాటర్ పోలోలో హంగరి జట్టు ప్రముఖ విజేతగా నిలిచింది. హంగరి పురుషులు ఈత పోటీలో 4 వ స్థానంలో, మహిళలు మొత్తం పతకాలలో 8 వ స్థానంలో ఉన్నారు. పడవ పందెం, కయాకింగ్లలో విజయం సాధించిన వారు కూడా 3 వ స్థానం సాధించారు.

2018 లో హంగరీ వింటర్ ఒలింపిక్సులో పురుషుల షార్ట్ ట్రాక్ స్పీడ్ స్కేటింగ్లో నాలుగురు సభ్యులు ఉన్న బృందంతో కలిసి హంగరి తొలి స్వర్ణ పతకాన్ని సాధించింది: సెబా బుర్జాన్, సాన్డోర్ లియు, షాయోంగ్ లియు, విక్టర్ నాచ్.^[190]

2015 లో హంగరి ఒలింపిక్ కమిటీ, బుడాపెస్ట్ అసెంబ్లీ అసెంబ్లీ 2024 సమ్మర్ ఒలంపిక్స్ కోసం దరఖాస్తు చేయాలని నిర్ణయించుకున్నప్పటికీ అది చివరకు పారిస్కు లభించింది. బుడాపెస్ట్ 1916, 1920, 1936, 1944, 1960 లలో ఒలింపిక్సు క్రీడలకు ఆతిధ్యం ఇవ్వడానికి నిర్వహించబడిన వేలంలో వరుసగా బెర్లిన్, ఆంట్వెర్ప్, లండన్, రోం లతో పోటీ చేసి విఫలం అయింది.^[191]^[192]

గత రెండు దశాబ్దాలలో హంగరి 1997 ప్రపంచ అమెచ్యూర్ బాక్సింగ్ ఛాంపియన్షిప్స్, 2000 వరల్డ్ ఫెన్సింగ్ చాంపియన్షిప్స్, 2001 ప్రపంచ అల్లౌండ్ స్పీడ్ స్కేటింగ్ ఛాంపియన్షిప్స్, 2008 వరల్డ్ ఇంటర్నేషనల్ గేమ్, 2008 వరల్డ్ మోడరన్ పెంటతలాన్ చాంపియన్షిప్స్, 2010 ఐ.టి.యు. వరల్డ్ ఛాంపియన్షిప్ సిరీస్, 2011 ఐ.ఐ.హెచ్.ఎఫ్. వరల్డ్ ఫెన్సింగ్ ఛాంపియన్షిప్స్, 2013 వరల్డ్ రెజ్లింగ్ ఛాంపియన్షిప్స్, 2014 వరల్డ్ మాస్టర్స్ అథ్లెటిక్స్ ఛాంపియన్షిప్స్, 2017 వరల్డ్ ఆక్వాటిక్స్ ఛాంపియన్షిప్స్, 2017 ప్రపంచ జూడో ఛాంపియన్షిప్లు క్రీడలకు ఆతిథ్యం ఇచ్చింది. వీటితో పాటు హంగరీ 2006 యురోపియన్ ఆక్వాటిక్స్ ఛాంపియన్షిప్స్, 2010 యూరోపియన్ ఆక్వాటిక్స్ ఛాంపియన్షిప్స్, 2013 యూరోపియన్ జూడో చాంపియన్షిప్స్, 2013 యూరోపియన్ కరాటే ఛాంపియన్షిప్స్ వంటి యురోపెయన్ టోర్నమెంట్లకు, యు.ఇ.ఎఫ్.ఎ. యూరో 2020 లో 4 మ్యాచ్లకు ఆతిథ్య దేశంగా నిలిచింది.

బుడాపెస్టుకు వెలుపల హంగరోరింగ్ వద్ద ఉన్న ఫార్ములా వన్లో హంగరియన్ గ్రాండ్ ప్రిక్సు నిర్వహించబడ్డాయి.^[193] 1986 నుండి ఈ రేసు ఎఫ్.ఐ.ఎ. ఫార్ములా వన్ వరల్డ్ ఛాంపియన్షిప్ రౌండ్లో నిర్వహించబడుతూ ఉంది. 2013 హంగరియన్ గ్రాండ్ ప్రిక్సులో హంగరీ 2021 వరకు ఫార్ములా 1 పోటీని నిర్వహించనున్నట్లు నిర్ధారించబడింది.^[194] ఈ ట్రాక్ పునర్నిర్మాణం 2016 మొదట్లో మొదలైంది. 2026 వరకు గ్రాండ్ ప్రిక్స్ ఒప్పందం 5 సంవత్సరాలు పొడిగించబడింది అని ప్రకటించబడింది.^[195]

హంగరీలో చెస్ కూడా ఒక ప్రముఖమైన విజయవంతమైన క్రీడగా ఉంది. హంగరియన్ ఆటగాళ్లు ప్రపంచ చెస్ ఫెడరేషన్ ర్యాంకింగులో 10 వ స్థానంలో ఉన్నారు.^[196] హంగరీలో 54 గ్రాండ్ మాస్టర్లు, 118 ఇంటర్నేషనల్ మాస్టర్లు ఉన్నారు. ఫ్రాన్స్ లేదా యునైటెడ్ కింగ్డంలో కంటే ఇది అధికం. ప్రపంచ టాప్ జూనియర్ క్రీడాకారుడు రిచాడ్ ర్యాప్పోర్ట్ ప్రస్తుతం ఎఫ్.ఐ.డి.ఇ. వరల్డ్ ర్యాంకింగులో ఉన్నాడు. జూడిట్ పోల్గార్ శక్తివంతమైన మహిళా చెస్ క్రీడాకారిణిగా ఉంది. ప్రపంచంలోని అత్యుత్తమ సబరు అథ్లెట్ల చరిత్రలో హంగరీకి ప్రత్యేక స్థానం ఉంది.^[197]^[198] 2009 లో హంగరీ జాతీయ ఐస్ హాకీ జట్టు మొదటి సారిగా ఐ.ఐ.హెచ్.ఎఫ్. ప్రపంచ చాంపియన్షిప్ కొరకు అర్హత సాధించింది. 2015 లో వారు తమ రెండో ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్ కోసం అర్హత సాధించారు.

ఫుట్‌బాలు

హంగరి మూడు ఒలింపిక్ ఫుట్బాల్ టైటిల్స్ గెలుచుకుంది. 1938, 1954 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. ప్రపంచ కప్పు క్రీడలలో రన్నర్స్-అప్ను సాధించింది. 1964 యు.ఇ.ఎఫ్.ఎ. యూరోపియన్ ఫుట్బాల్ ఛాంపియన్షిప్పులో 3 వ స్థానంలో ఉంది. ^[199]^[200]^[201]^[202] అత్యధిక ఫుట్బాల్ ఎల్లో ర్యాంకింగులతో ప్రపంచంలో 2 వ స్థానంలో ఉంది.^[203]

పోస్ట్-స్వర్ణ యుగంలో హంగరీ దశాబ్దాలు క్రమంగా బలహీనపడుతుంది. ఇటీవల అన్ని అంశాలను పునరుద్ధరించడం జరిగింది. 2008 లో హన్గేరియన్ చిల్డ్రన్స్ ఫుట్బాల్ ఫెడరేషన్ స్థాపించబడిన తరువాత యువత అభివృద్ధి బాగా అధికరిస్తుంది. హంగరీ ఫుట్బాల్ చరిత్రలో మొట్టమొదటిసారిగా 2010 యు.ఇ.ఎఫ్.ఎ. ఫుట్సల్ చాంపియన్షిప్పుకు బుడాపెస్టు, దేబ్రెసెన్లో ఆతిథ్యం ఇచ్చింది. మొదటి సారి ఎం.ఎ.ఎస్.జెడ్, యు.ఇ.ఎఫ్.ఎ ఫైనల్స్ టోర్నమెంటుకు ఆతిథ్యం ఇచ్చింది. అంతేకాకుండా యూరో 2004 విజేత,^[204] 2006 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. ప్రపంచ కప్ విజేత (ఇటలీ 3-1తో ఓడించి)గా నిలిచి జాతీయ జట్లు కొన్ని ఆశ్చర్యకరమైన విజయం సాధించాయి.^[205] యు.ఇ.ఎఫ్.ఎ. యూరో 2016 లో హంగేరీ గ్రూప్ ఎఫ్ ను గెలుచుకుని చివరికి రౌండ్ 16 లో ఓడించింది.

వ్యక్తులు

ఆర్థర్ కొస్ట్లెర్

మూలాలు

↑ ఐరోపా రాజ్యాల నినాదాలు^{[permanent dead link]}
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 హంగరి కేంద్ర గణాంకాల కార్యాలయము Archived 2008-09-22 at the Wayback Machine తీసుకొన్న తేదీ:2008-12-19 ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; "KSH" అనే పేరును విభిన్న కంటెంటుతో అనేక సార్లు నిర్వచించారు
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 ^3.4 "హంగరి". అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి. Retrieved 2009-04-22.
↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Flaw అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
↑ "Geography Statistics Of Hungary". worldatlas.com. 6 June 2017. Retrieved 6 June 2017.
↑ "Eurostat – Population on 1 January 2015". European Commission. Retrieved 20 August 2015.
↑ "Uralic (Finno-Ugrian) languages, Classification of the Uralic (Finno-Ugrian) languages, with present numbers of speakers and areas of distribution (last updated 24 September 2015)". helsinki.fi. 6 June 2017. Retrieved 6 June 2017.
↑ "Budapest is classified as Alpha- leading global city". Globalization and World Cities (GaWC) Research Network, Loughborough University. 13 April 2010. Retrieved 25 November 2016.
↑ "Hungary in the Carpathian Basin" (PDF). Lajos Gubcsi, PhD. 6 June 2017. Retrieved 6 June 2017.
↑ Acta orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Volume 36 Magyar Tudományos Akadémia (Hungarian Academy of Sciences), 1982, p. 419
↑ Kristó Gyula – Barta János – Gergely Jenő: Magyarország története előidőktől 2000-ig (History of Hungary from the prehistory to 2000), Pannonica Kiadó, Budapest, 2002, ISBN 963-9252-56-5, p. 687, pp. 37, pp. 113 ("Magyarország a 12. század második felére jelentős európai tényezővé, középhatalommá vált."/"By the 12th century Hungary became an important European constituent, became a middle power.", "A Nyugat részévé vált Magyarország ... /Hungary became part of the West"), pp. 616–644
↑ "Austria-Hungary, HISTORICAL EMPIRE, EUROPE". Encyclopædia Britannica. 6 June 2017. Retrieved 6 June 2017.
↑ Richard C. Frucht (31 December 2004). Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture. ABC-CLIO. p. 360. ISBN 978-1-57607-800-6.
↑ "Trianon, Treaty of". The Columbia Encyclopedia. 2009.
↑ "Text of the Treaty, Treaty of Peace Between The Allied and Associated Powers and Hungary And Protocol and Declaration, Signed at Trianon June 4, 1920". Retrieved 10 June 2009.
↑ Hungary: The Unwilling Satellite Archived 2007-02-16 at the Wayback Machine John F. Montgomery, Hungary: The Unwilling Satellite. Devin-Adair Company, New York, 1947. Reprint: Simon Publications, 2002.
↑ Thomas, The Royal Hungarian Army in World War II, pg. 11
↑ It was governed by the Socialist Workers' Party, which was under the influence of the Soviet Union. – Rao, B. V. (2006), History of Modern Europe Ad 1789–2002: A.D. 1789–2002, Sterling Publishers Pvt. Ltd.
↑ Hanrahan, Brian (9 May 2009). "Hungary's Role in the 1989 Revolutions". BBC News.
↑ Kamm, Henry (17 June 1989). "Hungarian Who Led '56 Revolt Is Buried as a Hero". The New York Times.
↑ "1989. évi XXXI. törvény az Alkotmány módosításáról" [Act XXXI of 1989 on the Amendment of the Constitution]. Magyar Közlöny (in Hungarian). 44 (74). Budapest: Pallas Lap- és Könyvkiadó Vállalat: 1219. 23 October 1989.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Solomon అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
↑ ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Higott-Cooper అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు
↑ "Hungary: Emerging Economic Power In Central And Eastern Europe". Thomas White International. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 18 June 2017.
↑ Country and Lending Groups. World Bank. Accessed on July 1, 2016.
↑ "List of OECD Member countries – Ratification of the Convention on the OECD". Oecd.org. Retrieved 2011-11-04.
↑ ^27.0 ^27.1 OECD (June 27, 2013). "OECD Health Data: Social protection". OECD Health Statistics (database). Paris: OECD. doi:10.1787/data-00544-en. Retrieved 2013-07-14.
↑ ^28.0 ^28.1 Eurydice. "Compulsory Education in Europe 2013/2014" (PDF). European commission. Archived from the original (PDF) on 23 December 2015. Retrieved 19 May 2014.
↑ "Benefits of EU Membership". Hungarian Chamber of Commerce and Industry. 6 June 2017. Archived from the original on 8 జూన్ 2017. Retrieved 6 June 2017.
↑ "International organizations in Hungary". Ministry of Foreign Affairs. Archived from the original on 13 మార్చి 2016. Retrieved 5 జనవరి 2018.
↑ "Hungary's Nobel Prize Winners, 13 Hungarian win Nobel Prize yet". Hungarian Academy of Sciences.
↑ "Population per Gold Medal. Hungary has the second highest gold medal per capita in the world. All together it has 175 gold medal until 2016". medalspercapita.com. Archived from the original on 2017-07-30. Retrieved 2018-01-05.
↑ Hungarian literature – ”Popular poetry is the only real poetry was the opinion of Sándor Petőfi, one of the greatest Hungarian poets, whose best poems rank among the masterpieces of world literature.”, Encyclopædia Britannica, 2012 edition
↑ Szalipszki, pg.12
Refers to the country as "widely considered" to be a "home of music".
↑ "UNWTO Tourism Highlights, 2016 Edition – World Tourism Organization". doi:10.18111/9789284418145. Archived from the original on 13 మే 2022. Retrieved 3 August 2017. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
↑ "Search – Global Edition – The New York Times". International Herald Tribune. 29 March 2009. Retrieved 20 September 2009.
↑ "Lake Balaton". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2008-03-20.
↑ Király, Péter (1997). A magyarok elnevezése a korai európai forrásokban (The Names of the Magyars in Early European Sources) /In: Honfoglalás és nyelvészet ("The Occupation of Our county" and Linguistics)/. Budapest: Balassi Kiadó. p. 266. ISBN 963-506-108-0. Archived from the original on 2014-04-13. Retrieved 2018-01-05.
↑ Peter F. Sugar, ed. (22 November 1990). A History of Hungary. Indiana University Press. p. 9. ISBN 978-0-253-20867-5. Retrieved 6 July 2011.
↑ György Balázs, Károly Szelényi, The Magyars: the birth of a European nation, Corvina, 1989, p. 8
↑ Alan W. Ertl, Toward an Understanding of Europe: A Political Economic Précis of Continental Integration, Universal-Publishers, 2008, p. 358
↑ Z. J. Kosztolnyik, Hungary under the early Árpáds: 890s to 1063, Eastern European Monographs, 2002, p. 3
↑ "Uralic etymology : Query result".
↑ cahoon, ben. "Hungary". Worldstatesmen.org. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Aquincum". Lovelybudapest.com. Archived from the original on 6 అక్టోబరు 2014. Retrieved 30 September 2014.
↑ "The Avar Khaganate". Allempires.com. 31 May 2007. Archived from the original on 21 జూలై 2011. Retrieved 20 September 2009.
↑ A Country Study: Hungary. Federal Research Division, Library of Congress.
↑ For example, the Abbot Regino of Prüm mentions the plains of the Pannons and the Avars; Kristó, Gyula op. cit. (1993) pp. 96.
↑ ^49.0 ^49.1 A Country Study: Hungary. Federal Research Division, Library of Congress. Retrieved 6 March 2009.
↑ Encyclopedia Americana. Vol. 24. 370: Grolier Incorporated. 2000.{{cite book}}: CS1 maint: location (link)
↑ ^51.0 ^51.1 "Magyar (Hungarian) migration, 9th century". Eliznik.org.uk. Archived from the original on 6 అక్టోబరు 2008. Retrieved 20 September 2009.
↑ Origins and Language. Source: U.S. Library of Congress. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
↑ Peter B. Golden, Nomads and their neighbours in the Russian steppe: Turks, Khazars and Qipchaqs, Ashgate/Variorum, 2003. "Tenth-century Byzantine sources, speaking in cultural more than ethnic terms, acknowledged a wide zone of diffusion by referring to the Khazar lands as 'Eastern Tourkia' and Hungary as 'Western Tourkia.'" Carter Vaughn Findley, The Turks in the World History Archived 5 ఫిబ్రవరి 2016 at the Wayback Machine, Oxford University Press, 2005, p. 51, citing Peter B. Golden, 'Imperial Ideology and the Sources of Political Unity Amongst the Pre-Činggisid Nomads of Western Eurasia,' Archivum Eurasiae Medii Aevi 2 (1982), 37–76. "Archived copy". Archived from the original on 28 నవంబరు 2016. Retrieved 5 జనవరి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
↑ ^54.0 ^54.1 Stephen Wyley (30 మే 2001). "The Magyars of Hungary". Geocities.com. Archived from the original on 27 అక్టోబరు 2009. Retrieved 5 జనవరి 2018.
↑ Peter Heather, Empires and Barbarians, Pan Macmillan, 2011
↑ Attila Zsoldos, Saint Stephen and his country: a newborn kingdom in Central Europe: Hungary, Lucidus, 2001, p. 40
↑ Asia Travel Europe. "Hungaria Travel Information | Asia Travel Europe". Asiatravel.com. Archived from the original on 5 September 2008. Retrieved 21 November 2008.
↑ James Minahan, One Europe, many nations: a historical dictionary of European national groups, Greenwood Publishing Group, 2000, p. 310
↑ Encyclopædia Britannica, 2002. Books.google.com. Retrieved 18 November 2012.
↑ "Marko Marelic: The Byzantine and Slavic worlds". Korcula.net. Archived from the original on 2010-01-14. Retrieved 2017-08-03.
↑ "Hungary in American History Textbooks". Hungarian-history.hu. Archived from the original on 2009-12-21. Retrieved 2017-08-03.
↑ "Hungary, facts and history in brief". Erwin.bernhardt.net.nz. Retrieved 2017-08-03.
↑ Ladislav Heka (October 2008). "Hrvatsko-ugarski odnosi od sredinjega vijeka do nagodbe iz 1868. s posebnim osvrtom na pitanja Slavonije" [Croatian-Hungarian relations from the Middle Ages to the Compromise of 1868, with a special survey of the Slavonian issue]. Scrinia Slavonica (in Croatian). 8 (1). Hrvatski institut za povijest – Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje: 152–173. ISSN 1332-4853. Retrieved 16 October 2011.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ A concise history of Hungary – Google Books. Google Books. Retrieved 20 September 2009.
↑ "Hungarianhistory.com" (PDF). Retrieved 25 November 2010.
↑ The Mongol invasion: the last Arpad kings, Encyclopædia Britannica – "The country lost about half its population, the incidence ranging from 60 percent in the Alföld (100 percent in parts of it) to 20 percent in Transdanubia; only parts of Transylvania and the northwest came off fairly lightly."
↑ Autonomies in Europe and Hungary. (PDF). By Józsa Hévizi.
↑ cs. "National and historical symbols of Hungary". Nemzetijelkepek.hu. Archived from the original on 29 జూలై 2008. Retrieved 20 September 2009.
↑ Pál Engel, Tamás Pálosfalvi, Andrew Ayton: The Realm of St. Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526, I.B. Tauris & Co Ltd, London, pp. 109 [1]
↑ ^70.0 ^70.1 "Hungary – Britannica Online Encyclopedia". Britannica.com. Retrieved 21 November 2008.
↑ "Hungary – The Bibliotheca Corviniana Collection: UNESCO-CI". Portal.unesco.org. Archived from the original on 5 నవంబరు 2005. Retrieved 3 ఏప్రిల్ 2022.
↑ "Hungary – Renaissance And Reformation". Countrystudies.us. Retrieved 20 September 2009.
↑ "A Country Study: Hungary". Geography.about.com. Archived from the original on 8 July 2012. Retrieved 20 September 2009.
↑ Laszlo Kontler, "A History of Hungary" p. 145
↑ Inalcik Halil: "The Ottoman Empire"
↑ Géza Dávid, Pál Fodor (2007). "Ransom slavery along the Ottoman borders: early fifteenth-early eighteenth centuries". BRILL. p.203. ISBN 90-04-15704-2
↑ Csepeli, Gyorgy (2 June 2009). "The changing facets of Hungarian nationalism – Nationalism Reexamined | Social Research | Find Articles at BNET". Findarticles.com. Archived from the original on 9 July 2012. Retrieved 20 September 2009.
↑ "Ch7-1" (PDF). Retrieved 20 September 2009.
↑ Paul Lendvai, The Hungarians: a thousand years of victory in defeat, C. Hurst & Co. Publishers, 2003 Google Books
↑ Peter N Stearns, The Oxford encyclopedia of the modern world, Volume 4, Oxford University Press, 2008, p. 64
↑ Géza Jeszenszky: From "Eastern Switzerland" to Ethnic Cleansing, address at Duquesne History Forum, 17 November 2000, The author is former Ambassador of Hungary to the United States and was Foreign Minister in 1990 – 1994.
↑ Laszlo Peter, Martyn C. Rady, Peter A. Sherwood: Lajos Kossuth sas word...: papers delivered on the occasion of the bicentenary of Kossuth's birth (page 101)
↑ Kinga Frojimovics, Géza Komoróczy, Jewish Budapest: monuments, rites, history, Central European University Press, 1999 p.67 Google Books
↑ "WorldWar2.ro – Ofensiva Armatei 2 romane in Transilvania". Worldwar2.ro. Retrieved 3 August 2017.
↑ François Bugnion, International Committee of the Red Cross, The International Committee of the Red Cross and the protection of war victims, Macmillan Education, 2003 Google Books
↑ Molnar, A Concise History of Hungary, p. 262 online
↑ Richard C. Frucht, Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture p. 359–360 online
↑ ^88.0 ^88.1 J. Lee Ready (1995), World War Two. Nation by Nation, London, Cassell, page 130. ISBN 1-85409-290-1
↑ Mike Thomson (13 November 2012). "Could the BBC have done more to help Hungarian Jews?". BBC (British broadcasting service). the BBC broadcast every day, giving updates on the war, general news and opinion pieces on Hungarian politics. But among all these broadcasts, there were crucial things that were not being said, things that might have warned thousands of Hungarian Jews of the horrors to come in the event of a German occupation. A memo setting out policy for the BBC Hungarian Service in 1942 states: "We shouldn't mention the Jews at all." By 1943, the BBC Polish Service was broadcasting about the exterminations And yet his policy of silence on the Jews was followed right up until the German invasion in March 1944. After the tanks rolled in, the Hungarian Service did then broadcast warnings. But by then it was too late "Many Hungarian Jews who survived the deportations claimed that they had not been informed by their leaders, that no one had told them. But there's plenty of evidence that they could have known," said David Cesarani, Professor of History at Royal Holloway, University of London.
↑ "Auschwitz: Chronology". Ushmm.org. Retrieved 2013-02-13.
↑ "The Holocaust in Hungary". United States Holocaust Memorial Museum; Holocaust Encyclopedia.
↑ Alfred de Zayas "Raoul Wallenberg" in Dinah Shelton Encyclopedia of Genocide (Macmillan Reference 2005, vol. 3)
↑ Braham, Randolph (2004): Rescue Operations in Hungary: Myths and Realities, East European Quarterly 38(2): 173–203.
↑ Bauer, Yehuda (1994): Jews for Sale?, Yale University Press.
↑ Bilsky, Leora (2004): Transformative Justice: Israeli Identity on Trial (Law, Meaning, and Violence), University of Michigan Press.
↑ Bridge, Adrian (1996-09-05). "Hungary's Jews Marvel at Their Golden Future". The Independent. Archived from the original on 2014-02-26. Retrieved 2009-04-20.
↑ Prauser, Steffen; Rees, Arfon (December 2004). "The Expulsion of 'German' Communities from Eastern Europe at the end of the Second World War" (PDF). EUI Working Paper HEC No. 2004/1. San Domenico, Florence: European University Institute. Archived from the original (PDF) on 1 October 2009. Retrieved 5 August 2013.
↑ "www.hungarian-history.hu". Hungarian-history.hu. Archived from the original on 28 May 2016. Retrieved 3 August 2017.
↑ University of Chicago. Division of the Social Sciences, Human Relations Area Files, inc, A study of contemporary Czechoslovakia, University of Chicago for the Human Relations Area Files, inc., 1955, Citation 'In January 1947 the Hungarians complained that Magyars were being carried off from Slovakia to Czech lands for forced labor.'
↑ Istvan S. Pogany, Righting wrongs in Eastern Europe, Manchester University Press ND, 1997, p.202 Google Books
↑ Alfred J. Rieber, Forced migration in Central and Eastern Europe, 1939–1950, Routledge, 2000, p. 50 Google Books – "A presidential decree imposing an obligation on individuals not engaged in useful work to accept jobs served as the basis for this action. As a result, according to documentation in the ministry of foreign affairs of the USSR, approximately 50,000 Hungarians were sent to work in factories and agricultural enterprises in the Czech Republic."
↑ Canadian Association of Slavists, Revue canadienne des slavistes, Volume 25, Canadian Association of Slavists., 1983
↑ S. J. Magyarody, The East-central European Syndrome: Unsolved conflict in the Carpathian Basin, Matthias Corvinus Pub., 2002
↑ Anna Fenyvesi, Hungarian language contact outside Hungary: studies on Hungarian as a minority language, John Benjamins Publishing Company, 2005, p. 50 Google Books
↑ Norman M. Naimark, The Russians in Germany: a history of the Soviet Zone of occupation, 1945–1949, Harvard University Press, 1995, p. 70 Google Books
↑ László Borhi, Hungary in the Cold War, 1945–1956: between the United States and the Soviet Union, Central European University Press, 2004, p. 57 Google Books
↑ Richard Bessel, Dirk Schumann, Life after death: approaches to a cultural and social history of Europe during the 1940s and 1950s, Cambridge University Press, 2003, p. 142 Google Books
↑ Tibor Cseres, Titoist atrocities in Vojvodina, 1944–1945: Serbian vendetta in Bácska, Hunyadi Pub., 1993 Google Books
↑ Alfred de Zayas "A Terrible Revenge" (Palgrave/Macmillan 2006)
↑ "Man of the Year, The Land and the People". Time. 7 January 1957. Archived from the original on 29 మే 2013. Retrieved 9 October 2006.
↑ "Granville/ frm" (PDF). Retrieved 20 September 2009.
↑ "Hungary's 'forgotten' war victims". BBC News. 7 November 2009. Retrieved 4 February 2010.
↑ Findley, Carter V., and John Rothney. Twentieth Century World. sixth ed. Boston: Houghton Mifflin, 2006. 278.
↑ "Hungary's 1956 brain drain", BBC News, 23 October 2006
↑ *Maddison, Angus (2006). The world economy. OECD Publishing. p. 185. ISBN 92-64-02261-9.
↑ Watkins, Theyer. "Economic History and the Economy of Hungary". sjsu.edu. San José State University Department of Economics. Archived from the original on 7 డిసెంబరు 2014. Retrieved 6 August 2014.
↑ Andrew Speedy. "Hungary". Fao.org. Archived from the original on 4 డిసెంబరు 2008. Retrieved 21 November 2008.
↑ "Hungary ranked sixth in world for environmental protection". Caboodle.hu. 10 December 2007. Archived from the original on 23 February 2014. Retrieved 29 May 2010.
↑ "World Bank Country Classification". Archived from the original on 24 మే 2008. Retrieved 15 మార్చి 2018.
↑ "External trade surplus was EUR 604 million in December". Hungarian Central Statistical Office. 10 March 2016. Retrieved 10 March 2016.
↑ "GDP – composition, by end use". CIA World Factbook. 2016. Archived from the original on 4 అక్టోబరు 2018. Retrieved 11 March 2016.
↑ "Hungary". CIA World Factbook. 2016. Archived from the original on 10 జూన్ 2009. Retrieved 11 March 2016.
↑ "Export Partners of Hungary". CIA World Factbook. 2016. Archived from the original on 4 అక్టోబరు 2018. Retrieved 11 March 2016.
↑ "Tourism Highlights 2015 Edition". World Tourism Organisation. 10 March 2016. Archived from the original on 19 డిసెంబరు 2015. Retrieved 10 March 2016.
↑ "Electronics". HIPA. Archived from the original on 23 October 2015. Retrieved 11 March 2016.
↑ "The employment rate of people aged 15–64 increased to 68.3%". KSH. Retrieved 30 August 2017.
↑ "Unemployment rate decreased to 4.1%". Hungarian Central Statistical Office. Retrieved 26 October 2017.
↑ "Global 500 – Countries: Hungary – Fortune". Money. 23 July 2012. Retrieved 2013-06-10.
↑ "Top – Hungary". startupRANKING. Retrieved 10 March 2016.
↑ "Budapest's Europe's Second Fastest-Developing Urban Economy, Study Reveals – The study examines the development of the world's 300 largest urban economies, ranking them according to the pace of development". Brookings Institution. 2015-01-23. Archived from the original on 2017-10-10. Retrieved 2016-03-08.
↑ "The World According to GaWC 2010". www.lboro.ac.uk. 13 April 2010. Retrieved 2014-05-12.
↑ Istrate, Emilia. "Global MetroMonitor | Brookings Institution". Brookings.edu. Archived from the original on 5 జూన్ 2013. Retrieved 15 మార్చి 2018.
↑ "Hungary's GDP (IMF, 2016 est.) is $265.037 billion x 39% = $103,36 billion". Portfolio online financial journal. Archived from the original on 2016-03-03. Retrieved 2013-06-10.
↑ "Benchmarking global city competitiveness" (PDF). Economist Intelligence Unit. 2012. Archived from the original (PDF) on 9 జూలై 2014. Retrieved 15 మార్చి 2018.
↑ "ukmediacentre.pwc.com". PricewaterhouseCoopers. Archived from the original on 2013-05-31. Retrieved 2018-03-15.
↑ "Monetary Policy". Hungarian National Bank. Retrieved 10 March 2016.
↑ "Research and development (R&D) – Gross domestic spending on R&D – OECD Data". data.oecd.org. Archived from the original on 2017-01-14. Retrieved 2016-02-10.
↑ "The Bloomberg Innovation Index". Bloomberg.
↑ "Global Innovation Index". Cornell University, INSEAD, and the World Intellectual Property Organization. Archived from the original on 2019-07-20. Retrieved 2018-03-15.
↑ "Researchers in R&D (per million people)". World Bank.
↑ "Global Innovation Index – ANALYSIS – Hungary". Cornell University, INSEAD, and the World Intellectual Property Organization. Archived from the original on 2022-02-24. Retrieved 2018-03-15.
↑ "The National Research, Development and Innovation Office". NRDI Office.
↑ "MTA and Science (Infograpihcs)". Hungarian Academy of Sciences.
↑ "MTA's Research Centres and Institutes". Hungarian Academy of Sciences.
↑ "Hungary's Nobel Prize Winners". Hungarian Academy of Sciences.
↑ ^146.0 ^146.1 "2011 Hungary Census Report" (PDF). ksh.hu. Archived from the original (PDF) on 2019-07-17. Retrieved 2018-05-06.
↑ "The World Factbook". Cia.gov. Archived from the original on 10 జూన్ 2009. Retrieved 30 September 2014.
↑ "World Development Indicators : Google Public Data Explorer". Google.co.za. Retrieved 3 August 2017.
↑ Stolz, Joëlle (11 January 2011). "Hungarian government sends women home to make babies". The Guardian. Retrieved 3 August 2017 – via The Guardian.
↑ "Hungary's natural decrease decelerates further". Bbj.hu. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Eurostat – Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table". ec.europa.eu. Retrieved 3 August 2017.
↑ "The World Factbook Life Expectancy". The World Factbook. Archived from the original on 2009-06-10. Retrieved 2018-03-15.
↑ "Vital statistics, Hungarian Central Statistical Office (KSH)". Hungarian Central Statistical Office. Retrieved 30 September 2014.
↑ ^154.0 ^154.1 ^154.2 "Hungarian census 2011 / Országos adatok (National data) / 1.1.4.2. A népesség nyelvismeret és nemek szerint (population by spoken language), 1.1.6.1 A népesség anyanyelv, nemzetiség és nemek szerint (population by mother tongue and ethnicity), 2.1.7.1 A népesség vallás, felekezet, és fontosabb demográfiai ismérvek szerint (population by religion, denomination and main demographical indicators) (Hungarian)". Ksh.hu. Retrieved 30 September 2014.
↑ "Hungarian census 2011 – final data and methodology" (PDF) (in Hungarian). Hungarian Central Statistical Office.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ European Commission. "Official Languages". Retrieved 29 July 2014.
↑ "Magyarország Alaptörvénye" (PDF). Parlament.hu. Hungarian Parliament. Retrieved 2 August 2014.
↑ "Facts and Statistics". Reformatus.hu. 4 March 2013. Retrieved 26 March 2013.
↑ Braham, Randolph L. A Magyarországi Holokauszt Földrajzi Enciklopediája [The Geographic Encyclopedia of the Holocaust in Hungary]. Budapest:Park Publishing, 3 vol. (2006). Vol 1, p. 91.
↑ UNESCO-UNEVOC (October 2013). "Vocational Education in Hungary". Retrieved 19 May 2014.
↑ "Global Competitiveness Record 2013/2014" (PDF). Archived from the original (PDF) on 20 సెప్టెంబరు 2018. Retrieved 6 మే 2018.
↑ List of the entitled people for free insurance, National Healthcare Fund, 2013^{[permanent dead link]}
↑ "Dőzsölők és szűkölködők – Miből gazdálkodnak az egyházak?, Figyelő (financial status of the churches in Hungary, Hungarian)". Figyelo.hu. Archived from the original on 17 ఏప్రిల్ 2015. Retrieved 6 మే 2018.
↑ "Health: Key Tables from OECD". Oecd-ilibrary.org. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Hungary leading in Dental Tourism in Europe – BudapestAgent.com". Budapestagent.com. 20 June 2012. Archived from the original on 19 మార్చి 2022. Retrieved 3 August 2017.
↑ ^166.0 ^166.1 "Hungary aims at bigger bite of dental tourism". Bbj.hu. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Dental Tourism Development clinics turnover up 19%". Bbj.hu. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Hungarian Tourism promotes medical tourism – IMTJ". Imtj.com. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Medical tourism in good health". Imtj.com. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Egészségjelentés 2016" (PDF). Oefi.hu. Archived from the original (PDF) on 4 ఏప్రిల్ 2016. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Egy év alatt kilenc százalékkal csökkent a dohányosok száma". Mno.hu. 19 November 2013. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 3 August 2017.
↑ "Govt allocates HUF 450 mln to company facilitating tobacco sales monopoly". Bbj.hu. Archived from the original on 3 ఆగస్టు 2017. Retrieved 3 August 2017.
↑ "General information on various student flats and building types in Budapest". Budapest Corner. Archived from the original on 14 డిసెంబరు 2010. Retrieved 3 నవంబరు 2018.
↑ Szabolcsi Although the Hungarian upper class has long had cultural and political connections with the rest of Europe, leading to an influx of European musical ideas, the rural peasants maintained their own traditions such that by the end of the 19th century Hungarian composers could draw on rural peasant music to (re)create a Hungarian classical style. For example, Béla Bartók and Zoltán Kodály, two of Hungary's most famous composers, are known for using folk themes in their own music.
↑ Szalipszki, p. 12
Refers to the country as "widely considered" to be a "home of music".
↑ Broughton, pp. 159–167
↑ Szabolcsi, The Specific Conditions of Hungarian Musical Development
"Every experiment, made from Hungarian antecedents and on Hungarian soil, to create a conscious musical culture (music written by composers, as different from folk music), had instinctively or consciously striven to develop widely and universally the musical world of the folk song. Folk poetry and folk music were deeply embedded in the collective Hungarian people's culture, and this unity did not cease to be effective even when it was given from and expression by individual creative artists, performers and poets."
↑ "Szabolcsi". Mek.oszk.hu. Retrieved 20 September 2009.
↑ "Sulinet: Magyar növény-e a paprika?". Sulinet.hu. Archived from the original on 20 జూన్ 2008. Retrieved 3 నవంబరు 2018.
↑ This is the world-famous sweet, topaz-colored wine known throughout the English-speaking world as Tokay. "A rich, sweet, moderately strong wine of a topaz color, produced in the vicinity of Tokay, in Hungary; also, a similar wine produced elsewhere." Webster's New International Dictionary of the English Language (Springfield, Mass.: G.&C. Merriam, 1913). See Tokay at page 2166.
↑ "EGRI BIKAVÉR – HUNGARIKUM LETT A VÖRÖS CUVÉE". Eger.hu.
↑ ^182.0 ^182.1 ^182.2 "TRUE HERITAGE – Vinum Regum, Rex Vinorum – Wine of Kings, King of Wines". The Royal Tokaji Wine Company, 2013. Archived from the original on 2021-07-28. Retrieved 2018-11-03.
↑ "Unicum". Zwack.
↑ "Hungary (Magyarország) – spa resorts & hotels". Visitspas.eu. Retrieved 18 August 2012.
↑ "New Hungary Rural Development Programme". Umvp.eu. Retrieved 2017-01-23.
↑ "Széchenyi Bath". Budapest: Hungária Koncert Kft. Retrieved 2015-07-13.
↑ "Hotel Gellért. Its stately building, at the foot of the Gellért hill, also houses the world-famous Gellért Baths, which include an outdoor pool with the original wave-generating device installed in 1927.". Budapest: Danubius Hotels Group. Retrieved 2017-07-06.
↑ "Herend Porcelain Manufactory Ltd". Herend.com. Retrieved 20 September 2009.
↑ "Medals Per Capita". Archived from the original on 25 నవంబరు 2016. Retrieved 19 November 2016.
↑ "Chinese-Hungarian brothers win gold for Hungary at Winter Olympics". Hungarian Free Press (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2018-02-22. Retrieved 2018-03-04.
↑ "A MOB közgyűlése támogatja a budapesti olympic" (in Hungarian). Hungarian Olympic Committee (MOB). 10 June 2015. Archived from the original on 4 జూలై 2015. Retrieved 23 June 2015.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ Tenczer Gábor (23 June 2015). "A Olympics" (in Hungarian). Index. Retrieved 23 June 2015.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ "List of FIA Licensed Circuits" (PDF). FIA. 6 February 2015. Retrieved 28 May 2015.
↑ "Hungarian Grand Prix deal extended until 2021". GP Today. Retrieved 6 January 2015.
↑ "Aszfaltavató a Hungaroringen" (in హంగేరియన్). Hungaroring. 14 April 2016. Retrieved 15 April 2016. A Magyar Nagydíj szerződését újabb öt évvel meghosszabbítottuk, ami azt jelenti, hogy a futamunknak 2026-ig helye van a Formula–1-es versenynaptárban." Translates as "We have extended the Hungarian Grand Prix's contract for a further 5 years, which means that our race has a place on the F1 calendar until 2026.
↑ "Federations Ranking". FIDE. 19 November 2016. Retrieved 19 November 2016.
↑ "FIE 2009–2010 men's rankings". Fie.ch. Retrieved 22 June 2011.
↑ "FIE 2009–2010 women's rankings". Fie.ch. Retrieved 22 June 2011.
↑ "FIFA President: FIFA to help the Galloping Major". FIFA. 12 అక్టోబరు 2005. Archived from the original on 7 అక్టోబరు 2006. Retrieved 3 నవంబరు 2018.
↑ "Coronel Puskas, el zurdo de oro". AS (in Spanish). 17 November 2006. Retrieved 17 November 2006.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
↑ Mackay, Duncan (13 October 2005). "Lineker tees up another nice little earner". The Guardian. London. Retrieved 17 November 2006.
↑ "Blatter unveils FIFA Puskas Award". Fifa.com. 21 అక్టోబరు 2009. Archived from the original on 13 డిసెంబరు 2009. Retrieved 3 నవంబరు 2018.
↑ "World Football Elo Ratings: Hungary". 6 July 2017. Retrieved 6 July 2017.
↑ "Hungary 3–2 Greece: Euro champions stunned". ESPN. 24 May 2008. Archived from the original on 29 జూన్ 2011. Retrieved 22 June 2011.
↑ "Hungary 3–1 Italy: World Champions stunned". ESPN. 22 August 2007. Archived from the original on 29 జూన్ 2011. Retrieved 22 June 2011.

[1] ఐరోపా రాజ్యాల నినాదాలు^{[permanent dead link]}

[KSH-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 హంగరి కేంద్ర గణాంకాల కార్యాలయము Archived 2008-09-22 at the Wayback Machine తీసుకొన్న తేదీ:2008-12-19 ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; "KSH" అనే పేరును విభిన్న కంటెంటుతో అనేక సార్లు నిర్వచించారు

[imf2-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 ^3.4 "హంగరి". అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి. Retrieved 2009-04-22.

[Flaw-4] ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Flaw అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు

[5] "Geography Statistics Of Hungary". worldatlas.com. 6 June 2017. Retrieved 6 June 2017.

[6] "Eurostat – Population on 1 January 2015". European Commission. Retrieved 20 August 2015.

[7] "Uralic (Finno-Ugrian) languages, Classification of the Uralic (Finno-Ugrian) languages, with present numbers of speakers and areas of distribution (last updated 24 September 2015)". helsinki.fi. 6 June 2017. Retrieved 6 June 2017.

[8] "Budapest is classified as Alpha- leading global city". Globalization and World Cities (GaWC) Research Network, Loughborough University. 13 April 2010. Retrieved 25 November 2016.

[9] "Hungary in the Carpathian Basin" (PDF). Lajos Gubcsi, PhD. 6 June 2017. Retrieved 6 June 2017.

[Acta_orientalia_Academiae_Scientiarum_Hungaricae-10] Acta orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Volume 36 Magyar Tudományos Akadémia (Hungarian Academy of Sciences), 1982, p. 419

[11] Kristó Gyula – Barta János – Gergely Jenő: Magyarország története előidőktől 2000-ig (History of Hungary from the prehistory to 2000), Pannonica Kiadó, Budapest, 2002, ISBN 963-9252-56-5, p. 687, pp. 37, pp. 113 ("Magyarország a 12. század második felére jelentős európai tényezővé, középhatalommá vált."/"By the 12th century Hungary became an important European constituent, became a middle power.", "A Nyugat részévé vált Magyarország ... /Hungary became part of the West"), pp. 616–644

[12] "Austria-Hungary, HISTORICAL EMPIRE, EUROPE". Encyclopædia Britannica. 6 June 2017. Retrieved 6 June 2017.

[13] Richard C. Frucht (31 December 2004). Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture. ABC-CLIO. p. 360. ISBN 978-1-57607-800-6.

[14] "Trianon, Treaty of". The Columbia Encyclopedia. 2009.

[15] "Text of the Treaty, Treaty of Peace Between The Allied and Associated Powers and Hungary And Protocol and Declaration, Signed at Trianon June 4, 1920". Retrieved 10 June 2009.

[Montgomery-16] Hungary: The Unwilling Satellite Archived 2007-02-16 at the Wayback Machine John F. Montgomery, Hungary: The Unwilling Satellite. Devin-Adair Company, New York, 1947. Reprint: Simon Publications, 2002.

[Thomas,_pg._11-17] Thomas, The Royal Hungarian Army in World War II, pg. 11

[Rao,_B._V._2006-18] It was governed by the Socialist Workers' Party, which was under the influence of the Soviet Union. – Rao, B. V. (2006), History of Modern Europe Ad 1789–2002: A.D. 1789–2002, Sterling Publishers Pvt. Ltd.

[19] Hanrahan, Brian (9 May 2009). "Hungary's Role in the 1989 Revolutions". BBC News.

[20] Kamm, Henry (17 June 1989). "Hungarian Who Led '56 Revolt Is Buried as a Hero". The New York Times.

[21] "1989. évi XXXI. törvény az Alkotmány módosításáról" [Act XXXI of 1989 on the Amendment of the Constitution]. Magyar Közlöny (in Hungarian). 44 (74). Budapest: Pallas Lap- és Könyvkiadó Vállalat: 1219. 23 October 1989.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[Solomon-22] ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Solomon అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు

[Higott-Cooper-23] ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <ref> ట్యాగు; Higott-Cooper అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు

[24] "Hungary: Emerging Economic Power In Central And Eastern Europe". Thomas White International. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 18 June 2017.

[wb-25] Country and Lending Groups. World Bank. Accessed on July 1, 2016.

[26] "List of OECD Member countries – Ratification of the Convention on the OECD". Oecd.org. Retrieved 2011-11-04.

[auto-27] 27.0 ^27.1 OECD (June 27, 2013). "OECD Health Data: Social protection". OECD Health Statistics (database). Paris: OECD. doi:10.1787/data-00544-en. Retrieved 2013-07-14.

[auto1-28] 28.0 ^28.1 Eurydice. "Compulsory Education in Europe 2013/2014" (PDF). European commission. Archived from the original (PDF) on 23 December 2015. Retrieved 19 May 2014.

[29] "Benefits of EU Membership". Hungarian Chamber of Commerce and Industry. 6 June 2017. Archived from the original on 8 జూన్ 2017. Retrieved 6 June 2017.

[30] "International organizations in Hungary". Ministry of Foreign Affairs. Archived from the original on 13 మార్చి 2016. Retrieved 5 జనవరి 2018.

[31] "Hungary's Nobel Prize Winners, 13 Hungarian win Nobel Prize yet". Hungarian Academy of Sciences.

[32] "Population per Gold Medal. Hungary has the second highest gold medal per capita in the world. All together it has 175 gold medal until 2016". medalspercapita.com. Archived from the original on 2017-07-30. Retrieved 2018-01-05.

[Britannic.-33] Hungarian literature – ”Popular poetry is the only real poetry was the opinion of Sándor Petőfi, one of the greatest Hungarian poets, whose best poems rank among the masterpieces of world literature.”, Encyclopædia Britannica, 2012 edition

[34] Szalipszki, pg.12
Refers to the country as "widely considered" to be a "home of music".

[WTO_Tourism_Highlights_2016_Edition-35] "UNWTO Tourism Highlights, 2016 Edition – World Tourism Organization". doi:10.18111/9789284418145. Archived from the original on 13 మే 2022. Retrieved 3 August 2017. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)

[36] "Search – Global Edition – The New York Times". International Herald Tribune. 29 March 2009. Retrieved 20 September 2009.

[37] "Lake Balaton". Encyclopædia Britannica. Retrieved 2008-03-20.

[Király-38] Király, Péter (1997). A magyarok elnevezése a korai európai forrásokban (The Names of the Magyars in Early European Sources) /In: Honfoglalás és nyelvészet ("The Occupation of Our county" and Linguistics)/. Budapest: Balassi Kiadó. p. 266. ISBN 963-506-108-0. Archived from the original on 2014-04-13. Retrieved 2018-01-05.

[39] Peter F. Sugar, ed. (22 November 1990). A History of Hungary. Indiana University Press. p. 9. ISBN 978-0-253-20867-5. Retrieved 6 July 2011.

[40] György Balázs, Károly Szelényi, The Magyars: the birth of a European nation, Corvina, 1989, p. 8

[41] Alan W. Ertl, Toward an Understanding of Europe: A Political Economic Précis of Continental Integration, Universal-Publishers, 2008, p. 358

[42] Z. J. Kosztolnyik, Hungary under the early Árpáds: 890s to 1063, Eastern European Monographs, 2002, p. 3

[43] "Uralic etymology : Query result".

[44] , ben. "Hungary". Worldstatesmen.org. Retrieved 3 August 2017.

[45] "Aquincum". Lovelybudapest.com. Archived from the original on 6 అక్టోబరు 2014. Retrieved 30 September 2014.

[46] "The Avar Khaganate". Allempires.com. 31 May 2007. Archived from the original on 21 జూలై 2011. Retrieved 20 September 2009.

[47] A Country Study: Hungary. Federal Research Division, Library of Congress.

[48] For example, the Abbot Regino of Prüm mentions the plains of the Pannons and the Avars; Kristó, Gyula op. cit. (1993) pp. 96.

[A_Country_Study:_Hungary-49] 49.0 ^49.1 A Country Study: Hungary. Federal Research Division, Library of Congress. Retrieved 6 March 2009.

[50] Encyclopedia Americana. Vol. 24. 370: Grolier Incorporated. 2000.{{cite book}}: CS1 maint: location (link)

[Eliznik.org.uk-51] 51.0 ^51.1 "Magyar (Hungarian) migration, 9th century". Eliznik.org.uk. Archived from the original on 6 అక్టోబరు 2008. Retrieved 20 September 2009.

[52] Origins and Language. Source: U.S. Library of Congress. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.

[53] Peter B. Golden, Nomads and their neighbours in the Russian steppe: Turks, Khazars and Qipchaqs, Ashgate/Variorum, 2003. "Tenth-century Byzantine sources, speaking in cultural more than ethnic terms, acknowledged a wide zone of diffusion by referring to the Khazar lands as 'Eastern Tourkia' and Hungary as 'Western Tourkia.'" Carter Vaughn Findley, The Turks in the World History Archived 5 ఫిబ్రవరి 2016 at the Wayback Machine, Oxford University Press, 2005, p. 51, citing Peter B. Golden, 'Imperial Ideology and the Sources of Political Unity Amongst the Pre-Činggisid Nomads of Western Eurasia,' Archivum Eurasiae Medii Aevi 2 (1982), 37–76. "Archived copy". Archived from the original on 28 నవంబరు 2016. Retrieved 5 జనవరి 2018.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)

[Stephen_Wyley-54] 54.0 ^54.1 Stephen Wyley (30 మే 2001). "The Magyars of Hungary". Geocities.com. Archived from the original on 27 అక్టోబరు 2009. Retrieved 5 జనవరి 2018.

[55] Peter Heather, Empires and Barbarians, Pan Macmillan, 2011

[56] Attila Zsoldos, Saint Stephen and his country: a newborn kingdom in Central Europe: Hungary, Lucidus, 2001, p. 40

[57] Asia Travel Europe. "Hungaria Travel Information | Asia Travel Europe". Asiatravel.com. Archived from the original on 5 September 2008. Retrieved 21 November 2008.

[58] James Minahan, One Europe, many nations: a historical dictionary of European national groups, Greenwood Publishing Group, 2000, p. 310

[59] Encyclopædia Britannica, 2002. Books.google.com. Retrieved 18 November 2012.

[60] "Marko Marelic: The Byzantine and Slavic worlds". Korcula.net. Archived from the original on 2010-01-14. Retrieved 2017-08-03.

[61] "Hungary in American History Textbooks". Hungarian-history.hu. Archived from the original on 2009-12-21. Retrieved 2017-08-03.

[62] "Hungary, facts and history in brief". Erwin.bernhardt.net.nz. Retrieved 2017-08-03.

[HR-HU-Heka-63] Ladislav Heka (October 2008). "Hrvatsko-ugarski odnosi od sredinjega vijeka do nagodbe iz 1868. s posebnim osvrtom na pitanja Slavonije" [Croatian-Hungarian relations from the Middle Ages to the Compromise of 1868, with a special survey of the Slavonian issue]. Scrinia Slavonica (in Croatian). 8 (1). Hrvatski institut za povijest – Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje: 152–173. ISSN 1332-4853. Retrieved 16 October 2011.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[64] A concise history of Hungary – Google Books. Google Books. Retrieved 20 September 2009.

[65] "Hungarianhistory.com" (PDF). Retrieved 25 November 2010.

[66] The Mongol invasion: the last Arpad kings, Encyclopædia Britannica – "The country lost about half its population, the incidence ranging from 60 percent in the Alföld (100 percent in parts of it) to 20 percent in Transdanubia; only parts of Transylvania and the northwest came off fairly lightly."

[67] Autonomies in Europe and Hungary. (PDF). By Józsa Hévizi.

[68] s. "National and historical symbols of Hungary". Nemzetijelkepek.hu. Archived from the original on 29 జూలై 2008. Retrieved 20 September 2009.

[69] Pál Engel, Tamás Pálosfalvi, Andrew Ayton: The Realm of St. Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526, I.B. Tauris & Co Ltd, London, pp. 109 [1]

[britannica1-70] 70.0 ^70.1 "Hungary – Britannica Online Encyclopedia". Britannica.com. Retrieved 21 November 2008.

[71] "Hungary – The Bibliotheca Corviniana Collection: UNESCO-CI". Portal.unesco.org. Archived from the original on 5 నవంబరు 2005. Retrieved 3 ఏప్రిల్ 2022.

[72] "Hungary – Renaissance And Reformation". Countrystudies.us. Retrieved 20 September 2009.

[73] "A Country Study: Hungary". Geography.about.com. Archived from the original on 8 July 2012. Retrieved 20 September 2009.

[74] Laszlo Kontler, "A History of Hungary" p. 145

[75] Inalcik Halil: "The Ottoman Empire"

[76] Géza Dávid, Pál Fodor (2007). "Ransom slavery along the Ottoman borders: early fifteenth-early eighteenth centuries". BRILL. p.203. ISBN 90-04-15704-2

[77] Csepeli, Gyorgy (2 June 2009). "The changing facets of Hungarian nationalism – Nationalism Reexamined | Social Research | Find Articles at BNET". Findarticles.com. Archived from the original on 9 July 2012. Retrieved 20 September 2009.

[78] "Ch7-1" (PDF). Retrieved 20 September 2009.

[79] Paul Lendvai, The Hungarians: a thousand years of victory in defeat, C. Hurst & Co. Publishers, 2003 Google Books

[80] Peter N Stearns, The Oxford encyclopedia of the modern world, Volume 4, Oxford University Press, 2008, p. 64

[81] Géza Jeszenszky: From "Eastern Switzerland" to Ethnic Cleansing, address at Duquesne History Forum, 17 November 2000, The author is former Ambassador of Hungary to the United States and was Foreign Minister in 1990 – 1994.

[82] Laszlo Peter, Martyn C. Rady, Peter A. Sherwood: Lajos Kossuth sas word...: papers delivered on the occasion of the bicentenary of Kossuth's birth (page 101)

[83] Kinga Frojimovics, Géza Komoróczy, Jewish Budapest: monuments, rites, history, Central European University Press, 1999 p.67 Google Books

[84] "WorldWar2.ro – Ofensiva Armatei 2 romane in Transilvania". Worldwar2.ro. Retrieved 3 August 2017.

[85] François Bugnion, International Committee of the Red Cross, The International Committee of the Red Cross and the protection of war victims, Macmillan Education, 2003 Google Books

[86] Molnar, A Concise History of Hungary, p. 262 online

[87] Richard C. Frucht, Eastern Europe: An Introduction to the People, Lands, and Culture p. 359–360 online

[J._Lee_Ready_1995_page_130-88] 88.0 ^88.1 J. Lee Ready (1995), World War Two. Nation by Nation, London, Cassell, page 130. ISBN 1-85409-290-1

[bbc-no-warning-to-hungary-jews-89] Mike Thomson (13 November 2012). "Could the BBC have done more to help Hungarian Jews?". BBC (British broadcasting service). the BBC broadcast every day, giving updates on the war, general news and opinion pieces on Hungarian politics. But among all these broadcasts, there were crucial things that were not being said, things that might have warned thousands of Hungarian Jews of the horrors to come in the event of a German occupation. A memo setting out policy for the BBC Hungarian Service in 1942 states: "We shouldn't mention the Jews at all." By 1943, the BBC Polish Service was broadcasting about the exterminations And yet his policy of silence on the Jews was followed right up until the German invasion in March 1944. After the tanks rolled in, the Hungarian Service did then broadcast warnings. But by then it was too late "Many Hungarian Jews who survived the deportations claimed that they had not been informed by their leaders, that no one had told them. But there's plenty of evidence that they could have known," said David Cesarani, Professor of History at Royal Holloway, University of London.

[90] "Auschwitz: Chronology". Ushmm.org. Retrieved 2013-02-13.

[91] "The Holocaust in Hungary". United States Holocaust Memorial Museum; Holocaust Encyclopedia.

[92] Alfred de Zayas "Raoul Wallenberg" in Dinah Shelton Encyclopedia of Genocide (Macmillan Reference 2005, vol. 3)

[93] Braham, Randolph (2004): Rescue Operations in Hungary: Myths and Realities, East European Quarterly 38(2): 173–203.

[94] Bauer, Yehuda (1994): Jews for Sale?, Yale University Press.

[95] Bilsky, Leora (2004): Transformative Justice: Israeli Identity on Trial (Law, Meaning, and Violence), University of Michigan Press.

[ind09/96-96] Bridge, Adrian (1996-09-05). "Hungary's Jews Marvel at Their Golden Future". The Independent. Archived from the original on 2014-02-26. Retrieved 2009-04-20.

[EU38-97] Prauser, Steffen; Rees, Arfon (December 2004). "The Expulsion of 'German' Communities from Eastern Europe at the end of the Second World War" (PDF). EUI Working Paper HEC No. 2004/1. San Domenico, Florence: European University Institute. Archived from the original (PDF) on 1 October 2009. Retrieved 5 August 2013.

[98] "www.hungarian-history.hu". Hungarian-history.hu. Archived from the original on 28 May 2016. Retrieved 3 August 2017.

[99] University of Chicago. Division of the Social Sciences, Human Relations Area Files, inc, A study of contemporary Czechoslovakia, University of Chicago for the Human Relations Area Files, inc., 1955, Citation 'In January 1947 the Hungarians complained that Magyars were being carried off from Slovakia to Czech lands for forced labor.'

[100] Istvan S. Pogany, Righting wrongs in Eastern Europe, Manchester University Press ND, 1997, p.202 Google Books

[101] Alfred J. Rieber, Forced migration in Central and Eastern Europe, 1939–1950, Routledge, 2000, p. 50 Google Books – "A presidential decree imposing an obligation on individuals not engaged in useful work to accept jobs served as the basis for this action. As a result, according to documentation in the ministry of foreign affairs of the USSR, approximately 50,000 Hungarians were sent to work in factories and agricultural enterprises in the Czech Republic."

[102] Canadian Association of Slavists, Revue canadienne des slavistes, Volume 25, Canadian Association of Slavists., 1983

[103] S. J. Magyarody, The East-central European Syndrome: Unsolved conflict in the Carpathian Basin, Matthias Corvinus Pub., 2002

[104] Anna Fenyvesi, Hungarian language contact outside Hungary: studies on Hungarian as a minority language, John Benjamins Publishing Company, 2005, p. 50 Google Books

[105] Norman M. Naimark, The Russians in Germany: a history of the Soviet Zone of occupation, 1945–1949, Harvard University Press, 1995, p. 70 Google Books

[106] László Borhi, Hungary in the Cold War, 1945–1956: between the United States and the Soviet Union, Central European University Press, 2004, p. 57 Google Books

[107] Richard Bessel, Dirk Schumann, Life after death: approaches to a cultural and social history of Europe during the 1940s and 1950s, Cambridge University Press, 2003, p. 142 Google Books

[108] Tibor Cseres, Titoist atrocities in Vojvodina, 1944–1945: Serbian vendetta in Bácska, Hunyadi Pub., 1993 Google Books

[109] Alfred de Zayas "A Terrible Revenge" (Palgrave/Macmillan 2006)

[110] "Man of the Year, The Land and the People". Time. 7 January 1957. Archived from the original on 29 మే 2013. Retrieved 9 October 2006.

[111] "Granville/ frm" (PDF). Retrieved 20 September 2009.

[112] "Hungary's 'forgotten' war victims". BBC News. 7 November 2009. Retrieved 4 February 2010.

[113] Findley, Carter V., and John Rothney. Twentieth Century World. sixth ed. Boston: Houghton Mifflin, 2006. 278.

[114] "Hungary's 1956 brain drain", BBC News, 23 October 2006

[madison185-115] *Maddison, Angus (2006). The world economy. OECD Publishing. p. 185. ISBN 92-64-02261-9.

[116] Watkins, Theyer. "Economic History and the Economy of Hungary". sjsu.edu. San José State University Department of Economics. Archived from the original on 7 డిసెంబరు 2014. Retrieved 6 August 2014.

[117] Andrew Speedy. "Hungary". Fao.org. Archived from the original on 4 డిసెంబరు 2008. Retrieved 21 November 2008.

[118] "Hungary ranked sixth in world for environmental protection". Caboodle.hu. 10 December 2007. Archived from the original on 23 February 2014. Retrieved 29 May 2010.

[119] "World Bank Country Classification". Archived from the original on 24 మే 2008. Retrieved 15 మార్చి 2018.

[120] "External trade surplus was EUR 604 million in December". Hungarian Central Statistical Office. 10 March 2016. Retrieved 10 March 2016.

[121] "GDP – composition, by end use". CIA World Factbook. 2016. Archived from the original on 4 అక్టోబరు 2018. Retrieved 11 March 2016.

[122] "Hungary". CIA World Factbook. 2016. Archived from the original on 10 జూన్ 2009. Retrieved 11 March 2016.

[123] "Export Partners of Hungary". CIA World Factbook. 2016. Archived from the original on 4 అక్టోబరు 2018. Retrieved 11 March 2016.

[124] "Tourism Highlights 2015 Edition". World Tourism Organisation. 10 March 2016. Archived from the original on 19 డిసెంబరు 2015. Retrieved 10 March 2016.

[125] "Electronics". HIPA. Archived from the original on 23 October 2015. Retrieved 11 March 2016.

[126] "The employment rate of people aged 15–64 increased to 68.3%". KSH. Retrieved 30 August 2017.

[127] "Unemployment rate decreased to 4.1%". Hungarian Central Statistical Office. Retrieved 26 October 2017.

[128] "Global 500 – Countries: Hungary – Fortune". Money. 23 July 2012. Retrieved 2013-06-10.

[129] "Top – Hungary". startupRANKING. Retrieved 10 March 2016.

[130] "Budapest's Europe's Second Fastest-Developing Urban Economy, Study Reveals – The study examines the development of the world's 300 largest urban economies, ranking them according to the pace of development". Brookings Institution. 2015-01-23. Archived from the original on 2017-10-10. Retrieved 2016-03-08.

[131] "The World According to GaWC 2010". www.lboro.ac.uk. 13 April 2010. Retrieved 2014-05-12.

[132] Istrate, Emilia. "Global MetroMonitor | Brookings Institution". Brookings.edu. Archived from the original on 5 జూన్ 2013. Retrieved 15 మార్చి 2018.

[133] "Hungary's GDP (IMF, 2016 est.) is $265.037 billion x 39% = $103,36 billion". Portfolio online financial journal. Archived from the original on 2016-03-03. Retrieved 2013-06-10.

[134] "Benchmarking global city competitiveness" (PDF). Economist Intelligence Unit. 2012. Archived from the original (PDF) on 9 జూలై 2014. Retrieved 15 మార్చి 2018.

[135] "ukmediacentre.pwc.com". PricewaterhouseCoopers. Archived from the original on 2013-05-31. Retrieved 2018-03-15.

[136] "Monetary Policy". Hungarian National Bank. Retrieved 10 March 2016.

[:0-137] "Research and development (R&D) – Gross domestic spending on R&D – OECD Data". data.oecd.org. Archived from the original on 2017-01-14. Retrieved 2016-02-10.

[138] "The Bloomberg Innovation Index". Bloomberg.

[139] "Global Innovation Index". Cornell University, INSEAD, and the World Intellectual Property Organization. Archived from the original on 2019-07-20. Retrieved 2018-03-15.

[140] "Researchers in R&D (per million people)". World Bank.

[141] "Global Innovation Index – ANALYSIS – Hungary". Cornell University, INSEAD, and the World Intellectual Property Organization. Archived from the original on 2022-02-24. Retrieved 2018-03-15.

[142] "The National Research, Development and Innovation Office". NRDI Office.

[143] "MTA and Science (Infograpihcs)". Hungarian Academy of Sciences.

[144] "MTA's Research Centres and Institutes". Hungarian Academy of Sciences.

[145] "Hungary's Nobel Prize Winners". Hungarian Academy of Sciences.

[Census2011-146] 146.0 ^146.1 "2011 Hungary Census Report" (PDF). ksh.hu. Archived from the original (PDF) on 2019-07-17. Retrieved 2018-05-06.

[147] "The World Factbook". Cia.gov. Archived from the original on 10 జూన్ 2009. Retrieved 30 September 2014.

[148] "World Development Indicators : Google Public Data Explorer". Google.co.za. Retrieved 3 August 2017.

[149] Stolz, Joëlle (11 January 2011). "Hungarian government sends women home to make babies". The Guardian. Retrieved 3 August 2017 – via The Guardian.

[150] "Hungary's natural decrease decelerates further". Bbj.hu. Retrieved 3 August 2017.

[151] "Eurostat – Tables, Graphs and Maps Interface (TGM) table". ec.europa.eu. Retrieved 3 August 2017.

[152] "The World Factbook Life Expectancy". The World Factbook. Archived from the original on 2009-06-10. Retrieved 2018-03-15.

[153] "Vital statistics, Hungarian Central Statistical Office (KSH)". Hungarian Central Statistical Office. Retrieved 30 September 2014.

[Census2011det-154] 154.0 ^154.1 ^154.2 "Hungarian census 2011 / Országos adatok (National data) / 1.1.4.2. A népesség nyelvismeret és nemek szerint (population by spoken language), 1.1.6.1 A népesség anyanyelv, nemzetiség és nemek szerint (population by mother tongue and ethnicity), 2.1.7.1 A népesség vallás, felekezet, és fontosabb demográfiai ismérvek szerint (population by religion, denomination and main demographical indicators) (Hungarian)". Ksh.hu. Retrieved 30 September 2014.

[155] "Hungarian census 2011 – final data and methodology" (PDF) (in Hungarian). Hungarian Central Statistical Office.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[156] European Commission. "Official Languages". Retrieved 29 July 2014.

[157] "Magyarország Alaptörvénye" (PDF). Parlament.hu. Hungarian Parliament. Retrieved 2 August 2014.

[158] "Facts and Statistics". Reformatus.hu. 4 March 2013. Retrieved 26 March 2013.

[159] Braham, Randolph L. A Magyarországi Holokauszt Földrajzi Enciklopediája [The Geographic Encyclopedia of the Holocaust in Hungary]. Budapest:Park Publishing, 3 vol. (2006). Vol 1, p. 91.

[160] UNESCO-UNEVOC (October 2013). "Vocational Education in Hungary". Retrieved 19 May 2014.

[161] "Global Competitiveness Record 2013/2014" (PDF). Archived from the original (PDF) on 20 సెప్టెంబరు 2018. Retrieved 6 మే 2018.

[162] List of the entitled people for free insurance, National Healthcare Fund, 2013^{[permanent dead link]}

[163] "Dőzsölők és szűkölködők – Miből gazdálkodnak az egyházak?, Figyelő (financial status of the churches in Hungary, Hungarian)". Figyelo.hu. Archived from the original on 17 ఏప్రిల్ 2015. Retrieved 6 మే 2018.

[164] "Health: Key Tables from OECD". Oecd-ilibrary.org. Retrieved 3 August 2017.

[165] "Hungary leading in Dental Tourism in Europe – BudapestAgent.com". Budapestagent.com. 20 June 2012. Archived from the original on 19 మార్చి 2022. Retrieved 3 August 2017.

[BBJ1-166] 166.0 ^166.1 "Hungary aims at bigger bite of dental tourism". Bbj.hu. Retrieved 3 August 2017.

[BBJ2-167] "Dental Tourism Development clinics turnover up 19%". Bbj.hu. Retrieved 3 August 2017.

[IMTJ-168] "Hungarian Tourism promotes medical tourism – IMTJ". Imtj.com. Retrieved 3 August 2017.

[BBJ3-169] "Medical tourism in good health". Imtj.com. Retrieved 3 August 2017.

[170] "Egészségjelentés 2016" (PDF). Oefi.hu. Archived from the original (PDF) on 4 ఏప్రిల్ 2016. Retrieved 3 August 2017.

[171] "Egy év alatt kilenc százalékkal csökkent a dohányosok száma". Mno.hu. 19 November 2013. Archived from the original on 10 అక్టోబరు 2017. Retrieved 3 August 2017.

[172] "Govt allocates HUF 450 mln to company facilitating tobacco sales monopoly". Bbj.hu. Archived from the original on 3 ఆగస్టు 2017. Retrieved 3 August 2017.

[173] "General information on various student flats and building types in Budapest". Budapest Corner. Archived from the original on 14 డిసెంబరు 2010. Retrieved 3 నవంబరు 2018.

[174] Szabolcsi Although the Hungarian upper class has long had cultural and political connections with the rest of Europe, leading to an influx of European musical ideas, the rural peasants maintained their own traditions such that by the end of the 19th century Hungarian composers could draw on rural peasant music to (re)create a Hungarian classical style. For example, Béla Bartók and Zoltán Kodály, two of Hungary's most famous composers, are known for using folk themes in their own music.

[175] Szalipszki, p. 12
Refers to the country as "widely considered" to be a "home of music".

[Broughton-176] Broughton, pp. 159–167

[177] Szabolcsi, The Specific Conditions of Hungarian Musical Development
"Every experiment, made from Hungarian antecedents and on Hungarian soil, to create a conscious musical culture (music written by composers, as different from folk music), had instinctively or consciously striven to develop widely and universally the musical world of the folk song. Folk poetry and folk music were deeply embedded in the collective Hungarian people's culture, and this unity did not cease to be effective even when it was given from and expression by individual creative artists, performers and poets."

[Szabolcsi-178] "Szabolcsi". Mek.oszk.hu. Retrieved 20 September 2009.

[179] "Sulinet: Magyar növény-e a paprika?". Sulinet.hu. Archived from the original on 20 జూన్ 2008. Retrieved 3 నవంబరు 2018.

[180] This is the world-famous sweet, topaz-colored wine known throughout the English-speaking world as Tokay. "A rich, sweet, moderately strong wine of a topaz color, produced in the vicinity of Tokay, in Hungary; also, a similar wine produced elsewhere." Webster's New International Dictionary of the English Language (Springfield, Mass.: G.&C. Merriam, 1913). See Tokay at page 2166.

[181] "EGRI BIKAVÉR – HUNGARIKUM LETT A VÖRÖS CUVÉE". Eger.hu.

[royal_tokaji-182] 182.0 ^182.1 ^182.2 "TRUE HERITAGE – Vinum Regum, Rex Vinorum – Wine of Kings, King of Wines". The Royal Tokaji Wine Company, 2013. Archived from the original on 2021-07-28. Retrieved 2018-11-03.

[183] "Unicum". Zwack.

[184] "Hungary (Magyarország) – spa resorts & hotels". Visitspas.eu. Retrieved 18 August 2012.

[185] "New Hungary Rural Development Programme". Umvp.eu. Retrieved 2017-01-23.

[186] "Széchenyi Bath". Budapest: Hungária Koncert Kft. Retrieved 2015-07-13.

[187] "Hotel Gellért. Its stately building, at the foot of the Gellért hill, also houses the world-famous Gellért Baths, which include an outdoor pool with the original wave-generating device installed in 1927.". Budapest: Danubius Hotels Group. Retrieved 2017-07-06.

[188] "Herend Porcelain Manufactory Ltd". Herend.com. Retrieved 20 September 2009.

[189] "Medals Per Capita". Archived from the original on 25 నవంబరు 2016. Retrieved 19 November 2016.

[190] "Chinese-Hungarian brothers win gold for Hungary at Winter Olympics". Hungarian Free Press (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2018-02-22. Retrieved 2018-03-04.

[191] "A MOB közgyűlése támogatja a budapesti olympic" (in Hungarian). Hungarian Olympic Committee (MOB). 10 June 2015. Archived from the original on 4 జూలై 2015. Retrieved 23 June 2015.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[192] Tenczer Gábor (23 June 2015). "A Olympics" (in Hungarian). Index. Retrieved 23 June 2015.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[193] "List of FIA Licensed Circuits" (PDF). FIA. 6 February 2015. Retrieved 28 May 2015.

[194] "Hungarian Grand Prix deal extended until 2021". GP Today. Retrieved 6 January 2015.

[195] "Aszfaltavató a Hungaroringen" (in హంగేరియన్). Hungaroring. 14 April 2016. Retrieved 15 April 2016. A Magyar Nagydíj szerződését újabb öt évvel meghosszabbítottuk, ami azt jelenti, hogy a futamunknak 2026-ig helye van a Formula–1-es versenynaptárban." Translates as "We have extended the Hungarian Grand Prix's contract for a further 5 years, which means that our race has a place on the F1 calendar until 2026.

[196] "Federations Ranking". FIDE. 19 November 2016. Retrieved 19 November 2016.

[197] "FIE 2009–2010 men's rankings". Fie.ch. Retrieved 22 June 2011.

[198] "FIE 2009–2010 women's rankings". Fie.ch. Retrieved 22 June 2011.

[FIFA_benefit-199] "FIFA President: FIFA to help the Galloping Major". FIFA. 12 అక్టోబరు 2005. Archived from the original on 7 అక్టోబరు 2006. Retrieved 3 నవంబరు 2018.

[Spanish_obit-200] "Coronel Puskas, el zurdo de oro". AS (in Spanish). 17 November 2006. Retrieved 17 November 2006.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)

[Puskás_auction-201] Mackay, Duncan (13 October 2005). "Lineker tees up another nice little earner". The Guardian. London. Retrieved 17 November 2006.

[202] "Blatter unveils FIFA Puskas Award". Fifa.com. 21 అక్టోబరు 2009. Archived from the original on 13 డిసెంబరు 2009. Retrieved 3 నవంబరు 2018.

[203] "World Football Elo Ratings: Hungary". 6 July 2017. Retrieved 6 July 2017.

[204] "Hungary 3–2 Greece: Euro champions stunned". ESPN. 24 May 2008. Archived from the original on 29 జూన్ 2011. Retrieved 22 June 2011.

[205] "Hungary 3–1 Italy: World Champions stunned". ESPN. 22 August 2007. Archived from the original on 29 జూన్ 2011. Retrieved 22 June 2011.

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

[78]

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

[89]

[90]

[91]

[92]

[93]

[94]

[95]

[96]

[97]

[98]

[99]

[100]

Largest urban areas of Hungary
Budapest	Rank	City	Population	Rank	City	Population	Debrecen Szeged
	1	Budapest	1,757,618	11	Szolnok	72,786
	2	Debrecen	203,914	12	Tatabánya	66,791
	3	Szeged	162,593	13	Érd	63,993
	4	Miskolc	159,554	14	Kaposvár	63,742
	5	Pécs	145,985	15	Sopron	61,390
	6	Győr	129,372	16	Veszprém	60,761
	7	Nyíregyháza	118,125	17	Békéscsaba	60,334
	8	Kecskemét	111,836	18	Zalaegerszeg	58,959
	9	Székesfehérvár	98,673	19	Eger	54,609
	10	Szombathely	77,866	20	Nagykanizsa	48,241