గుజరాత్
గుజరాత్ భారతదేశంలోని 28 రాష్ట్రాలలో ఒకటి. అంతర్జాతీయ సరిహద్దు అయిన పాకిస్తాన్ సరిహద్దు కలిగి ఉన్న రాష్ట్రం. రాజస్థాన్, మధ్యప్రదేశ్,మహారాష్ట్ర రాష్ట్రాల సరిహద్దులు కలిగి ఉన్న రాష్ట్రం. ఈ రాష్ట్రానికి రాజధాని గాంధీనగర్. రాష్ట్రంలోని ప్రధాన వాణిజ్య కేంద్రాలుఅహ్మదాబాద్ సమీపంలో ఉన్నాయి. గుజరాత్ వైశాల్యం 1,49,07 కి.మీ.గుజరాత్లో ఇరవై ఎనిమిది గిరిజన కులాలు ఉన్నాయి.
గుజరాత్ | ||||
|---|---|---|---|---|
రాష్ట్రం | ||||
From top and L-R: Asiatic lion at Gir National Park, Gujarat High Court, Great Rann of Kutch, Dwarka Beach, Laxmi Vilas Palace at Vadodara, Sabarmati Ashram, Kankaria Lakefront in Ahmedabad | ||||
 Seal | ||||
| Anthem: Jai Jai Garavi Gujarat ‘’Victory to Proud Gujarat’’ | ||||
 Location of Gujarat in India | ||||
| నిర్దేశాంకాలు: 23°13′N 72°41′E / 23.217°N 72.683°ECoordinates: 23°13′N 72°41′E / 23.217°N 72.683°E | ||||
| Country |  India | |||
| Formation | 1 May 1960† | |||
| Capital | గాంధీనగర్ | |||
| Largest city | అహ్మదాబాద్ | |||
| Districts | 33 | |||
| ప్రభుత్వం | ||||
| • Governor | Acharya Dev Vrat | |||
| • Chief Minister | Vijay Rupani (BJP) | |||
| • Legislature | Unicameral (182 seats) | |||
| • Federal representation | Rajya Sabha 11 Lok Sabha 26 | |||
| • High Court | Gujarat High Court | |||
| విస్తీర్ణం | ||||
| • మొత్తం | 196,024 కి.మీ2 (75,685 చ. మై) | |||
| విస్తీర్ణపు ర్యాంకు | 5th | |||
| జనాభా (2011) | ||||
| • మొత్తం | 60,383,628 | |||
| • ర్యాంకు | 9th (According to 2011 census report 10th) | |||
| • సాంద్రత | 308/కి.మీ2 (800/చ. మై.) | |||
| పిలువబడువిధము(ఏక) | Gujarati | |||
| GDP (2017–18) | ||||
| • Total | ₹13.14 lakh crore (US$180 billion) | |||
| • Per capita | ₹1,74,652 (US$2,400) | |||
| Languages | ||||
| • Official | Gujarati[2] | |||
| • Additional official | Hindi[3] | |||
| ప్రామాణిక కాలమానం | UTC+05:30 (IST) | |||
| ISO 3166 కోడ్ | IN-GJ | |||
| వాహనాల నమోదు కోడ్ | GJ | |||
| HDI (2017) |  0.667[4]medium · 21st | |||
| Literacy (2011) | 78.03%[5] | |||
| Sex ratio (2011) | 919 ♀/1000 ♂[5] | |||
| †The state of Bombay was divided into two states i.e. Maharashtra and Gujarat by the Bombay (Reorganisation) Act 1960 | ||||
| Gujarat[6] రాష్ట్ర చిహ్నాలు | ||||
| భాష | Gujarati[2] | |||
| పాట | "Jai Jai Garavi Gujarat" by Narmad[7] | |||
| కాలెండర్ | Saka | |||
| పక్షి | Greater flamingo[6] | |||
| పుష్పం | Marigold (galgota)[6] | |||
| ఫలం | Mango[8] | |||
| వృక్షం | Banyan[6] | |||
చరిత్రసవరించు
ముంబాయి రాష్ట్రం నుండి ప్రధానంగా గుజరాతి భాష మాట్లాడే ప్రజలున్న ప్రాంతాలయిన ఉత్తర, పశ్చిమ భాగాలను వేరు చేసి 1960 మే 1 గుజరాత్ రాష్ట్రం ఏర్పాటు చేశారు.గుజరాత్ 8,9 వ శతాబ్దాలలో ఈ ప్రాంతాన్ని పరిపాలించిన గుర్జారా నుండి ఈ పేరు వచ్చింది.
భౌగోళిక పరిస్థితిసవరించు
జనాభాసవరించు
2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం గుజరాత్ మొత్తం జనాభా 60,439,692. జనాభాలో 42.60% పట్టణ ప్రాంతాల్లో, 57.40% గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నివసిస్తున్నారు. గత దశాబ్దంలో (2001-2011), జనాభా వృద్ధి రేటు 19.28% కి పెరిగింది. జనాభాలో 31,491,260 మంది పురుషులు, 28,948,432 మంది మహిళలు ఉన్నారు. లింగ నిష్పత్తి వెయ్యి మగవారికి 919 మంది మహిళలు. జనాభా సాంద్రత చదరపు కిలోమీటరుకు 308 మంది నివసిస్తున్నారు. గుజరాత్ రాష్ట్రంలో సగటు అక్షరాస్యత రేటు 78.03%, పురుషుల అక్షరాస్యత 85.75%, స్త్రీ అక్షరాస్యత 69.68%. గిరిజన జనాభా 34,41,945.
రాష్ట్రంలోని జిల్లాలుసవరించు
- అహ్మదాబాదు జిల్లా
- అమ్రేలి జిల్లా
- ఆనంద్ జిల్లా
- ఆరావళి జిల్లా
- బనస్కాంత జిల్లా
- బారుచ్ జిల్లా
- భావనగర్ జిల్లా
- బోతడ్ జిల్లా
- ఛోటా ఉదయ్‌పూర్ జిల్లా
- దహోల్ జిల్లా
- డాంగ్ జిల్లా
- దేవభూమి ద్వారక జిల్లా
- గాంధీనగర్ జిల్లా
- గిర్ సోమనాథ్ జిల్లా
- జాంనగర్ జిల్లా
- జునాగఢ్ జిల్లా
- కచ్ జిల్లా
- ఖెడా జిల్లా
- మహిసాగర్ జిల్లా
- మెహసానా జిల్లా
- మోర్బి జిల్లా
- నర్మదా జిల్లా
- నవసారి జిల్లా
- పటాన్ జిల్లా
- పంచమహల్ జిల్లా
- పోరుబందర్ జిల్లా
- రాజ్‌కోట్ జిల్లా
- సబర్కంతా జిల్లా
- సురేంద్రనగర్ జిల్లా
- సూరత్ జిల్లా
- తాపి జిల్లా
- వడోదర జిల్లా
- వల్సాద్ జిల్లా
పంటలుసవరించు
పుణ్యక్షేత్రాలుసవరించు
- సోమనాథపురం శివాలయం
- ద్వారక ఆలయం
- నాగేశ్వర్ ఆలయం
- బాలి సమన దేవాలయాలు
మూలాలుసవరించు
- ↑ "MOSPI Gross State Domestic Product". Ministry of Statistics and Programme Implementation, Government of India. 1 August 2019. Retrieved 16 September 2019.
- ↑ 2.0 2.1 "50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India" (PDF). 16 July 2014. p. 118. Archived from the original (PDF) on 8 July 2016. Retrieved 6 November 2016.
- ↑ Benedikter, Thomas (2009). Language Policy and Linguistic Minorities in India: An Appraisal of the Linguistic Rights of Minorities in India. LIT Verlag Münster. p. 89. ISBN 978-3-643-10231-7. Archived from the original on 25 April 2016. Retrieved 13 June 2018.
- ↑ "Sub-national HDI – Area Database". Global Data Lab (in ఆంగ్లం). Institute for Management Research, Radboud University. Archived from the original on 23 సెప్టెంబర్ 2018. Retrieved 25 September 2018.
- ↑ 5.0 5.1 "Census 2011 (Final Data) – Demographic details, Literate Population (Total, Rural & Urban)" (PDF). planningcommission.gov.in. Planning Commission, Government of India. Archived from the original (PDF) on 27 January 2018. Retrieved 3 October 2018.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 "Gujarat forgets state bird, tree and flower". The Times of India. 14 జనవరి 2016. Archived from the original on 27 డిసెంబర్ 2016. Retrieved 14 జులై 2017.
- ↑ "Newest version of Jay Jay Garvi Gujarat song launched(Video)". DeshGujarat. 7 మే 2011. Archived from the original on 13 నవంబర్ 2016. Retrieved 12 నవంబర్ 2016.
- ↑ "Which is State Fruit of Gujarat India – Mango (Keri)". Nri Gujarati News. Archived from the original on 1 డిసెంబర్ 2017. Retrieved 14 జులై 2017.