నోబెల్ బహుమతి గ్రహీతలు
వికీపీడియా జాబితా వ్యాసం
ఈ వ్యాసాన్ని పూర్తిగా అనువదించి, తరువాత ఈ మూసను తీసివేయండి. అనువాదం చేయాల్సిన వ్యాస భాగం ఒకవేళ ప్రధాన పేరుబరిలో వున్నట్లయితే పాఠ్యం సవరించు నొక్కినప్పుడు కనబడవచ్చు. అనువాదం పూర్తయినంతవరకు ఎర్రలింకులు లేకుండా చూడాలంటే ప్రస్తుత ఆంగ్ల కూర్పుని, భాషల లింకుల ద్వారా చూడండి(అనువాదకులకు వనరులు) |
నాణ్యతను మెరుగుపరచేందుకు గాను ఈ వ్యాసానికి శుద్ది అవసరం. వికీపీడియా శైలిని అనుసరించి వ్యాసాన్ని మెరుగు పరచండి. వ్యాసంలో మెరుగు పరిచవలసిన అంశాల గురించి చర్చా పేజిలో చర్చించండి. లేదా ఈ మూస స్థానంలో మరింత నిర్దుష్టమైన మూస పెట్టండి. |
మూస:Nobel Family నోబెల్ బహుమతులు (రాయల్ స్వీడిష్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్, స్వీడిష్ అకాడమీ, కరోలిన్స్కా ఇన్స్టిట్యూట్ , నార్వేజియన్ నోబెల్ కమిటీ ప్రతి సంవత్సరం రసాయన శాస్త్రం, భౌతిక శాస్త్రం, సాహిత్యం,శాంతి,శరీరధర్మ శాస్త్రం లేదా వైద్య రంగాలలో విశేష కృషి చేసిన వ్యక్తులుకు,సంస్థలకు ప్రదానం చేస్తాయి.[1] ఆ రంగాలలో నోబెల్ బహుమతులు ఇచ్చే సంప్రదాయం 1895 ఆల్ఫ్రెడ్ నోబెల్ వీలునామా ద్వారా ఏర్పడింది. వీలునామాలో ఈ అవార్డుల ఎంపిక నోబెల్ ఫౌండేషన్ నిర్వహించాలని నిర్దేశించింది. ఆల్ఫ్రెడ్ నోబెల్ జ్ఞాపకార్థం అదనపు బహుమతిని 1968లో స్వెరిజెస్ రిక్స్‌బ్యాంక్ (స్వీడన్ సెంట్రల్ బ్యాంక్ ) ఆర్థిక రంగంలో విశిష్ట సేవలందించినందుకు ఏర్పాటు చేసింది. ప్రతి, నోబెలిస్టుకు లేదా గ్రహీతకు, బంగారు పతకం,అర్హత ధృవపత్రం నోబెల్ ఫౌండేషన్ ద్వారా నిర్ణయించబడే నగదు మొత్తంతో అందుకుంటారు.
 | |
| స్థాపన | 29 June 1900 |
|---|---|
| ప్రధాన కార్యాలయాలు | Stockholm, Sweden |
బహుమతి మార్చు
ప్రతి బహుమతిని ప్రత్యేక కమిటీ ప్రదానం చేస్తుంది. రాయల్ స్వీడిష్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ, ఎకనామిక్స్‌లో బహుమతులను ప్రదానం చేస్తుంది. కరోలిన్స్కా ఇన్స్టిట్యూట్, ఫిజియాలజీ లేదా మెడిసిన్‌లో బహుమతిని ప్రదానం చేస్తుంది. నార్వేజియన్ నోబెల్ కమిటీ, శాంతి బహుమతిని ప్రదానం చేస్తుంది. [2] ప్రతి గ్రహీత పతకం, అధికార పత్రంతోపాటు, ప్రతి సంవత్సరం మారుతూ ఉండే నగదు పురస్కారం అందుకుంటారు. [3] 1901లో, మొదటి నోబెల్ బహుమతుల గ్రహీతలకు 150,782 స్వీడిష్ క్రోన్ ఇవ్వబడింది.ఇది 2017 డిసెంబరులో 8,402,670 Sస్వీడిష్ క్రోన్ కు సమానం. 2017లో, గ్రహీతలకు 9,000,000 స్వీడిష్ క్రోన్ బహుమతిని అందించారు. [4] నోబెల్ వర్ధంతి డిసెంబరు 10న స్టాక్‌హోమ్‌లో జరిగే వార్షిక వేడుకలో ఈ అవార్డులను అందజేస్తారు. [5]
బాహ్య సంఘటనలు లేదా ఎంపిక కొరత కారణంగా నోబెల్ బహుమతిని అందించని సంవత్సరాల్లో,బహుమతి డబ్బు సంబంధిత బహుమతికి కేటాయించిన నిధులకు తిరిగి ఇవ్వబడుతుంది. [6] రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం కారణంగా 1940, 1942 మధ్య నోబెల్ బహుమతిని ఇవ్వలేదు. [7]
గ్రహీతలు మార్చు
1901 నుండి 2017 మధ్య, నోబెల్ బహుమతులు, ఆర్థిక శాస్త్రాలలో నోబెల్ మెమోరియల్ బహుమతి 923 మంది వ్యక్తులు, సంస్థలకు 585 సార్లు అందించబడ్డాయి. కొందరికి ఒకటి కంటే ఎక్కువసార్లు నోబెల్ బహుమతి లభించడంతో, ఇది మొత్తం 892 మంది గ్రహీతలకు వారిలో 844 మంది పురుషులు, 48 మంది మహిళలు, 24 సంస్థలుకు అందజేయబడింది.[8] నోబెల్ బహుమతిని స్వీకరించడానికి ఆరుగురు నోబెల్ గ్రహీతలను వారి ప్రభుత్వాలు అనుమతించలేదు. అడాల్ఫ్ హిట్లర్, నలుగురు జర్మన్లు, రిచర్డ్ కుహ్న్ (కెమిస్ట్రీ, 1938), అడాల్ఫ్ బుటెనాండ్ట్ (కెమిస్ట్రీ, 1939), గెర్హార్డ్ డొమాగ్క్ (ఫిజియాలజీ లేదా మెడిసిన్, 1939), కార్ల్ వాన్ ఒసియెట్జ్కీ (శాంతి, 1936) వారిని నోబెల్‌ను అందుకోవటానికి అంగీకరించకుండా నిషేధించారు. లియు జియాబో నోబెల్ బహుమతిని (శాంతి, 2010) [9] స్వీకరించకుండా చైనా ప్రభుత్వం నిషేధించింది. సోవియట్ యూనియన్ ప్రభుత్వం బోరిస్ పాస్టర్నాక్ (సాహిత్యం, 1958) అతని అవార్డును తిరస్కరించాలని ఒత్తిడి చేసింది. లియు జియాబో, కార్ల్ వాన్ ఒసిట్జ్కీ , ఆంగ్ సాన్ సూకీ వారు అందరూ జైలులో లేదా నిర్బంధంలో ఉన్నప్పుడు నోబెల్ బహుమతిని పొందారు.[10] ఇద్దరు నోబెల్ గ్రహీతలు, జీన్-పాల్ సార్త్రే (సాహిత్యం, 1964), ఫాన్ ఖాయ్ (శాంతి, 1973), అవార్డును తిరస్కరించాడు.అన్ని అధికారిక గౌరవాలను తిరస్కరించినందున సార్త్రే అవార్డును తిరస్కరించాడు. ఆ సమయంలో వియత్నాం ఉన్న పరిస్థితుల కారణంగా థో అవార్డును తిరస్కరించాడు.
ఏడుగురు గ్రహీతలు ఒకటి కంటే ఎక్కువ బహుమతులు పొందారు.ఈ ఏడుగురిలో, అంతర్జాతీయ రెడ్‌క్రాస్ కమిటీ నోబెల్ శాంతి బహుమతిని మూడు సార్లు అందుకుంది. ఇది మిగతా వాటి కంటే ఎక్కువ.[11] యు.ఎన్.హెచ్.సి.ఆర్. రెండుసార్లు నోబెల్ శాంతి బహుమతిని అందుకుంది. ఫిజిక్స్‌లో నోబెల్ బహుమతిని జాన్ బార్డీన్‌కు రెండుసార్లు అందించారు. అలాగే రసాయన శాస్త్రంలో ఫ్రెడరిక్ సాంగర్, కార్ల్ బారీ షార్ప్‌లెస్‌లకు నోబెల్ బహుమతి లభించింది. ఇద్దరు గ్రహీతలు రెండుసార్లు అవార్డులు పొందారు. కానీ ఒకే రంగంలో కాదు. మేరీ క్యూరీ (భౌతికశాస్త్రం, రసాయన శాస్త్రం), లైనస్ పాలింగ్ (కెమిస్ట్రీ , శాంతి). 892 మంది నోబెల్ గ్రహీతలలో 48 మంది మహిళలు ఉన్నారు. నోబెల్ బహుమతిని పొందిన మొదటి మహిళ మేరీ క్యూరీ, ఆమె 1903లో భౌతిక శాస్త్రంలో నోబెల్ బహుమతిని అందుకుంది.[12] ఆమె రెండు నోబెల్ బహుమతులు పొందిన మొదటి వ్యక్తి , రెండవ పురస్కారం రసాయన శాస్త్రంలో నోబెల్ బహుమతి 1911లో ఇవ్వబడింది.[11]
నోబెల్ బహుమతి గ్రహీతలు జాబితా మార్చు
| సంవత్సరం | భౌతిక శాస్త్రం | రసాయన శాస్త్రం | శరీరధర్మ శాస్త్రం లేదా వైద్యశాస్త్రం |
సాహిత్యం | శాంతి | ఆర్థిక శాస్త్రం |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1901 | Röntgen | van 't Hoff | ఎమిల్ వాన్ బెరింగ్ | Prudhomme | హెన్రీ డ్యూనాంట్; ఫ్రెడరిక్ పాసీ |
— |
| 1902 | హెండ్రిక్ లోరెంట్జ్ Pieter|Zeeman |
ఎమిల్ ఫిషర్ | రొనాల్డ్ రాస్ | Mommsen | Ducommun; ఆల్బర్ట్ గోబాట్ |
— |
| 1903 | హెన్రీ బెకరెల్; పియరీ క్యూరీ; మేరీ క్యూరీ |
Arrhenius | Finsen | Bjørnson | రాండాల్ క్రేమర్ | — |
| 1904 | లార్డ్ రేలీగ్ | విలియమ్ రామ్సే, జాన్ విలియం స్ట్రట్ | ఇవాన్ పావ్ లోవ్ | ఫ్రెడరిక్ మిస్ట్రల్; José|Echegaray |
పరస్పరమైన ధర్మము సంస్థానం | — |
| 1905 | ఫిలిప్ లెనార్డ్ | అడాల్ఫ్ వాన్ బేయర్ | రాబర్ట్ కోచ్ | Sienkiewicz | von Suttner | — |
| 1906 | జె.జె.థామ్సన్ | హెన్రీ మొయిసన్ | కెమిలో గాల్గీ; సాన్ టియాగో రామన్ వై కహాల్]] |
Carducci | థియోడార్ రూజ్ వెల్ట్ | — |
| 1907 | ఆల్బర్ట్ ఎ.మైఖేల్సన్ | ఎడ్వర్డ్ బుక్నర్ | చార్లెస్ లూయీ ఆల్ఫోన్స్ లావెరన్ | రడ్యార్డ్ కిప్లింగ్ | Moneta | — |
| 1908 | Lippmann | ఎర్నెస్ట్ రూథర్ ఫోర్డ్ | Mechnikov; పాల్ ఎర్లిష్ |
Eucken; Fredrik|Bajer |
Arnoldson; Fredrik|Bajer |
— |
| 1909 | Braun; Guglielmo|Marconi |
Ostwald | Kocher | సెల్మా లాగర్‌లోఫ్ | Beernaert; Paul-Henri-Benjamin|d'Estournelles de Constant |
— |
| 1910 | van der Waals | Wallach | Kossel | Heyse | అంతర్జాతీయ శాంతి బ్యూరో | — |
| 1911 | Wien | మేరీ క్యూరీ | Gullstrand | Maeterlinck | Asser; Alfred Hermann|Fried |
— |
| 1912 | Dalén | Grignard; Paul|Sabatier|Paul Sabatier (chemist) |
Carrel | Hauptmann | Root | — |
| 1913 | Onnes | ఆల్ఫ్రెడ్ వెర్నర్ | Richet | రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ | La Fontaine | — |
| 1914 | von Laue | Richards | రాబర్ట్ బారనీ | None | None | — |
| 1915 | Bragg; William Lawrence|Bragg |
Willstätter | None | Rolland | None | — |
| 1916 | None | None | None | von Heidenstam | None | — |
| 1917 | Barkla | None | None | Gjellerup; Henrik|Pontoppidan |
International Committee of the Red Cross | — |
| 1918 | మాక్స్ ప్లాంక్ | ఫ్రిట్జ్ హేబర్ | None | None | None | — |
| 1919 | Stark | None | Bordet | Spitteler | ఉడ్రో విల్సన్ | — |
| 1920 | Guillaume | Nernst | Krogh | Hamsun | Bourgeois | — |
| 1921 | ఆల్బర్ట్ ఐన్ స్టీన్ | Soddy | None | France | Branting; Christian Lous|Lange |
— |
| 1922 | నీల్స్ బోర్ | Aston | Hill; Otto Fritz|Meyerhof |
Benavente | Nansen | — |
| 1923 | Millikan | Pregl | ఫ్రెడ్రిక్ బాంటింగ్; జాన్ జేమ్స్ రిచర్డ్ మెక్లియాడ్ |
విలియం బట్లర్ ఈట్స్ | None | — |
| 1924 | Siegbahn | None | Einthoven | Reymont | None | — |
| 1925 | Franck; Gustav|Hertz |
Zsigmondy | None | జార్జి బెర్నాడ్ షా | Dawes | — |
| 1926 | Perrin | థియోడార్ స్వెడ్ బెర్గ్ | Fibiger | Deledda | Briand; Gustav|Stresemann |
— |
| 1927 | ఆర్థర్ హెచ్.కాంప్టన్; C.T.R.|Wilson |
Wieland | Wagner-Jauregg | Bergson | Buisson; Ludwig|Quidde |
— |
| 1928 | Richardson | Windaus | చార్లెస్ నికోలె | Undset | None | — |
| 1929 | de Broglie | Harden; Hans|von Euler-Chelpin |
Eijkman; Frederick Gowland|Hopkins |
Mann | ఫ్రాంక్ బి.కెల్లాగ్ | — |
| 1930 | సి.వి.రామన్ | హాన్స్ ఫిషర్ | కార్ల్ లాండ్ స్టీనర్ | Lewis | Söderblom | — |
| 1931 | None | కార్ల్ బోష్; Friedrich|Bergius |
Warburg | Karlfeldt | Addams; Nicholas Murray|Butler |
— |
| 1932 | Heisenberg | Langmuir | Sherrington; Edgar Douglas|Adrian|Edgar Adrian, 1st Baron Adrian |
Galsworthy | None | — |
| 1933 | Schrödinger; Paul A.M.|Dirac |
None | థామస్ హంట్ మోర్గన్ | Bunin | నార్మన్ ఏంజెల్ | — |
| 1934 | None | Urey | Whipple; George|Minot; విలియం పి.మర్ఫీ |
Pirandello | Henderson | — |
| 1935 | జేమ్స్ చాడ్విక్ | ఫ్రెడెరిక్ జూలియట్; ఐరీన్ జూలియట్ క్యూరీ |
Spemann | None | von Ossietzky | — |
| 1936 | Hess; Carl D.|Anderson |
Debye | Dale; Otto|Loewi |
O'Neill | Lamas | — |
| 1937 | Davisson; George Paget|Thomson |
Haworth|Walter Norman Haworth; Paul|Karrer |
Szent-Györgyi | du Gard | Chelwood, Viscount|Robert Cecil, 1st Viscount Cecil of Chelwood | — |
| 1938 | Fermi | Kuhn[A] | Heymans | Buck | Nansen International Office For Refugees | — |
| 1939 | Lawrence | Butenandt;[A] Lavoslav|Ružička|Leopold Ruzicka |
Domagk[A] | Sillanpää | None | — |
| 1940 | None | None | None | None | None | — |
| 1941 | None | None | None | None | None | — |
| 1942 | None | None | None | None | None | — |
| 1943 | Stern | de Hevesy | Dam; Edward Adelbert|Doisy |
None | None | — |
| 1944 | Rabi | Hahn | Erlanger; Herbert Spencer|Gasser |
Jensen | International Committee of the Red Cross | — |
| 1945 | Pauli | Virtanen | అలెగ్జాండర్ ఫ్లెమింగ్; Ernst Boris|Chain; Howard Walter|Florey|Howard Florey, Baron Florey |
గబ్రియేలా మిస్ట్రాల్ | Hull | — |
| 1946 | Bridgman | Sumner; John Howard|Northrop; Wendell Meredith|Stanley |
Muller | Hesse | Balch; John|Mott |
— |
| 1947 | Appleton | Robinson|Robert Robinson (scientist) | Cori; Gerty Theresa|Cori; Bernardo|Houssay |
Gide | Friends Service Council; American Friends Service Committee |
— |
| 1948 | Blackett | Tiselius | Müller | Eliot | None | — |
| 1949 | Yukawa | Giauque | Hess; António Egas|Moniz |
Faulkner | Orr|John Boyd Orr, 1st Baron Boyd-Orr | — |
| 1950 | Powell | Diels; Kurt|Alder |
Hench; Edward Calvin|Kendall; Tadeus|Reichstein |
Russell | Bunche | — |
| 1951 | Cockcroft; Ernest T.S.|Walton |
McMillan; Glenn T.|Seaborg |
Theiler | Lagerkvist | Jouhaux | — |
| 1952 | Bloch; E. M.|Purcell |
Martin; Richard Laurence Millington|Synge |
Waksman | Mauriac | Schweitzer | — |
| 1953 | Zernike | Staudinger | Krebs; Fritz Albert|Lipmann |
Churchill | Marshall | — |
| 1954 | Born; Walther|Bothe |
లైనస్ పౌలింగ్ | Enders; Frederick Chapman|Robbins; Thomas Huckle|Weller |
ఎర్నెస్ట్ హెమింగ్‌వే | United Nations High Commissioner for Refugees | — |
| 1955 | Lamb; Polykarp|Kusch |
du Vigneaud | Theorell | Laxness | None | — |
| 1956 | Bardeen; Walter H.|Brattain; William B.|Shockley |
Hinshelwood; Nikolay Nikolaevich|Semenov |
Cournand; Werner|Forssmann; Dickinson W.|Richards |
Jiménez | None | — |
| 1957 | Yang; Tsung-Dao|Lee |
Todd|Alexander R. Todd, Baron Todd | Bovet | Camus | Pearson | — |
| 1958 | Cherenkov; Il´ja M.|Frank; Igor Y.|Tamm |
Sanger | Beadle; Edward Lawrie|Tatum; Joshua|Lederberg |
Pasternak[B] | Pire|Dominique Pire | — |
| 1959 | Segrè; Owen|Chamberlain |
Heyrovský | Kornberg; Severo|Ochoa |
Quasimodo | Noel-Baker|Philip Noel-Baker, Baron Noel-Baker | — |
| 1960 | Glaser | Libby | Burnet; Peter|Medawar |
Perse | Lutuli | — |
| 1961 | Hofstadter; Rudolf|Mössbauer |
Calvin | von Békésy | Andrić | Hammarskjöld | — |
| 1962 | Landau | Perutz; John|Kendrew |
Crick; James D.|Watson; Maurice|Wilkins |
Steinbeck | లైనస్ పౌలింగ్ | — |
| 1963 | Wigner; Maria|Goeppert-Mayer; J. Hans D.|Jensen |
Ziegler; Giulio|Natta |
Eccles; Alan Lloyd|Hodgkin; Andrew|Huxley |
Seferis | International Committee of the Red Cross; League of Red Cross societies |
— |
| 1964 | Townes; Nicolay G.|Basov; Aleksandr M.|Prokhorov |
Hodgkin | Bloch|Konrad Bloch; Feodor Felix Konrad|Lynen |
జీన్-పాల్ సార్ట్రే [C] | మార్టిన్ లూథర్ కింగ్ | — |
| 1965 | Tomonaga; Julian|Schwinger; Richard P.|Feynman |
Woodward | Jacob; André Michel|Lwoff; Jacques|Monod |
Sholokhov | యునిసెఫ్ | — |
| 1966 | Kastler | Mulliken | Rous; Charles Brenton|Huggins |
Agnon; Nelly|Sachs |
None | — |
| 1967 | Bethe | Eigen; Ronald George Wreyford|Norrish; George|Porter |
Granit; Haldan Keffer|Hartline; George|Wald |
Asturias | None | — |
| 1968 | Alvarez | Onsager | Holley; Har Gobind|Khorana; Marshall Warren|Nirenberg |
Kawabata | Cassin | — |
| 1969 | Gell-Mann | Barton; Odd|Hassel |
Delbrück; Alfred|Hershey; Salvador|Luria |
Beckett | International Labour Organization | Frisch; Jan|Tinbergen |
| 1970 | Alfvén; Louis|Néel |
Leloir | Axelrod; Ulf|von Euler; Bernard|Katz |
Solzhenitsyn | Borlaug | Samuelson |
| 1971 | Gabor | Herzberg | Sutherland, Jr. | పాబ్లో నెరుడా | Brandt | Kuznets |
| 1972 | Bardeen; Leon Neil|Cooper; Robert|Schrieffer |
Anfinsen; Stanford|Moore; William Howard|Stein |
గెరాల్డ్ ఎడెల్మాన్; Rodney Robert|Porter |
Böll | None | Hicks; Kenneth|Arrow |
| 1973 | Esaki; Ivar|Giaever; Brian D.|Josephson |
Fischer; Geoffrey|Wilkinson |
von Frisch; Konrad|Lorenz; Nikolaas|Tinbergen |
పాట్రిక్ వైట్ | హెన్రీ కిసింగర్; Lê Ðức|Thọ|Le Duc Tho[D] |
Leontief |
| 1974 | Ryle; Antony|Hewish |
పాల్ ఫ్లోరీ | Claude; Christian|de Duve; George Emil|Palade |
Johnson; Harry|Martinson |
MacBride; Eisaku|Satō |
Myrdal; Friedrich|Hayek |
| 1975 | Bohr; Ben R.|Mottelson; James|Rainwater |
Cornforth; Vladimir|Prelog |
డేవిడ్ బాల్టిమోర్; Renato|Dulbecco; Howard Martin|Temin |
Montale | ఆండ్రీ సఖరావ్ | Kantorovich; Tjalling|Koopmans |
| 1976 | Richter; Samuel C.C.|Ting |
Lipscomb | Blumberg; Daniel Carleton|Gajdusek |
Bellow | Williams|Betty Williams (Nobel laureate); Mairead|Corrigan |
Friedman |
| 1977 | Anderson; Sir Nevill F.|Mott; John H.|van Vleck |
Prigogine | Guillemin; Andrew|Schally; Rosalyn Sussman|Yalow |
Aleixandre | ఆమ్నెస్టీ ఇంటర్నేషనల్ | Ohlin; James|Meade |
| 1978 | Kapitsa; Arno|Penzias; Robert Woodrow|Wilson |
Mitchell | Arber; Daniel|Nathans; Hamilton O.|Smith |
Singer | అన్వార్ సాదత్; Menachem|Begin |
హెర్బర్ట్ సైమన్ |
| 1979 | Glashow; Abdus|Salam; Steven|Weinberg |
Brown; Georg|Wittig |
Cormack; Godfrey|Hounsfield |
Elytis | మదర్ తెరెసా | Schultz; Arthur|Lewis|Arthur Lewis (economist) |
| 1980 | Cronin; Val|Fitch |
Berg; Walter|Gilbert; Frederick|Sanger |
Benacerraf; Jean|Dausset; George Davis|Snell |
Miłosz | Esquivel | Klein |
| 1981 | Bloembergen; Arthur L.|Schawlow; Kai M.|Siegbahn |
Fukui; Roald|Hoffmann |
Sperry; David H.|Hubel; Torsten N.|Wiesel |
Canetti | United Nations High Commissioner for Refugees | Tobin |
| 1982 | Wilson | Klug | Bergström; Bengt I.|Samuelsson; John Robert|Vane |
Márquez | Myrdal; Alfonso García|Robles |
Stigler |
| 1983 | Chandrasekhar; William A.|Fowler |
Taube | McClintock | Golding | లెఖ్ వలీస | Debreu |
| 1984 | Rubbia; Simon|van der Meer |
Merrifield | Jerne; Georges J. F.|Köhler; César|Milstein |
Seifert | Tutu | Stone |
| 1985 | von Klitzing | Hauptman; Jerome|Karle |
Brown; Joseph L.|Goldstein |
Simon | International Physicians for the Prevention of Nuclear War | Modigliani |
| 1986 | Ruska; Gerd|Binnig; Heinrich|Rohrer |
Herschbach; Yuan T.|Lee; John C.|Polanyi |
Cohen|Stanley Cohen (biochemist); Rita|Levi-Montalcini |
Soyinka | Wiesel | Buchanan |
| 1987 | Bednorz; K. Alex|Müller |
Cram; Jean-Marie|Lehn; Charles J.|Pedersen |
Tonegawa | Brodsky | Arias | Solow |
| 1988 | లియోన్‌ లెడర్‌మాన్; Melvin|Schwartz; Jack|Steinberger |
Deisenhofer; Robert|Huber; Hartmut|Michel |
Black; జర్‌ట్రూడ్ బేలే ఎలియన్; George H.|Hitchings |
Mahfouz | United Nations Peace-Keeping Forces | Allais |
| 1989 | Ramsey; Hans G.|Dehmelt; Wolfgang|Paul |
Altman; Thomas|Cech |
Bishop; Harold E.|Varmus |
Cela | Gyatso, the 14th Dalai Lama | Haavelmo |
| 1990 | Friedman; Henry W.|Kendall; Richard E.|Taylor |
Corey | Murray; E. Donnall|Thomas |
Paz | Gorbachev | Markowitz; Merton|Miller; William Forsyth|Sharpe |
| 1991 | de Gennes | Ernst | Neher; Bert|Sakmann |
నాడైన్ గార్డిమర్ | Suu Kyi | Coase |
| 1992 | Charpak | Marcus | Fischer; Edwin G.|Krebs |
Walcott | Menchú | Becker |
| 1993 | Hulse; Joseph H.|Taylor, Jr. |
Mullis; Michael|Smith|Michael Smith (chemist) |
Roberts; Phillip Allen|Sharp |
Morrison | నెల్సన్ మండేలా; Frederik Willem|de Klerk |
Fogel; Douglass|North |
| 1994 | Brockhouse; Clifford G.|Shull |
Olah | Gilman; Martin|Rodbell |
Oe | Arafat; Shimon|Peres; Yitzhak|Rabin |
Harsanyi; జాన్ ఫోర్బెస్ నాష్; Reinhard|Selten |
| 1995 | Perl; Frederick|Reines |
Crutzen; Mario J.|Molina; Frank Sherwood|Rowland |
Lewis; Christiane|Nüsslein-Volhard; Eric F.|Wieschaus |
Heaney | Rotblat; Pugwash Conferences on Science and World Affairs |
Lucas, Jr. |
| 1996 | Lee; Douglas D.|Osheroff; Robert Coleman|Richardson |
Curl Jr.|Robert Curl; Harold|Kroto; Richard|Smalley |
Doherty; Rolf M.|Zinkernagel |
విస్లావా సింబోర్స్‌కా | Belo; José|Ramos-Horta |
Mirrlees; William|Vickrey |
| 1997 | Chu; Claude|Cohen-Tannoudji; William D.|Phillips |
Boyer; John E.|Walker; Jens Christian|Skou |
Prusiner | Fo | International Campaign to Ban Landmines; Jody|Williams |
Merton; Myron|Scholes |
| 1998 | Laughlin; Horst L.|Störmer; Daniel C.|Tsui |
Kohn; John|Pople |
Furchgott; Louis J.|Ignarro; Ferid|Murad |
Saramago | Hume; David|Trimble|David Trimble, Baron Trimble |
అమర్త్యా సేన్ |
| 1999 | Hooft; Martinus J.G.|Veltman |
Zewail | Blobel | Grass | Médecins Sans Frontières | Mundell |
| 2000 | Alferov; Herbert|Kroemer; Jack|Kilby |
Heeger; Alan|MacDiarmid; Hideki|Shirakawa |
Carlsson; Paul|Greengard; Eric|Kandel |
Xingjian | Jung | Heckman; Daniel|McFadden |
| 2001 | Cornell; Wolfgang|Ketterle; Carl E.|Wieman |
Knowles; Ryoji|Noyori; Karl Barry|Sharpless |
Hartwell; Tim|Hunt; Paul|Nurse |
Naipaul | ఐక్యరాజ్య సమితి; కోఫీ అన్నన్ |
Akerlof; Michael|Spence; Joseph E.|Stiglitz |
| 2002 | Davis, Jr.; Masatoshi|Koshiba; Riccardo|Giacconi |
Fenn; Koichi|Tanaka; Kurt|Wüthrich |
Brenner; H. Robert|Horvitz; John E.|Sulston |
Kertész | జిమ్మీ కార్టర్ | Kahneman; Vernon L.|Smith |
| 2003 | Abrikosov; Vitaly L.|Ginzburg; Anthony J.|Leggett |
Agre; Roderick|MacKinnon |
Lauterbur; Peter|Mansfield |
Coetzee | Ebadi | Engle; Clive|Granger |
| 2004 | Gross; H. David|Politzer; Frank|Wilczek |
Ciechanover; Avram|Hershko; ఇర్విన్ రోజ్ |
Axel; Linda B.|Buck |
Jelinek | Maathai | Kydland; Edward C.|Prescott |
| 2005 | Glauber; John L.|Hall; Theodor W.|Hänsch |
Chauvin; Robert H.|Grubbs; Richard R.|Schrock |
Marshall; Robin|Warren |
Pinter | International Atomic Energy Agency; Mohamed|ElBaradei |
Aumann; Thomas|Schelling |
| 2006 | Mather; George F.|Smoot |
Kornberg | Fire; Craig|Mello |
Pamuk | Yunus; Grameen Bank |
Phelps |
| 2007 | Fert; Peter|Grünberg |
Ertl | Capecchi; Martin|Evans; Oliver|Smithies |
Lessing | Intergovernmental Panel on Climate Change; Al|Gore |
Hurwicz; Eric|Maskin; Roger|Myerson |
| 2008 | Nambu; Makoto|Kobayashi|Makoto Kobayashi (physicist); Toshihide|Maskawa |
Shimomura; Martin|Chalfie; Roger Y.|Tsien |
zur Hausen; Françoise|Barré-Sinoussi; Luc|Montagnier |
Le Clézio | Ahtisaari | Krugman |
| 2009 | Kao; Willard S.|Boyle|Willard Boyle; George E.|Smith |
Ramakrishnan; Thomas A.|Steitz; Ada|Yonath |
Blackburn; Carol W.|Greider; Jack W.|Szostak |
Müller | Obama | Ostrom; Oliver E.|Williamson |
| 2010 | Geim|Andre Geim; Konstantin|Novoselov|Konstantin Novoselov |
Heck|Richard F. Heck; Ei-ichi|Negishi|Ei-ichi Negishi; Akira|Suzuki|Akira Suzuki (chemist) |
Edwards | Vargas Llosa | లియు జియాబా | Diamond|Peter Diamond; Dale T. |Mortensen; Christopher A. |Pissarides |
| 2011 | Perlmutter; Adam G.|Riess|Adam Riess; Brian|Schmidt |
Shechtman | Beutler; Jules A.|Hoffmann; Ralph M. |Steinman |
Tranströmer | Sirleaf; Leymah|Gbowee; Tawakel|Karman |
Sargent; Christopher A.|Sims |
| 2012 | Haroche; David |J. Wineland |
Kobilka|Brian Kobilka; Robert J.|Lefkowitz|Robert Lefkowitz |
Gurdon|John Gurdon; Shinya|Yamanaka |
Yan | Union | Roth; Lloyd S.|Shapley|Lloyd Shapley |
| 2013 | Englert; Peter W.|Higgs|Peter Higgs |
Karplus; Michael|Levitt; Arieh|Warshel |
Rothman|James Rothman; Randy W.|Schekman; Thomas C.|Südhof |
Munro | for the Prohibition of Chemical Weapons|Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons | Fama|Eugene Fama; Lars Peter|Hansen; Robert J.|Shiller|Robert Shiller |
| 2014 | Akasaki; Hiroshi|Amano; Shuji|Nakamura |
Betzig; Stefan|Hell; William|Moerner |
O'Keefe|John O'Keefe (neuroscientist); May-Britt|Moser; Edvard |Moser |
Modiano | Satyarthi; Malala|Yousafzai |
జీన్ టిరోల్ |
| 2015 | Kajita|Takaaki Kajita; Arthur B.|McDonald |
Lindahl; Paul L.|Modrich|Paul Modrich; Aziz|Sancar |
Campbell|William C. Campbell (scientist); Satoshi|Ōmura; Tu|Youyou |
Alexievich | National Dialogue Quartet|Tunisian National Dialogue Quartet | Deaton |
| 2016[8] | J. Thouless; Duncan|Haldane; John M.|Kosterlitz |
Sauvage; Fraser|Stoddart; Ben|Feringa |
Ohsumi | Dylan | Santos | Hart|Oliver Hart (economist); Bengt R.|Holmström |
| 2017 | రైనర్ వీస్ ; బారీ బారిష్; కిప్ థోర్న్ |
జాక్వెన్ డుబోషే; జోయాకిమ్‌ ఫ్రాంక్; రిచర్డ్ హెండర్సన్ |
జెఫ్రీ సి.హాల్; మైకేల్ రోస్‌బాష్; మైకేల్ డబ్ల్యూ.యంగ్ |
కజువో ఇషిగురో | అణ్వస్త్రాల నిర్మూలనకు అంతర్జాతీయ ఉద్యమం (ఐకెన్) సంస్థ | రిచర్డ్ థేలర్ |
| 2021 | సుకురో మనాబె ; క్లాస్ హాజల్ మాన్; జార్జియో పారసి |
మూలాలు మార్చు
- ↑ "Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize". Nobel Foundation. Archived from the original on 2007-10-25. Retrieved 2008-11-27.
- ↑ "The Nobel Prize Awarders". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-10-15. Retrieved 2008-11-27.
- ↑ "The Nobel Prize". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-10-15. Retrieved 2008-11-27.
- ↑ "The Nobel Prize Amounts" (PDF). Nobel Foundation. Archived from the original (PDF) on 2018-06-15. Retrieved 2018-06-23.
- ↑ "The Nobel Prize Award Ceremonies". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-08-22. Retrieved 2008-11-27.
- ↑ "List of All Nobel Laureates 1942". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-12-08. Retrieved 2008-11-30.
- ↑ Lundestad, Geir (2001-03-15). "The Nobel Peace Prize 1901-2000". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-12-19. Retrieved 2008-11-30.
- ↑ "2016 Nobel Prizes - Prize Announcement Dates". Nobelprize.org. Nobel Media AB 2014. Retrieved 3 October 2016.