యురేనియం

రేడియో ధార్మిక రసాయన మూలకం

యురేనియం ఒక రసాయన మూలకం ఉంది. దీని చిహ్నం U, పరమాణు సంఖ్య 92. ఆవర్తన పట్టికలో ఆక్టినైడ్ సిరీస్ లో ఇది ఒక వెండి తెలుపు (మెటల్) లోహము. ఒక యురేనియం అణువు, 92 ప్రోటాన్లు, 92 ఎలక్ట్రాన్లు ఉంది. వీటిలో 6 తుల్య ఎలక్ట్రాన్లు ఉంటాయి. యురేనియం బలహీనంగా రేడియోధార్మిక మూలకము ఎందుకంటే దాని అన్ని ఐసోటోపులు అస్థిరంగా ఉంటాయి. యురేనియం యొక్క అత్యంత సాధారణ ఐసోటోపులు యురేనియం -238 (146 న్యూట్రాన్లతో కలిగి ప్రకృతిలో ఉన్న యురేనియం దాదాపు 99,3% వాటా), యురేనియం -235 (మూలకం 0.7% పరిగణనలోకి, 143 న్యూట్రాన్లతో కలిగి సహజంగా కనిపించేది) గా ఉంటాయి. యురేనియం ఆదిమ జాతిలో సంభవించే అంశాలు లెక్కకు తీసుకుంటే ఇది రెండవ అత్యధిక పరమాణు భారం కలిగి ఉంది, అనగా ప్లుటోనియం భారం కన్నా కాస్త తేలికైనది అని అర్థం.[2] దీని సాంద్రత, సీసం కంటే 70% ఎక్కువగా ఉంటుంది. కానీ బంగారం లేదా టంగ్‌స్టన్ కంటే కొద్దిగా తక్కువ. ఇది, తక్కువ సాంద్రతతో మట్టి, రాయి (రాక్), నీరు, లలోని మిలియన్ భాగాలలో ఇవి కొన్ని భాగాలు మాత్రమే ఏర్పడుతుంది. దీనిని యూరనైట్ వంటి యురేనియం లభించు ఖనిజాల నుండి వాణిజ్యపరంగా సంగ్రహిస్తారు..

Uranium,  92U
మూస:Infobox element/symbol-to-top-image-alt
సాధారణ ధర్మములు
ఉచ్ఛారణ/jʊˈrniəm/ (yuu-RAY-nee-əm)
కనిపించే తీరుsilvery gray metallic; corrodes to a spalling black oxide coat in air
ఆవర్తన పట్టికలో Uranium
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Ununtrium Flerovium Ununpentium Livermorium Ununseptium Ununoctium
Nd

U

(Uqq)
protactiniumuraniumneptunium
పరమాణు సంఖ్య (Z)92
గ్రూపుn/a
పీరియడ్పీరియడ్ 7
బ్లాక్f-బ్లాక్
ఎలక్ట్రాన్ విన్యాసం[Rn] 5f3 6d1 7s2
ప్రతీ కక్ష్యలో ఎలక్ట్రానులు
2, 8, 18, 32, 21, 9, 2
భౌతిక ధర్మములు
STP వద్ద స్థితిsolid
ద్రవీభవన స్థానం1405.3 K ​(1132.2 °C, ​2070 °F)
మరుగు స్థానం4404 K ​(4131 °C, ​7468 °F)
సాంద్రత (గ.ఉ వద్ద)19.1 g/cm3
(ద్ర.స్థా వద్ద) ద్రవస్థితిలో ఉన్నప్పుడు17.3 g/cm3
ద్రవీభవన ఉష్ణం
(హీట్ ఆఫ్ ఫ్యూజన్)
9.14 kJ/mol
భాష్పీభవన ఉష్ణం
(హీట్ ఆఫ్ వేపొరైజేషన్)
417.1 kJ/mol
మోలార్ హీట్ కెపాసిటీ27.665 J/(mol·K)
బాష్ప పీడనం
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 2325 2564 2859 3234 3727 4402
పరమాణు ధర్మములు
ఆక్సీకరణ స్థితులు6, 5, 4, 3,[1] 2, 1 ​(a weakly basic oxide)
ఋణవిద్యుదాత్మకతPauling scale: 1.38
అయనీకరణ శక్తులు
  • 1st: 597.6 kJ/mol
  • 2nd: 1420 kJ/mol
పరమాణు వ్యాసార్థంempirical: 156 pm
సమయోజనీయ వ్యాసార్థం196±7 pm
వాండర్‌వాల్ వ్యాసార్థం186 pm
ఇతరములు
స్ఫటిక నిర్మాణంorthorhombic
Orthorhombic crystal structure for uranium
Speed of sound thin rod3155 m/s (at 20 °C)
ఉష్ణ వ్యాకోచం13.9 µm/(m·K) (at 25 °C)
ఉష్ణ వాహకత27.5 W/(m·K)
విద్యుత్ విశిష్ట నిరోధం0.280 µΩ·m (at 0 °C)
అయస్కాంత క్రమంparamagnetic
యంగ్ గుణకం208 GPa
షేర్ గుణకం111 GPa
బల్క్ గుణకం100 GPa
పాయిసన్ నిష్పత్తి0.23
CAS సంఖ్య7440-61-1
చరిత్ర
పేరు ఎలా వచ్చిందిafter planet Uranus, itself named after Greek god of the sky Uranus
ఆవిష్కరణMartin Heinrich Klaproth (1789)
మొదటి సారి వేరుపరచుటEugène-Melchior Péligot (1841)
uranium ముఖ్య ఐసోటోపులు
ఐసో­టోపు సమృద్ధి అర్ధ జీవితం (t1/2) క్షయం ఉత్పత్తి
232U trace 68.9 y SF
α 228Th
233U trace 1.592×105 y SF
α 229Th
234U 0.005% 2.455×105 y SF
α 230Th
235U 0.720% 7.04×108 y SF
α 231Th
236U trace 2.342×107 y SF
α 232Th
238U 99.274% 4.468×109 y α 234Th
SF
ββ 238Pu
| మూలాలు | in Wikidata

ఇవి కూడా చూడండి మార్చు

 
యురేనియం -235 పాల్గొన్న న్యూట్రాన్ ప్రేరేపిత అణు విచ్చినము సంఘటన
 
క్షీణించిన యురేనియాన్ని వివిధ సైనిక అవసరాల కొరకు అధిక సాంద్రత ఉద్దీపనలుగా ఉపయోగిస్తారు
 
అల్ట్రా వయోలెట్ కాంతి కింద ప్రకాశించే యురేనియం గాజు

మూలాలు మార్చు

  1. Morss, L.R.; Edelstein, N.M. and Fuger, J., ed. (2006). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd ed.). Netherlands: Springer. ISBN 9048131464.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: editors list (link)
  2. Hoffman, D. C.; Lawrence, F. O.; Mewherter, J. L.; Rourke, F. M. (1971). "Detection of Plutonium-244 in Nature". Nature. 234 (5325): 132–134. Bibcode:1971Natur.234..132H. doi:10.1038/234132a0.

మూస:Https://www.britannica.com/science/uranium

"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=యురేనియం&oldid=3893600" నుండి వెలికితీశారు