టైటానియం

టైటానియం ఒక మూలకం. దీని చిహ్నం Ti, పరమాణు సంఖ్య 22. ఖగోళ యుగపులోహముగా కూడా పిలువబడు ఈ లోహమునకు సాంద్రత తక్కువ కానీ దృఢమైనది. వెండి వర్ణపు ఈపరివర్తక (transition) లోహము సముద్రపు నీరు, ఆక్వారీజియా, క్లోరిన్ మొదలగు వాటివలన తుప్పు పట్టదు.

టైటానియం,  ₂₂Ti

సాధారణ ధర్మములు
ఉచ్ఛారణ	/taɪˈteɪniəm/ (ty-TAY-nee-əm) /tɪˈteɪniəm/ (tih-TAY-nee-əm)
కనిపించే తీరు	silvery grey-white metallic
ఆవర్తన పట్టికలో టైటానియం
Hydrogen Helium Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Ununtrium Flerovium Ununpentium Livermorium Ununseptium Ununoctium - ↑ Ti ↓ Zr స్కాండియం ← టైటానియం → వెనేడియం
పరమాణు సంఖ్య (Z)	22
గ్రూపు	గ్రూపు 4
పీరియడ్	పీరియడ్ 4
బ్లాక్	d-బ్లాక్
ఎలక్ట్రాన్ విన్యాసం	[Ar] 3d2 4s2
ప్రతీ కక్ష్యలో ఎలక్ట్రానులు	2, 8, 10, 2
భౌతిక ధర్మములు
STP వద్ద స్థితి	solid
ద్రవీభవన స్థానం	1941 K ​(1668 °C, ​3034 °F)
మరుగు స్థానం	3560 K ​(3287 °C, ​5949 °F)
సాంద్రత (గ.ఉ వద్ద)	4.506 g/cm3
(ద్ర.స్థా వద్ద) ద్రవస్థితిలో ఉన్నప్పుడు	4.11 g/cm3
ద్రవీభవన ఉష్ణం (హీట్ ఆఫ్ ఫ్యూజన్)	14.15 kJ/mol
భాష్పీభవన ఉష్ణం (హీట్ ఆఫ్ వేపొరైజేషన్)	425 kJ/mol
మోలార్ హీట్ కెపాసిటీ	25.060 J/(mol·K)
బాష్ప పీడనం P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1982 2171 (2403) 2692 3064 3558
పరమాణు ధర్మములు
ఆక్సీకరణ స్థితులు	4, 3, 2, 1 ​amphoteric oxide
ఋణవిద్యుదాత్మకత	Pauling scale: 1.54
అయనీకరణ శక్తులు	(more)
పరమాణు వ్యాసార్థం	empirical: 147 pm
సమయోజనీయ వ్యాసార్థం	160±8 pm
ఇతరములు
స్ఫటిక నిర్మాణం	​hexagonal close-packed (hcp)
Speed of sound thin rod	5,090 m/s (at r.t.)
ఉష్ణ వ్యాకోచం	8.6 µm/(m·K) (at 25 °C)
ఉష్ణ వాహకత	21.9 W/(m·K)
విద్యుత్ విశిష్ట నిరోధం	420 n Ω·m (at 20 °C)
అయస్కాంత క్రమం	paramagnetic
యంగ్ గుణకం	116 GPa
షేర్ గుణకం	44 GPa
బల్క్ గుణకం	110 GPa
పాయిసన్ నిష్పత్తి	0.32
మోహ్స్ కఠినత్వం	6.0
వికర్స్ కఠినత్వం	970 MPa
బ్రినెల్ కఠినత్వం	716 MPa
CAS సంఖ్య	7440-32-6
చరిత్ర
ఆవిష్కరణ	William Gregor (1791)
మొదటి సారి వేరుపరచుట	Jöns Jakob Berzelius (1825)
పేరు పెట్టిన వారు	Martin Heinrich Klaproth (1795)
టైటానియం ముఖ్య ఐసోటోపులు
ఐసో­టోపు సమృద్ధి అర్ధ జీవితం (t1/2) క్షయం ఉత్పత్తి 44Ti syn 63 y ε - 44Sc γ 0.07D, 0.08D - 46Ti 8.0% Ti, 24 న్యూట్రాన్లతో స్థిరంగా ఉన్నది. 47Ti 7.3% Ti, 25 న్యూట్రాన్లతో స్థిరంగా ఉన్నది. 48Ti 73.8% Ti, 26 న్యూట్రాన్లతో స్థిరంగా ఉన్నది. 49Ti 5.5% Ti, 27 న్యూట్రాన్లతో స్థిరంగా ఉన్నది. 50Ti 5.4% Ti, 28 న్యూట్రాన్లతో స్థిరంగా ఉన్నది.

విలియమ్ గ్రెగర్ 1791 లో ఇంగ్లాండులో కొర్న్వాల్లో టైటానియాన్ని కనుగొన్నాడు. గ్రీకు పురాణాలలోని టైటాన్స్ కు గుర్తుగా మార్టిన్ హెన్రిచ్ క్లాప్రోత్ టైటానియానికి నామకరణం చేసెను.