వెనేడియం

వెనేడియం, ₀₀V
వెనేడియం
Pronunciation	/vəˈneɪdiəm/ (və-NAY-dee-əm)
Appearance	blue-silver-grey metal
Standard atomic weight Ar°(V)
	50.9415±0.0001; 50.942±0.001 (abridged);
వెనేడియం in the periodic table
	టైటానియం ← వెనేడియం → క్రోమియం
Group	మూస:Infobox element/symbol-to-group/format
Period	period 4
Block	d-block
Electron configuration	[Ar] 3d3 4s2
Electrons per shell	2, 8, 11, 2
Physical properties
Phase at STP	solid
Melting point	2183 K (1910 °C, 3470 °F)
Boiling point	3680 K (3407 °C, 6165 °F)
Density (near r.t.)	6.0 g/cm3
when liquid (at m.p.)	5.5 g/cm3
Heat of fusion	21.5 kJ/mol
Heat of vaporization	459 kJ/mol
Molar heat capacity	24.89 J/(mol·K)
Atomic properties
Oxidation states	−3, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5 (an amphoteric oxide)
Electronegativity	Pauling scale: 1.63
Ionization energies	(more);
Atomic radius	empirical: 134 pm
Covalent radius	153±8 pm
	Spectral lines of వెనేడియం
Other properties
Natural occurrence	primordial
Crystal structure	body-centered cubic (bcc)
Speed of sound thin rod	4560 m/s (at 20 °C)
Thermal expansion	8.4 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Thermal conductivity	30.7 W/(m⋅K)
Electrical resistivity	197 n Ω⋅m (at 20 °C)
Magnetic ordering	paramagnetic
Young's modulus	128 GPa
Shear modulus	47 GPa
Bulk modulus	160 GPa
Poisson ratio	0.37
Mohs hardness	6.7
CAS Number	7440-62-2
History
Discovery	Andrés Manuel del Río (1801)
First isolation	Nils Gabriel Sefström (1830)
Named by	Nils Gabriel Sefström (1830)
Isotopes of వెనేడియం v; e;
	Template:infobox వెనేడియం isotopes does not exist
	Category: వెనేడియం; view; talk; edit; \| references

వెనేడియం (Vanadium) ఒక రసాయన మూలకము. దీని సంకేతము V. పరమాణు సంఖ్య 23. దీనిని ఆండ్రే మాన్యుల్ డెల్ రియో అనే శాస్త్రవేత్త 1801లో కనుగొన్నాడు. అప్పుడు ముందుగా panchronium అనీ, తరువాత erythronium అనీ పేర్లు పెట్టాడు. 1831లో నిల్స్ గాబ్రియెల్ సెఫ్‌స్ట్రామ్ అనే శాస్త్రవేత్త మళ్ళీ కనుక్కొని, వెనాడిస్ అనే దేవత పేరుమీద "వెనేడియం" అని పేరు పెట్టాడు. ప్రకృతి సిద్ధంగా ఇది 65 వివిధ ఖనిజాలలోను (minerals), శిలాజ ఇంధనాలు (fossil fuel) లోను లభిస్తుంది. చైనా, రష్యా దేశాలలో దీనిని అధికంగా ఉక్కు బట్టీ పొర్లుద్రవం (steel smelter slag) నుండి ఉత్పత్తి చేస్తున్నారు. ఇతర దేశాలు heavy oil flue dust పై ఆధారపడుతున్నారు.

వెనేడియం లోహం మెత్తనిది, సాగదీయడానికి వీలైంది. (soft and ductile). ప్రత్యేకమైన ఉక్కు రకాల తయారీలో దీనిని వాడుతారు. (High speed steel). వెనేడియం పెంటాక్సైడ్ అనే పదార్ధాన్ని సల్ఫ్యూరిక్ ఆమ్లం తయారీలో ఉత్ప్రేరకంగా వాడుతారు. అనేజ జీవుల శరీరాలలో వెనేడియం పదార్ధాలు ఉన్నాయి. కాని మానవుల శరీరాలలో ఉండవు.

వెనేడియం ఉత్పత్తిలో సుమారు 85% వరకు ఫెర్రో వెనేడియం అనే ఉక్కు పదార్ధంగా^[3] వాడుతారు.

ఇవి కూడా చూడండి

మూలాలు

↑ "Standard Atomic Weights: Vanadium". CIAAW. 1977.
↑ Prohaska, Thomas; Irrgeher, Johanna; Benefield, Jacqueline; et al. (2022-05-04). "Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry (in ఇంగ్లీష్). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.
↑ Moskalyk, R. R.; Alfantazi, A. M. "Processing of vanadium: a review". Minerals Engineering. 16 (9, September 2003): 793–805. doi:10.1016/S0892-6875(03)00213-9.

బయటి లింకులు

[1] "Standard Atomic Weights: Vanadium". CIAAW. 1977.

[CIAAW2021-2] Prohaska, Thomas; Irrgeher, Johanna; Benefield, Jacqueline; et al. (2022-05-04). "Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry (in ఇంగ్లీష్). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.

[Moskalyk-3] Moskalyk, R. R.; Alfantazi, A. M. "Processing of vanadium: a review". Minerals Engineering. 16 (9, September 2003): 793–805. doi:10.1016/S0892-6875(03)00213-9.

[1]

[2]

[3]