ఆంధ్రప్రదేశ్లో ఎన్నికలు
భారతదేశం లోని ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం ఎన్నికలు నిర్వహించబడతాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల నిర్వహణకు సంబంధించి ఏకపక్షంగా చట్టాలను రూపొందిస్తుంది, అయితే రాష్ట్ర స్థాయి ఎన్నికల నిర్వహణకు రాష్ట్ర శాసనసభ ద్వారా ఏవైనా మార్పులను భారత పార్లమెంటు ఆమోదించ వలసి ఉంటుంది. భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 356 ప్రకారం ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభను పార్లమెంటు రద్దు చేసి, రాష్ట్రపతి పాలన విధించవచ్చు.
ఆంధ్రప్రదేశ్ ఎన్నికల వ్యవస్థ మార్చు
2014లో ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్లో (మొత్తం 294) స్థానాలు ఉండగా ఆంధ్రప్రదేశ్ విభజన అనంతరం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు (175 శాసనసభ స్థానాలు), తెలంగాణ (119 శాసనసభ స్థానాలు) కేటాయించబడ్డాయి.
జాతీయ స్థాయి ప్రాతినిధ్యం మార్చు
లోక్‌సభ ప్రతినిధి బృందం మార్చు
ఆంధ్రప్రదేశ్ లోక్‌సభలో మొత్తం 25 మంది ' ఎంపీలు లోక్ సభ కు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నారు. 2019 భారత సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో 25 స్థానాలకు జరిగిన ఎన్నికలలో యువజన శ్రామిక రైతు కాంగ్రెస్ పార్టీ 22 స్థానాల్లో మెజారిటీ సాధించగా, తెలుగుదేశం పార్టీ 3 స్థానాలను గెలుచుకుంది. [1]
రాజ్యసభ ప్రతినిధి బృందం మార్చు
ఆంధ్రప్రదేశ్ ఉభయ సభలు రాజ్యసభ సభ్యులను సభ్యులను రాజ్యసభకు నామినేట్ చేస్తాయి.
రాష్ట్ర స్థాయి ప్రాతినిధ్యాలు మార్చు
శాసనసభ మార్చు
ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభలో 175 శాసనసభ నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి. 2019 ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ ఎన్నికలలో , వైయస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ 151 శాసనసభ స్థానాలను గెలుచుకుంది. తెలుగుదేశం పార్టీ 23 శాసనసభ స్థానాలను గెలుచుకుంది. జనసేన ఒక స్థానానికి గెలుచుకుంది. వైయస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ అత్యద్భుతమైన మెజారిటీతో ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది.
శాసనమండలి మార్చు
ప్రస్తుతం ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనమండలిలో 58 మంది సభ్యులు ఉన్నారు.
ఎన్నికల చరిత్ర మార్చు
1955లో ఆంధ్ర రాష్ట్రంలో 196 శాసనసభ నియోజకవర్గాలకు మొదటి సాధారణ ఎన్నికలు జరిగాయి. 1956లో, ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర శాసనసభలో 23 జిల్లాలలో 294 శాసనసభ నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి. 2014 నుండి ఆంధ్ర శాసనసభలో 175 నియోజకవర్గాలు ఆంధ్ర శాసన మండలిలో 58 స్థానాలు ఉన్నాయి.
ప్రధాన రాజకీయ పార్టీలు మార్చు
యువజన శ్రామిక రైతు కాంగ్రెస్ పార్టీ (వైయస్సార్సీపి), తెలుగుదేశం పార్టీ (టిడిపి), జనసేన పార్టీ (జేఎస్పి), ఇండియన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఐ ఎన్ సి), భారతీయ జనతా పార్టీ (బిజెపి), కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (సిపిఐ), కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా (మార్క్సిస్ట్) (సిపిఎం) ఆంధ్రప్రదేశ్ లో ప్రధాన రాజకీయ పార్టీలు.
రాజకీయ పార్టీల చరిత్ర మార్చు
1983లో తెలుగుదేశం పార్టీ (టీడీపీ)ని ఎన్టీఆర్‌రామారావు, రాష్ట్రంలో మొదటి కాంగ్రెసేతర ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసే వరకు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అధికారంలో కొనసాగింది. 1984 నుండి 2004 వరకు, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో తెలుగుదేశం పార్టీ కాంగ్రెస్ పార్టీ మధ్య ప్రధాని పోటీ ఉంది. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీ తెలుగుదేశం పార్టీని ఓడించి1989 నుండి 1994 వరకు రాష్ట్రాన్ని పాలించింది.
1994 నుంచి 2004 వరకు తెలుగుదేశం పార్టీ అధికారంలో కొనసాగింది. 2004లో కాంగ్రెస్ పార్టీ మళ్లీ ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. [2] 2009లో జరిగిన అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీ విజయం సాధించి రెండోసారి ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. ప్రజారాజ్యం పార్టీ (పిఆర్పిని)ని 2008లో తెలుగు సినిమా నటుడు చిరంజీవి స్థాపించారు; ఆ పార్టీ 2009 రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో ప్రజారాజ్యం పార్టీ మూడు స్థానాలను గెలుచుకుంది. తరువాత కాంగ్రెస్‌లో విలీనం చేయబడింది. ముఖ్యమంత్రి వైఎస్ రాజశేఖర్ రెడ్డి మరణానంతరం ఆయన తనయుడు వైఎస్ జగన్ మోహన్ రెడ్డి రాజకీయాల్లోకి వచ్చారు. కేంద్రంలో కాంగ్రెస్ నాయకత్వంతో విభేదాల కారణంగా జగన్మోహన్ రెడ్డి కాంగ్రెస్ పార్టీ కీ రాజీనామా చేశారు. ఆ సమయంలో రాష్ట్ర అసెంబ్లీలో టీడీపీ ప్రధాన ప్రతిపక్ష పార్టీగా ఉంది.
2001లో ఏర్పడిన తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి (టిఆర్ఎస్)తో తెలంగాణ ఉద్యమం ప్రారంభించింది. కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖర్ రావు నాయకత్వంలో ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నుండి తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఏర్పడింది. ఆ సమయంలో వచ్చిన బీజేపీ, తెలుగుదేశం పార్టీతో పొత్తు పెట్టుకొంది. వైయస్ జగన్మోహన్ రెడ్డి కాంగ్రెస్ పార్టీకి రాజీనామా చేసి వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీని స్థాపించారు. 2014లో రాష్ట్ర విభజన సమయంలో ఇచ్చిన హామీల్లో ఒకటైన ఆంధ్రప్రదేశ్‌కి ప్రత్యేక హోదాపై వివాదం నెలకొనడంతో ఈ సమయంలో పవన్ కళ్యాణ్ పార్టీ జనసేన తెలుగుదేశం పార్టీ తో తెగతెంపులు చేసుకుంది.
2019 అసెంబ్లీ, లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్ పార్టీ రెండు ఎన్నికల్లోనూ ఘనవిజయం సాధించింది. ప్రస్తుతం రాష్ట్ర శాసనసభలో తెలుగుదేశం పార్టీ ప్రతిపక్షంలో ఉంది.
ఎన్నికల సంఘం మార్చు
ఆంధ్రప్రదేశ్లో ఎన్నికలను భారత ఎన్నికల సంఘం నిర్వహిస్తుంది, దీని రాష్ట్ర స్థాయి ఎన్నికల సంఘం కమిషనర్ ఎన్నికలను నిర్వహిస్తాడు. ఎన్నికల ప్రక్రియ ప్రారంభమైన తర్వాత, ఎన్నికల సంఘం ఫలితాలను ప్రకటించే వరకు కోర్టులు జోక్యం చేసుకోకూడదనేది సంప్రదాయం.
ఎన్నికల ప్రక్రియ మార్చు
ఆంధ్రప్రదేశ్లో ఎన్నికలు రెండు దశల్లో జరిగుతాయి. [3] 18 ఏళ్లు పైబడిన భారత పౌరులందరూ ఓటర్ల జాబితాలో ఓటర్లుగా నమోదు చేసుకోవడానికి అర్హులు. ఓటరుగా నమోదు చేయాల్సిన ఎన్నికల అధికారుల ది.
ముందస్తు ఎన్నికల మార్చు
ఓటింగ్ రోజు మార్చు
అన్ని లోక్‌సభ రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు ఎలక్ట్రానిక్ ఓటింగ్ మెషీన్‌లను ఉపయోగించడం ద్వారా ఎన్నికల ప్రక్రియ కొనసాగుతోంది.
ఎన్నికల తర్వాత మార్చు
ఎన్నికల రోజు తర్వాత ఈవీఎంలను స్ట్రాంగ్ రూంలో భద్రపరుస్తారు. వివిధ దశల ఎన్నికల ప్రక్రియ పూర్తయిన తర్వాత ఓట్ల లెక్కింపునకు ఒక రోజు సమయం కేటాయిస్తారు. ఓట్లు లెక్కించబడతాయి సాధారణంగా, కొన్ని గంటల్లో ఫలితాలు వెళ్లడవుతాయి. ఎన్నికలలో అత్యధిక ఓట్లు సాధించిన అభ్యర్థిని విజేతగా ప్రకటిస్తారు.
అత్యధిక సీట్లు గెలుచుకున్న పార్టీ లేదా కూటమిని కొత్త ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసేందుకు గవర్నర్ ఆహ్వానిస్తారు.
శాసనసభ ఎన్నికలు మార్చు
ఆంధ్రరాష్ట్రం (1953–1956) మార్చు
| సంవత్సరం | ఎన్నికలు | ముఖ్యమంత్రి | పార్టీ | పార్టీల వారీగా సీట్ల వివరాలు | ప్రతిపక్ష నాయకుడు | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1955 | మొదటి శాసనసభ | బెజవాడ గోపాల రెడ్డి | (కాంగ్రెసు) | మొత్తం: 196. కాంగ్రెస్: 119 సీపీఐ: 15, స్వతంత్రులు: 8 |
పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య | |
ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్ (1956–2014) మార్చు
| సంవత్సరం | ఎన్నికలు | ముఖ్యమంత్రి | పార్టీ | పార్టీల వారీగా స్థానాలు | ప్రతిపక్ష నాయకుడు | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1957 | మొదటి శాసనసభ | నీలం సంజీవ రెడ్డి దామోదరం సంజీవయ్య | ( కాంగ్రెస్ ) | కాంగ్రెస్ 68; పిడిఎఫ్ 22; ఇండిపెండెంట్ 12; మొత్తం 105 | పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య | |
| 1962 | రెండవ శాసనసభ | నీలం సంజీవ రెడ్డి కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి |
( కాంగ్రెస్ ) | మొత్తం: 300. కాంగ్రెస్: 177 సీపీఐ: 51, స్వతంత్ర పార్టీ: 19, స్వతంత్రులు: 51 |
పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య | |
| 1967 | మూడవ శాసనసభ | కాసు బ్రహ్మానంద రెడ్డి పీవీ నరసింహారావు |
( కాంగ్రెస్ ) | మొత్తం: 287. కాంగ్రెస్: 165 స్వతంత్ర పార్టీ: 29, సీపీఎం: 9, సీపీఐ: 11, బీజేఎస్ : 3, ఆర్పీ ఐ: 1, ఎస్ ఎస్ పీ: 1, స్వతంత్రులు: 68 |
టి.నాగిరెడ్డి | |
| 1972 | నాల్గవ శాసనసభ | పివి నరసింహారావు జలగం వెంగళరావు |
( కాంగ్రెస్ ) | కాంగ్రెస్: 219/287, స్వతంత్రులు: 57. | ఖాళీ | |
| 1978 | ఐదవ శాసనసభ | మర్రి చెన్నా రెడ్డి టి. అంజయ్యఅంజయ్య భవనం వెంకటరామి రెడ్డి కోట్ల విజయ భాస్కర రెడ్డి |
కాంగ్రెస్ (ఇందిర) | మొత్తం: 294. (I)+కాంగ్రెస్: 205, జనతా పార్టీ: 60, ఇండిపెండెంట్లు : 15. | గౌతు లచ్చన్న | |
| 1983 | ఆరవ శాసనసభ | నందమూరి తారక రామారావు నాదెండ్ల భాస్కరరావు |
( తెలుగుదేశం ) (రెబల్ టీడీపీ గ్రూప్) |
మొత్తం: 294. తెలుగు దేశం: 205. కాంగ్రెస్: 60, బీజేపీ: 3, సీపీఐ: 4, సీపీఎం: 5. |
ఎం.బాగారెడ్డి | |
| 1985 | ఏడవ శాసనసభ | నందమూరి తారక రామారావు | తెలుగుదేశం పార్టీ | మొత్తం: 294. టీడీపీ: 202, కాంగ్రెస్: 50 బీజేపీ: 8, జనతా పార్టీ: 3, సీపీఐ: 11, సీపీఎం: 11 |
మొగలిగుండ్ల బాగా రెడ్డి | |
| 1989 | ఎనిమిదవ శాసనసభ | ఎం చెన్నా రెడ్డి నేదురుమల్లి జనార్దన రెడ్డి కోట్ల విజయ భాస్కర రెడ్డి |
కాంగ్రెస్ | మొత్తం: 294. కాంగ్రెస్: 181, టీడీపీ: 74. | ఎన్టీ రామారావు | |
| 1994 | తొమ్మిదవ శాసనసభ | నందమూరి తారక రామారావు నారా చంద్రబాబు నాయుడు |
తెలుగుదేశం పార్టీ | మొత్తం: 294. టీడీపీ: 216, కాంగ్రెస్: 26, సీపీఐ: 19, సీపీఎం: 15, బీజేపీ: 3 | పి.జనార్ధన్ రెడ్డి | |
| 1999 | పదవ శాసనసభ | నారా చంద్రబాబు నాయుడు | (తెలుగు దేశం పార్టీ) | మొత్తం: 294. టీడీపీ+బీజేపీ: 180+10 = 190, కాంగ్రెస్: 91 | వైఎస్ రాజశేఖర రెడ్డి | |
| 2004 | పదకొండవ శాసనసభ | వైఎస్ రాజశేఖర రెడ్డి | సమావేశం | మొత్తం: 294. కాంగ్రెస్: 185, టీడీపీ: 47, టీఆర్ఎస్: 26, సీపీఎం: 9, సీపీఐ: 6, ఎంఐఎం: 4, బీజేపీ: 2, బీఎస్పీ: 1 | నారా చంద్రబాబు నాయుడు | |
| 2009 | పదమూడవ శాసనసభ | వైఎస్ రాజశేఖర రెడ్డి కొణిజేటి రోశయ్య కిరణ్ కుమార్ రెడ్డి |
సమావేశం | మొత్తం: 294. కాంగ్రెస్: 156. టీడీపీ: 92, ప్రజారాజ్యం పార్టీ: 18, టీఆర్ఎస్: 10. | నారా చంద్రబాబు నాయుడు | |
ఆంధ్రప్రదేశ్ మార్చు
2014లో ఆంధ్రప్రదేశ్ (మొత్తం 294) తెలంగాణ (119) మరియు ఆంధ్రప్రదేశ్ (175) రాష్ట్రాలుగా విభజించబడింది.
| సంవత్సరం | ఎన్నికలు | ముఖ్యమంత్రి | పార్టీ | పార్టీల వారీగా సీట్ల వివరాలు | ప్రతిపక్ష నాయకుడు | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2014 | పద్నాలుగో శాసనసభ | నారా చంద్రబాబునాయుడు | టీడీపీ | మొత్తం: 175. టీడీపీ: 102. బీజేపీ:4 ; వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్: 67 |
వైఎస్ జగన్ మోహన్ రెడ్డి | |
| 2019 | పదిహేనవ శాసనసభ | వై.ఎస్. జగన్మోహన్ రెడ్డి | YSRCP | మొత్తం: 175. వైఎస్ఆర్ కాంగ్రెస్: 151, టీడీపీ: 23, జేఎస్పీ: 1. |
నారా చంద్రబాబు నాయుడు | |
ఇవి కూడా చూడండి మార్చు
మూలాలు మార్చు
- ↑ "MP (Lok Sabha)". Official portal of Andhra Pradesh Government. Archived from the original on 21 November 2016. Retrieved 17 November 2014.
- ↑ "Election Commission India". Archived from the original on 16 April 2009. Retrieved 2009-04-16.
- ↑ "Election Commission India". Archived from the original on 19 June 2009. Retrieved 8 August 2009.