గంధకము (Sulfur), ఒక రసాయన మూలకము. దీని పరమాణు సంఖ్య 16. దీని సంకేతము S. ఇది భూమిపై విరివిగా లభించే ఒక అలోహము. ఇది బహు సంయోజనీయత కలిగిన మూలకము. ప్రకృతిలో సహజంగా లభ్యమయ్యే గంధకము పసుపు రంగులో ఉండే స్ఫటిక ఘన పదార్థము. ఇది మూలక రూపంలోను, సల్ఫైడ్, సల్ఫేటు అనే రసాయన సంయోగ రూపంలోను కూడా ప్రకృతిలో లభిస్తుంది. భూమిపై జీవపదార్థాలకు కావలిసిన అత్యవసర పదార్థాలలో గంధకం ఒకటి. సిస్టీన్, మితియోనీన్ అనే రెండు అమినో ఆమ్లాలలో (amino acid) గంధకం అణువులు ఉంటాయి. వాణిజ్య పరంగా గంధకం వినియోగించే పదార్థాలు - ఎరువులు, గన్ పౌడర్, అగ్గిపుల్లలు, పురుగు మందులు, ఫంగస్ నివారణ పదార్థాలు (insecticides and fungicides). గంధకాన్ని వ్యవహార ఆంగ్ల భాషలో brimstone అని కూడా అంటారు.

సల్ఫర్, 00S
సల్ఫర్
Allotropessee Allotropes of sulfur
Appearancelemon yellow sintered microcrystals
Standard atomic weight Ar°(S)
సల్ఫర్ in the periodic table
Hydrogen Helium
Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon
Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon
Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton
Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon
Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon
Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Ununtrium Flerovium Ununpentium Livermorium Ununseptium Ununoctium
O

S

Se
ఫాస్ఫరస్సల్ఫర్క్లోరిన్
Groupమూస:Infobox element/symbol-to-group/format
Periodperiod 3
Block  p-block
Electron configuration[Ne] 3s2 3p4
Electrons per shell2, 8, 6
Physical properties
Phase at STPsolid
Melting point388.36 K ​(115.21 °C, ​239.38 °F)
Boiling point717.8 K ​(444.6 °C, ​832.3 °F)
Density (near r.t.)(alpha) 2.07 g/cm3
(beta) 1.96 g/cm3
(gamma) 1.92 g/cm3
when liquid (at m.p.)1.819 g/cm3
Critical point1314 K, 20.7 MPa
Heat of fusion(mono) 1.727 kJ/mol
Heat of vaporization(mono) 45 kJ/mol
Molar heat capacity22.75 J/(mol·K)
Vapor pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 375 408 449 508 591 717
Atomic properties
Oxidation states−2, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6 (a strongly acidic oxide)
ElectronegativityPauling scale: 2.58
Ionization energies
Covalent radius105±3 pm
Van der Waals radius180 pm
Color lines in a spectral range
Spectral lines of సల్ఫర్
Other properties
Natural occurrenceprimordial
Crystal structureorthorhombic
Orthorhombic crystal structure for సల్ఫర్
Thermal conductivity(amorphous)
0.205 W/(m⋅K)
Electrical resistivity(amorphous)
2×1015  Ω⋅m (at 20 °C)
Magnetic orderingdiamagnetic[3]
Bulk modulus7.7 GPa
Mohs hardness2.0
CAS Number7704-34-9
History
DiscoveryChinese[4] (Before 2000BC)
Recognized as an element byAntoine Lavoisier (1777)
Isotopes of సల్ఫర్
Template:infobox సల్ఫర్ isotopes does not exist
 Category: సల్ఫర్
| references


Rough sulfur crystal
Sulfur crystalites at Waiotapu hot springs, New Zealand

గంధకం ఉపయోగాలు

మూలాలు

మార్చు
  1. "Standard Atomic Weights: Sulfur". CIAAW. 2009.
  2. Prohaska, Thomas; Irrgeher, Johanna; Benefield, Jacqueline; et al. (2022-05-04). "Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry (in ఇంగ్లీష్). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.
  3. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics (PDF). CRC press. 2000. ISBN 0849304814.
  4. "Sulfur History". Georgiagulfsulfur.com. Retrieved 2008-09-12.
  5. Nehb, Wolfgang; Vydra, Karel (2006). "Sulfur". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH Verlag. doi:10.1002/14356007.a25_507.pub2.
  6. Sulfuric Acid Growth

బయటి లింకులు

మార్చు
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=గంధకము&oldid=4094892" నుండి వెలికితీశారు