ఫ్లోరిన్
రసాయన మూలకం
ఫ్లోరిన్ (లాటిన్ : అర్థం "ప్రవహించు"), అనేది ఒక వాయు రూపంలో ఉండే మూలకము. దీని సంకేతము F, పరమాణు సంఖ్య 9. రసాయనిక చర్యలలో అతి చురుకుగా పాల్గొంటుంది. స్వచ్ఛమైన స్థితిలో ఫ్లోరిన్ లేత గోధుమ రంగులో ఉండే విష వాయువు. దీని రసాయనిక ఫార్ములా F2. అన్ని ఇతర హాలోజన్ మూలకాల వలె ఇది కూడా చాలా ప్రమాదకరమైనది. తాకగానే చర్మాన్ని కాల్చుతుంది. కర్బనముతో దీని మిశ్రమాలు ఫ్లోరోకార్బన్లు చాలా పరిశ్రమలలో ఉపయోగిస్తున్నారు.
![]() Liquid fluorine (at extremely low temperatures) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
సాధారణ ధర్మములు | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ఉచ్ఛారణ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
కనిపించే తీరు | వాయు స్థితి: చాలా లేత పసుపు ద్రవ స్థితి: ప్రకాశవంతమైన పసుపు ఘన స్థితి: పారదర్శకం (బీటా), అపారదర్శకం (ఆల్ఫా) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ప్రామాణిక అణు భారం (Ar, standard) | 18.998403163(6)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఆవర్తన పట్టికలో ఫ్లోరిన్ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
పరమాణు సంఖ్య (Z) | 9 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
గ్రూపు | గ్రూపు 17 (halogens) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
పీరియడ్ | పీరియడ్ 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
బ్లాకు | p-బ్లాకు | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఎలక్ట్రాన్ విన్యాసం | [He] 2s2 2p5[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ప్రతీ కక్ష్యలో ఎలక్ట్రానులు | 2, 7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
భౌతిక ధర్మములు | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
STP వద్ద స్థితి | gas | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ద్రవీభవన స్థానం | 53.48 K (−219.67 °C, −363.41[3] °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
మరుగు స్థానం | 85.03 K (−188.11 °C, −306.60[3] °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
సాంద్రత (STP వద్ద) | 1.696[4] g/L | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(మ.స్థా వద్ద) ద్రవస్థితిలో ఉన్నప్పుడు | 1.505[5] g/cm3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
త్రిక బిందువు | 53.48 K, 90[3] kPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
సందిగ్ద బిందువు | 144.41 K, 5.1724[3] MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
భాష్పీభవన ఉష్ణం (హీట్ ఆఫ్ వేపొరైజేషన్) | 6.51[4] kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
మోలార్ హీట్ కెపాసిటీ | (Cp) (21.1 °C) 31[5] J·mol−1·K−1 (Cv) (21.1 °C) 23[5] J/(mol·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
భాష్ప పీడనం
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
పరమాణు ధర్మములు | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఆక్సీకరణ స్థితులు | −1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఋణవిద్యుదాత్మకత | Pauling scale: 3.98[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
అయనీకరణ శక్తులు |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
సమయోజనీయ వ్యాసార్థం | 64[6] pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
వాండర్వాల్ వ్యాసార్థం | 135[7] pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఇతరములు | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
స్ఫటిక నిర్మాణం | ఆధార-కేంద్రీయ మోనోక్లినిక్ alpha state (low-temperature)[8] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఉష్ణ వాహకత | 0.02591[9] W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
అయస్కాంత క్రమం | diamagnetic, −1.2×10−4 (SI)[10][11] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS సంఖ్య | 7782-41-4[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
చరిత్ర | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
నామీకరణ చేసినవారు | after the mineral fluorite, itself named after Latin fluo (to flow, in smelting) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఆవిష్కరణ | André-Marie Ampère (1810) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
మొదటి సారి వేరుపరచుట | Henri Moissan[2] (June 26, 1886) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
పేరు పెట్టిన వారు | Humphry Davy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఫ్లోరిన్ ముఖ్య ఐసోటోపులు | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
reference[12] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ఉపయోగాలుసవరించు
రసాయనిక ఉపయోగాలు:
- ఫ్లోరిన్ మూలకం సెమీ కండక్టర్ల తయారీలో ప్లాస్మా ఎచింగ్ కోసం.[14]
- హైడ్రో ఫ్లోరిక్ ఆమ్లం (రసాయన ఫార్ములా: HF) గాజు పలకల మీద డిజైన్లు తయారుచేసే ఎచింగ్ పనికోసం ఉపయోగిస్తారు.
- ఫ్లోరిన్ టెఫ్లాన్ అనే ప్లాస్టిక్ పదార్ధాలు, ఫ్రియాన్ ల తయారీలో ఉపయోగిస్తారు.
- యురేనియమ్ హెక్సాఫ్లోరైడ్ నుండి యురేనియంను శుద్ధిచేయడానికి ఫ్లోరిన్ ఉపయోగిస్తారు.
- హైడ్రో క్లోరో ఫ్లోరో కార్బన్లు ఎయిర్ కండిషన్లు మరియ్ రిఫ్రిజిరేటర్లులో విస్తృతంగా ఉపయోగిస్తారు. అయితే ఓజోన్ పొర విధ్వంసకాలుగా గుర్తించి వీటిని ఈ మధ్యకాలంలో నిషేధించారు. క్లోరిన్, బ్రోమిన్ ల వలె కాక ఫ్లోరిన్ ఈ విషయంలో చాలా సురక్షితమైనది.[15]
- సల్ఫర్ హెక్సాఫ్లోరైడ్ వాయువును అతి శక్తివంతమైన విద్యుత్ పరికరాలలో ఇన్సులేటర్గా ఉపయోగిస్తారు.
- సోడియమ్ హెక్సాఫ్లోరో అల్యూమినేట్ (క్రయోలైట్) ను అల్యూమినియం విద్యుద్విశ్లేషణంలో ఉపయోగిస్తారు.
- సోడియం ఫ్లోరైడ్ చాలా ఎక్కువ మోతాదులో ఉపయోగించి బొద్దింకలను చంపడానికి ఉపయోగిస్తారు.
- ఫ్లోరైడ్లు పాతకాలంలో ద్రవరూపంలోని లోహాలు సులువుగా ప్రవహించడానికి ఉపయోగించేవారు.
- US స్పేస్ శాస్త్రవేత్తలు తొలిరోజులలో ఫ్లోరిన్ వాయువును రాకెట్లకు ఇంధనంగా ఉపయోగపడుతుందని భావించినా ప్రయోగాలు ఫలించలేదు.
దంత, వైద్య ఉపయోగాలు:
- సోడియమ్ ఫ్లోరైడ్ (NaF), స్టానస్ ఫ్లోరైడ్ (SnF2), సోడియమ్ మోనోఫ్లొరోఫాస్ఫేట్, దంతవైద్యులు టూత్ పేస్టులలో ఉపయోగించి దంతాలకు కేరీస్ వ్యాధి సోకకుండా చేశారు.
- శస్త్రచికిత్సలో ఉపయోగించే మత్తు మందు వాయువులుగా సెవోఫ్లోరేన్, డెస్ ఫ్లురేన్, ఐసో ఫ్లురేన్ మొదలైనవి ఉపయోగంలో ఉన్నాయి.
- డెక్సామిథసోన్, ట్రయామ్సినలోన్లు అతి శక్తివంతమైన కార్టికోస్టీరాయిడ్లుగా ఉపయోగపడే మందులు.[16]
- ఫ్లూడ్రోకార్టిసోన్ మినరలోకార్టికాయిడ్గా చాలా సందర్భాలలో వైద్యంలో ఉపయోస్తారు.
- ఫ్లూకొనజోల్ చర్మానికి చెందిన, ప్రమదకరమైన శిలీంద్రాలకు సంబంధించిన వ్యాదులను అరికట్టడానికి, నిర్మూలించడానికి ఉపయోగిస్తారు.
- క్వినొలోన్లు ఒక ముఖ్యమైన ఏంటీబయాటిక్స్ కుటుంబానికి చెందినవి.
- 18F, ఒక రేడియోధార్మిక ఐసోటోపు పోసిట్రాన్లను విడుదల చేస్తుంది. వీటిని పోజిట్రాన్ ఎమిషన్ టోమోగ్రఫీ (పెట్) స్కాన్ లో ఉపయోగిస్తారు.
ఇవి కూడా చూడండిసవరించు
మూలాలుసవరించు
- ↑ Meija, J.; Coplen, T. B. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305. Unknown parameter
|displayauthors=
ignored (help) - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Aigueperse et al. 2005, "Fluorine", p. 1.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Haynes, William M., ed. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (92nd ed.). Boca Raton, FL: CRC Press. p. 4.121. ISBN 1439855110.
- ↑ 4.0 4.1 Aigueperse et al. 2005, "Fluorine", p. 2.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 Compressed Gas Association (1999). Handbook of compressed gases. Springer. p. 365. ISBN 9780412782305.
- ↑ Dean 1999, p. 4.35.
- ↑ Kim, Sung-Hoon (2006). Functional dyes. Elsevier. p. 257. ISBN 9780444521767.
- ↑ Young, David A. (1975). Phase Diagrams of the Elements (Report). Springer. p. 10. Retrieved 10 June 2011.
- ↑ Yaws & Braker 2001, p. 385.
- ↑ Mackay, Mackay & Henderson 2002, p. 72.
- ↑ Cheng, H.; Fowler, D. E.; Henderson, P. B.; Hobbs, J. P.; Pascaloni, M. R. (1999). "On the magnetic susceptibility of fluorine". Journal of Physical Chemistry A. 103 (15): 2861–2866. doi:10.1021/jp9844720.
- ↑ Chiste, V.; Be, M. M. (2006). "F-18" (PDF). Table de radionucleides. Laboratoire National Henri Becquerel. Retrieved 15 June 2011.
- ↑ 13.0 13.1 13.2 Dean 1999, p. 4.6.
- ↑ Leonel R Arana, Nuria de Mas, Raymond Schmidt, Aleksander J Franz, Martin A Schmidt and Klavs F Jensen, మూస:Doi-inline, J. Micromech. Microeng. 17 , 2007, pp. 384-392.
- ↑ "Class I Ozone-Depleting Substances". Ozone Depletion. U.S. Environmental Protection Agency.
- ↑ "eMedicine - Corticosteroid-Induced Myopathy : Article by Steve S Lim, MD". Archived from the original on 2008-09-05. Retrieved 2008-08-26.